fotSaíj efy'Tmii'Tmv/tyoi Tví T k f t \ ( p a n m f e a c í/ i-
rnv^) Sl&XQnctj»
K E Í A A Á Í O N a '.
£1$ ¡¿Q TiCipiov Taios. ’IvJWav jSetpiAecc xstÔiÇTicn?
< *Ayçi7rzsoLi3 r 'HpaSvv ctïSia typuaovcs Cpuyij.
V Cêpios "pi ovv k[p<p\ r i Sio ¿ €Mom ßa.mX6u- a
1 crocs ’irv i, nXO o rS; p $ «Je t S tov F lío s t 1
y\yt peona» ■mpa.Xa.Qavy cm iusc 1 $ ’luScuav <%x>í$ t
Ay^irtrccp t o D^SnpLcc rfecTifymv , ßacntecL b
io k s î& ç tW î clvtov £ tg ^iAiWvr« xJ t 1 Avootvía t í-
tçoLp X& S' fzsçjs clTs peer é noXvv %povov cevreS xj
^ 'HpcûSa TtTçoLp^icLv -mçy.§\Süa\r ctiSïa ^)uyy
er lv 'HpaSav(yro s S ' w o X p ro 7iu9o$ r S c
pos} *trùv 59 tm 'HpoeSïciStj vrAetçzflr eye%gc Z
15 ^yipuâoocs cl!nqv. pcaprvs ’laxmms ¿ t ¿ to k . X$k
SyEc. vero & Barnabas Hierofolymam deftinati
I. funt, u t fratrum penuriam fuo minifterio
fublevarent.
• C Ä P U T IV ;
Ouomodo pofl mortem Tib.eyii Cains j4grtppatti
Jud&orum regem confiituit, & Herodem
perpetuo exilio ddmnavit.
Ad hoc Ó’ T n t e r e a Tiberius cum duobus circiter
proxìme f e - ac viginti annis imperaflet, extremum
refer*c^ u tdiem obiit. Cui fuccedens Caius Judsae
Niccpkor.* regnum ftatim tradidit Agrippae, regem-
5). lib. z. que iliilm ium in Philippi» tum in Lyfà-
niae tetrarchia conftituit. Nec multò poft
Herodis quoqué tetrarchiam eidèm dona-
vit, cùm Herodem perpetuo exfilio dam-
naffèt, unà cum uxore ipfius Herodiade
ob varia fcelera debito iupplicio alFecium,
tit teftatur etiam Jofephus. H ie eft He-
rodes qui Servatoris noftri paffioni interfuit.
V a l b s i i A
8t Pauli ditìpnantiam fateti compulfus eft Hieronymus in
expofitióne Epiftols ad Galatas. Quam ut conciliarent quidam
veterum, tefte Hieronymo, ita cenfuerunt ; Paulum
profe&iqni's illius fu® Hierofolyma ftatjm poft baptifmum
quee memoratur à Luca in di&o capite 9. nullam habuiflè
fationem, eo quòd fuga potius quàm profe&io fuiflèt. Ve-
tùm hsec iblutio levis eft admodum. Etenim Lucas fcribit
Paqlum tunc à Barnaba fuiflfe deduéìum ad Apoftolos, &
fatis diu manfiflè Hierofolymis, 8c adverius Gr«ecos diipu-
taife. Alii, inter quos éft Beda & Bàrónius, prirndm illam
profeitionem cujus meminit Paulus, aflèrunt eam ipfam
effe quae refertur à Luca in cap. 9» Aéìuum : fed Lucam
itineris Arabici ideo pratermififlè mentionem, quòd nihil
memoria . digfium illic àr Paulo geftum ■ fuìffet. Quòrum
lèntentiae libenter equidem accedo. Nam de adventu ilio
Pauli Hierofolyma planiflimè ibi loquitur Lucas j quippe
qui collocùtum euro cum Apoftolis tunc effe dicit, & multa
alia iìngillatim refert, additque: Et er at cum illis intrans
& exiens in Hierufalem. Nunc de iècunda illa profeétione
quam Paulus poft 14. annos inftituifte fe dicit, inquirendum
eft. Theodoretus, & ante illum quidam veteres, referente
Hieronymo, hanc ipiàm effe exiftimarunt cujus
mentio fit in Adtibus cap. 1 5 . quando Paulus una cum
Barnaba ob exortam de circumcifione controverfiam pro-
feftus eft Hierofolyma : Hanc fententiam fecutus eft Baro-
nius. Et Pauli verba id omnino fuadere videntur. Subjicit
enim Paulus, fe Evangelium quod gentibus prardicabat de-
tuliffè ad Apoftolos, eifque dijudicandum obtuliflè. Hoc
enim fibi volunt ea verba «.itypl/j ctv-n>% ■n eócerfiXtov. turn
fiibjungit de»falfis fratribus, qui veritatem Evangelii opprimere
tefltabant, & Chriftianos in ièrvitutem legis redigere.
Quse quidem omnia pprtinent fine dubio ad controverfiam
illam de circumcifione. Verùm qiiid opus eft
pluribus? cum ea res certiflimo argumento ita demonftrari
poffit. Profeftio illa quam poft 14 . annos fe inftituifle ait
Paulus, non poteft effe ea quam fecundo loco numerai
Lucas. Nec rurfus eadem eft cum illa quam quarto loco
recenfet idem Lucas. Eadem eft igitur cum illa quam ter-
tiam Lucas commemorai. Quòd non poifit effe illa qua:
iecundp loco numeratur à L u ca , bine apparet. Paulus
tunc ad deferendas fratrum eleemofynas tantum mifluseft ;
nec cum Apoftolis colloputus eft, quippe cùm Ecclefiam
Judsorum tunc maximè perfequeretur Herodes, & Petrus
in vinculis elfet. Quamobrem Paulus in Epiftola ad Gala-
fas, hujus profeétionis fux mentionem merito prsétermifit,
utpote quse nihil ad inftit-utum fuum faceret. nec vox illa,
rurfus afeendi, fecundam profeótionem neceflàrio defignat,
fed etiam de tertia dici poteft. Quòd verò non poffit effe
illa quam quarto loco recenfet Lu cas , ut videtur ieniiffe
Chryfoftomus, ex eo cpnvincitur quòd Paulus fcribit fe
afeendiffe cum Barnaba. A t in quarta pròfefitione Paulus
V à r i
a TiSfes®- ßi> T ibcriUsiy. Calend. Apriles, feu die
s6 . Martii, Suetonio in Tiberio cap. 1.6. 8c-Tacito lib. 6.
Annal. teftibus, fupremum diem obiit 5 cui Caius Caligula
Germanici filius iùcccflit. — regnavit Tiberius annos X X I I .
menfes VX. dies X X V Ì . Quod fi Tiberii anni ab eo tempore
quo Imperii collega diéhis, numerentur, regnavit.an-
Jios X X V . menfes V I . dies X IX . ut ex Clemente Alexandrine
» lib. 1. Stromatum cclligitur, ubi tarnen per errorem
N N O T A T I O N È S .
non fuit cum Barnaba, jampridem enim ab eo fèfe abru-
perat. Verùm ut ad Eufèbium noftrum redeamus, videtur
is fecundam Pàuli Hieroiòlymitanam profedtionem
confudiffè cum prima, & ex duabus unam feciflb
1 Tsïs T¡sSidmv Zfcxti 'Ajçbrzrcç tè S'tótkt[ùct, Falfiim eft À -
grippam regem Judsæ à Caio faétum effe. Agrippa enim
à Caio Cæfare fub initia imperii fa àu s eft rex , primùm
quidem Trachonitidis quæ tetrarchia Philippi fueràt, ut fcribit
Philo in Flaccum, 8c Jofephus lib. 18. Mox verò cùm
Herodes Tetrarcha Galilææ, Herodiadis uxoris impulfu Ro mani
navigaflèt, ut regiam dignitatem à Caio impetrare! t
Caius ademptam Herodi tetrarchiam, Galilæam icilicet, do-
navit Agrippæ,. quemadmodum tradii Jofephiis in libro .fu—
pradidto, & Philo in legatione ad Càium fub finem. T a n dem
verò poft necem Caii, Claudius regnum Agrippæ à Calo
datum confirmavit, adjeftis Judæa acSamariâ quas Herodes
avus obtinuerat. Atqiie ita rotum Herodis magni regnum
ad Agrippam pervenit.Qui mox Hieroiplymis fuo arbitrata
Pontificem creare coepit, guippe qui tum Judææ rex effets
cujus caput erat urbs Hierofolyma. Re£lè ergo Scaliger ia
Animadverfionibus reprehendit Eqfebium, quod Agrippam
regem Judææ à Caio fafitum effe dixerit. Sed faüitur ipfè
quoque Scaliger, cùm fcribit Agrippam Romam vcnilïè,
ut Herodem patruum accufaret. Neque enim Agrippa Ro mam
profe&us eft, fed Fortuna.tum libertum cum literis
ad Caium mifit, ut tradit Jofephus. Porrò jamdudum ante
Scaligerum Scholiaftes quidam in margine codicis Ma-
zarini hune Eufebii errorem nqtaverat. Nam ad ilia verba
7jJs ’ lisSulm dgfys rè v-», hoc fcholion adfcriptum
eft, non quidem eadem manu, fed nihilominus vetuftâ,
¿% àns à KAcwA®. Excufari tamen commodè poteft
Ëufebius. Non enim dixit Agrippam Judææ regem à Caio
faétum fuifle, fed Tudæorum: eorum fcilicet qui in T ra -
chonitide & in Lyfaniæ tetrarchia degebant. Saqè Philo in
oratione adversùs Flaccum, Agrippam hune qui tum ad-
huc folius Trachonitidis rex erat, nihjlominus vocat regem
Judæorum. Loquens enim de Alexandrinis, fie ait,
b n y$JvfÌ7ti[ Tivù. fìcitnXici ’ lu h ilm .
2 2tiv tè, Ttj yjicuM ’Hçuftédi'} Malè hune locum accepit
Chriftophorfonus, quafi dicat Ëufebius Herodem hune u n i
cum uxore fua Herodiade interfuiffe paflioni Chrifti. A t-
qui non hoc dicit Ëufebius, fed Herodiadem fimul cum
viro relegatam, bonifque multatam fuiflë. Libenter autem
delerem h ic vocem <«?, ut totus locus fie legeretur,
t iw ’ntÇcc-fpicu/ Tntgcpilaixnv, cüSiu (puyy tov Hfubitt
P a r® »y à tè w aâ -® t $ ) ov» rtj ywcuxi
'üBuhéi^i, nrKilfuv Qi/Xjtôcmç ainav. Quam feripturam
confirmât Nicephorqs. Atque ita in optimo codice Ma-
zarino feriptum nuper deprehendi : cujus autoritate con»
je&uram noftram confirmari magnopere fum gavifus.
p R U M.
annos viginti fe x habet. A n i. Pagi Crìtìc. in Bar onium, p» î ç .
b Hic Agrippa éft Herodes ille de quo legimuff
A£ï. Apoft. cap. 12. quod interemit Jacobum fratrem J o -
annis gladio, Petrum in careexem conjecit, tandemque ero-
fu s a vermibus exanimatus eft-, ut infrà dicetur cap. 9, & 10.
hujus lib. Multa de eo Jpfephùs Antiq.lib. 18, 19.
C Toy y, ov» f y f tjj yjycùxi 'Hft/hçtSi J De hoc Herode
& Herodiade vide Annotationes ad cap. 1 1 . lib. I.
S ii
C . C a l i g u l a . E C C L E S I A S T I C A H I S T O R I A Lib. II. 51
a «ÒJ rovTov a $Í\Ü)V ¡Jva>ci£è70, tfX&mis. V fpo- Hujus porro Imperatpris, temporibus fio- Sasc.
yov r tipLíTépatVi »9 T ^7T5 £ e^àiQw opficó/p&av rui.t Phjlo, vir à plurimis non modo no- I.
<?rcaJVfct$ *6dn<mpiQ%gc'T0S' ro pd2 ovv yòos r£rum> verum etiam Gentilium maximo in Pkilonis
<c/o Àr > ü ü pretto habitus. Erat hic Hebraeus ' qui-
W\ T ^ , g7r ^ ^ S p m s c v tW dem origine, fplendore generis ac d ig n i t a t e ^
(pctvav, ì/Sivos, ovy roe Se ía ¿ nu.- 5 nulli apud Alexandriam concedens. In dj-
Tfict piobQnputìcCi óW rs x, 7DiXixoy ¿v jiv 'wtQ ) 7ió- vero & patriis difciplinis quantopevovx
’¿pia 7iacn SS\os‘ m t i -reti <})iAÓ<ro(pcc ^ ^ è- re elaboraverit, res ipfa declarat. Ad haec
XébQéptct £ recuSiicts oíos ns- w, \tSÌv- S ii Àe- in philoiophia & humanioribus literis quanv
f r ¿MaAifrt. ¥ « ' nA c traw ¿ ' u s^™ > mhil a ttiv e dicere: quippe cura
Afflxàs iy n y lù , i lm y iiS r '¿xajflat ■nòs **()’ 10 ° atoDI“ & Pythagorica philofophia
H H H H qua® ptscipue feflatus eft, omnes fui tem*
sctVTOf iqopetTcq. pqris fuperaiTe mepjioretur.
K E $ A A A I O N E'.
Cls $ l\m V7TS§ ’ittShLlM rtpaxCéiOLV ot)o. 7rpls
r clìcv*.
T T ’ A i S ì roe ;(T;v TÁ'iov yros 'IaSbciots ov/u£clv1ol 1
Ç A P U T V.
Philo hgntìonon pro Ju d é s fitfeepii
ad Caium.
5 T T 1 c quot & quantæ calamirates im pe- Hue refer
A. _L rante C^io Judxis contigçrint, quin-Hicephon
rC íV n (¿iGXlOlS opcoS T w -Fctit# -r——rr -, J "■ - - .v u n g ym jt , q um - -■■-'•r ' “' •
O ^ g A á e « « , i t ©eJ, U v r Jy ím y .p ñ im .,. 9»? l¡bris compl^us eft. In quibus tura ‘p *■ «>
» / c ' f \ , . \ , » , / ìnlaniam C a u commemorai, qui fe Deum
■ros, Í, fiu t i li « fe . Tlui u x p n . omS tHtomr, m s ipfe i-enuntiaíTet, & fubditos infinitis con-
■71 KStr aún» ‘ laSbdm m\tu.TOKÌ*s,. $ % a fa ìs tupa^liis afFeciflet : tum miferias judteorum
o Î>iAo>r <tïi\a,pùjjo$ Ì 7 n % 'Pooptoùoev n iX i c c s v.7règ t 20*fab illius imperio prolequitur, " & quam
ipfe pro fais popularibus Alexandria: de-
gentibus in urbe Roma obiit legationem;
& quompdo cum apud Caium pro patriis
legibus & inflitutis difleruiifet, nil praeter
rifum & ludibrium re tu lit, parumque ab-
. fa it qqin capitis difcrimen fubiret. Cujus
t AXt^cLvSpetctv òpu>t9vci)v eTtor/iovcTo repicrQ^coi*
07m s n è7n y T o n a k%.1cl$cc$ ¿7rè§ t r e c tT & a v vó-
puavy y S iv r i n X m ytXcóìos 59 D ^ c u p p ia v I r o i n P
Wdo, puxpoj SsTv jea) f TTEfii rtis tms c lv c l t x I s
1 'IT ^ 11 ^ « r ^ r - i n X ^ o L ià ix c ir a r ^ ^ l o X o y i c L S y ^ Xelriy r a m ypot- vo decimo Antiquitatum libro feriIjens his
(puv. Xj JV gocoras c !v ’ AXt%wiSpucp yivo(jdpy\s ’ I » - verbis. Orta, inquit, Alexandrite feditione
z Sduim tì to ! s ¿vouyax x, *EM'w,'rpe<i èt(d erge- inter JUC,2E0S 9ui iIiic ^abitabant & Grje-
. T ÌP „ ^ e u p e f l e V , i , B I m p e r a t o r e m " m “ ffi C t .
7 "" \ , Ategavfyew tfiaS tm bÌ55ogàtis Aleiandrinorum erat Apion quidam,^'»» ?»-
ArtlCOV. 05 TraAXii eie 'Tur ’T ¿ ¿ ¡ ¿ ¡ ì É s è ] Q u i Dlnrìma advprfn« Tn/X^/tc i-n A'TÌCOV, 05 7n ìX cL £15 TtiS ’ l i iS & Ì s s téXcLOlpÌfMOiV, n ir !.;, r ..« dtos atud
ctM.ct t ì Xèy oìi) 59 ¿ 5 T K cu act pos 77 ptciiv ré&topcS-
ev. 7twn&v y>tw ocrot r y !Pa>pioùay 'O a r o le -
A US ÙV/.y ß a p a s s T al r e t í a XCLI VcLSS ìfyvplèVM) T c t
qui plurima adverfus Judgeos convicia fun- d*°! aPu<*
dere confueverat, tum alia eis objiciens, tum Caiumcri~
quod Cafaris cultum afpernareptur. Nam Ur‘
cum omnes. qui Romano imperio fabditi
erant, aras ac tempia Caio ftatuerent, pror-
V A L E S 1 I A n n o t a t i o n e n .
i n tm ßi&loi5 TmpctjiAmiT] Hodie duo duntaxat Philo-
h '| “ bri hujus argumenti iuperfunt ; alter in Flaccum
mfcriptiis, alter de legatione ad Caium. adco ut neceffe
fit aut Eufebium falli memoria, aut eos libros aliter .0-
hm divifos fuifle, in quinque Volumina. Ne c eft quod
qpis fufpicetur, reliquos hujus argumenti libros hodie
deiiderari. Nam in his duobus qui nunc iuperfunt, quae-
cumque Judxis regnante .Caio concigerunt, icripta ha-
bentur. In fine quidem legationis ad Caium aperte indicai
Philo, alium hujus argumenti librum fubfequi de-
bere.^ Sic ,enim dicit : eify-mi pìv x.t(pu,x»i»iiri^ßy i, um»
r umtv tè ’U Ìufm Ì fly® km-pfftlue, Tau*- AWoy nett
•nv rmXivuMuv Tcüov. Dieta funt fummatim caufa odii
quo Casus Judaorum gentem profequebatur. Nunc dscenda
eft etsam palinodia in Caium. Verum h * c pallinodia
nihil eft aliud quam über Philonis in Flaccum. Qui liber
proximc fequi debet legationem ad Caium, ut docet
Photius in Bibliotheca.
a Tpiíj ¿<p* iw ñ & i rdaeui] At Philo non tres fed quinqué
legatos ab Alexandrinis Judæis Romam miflps fuifle
teftatur.^ Sic enim^ fcribit in legatione ad Caium fiib
finem, CV èpav Pi wmr 7rgí<rQ¿ÚTU<<; tmXsúesv ttt ¥ 5»wy&vSr
tnty-mv 'Um lm ¿ ¿ute-scoy ¡ id eft, Arnon grave ac moleftum
erat, quod tmiverft gentis Judaica fortuna in nobis quinqué
legatis poftta effet? Miffi autem fueráift legati duas
ob caufas. Primum enim querebantur profeuchas fuás
ab Alexandrinis efle violatas, ilíatis in eas Imperatoris
ftatuis. Deinde aéturi vénérant de jure Alexandrinæ civitatis,
quod Alexandrini Judæis adimere volebant: 0-
fèribit Philo pag. 1019. & 1020.
V A R I o R
a «J>«y ly u a^ i-n ] Philo, ortu Judæus, gente Alexan-
drinus , de genere Sacerdotali, Alexandri Alabarchæ (fum-
mus is erat Judæorum apud Alexandriam magiftratusj
frater, claruit ann. X L . æræ vulgaris X L I I . Imperante :
Caio Caligula, pitinceps Legationis ' Romam miflus eft, ut
caufam genris fuæ adverfus Apionem tueretur. Cum
fecunda vice veniflet ad Claudium ff i modo vera référant '
Ëufebius Hilf. Eccl. lib. II. cap. 17. Hieron. de Script. Ec-
clef. aliique) in urbe Roma cum Petro Apoftolo fèrmo-
nem habuit, ejufque coluit amicitiam. Addit Photius Cod.
eiindem Chriftianis etiam facris initia turn fuifle, fed
a is- dolore quodam & iracundia tandem defcivifle. Pla-
.toms Scholæ fe dedit, ejufque Philofophiam & facundiam
Çenitus imbtbit: unde vulgatum illud, i HXituv tp&uvi'Qx,
n • ay 'sft.citTuyiijH. — Senfum allegoricum præcipue fedtatus
e f t q u in & omnis allegoricus S. Scripturæ fermo, cen-
iente Photio, ab eo in Ecclefiam promanavit. Cave Scribtor
EcciefHift. liter. Vol. I . pag. 13. & V o l. II. pa?. I2. acf
ann. D . 40. vid. Jofeph. Andq. lib. 18. cap. i 0. E sM .
Præpar. Evang. 1. 7. cap. 12 . •
b Eis 'A ^ y ] Apion, qui Piiftonices appellatus eft, literis
homo multis præditus.rerumque Græcarum plurima atoué
varia fcientia fuit. Ejus libri non incelebres feruntur.qui-
bus omnium ferme quæ mirifica in Ægypto vifuntur au-
diunturque, hiftoria comprehendirur. Sed in his quæ m-
diviflc vel Jegifle fefe dicit, fortafle a vitio ftudioque often-
tatioms fit lbquacior. Eft enim fane quam in præd icandis
doctnnis fuis venditator. A . Geli. Noti. Att.Ub <• c u
contra Apionem Jofephi Scriptum fatis innotuit. 1 ’