I j 5 fc Ü S È B I I ?
blàfphemans. Idem p o rrô Irenaeus poftquam
immenfam voraginem materiæ illius variis
crroribus in v o lu tæ ,q u àm Vàlentinus in vexer
a i, uberrimè ex p licù it, occultam ac latentem
illius fraudem tanquam abditi ferpentis
A M P H 1 L Í A n t o n in u s f ir n »
o Se clvTos Etçltoeiïos rov ct7tei^oy $uÔov r>¡s Où-
ctXev'UVB •ftoAv'urXa.vovç vA»jS' 1OoToyoò'itL'VA ^
TiX.óùtrcts, \p7cvrS Sixlcu QcòXQoov'tds nxpv<pov à-
avcv clvtS ¿ A«A»]0uìciv, '¿myufxm r id t&kiclv.
IClll 1U1U3 uauuvtii r . . j/ ^ ^ y a jy \
denudat. Alium praeterea quemdam nomine £ <Z3£?s t ^tois 39 <tMov wet,- (M a p x o s ctuTcJ ovopuLj
M a rcum eodem tempore extitiffe lcrib it, ttj/r8 s Aey<|> /¿ccynois xvZucls e/J.'Tmm
agicarum p r if tig ia rum peritiffimum. Sed W c p e t Sì ^ r a s ¿.tbAesdìs ctuTOV TeAe-
& profanas eorum hominum ¡mtiationes, & ^
abominanda m yfleria declarat his verbis. ^ 5’ g j | \ M 0 , V , g
Q u id am enim eorum thalamum nuptialem * B ™ 1 W | A * g B I | § Ì |
co n ftru u n t, & myfterium peragunt, verba i o vet 67hTsAod<n ^ttgi
nefcio quae fuper his q u i in itian tu r, conci- *6fapp)mM mvav tois 'nXB/fyjois' 39 w é l /r am o v
pientes j eafque fpiritales nuptias effe affir- ydpiov <J>ct(7X8<nv ¿veq To ott* airmv yivopJ^jov3
m an t, ad formarci & exemplum cceleftium o/Mio<TV)r& r civeo ov^vyicùv. oi S i cLyamv ip*
. conjugiorum,
c u n t ad lavacrum, & m erg en te s, hæc p ro -
Alii v e rò initiandos a d d u - ¿ to s y0 nXeynav/. ets ovo^oet -
i < kyvaiTov im i?òs r oXoor eli a,A>j0e<ay fxwnty. r
ferunt verba: In nomine ignoti omnium ,/ NHj n/ & » « 9 HSj| ilw . , rO
xtiuuL vt.^a. . » . . TRtVTOV as r jraTsAMyfet as T l»)<r«v. otAAa ds
patris, in ventate omnium matre, ineoqui — H ^ M | / » __ ¡M g s , ~ n . ,
L e n d i t in Jefum . A lii rurfus Heb raic* ¡ H H i H B B B B W W H
q u id am pronuntiant nòmina, u t majorem
r;« j Pmr.initiandis pavorem incutianf. Sèd Hy g iflo Ti'&fre» t Us ’(fommriis r n i ‘ T y tis •jtA.Slmjrar- a
Rudi- p o d q u artum epifcopatus annum mo rtu o , 2 0 to s , lÌTos ’® r 'Paftms ty g it r f jr c q r lw Aen v p -
R om a n é ecclefi® facerdotimrf fufcepit Pius. ^ 3 , . u c c to y t ¡d u ì r ia ! ’ AM^avipasui Mapxoi aÀlexandrias
v e rò cum É umenes tredecim ra is ix ro ro q Tnipluìi b E i/JS/nui '¿ in m mfla. i t '- b
annos expleffet, M a rcu s in ejus locum a n ti- ^ ^3^35 T&olv exvrA« uat'ros’ t b va M a p x » g ru
fles defignatus eft. Q u o deinde poll: decem ^ A e o vw « « ¿ViTOuaa.i^BS) K eA a ii-
P o ntifica tus annos mo rtu o , Alex an d n n * e c- ■AAeg iU, jy |a » r i« ì AarnV^'ctt mac
lc flx adm n ftrationem Celadron a ccepit. » 5 tw T
pifcopatus fu i ^
i^ n rK 0'7Cr\5 gvumtgj III» AteiaAA
t Romse cum Pius anno
quin to d e cimo vitam cum m o rte commu-
V a l e s -i i
A n n o t a t i o n s s .
1 Ei/tb»¿iu & 2¡l&'zñái7zi5 ] Nicephorus in lib. 4. cap. 3.
habet aJ&7&,sÚcm<;, quod non probo. Scio quidem à poétis
z j& iTrkwms dici pro zjd.'srXiúimí. fed hic non videtur convenire.
Quare malui vertere hoc loco Explicare, eo fenfu
quo Eufebius in pofterioribus libris dicit '»zshw'è m %fcppropolita
funt ediita.
2 llpòg tb [¿cíááov w&'Eskfóci£rcq~] Noñri códices Maz.
ac Med. cum Fuk. & Savil. fcriptum habent x«§bt3Ji5|«/.
Atque ita legiflè videtur vetus interpres Irensei in cap.
18. libri primi. Sic enim vertit: ut ftupori fint, vel per ter*
reant eos qui facrantur.
3 Mît» 7ï7«5®» t5 bnmorftii w ^ ^ R u fin u s legiflè videtur
wmTemtfav. Sic enim v ertit: Quarto autem Epifcopatus
fu i anno cum deceßijfet Hyginus, Romana Ecclefia facerdoti-
um Pitts fufcepit. Porro nomen Pii qui fucceflìt Hygino,
in codicibus noftris Maz. Med. & Fuk. non circumfletäi-
tur, fed acuitur in prima fyllaba. Idque reétius puto.
V a r i o r u m .
25. Tertullianus libris quinqué adverfus Marcioncm, Epi-
phanius Hæref. X L I I . Theodoritus H*ret. Fab. lib. i .
cap. 14 . Cave Hiß. Vol. I . pag. 38. ad ann. Chr. CX L.
a 'Tjins TtAdbrvtw*]®-] Anno Imperii Hadriani fexto, con-
f l ¡tutus eft Eugenitts (fiVe Hyginus,) Patriarcha Romanas,
qui cum annos quatuor fedijfet, mortuas eft, inquit Euty-
chius. Sedit igitur ab ann. Dom. C X X I I , Aviola & Pania
Coff. uique ad ann. Dom. C X X V I , Vero & Ambiguo
ColT. Hæc mihi videntur veritati maxime coùièntanea, &
ad veterèm Ecclefiæ Hiftoriam reéte intelligendam optime
•comparata. Decimo Hadriani mortuuseft Hyginus. Baro-
nius, Petavius» & Labbeus ordinatum eflè ftatuunt Antonini
Pii X V , triginta feilieet annis feriàs quàm Eutychius.
Qui immanis metachronifmus maximam in hiftoria Ec-
clefiaftica confufionem peperit. Quanta igitur fides Mar-
tyrólogio Romano adhibenda? Ex quo legimus ad unde-
cimum Tanuarii, Roma natalis S. Hygini Papa j qui in perfe-
cutione Antonini gloriose Martyrium confumfnavit. Cujus rei
nec vola nec veftigium exftat. An Martyrium Hygini ta-
•cuiflèt Ircnæus, qui Telefphori palfionis memiiiit ? An hoc
ignorare' potuit, qui periècutioni Antonini interfuit ? An
ille aut Ep'ifcopus aut Presbyter fub Hygino fuit?_ Hæc
nùllo mòdo ferri pôflunt. Martyrologorum nemo antiquior
'ifta docuit, non Beda, non Florus, non UfuarduS, non
Ado. Unde Molanus & Onuphrius qui de ejus Martyrio
nihil legerant, Martyfis titulum Hygino dari putant, quod
multa pro Chrifti confeflione paflìis fu'erit, ut videtur ici-
• licet. Baronius ad" Martyrologium fuum, Sub perfecutione
Antonini Hyginum coronatum effe martyrio, liber de Romanis
Pontificibtu, Eufebias in doronico, & alii ónines t.eftan-
tur. Sed illi neque de Perfecutione Antonini loquuntur,
ncque de Martyrio Hygini quicquam habent aut illi, aut
alius 'quifpiam. Pearfon. de annis R.om. Epifc. Diff, II, cstp.
12. pag. 270. Obiit (inquit A nt. Pagi) anno centefimd
quadragefimo primo", die X menfis Januarii. Eufebius
enim, Marianus Scotus, 8c Hermannus Contraftus in Chro-
nicis mortem ejus conjungurit curii anno quarto Antonini
Pii, ideoque eo circiter tempore martyrio cordnattfs eft.
Crit. Vol. I. pag. 152.
b EòfS/jSs t7jj Hug. .©ess Tfiw^] Eumcnis annos XIIT,
magno utriulque operis confenfu agnofeit Eufebius, etiam
fuffragante Sytìcello. X I I tantfim Eutychius ; X Nicephorus
excufus; V i l i codex ejuiciem Nicephori Patriarch»
Londinenfis. . ' -----— Ne c minor eft in Marci etiam an-*
nis utriulque operis Eufcbiani confenfus. X enim illi annos
tribuit, & quidem confentientibus Syncello & Profpe-
ro, fi prò hujus pofterioris mente Confules reftituantur,
Celadionis enith iucceflìonem X V I I Imperatoris Pii Colf!
apponit. X V . largitur Eutychius, à X nimirum Hadriani
ad Pii IV . X I I I Nicephorus Patriarcha, fuffragantibus ejuf-
dem codicibus MSS. Sed verò Eufebianx leitionis antiqui-
tatem confirmat Rufinus. Hen. Dodroelltts Additament. d i
Differì. Pearfon de fucceff. prim. Rom. Epifc. pag. 60.
c TltrnxcuolufTM 'P' t7n<ntonrif dvtcwm Tliisj Anno Hddri-
ani decimo conftitutus eli Marcus (pro Piò) Patriarcha Romanos,
qui annos qttindecim f e d ii, dein mortuas eft, inquit
Eutychius. Ubi obfervandum fedecini revera annos ei
tribuere, cum pòft dicat Anicetum anno Antonini quinto
conftitutum effe Patriarcham ; unde annum vacationis fc-
dis poft obifum Hygini hic inferendum eflè omnino cen-
feo, adftipulante Épiphanió. Anno igitur C X X V l Hygino
denato, per annum fere unum fedes va’eat. Ab arino
Dom. C X X V lI , Hadriani X I, Gallicano & Titia'no Colf,
fedet Pius uiquc ad ann. Dom. C X L I I , Antonini quintrim,
Rufino 8c Quadrato Colf. Pearfon. de annis prior. Rom,
Epifc. pag. 272. Primus omnium quos novimùs , Gpta-
X a P c ly I® 4
A n t o n in u s Pit#. E C C L Ë S i A S T l C Æ H I S T O R IÆ L u
A c t jrcuilosy ’A y iM m s T1 exéïcre a.sç^içsclaq, É § Ê k m
*iiy¡\<n'rt'7n 5 iwpt* ìcw to v eTrtSuptucraf tm 'P a p cy,
/ Q ^ p t ê T v c c j TE C L Îm Q i W à T7I5 *E A é b -
0 . /j.ÀXiçcc S i M /u çÇ ev t 7n tcù vS î *Ia fiv o i, c i
B . IV. 157
taffet, Anicetus eccleff$ illius antiiles fa- S m c *
¿tus eft. H u ;u s temporibus fe in urbem I I
R om an i veniffe fcribit Hegefippus, ibidem- f
q u e ad E le u th e ri ufque epifcopatum con-
-1 ’f . , - , n v- tinub. permanfiffe. Eadem tempeftate prae
<pi\ojc<pv %yipuLm 'Xpitrlobbw r 3 uov Aoy>v> ^ tvis 5 ceteris omnibus florebat Ju ftin u s, fub habitu
philolbphi verbum D e i prædicans, &
fcriptis voluminibus p ro fide noftra propu-
gnans, Q u i in lib ro adverfus Marcioriem,
eum adhuc fuperftitem fuiffe d um fcriberet,
teftatur. h is verbis. Praeterea, in q u it, M a r-
I ìmÈp rñ<ttGù$ c ia y ajr j^ ó^o s o y fy ¿ /q ¿ cL< jiv . ’ os
«ivi ¿ ygá-^pts ^ Mapuaivos <njyf&.ju/¿a., ptty¡fio-
vQoeias x a 0 ’ ov a icu í'm % xgjpov ymtdtofjdpfs r&T
ySíqj rmIvSpós. <Py?i 3 vías . Mapxtavct S i -nyct rioy-
ntiLov, os vuv ít i è li SiSb¿<rxú)y ré s '7eeiQofd¿8$i io cl<^nQIn quemdam Po n ticum novimus, q u i
olMov 'nvcL eivcu vopúfeiv u átas t b S^LUBpyXi ‘Vgóy e1t -*amnum ^uPere^ d o cetquc difcipulos fuos
o > ~ / ■ , f y , almm quemdam invocare D e um majorem
os $ m yevos cty0/)ü)7ray q¡& ¿ r SìufAomv mundi hujus conditore. Q u i quidem D * .
^tbAAss Treorecte (áXctatpy/MiL ÁÍynv, ^ monum adjutus auxilio, plurimos mortales
2, k p m ^ r 77o¡y¡rico r S S í & hwítSs 1 ¿¡Vou Per un^ver^um orbem ind u x it u t impiè lot
S X^íocÍ- aA\oy H H ¿ 5 J W ^ o y « . 1 5 univei;fi H
~ . / H M Ü mS=%! J Patrem effe C h n f t i eíle r ifti :: aahliuumm vveerroo nqiuieemmddaamm
longè ilio p ræftantioré, h o c univerfum con-
didiffe afiìrmareht. Omnes tarnen eorum fè-
¿tatores, Chriftiani, u t diximus, appellanti!r;
eodem modo q u o Ph ilo iò p h is, tametfi d i-
verfae fint feche ac fententiæ, commune nitstov
opiaXoyiiv ozïwonixeycq. xoej tccutcS oi ^ttò
t ÌtU 9 CùpfAMfàjjQl a>5 ’¿<pctpdjj XpJLTlAVo] XclXoIUJ-
Tcq* oy 7ÇQ7T0V jcocf où xovaiv ovTav Sojfx.&'mv vdTs
Cj)lA0OD<p0IS ) TO >Gfax.CLX,tif£jj09 OVO/MZ, T)JS <J)lÀ0-
o-otpios xoim ’fòt. T8TOS e-m<pépi x iyav. Ï71 S ì »-20hiîominüï•ex philofophia nomen eft in d itum .
piii/ 39 auuTctJfiaL 7ta.cmy t yiytvy/jd^m cupi- Paucis deinde interjetais hæc fubjungit. E f t
oiav) a et ^^Aecôe òinvygiv, Sìnavfd/s. 0 S ’ c lv to $
ÇtDS ’Iaçfvosj 39 <Z3£ß5 VEïXltuaç ÌxcLVCòTzÌcL 7T0V7I*
V r J « \ ¡ 1 9 1 « r /
COLS, >9 STtpBS Xoytts V7IEg T»S VfJLi'nÇp.Ç KiTzas
etiam, in q u it, liber à nobis compoiitus adverfus
omnes quae unquam fu eru n t hasrefes :
quem librum vobis, fi ita v id eb itu r, legen-
dum trademus. Idem p o rrò Juftinus, pr^eter
xXyQev'n E voiQH, 59 t y Papic^m ovIìtX'/tTa (ó&Xy f t r ^ defenfionem continent, Imperatori A n -
fZ2€9G<pM&' 39 $ W l T 3JS 'P CùfJM5 r a s àjfftT&£a.S
to n in o cognomento P ió , & Senatui Rom ano
emiMTD. \pi(poùm S i iaurrèv 0$ t i$ ^ 7roQev w, frjpy
Tris '¿mXoyi.co;, ò v t^ t o / s .
nuncupavit. Ipíe enim in U rb e Roma
d omicilium habebat. Ceterum in Apologe-
tic o j ipíe d e fe quiíham effet & unde o ri-
undus, declarat his verbis.
K E $ A A A I O N IB'. C A P U T X I I.
L « d f . - ’A n ! * ! 5 0 D e j u f i m M Jm o n im m :
A Y ’ttmc£$c.to&i T ir a A i Ata ’aScaavJ ’Avro/iva
EùoiC&t KoMoa-gi Seoct^ûJ1’ 39 OÙjjZjL<xrlfia> ijof
V a l e s t i A n n o t a t i o n é s .
1 Oç g » Kj ¿çcctycto, (£) Maguó»©*"] Memoriæ vitio hic
lapïus videtur Eufebius nofter, qui Juftini verba quæ infra
citantur, defumpta eflè putavit ex ejus libro adverfus
Marcionem. Atqui defumpta funt ex fecundo Juftini A-
pologetico pag; 70, editionis Parifienfis. Nicephorus in
lib. 4. cap. 6. ubi omnes Juftini libros recenièt, mentio-
nem facit libri contra Marcionem, ex .eóque citât hune
locum quem hîc adducit Eufebius. fed animadvertere de-
buerat Nicephorus, Eufebium memoriæ virio' lapfum fu-
iflè. Neque enim verum eft quod Laugus interpres N icephori
excogitavit, Juftinum eadem verba ufurpaflè in
duobus libris, id eft, in Apologetico & in libro, contra
Marcionem.- Eufebius quidein infra cap. 1 7 . ubi omnes
Juftini libros enumerai, illius contra Marcionem libri
mentionem facit. Poteft tarnen excufari Eufebius. Id
enim folùm dicit, Juftinum fcripfiflè librum contra Marcionem,
ejufque mentionem facere, tanquam homiqis qui
adhuc vitam agebat dum ipfe fcriberet. Atque fræc duo
Im p e r a t o r i T itoÆ l io H a d r i a n o An-Huc f eM
tonino P io Cæfari Au g u fto , & V e r i f - f ^ j -T '
îL-î Hb. 3: '
: Itemque ci
probat Eufebius ex Juftini loco qui eft in Apologetico 2 .3 2 . libr,
Ita prorfus explicandus eft hic Eufebii locus ; qui in eo fo- e°d,
lum peccavit, quôd obfcurius locütûs eft. Unde anfàm
erroris præbuit Nicephoro.
2 n«7ïgjs stycq ? Xg^îBtf ] Hæc verba défunt in vulga-
tis Juftini codicibus, & fuperflua videntur. Duos enim
Marcion inducebat De o s j alterum opificem, à quo hic
mundus fabricatus fuiflètj alterum majorem, qui majora
ac præftantiora condidiflèt ,• & hune quidem confiteri nos
debere, ilium autem negandum eflè ajebat. • H¡c^eft ver-
borum Juftini fenfus, cui confeutit Ëpiphanius in hærefî
Marcionitarqm, & Theodoritus in libro 1 . hæreticarum ,fa-
bularum. Itaque feribendum eft apud Eufebium, «;Uev
71 ^ oy-m f/iuÇovx, t» f/jffCpvu. imçft Totlmy, 0-c, ut
legitur in Juftino. Quippe Marcion fummum ilium: Deum
patrem Chrifti eflè dicebat: Chriftum verè è ccelo d.efcen-
Biflè, ut mundi hujus opificem, quem Judæorum Deum
appellabat Marcion, coargueret, ut fcribit Ëpiphanius.
V a r i o R u m .
tris Pio Anicetum prxpofuit (nifi antiquiflimus Catalo-
gus ei prxiverit) cum nondum Eufebii Chronicon in Latinum
ièrmonem verfurn fuit : primus inter Latinos qui
Pium fuo loco pofuit, erat Profper in Chronico à Labbeo
edito, quem fecutus eft Catalogus tertius Pfeudo-Tertul-
Iianus, cujus xtas ignota eft, lib. 3.
Jamque loco nono Cathedram fufcepit Hyginus,
Poft hunc deinde Pius,
Aque Pio fufcepit Anicetus ordine fortem. Id. ib.p. 267.
Quo Ptus Papa anno ad coelum migravit, prorfus incer-
tam, inquit Ant. Pagi Crit. Vol. I. pag. 160.
a IIt& f lu n a Aymyüoy tinXopas] Primam Juftini
Apologiam Baronius, Valefius in Notis Eiifebianis lib.
4 . cap. 8. Papebrocius, aliique anno Chr. CX LV I I I , vel
anno X I I I Antonini Pii prxfentatam volunt. Sed longfe
probabilior opinio Scaligeri in animadverfionibus Eufebia-
nis p. 298, & Petavii in animadverfionibus Epiphanianis
. 'r.e^..^'f’ , (lu* arbitrantur, Apologiam primam fiib Ànto-
n|ni Pii initium Juftiuum. edidiflè. Oftendit illud Apolog
ià titulus. Quin & Eufebius in Chronico ad anrium A-
brahami 2 15 7 , qui Calendis O&obns anni Chr. C L X L .
inchoatur, ait : Juftinus Phìlofophus librum prò noftra religione
compofitum Antonino reddìt : quod Se Hermannus
contraitus, & Marianus Scotus anno Antonini quarto ha-
3>»AocrD<pty’