Siær.c.
i ¿ontanißarum
mores.
Phrygiæ oppi dula, Hieruiâlem nominavít,
ut cunólos undiquc homines eò convocaret.
Q u i pecuniarum exaôiores conftituit, qui
fordiaam munerum captationem oblationum
nomine callidè obvelavit. Q u i doôèrinam
P A M P H I L I Commodus;
. /,uov 'hpa<nx?oi(x m¡xc¿<rccs ( 7n \u s <Tfc' eîcnV x u t x i
fjux&t.] $ $puyict$') r è $ Gftëi aiwcLycty
tïv g9e \ a v o •7CÇfiwri)Çfi.s x fy fx x 'm iv K £ & Ç * lW s «
o evr* ovopucn tzpçjoxpopaiv) t foupoAtf-^lxv *G h tn -
fu am p ræ d ic a n t ib u s fa la ria p ræ b e t , u t p e r f xya /jf^jos ' o a a À c t^ c t wpyy vv 'rois , XAipu'rjyaiy c l v t v
fc e d am v en t r is in g lu v iem d o ó lr in a e ju s c o n - 4 \oy>y Vvot a l g i *£ yccwifxoLpyias v\ ¿ '» ¿ k o -x aA ia
v a le f c a t . H a e c îlle d e M o n ta n o . D e M o n - ~ , ~ M C \ ~
tan i v e r ò p r o p h e t i f lis a liq u a n tò p o f t l o q u i - T * ^ % ^ ^ ^ Mov‘
t u r in h u n e m o d um . O f t e n d im u s ig i tu r > TOVotr 59 /ts éd T 'zsçjtpyi'nàtov ae a t / r y v 7ni[cgXgs~
in q u i t j has p r in c ip e s p r o p h e t i f la s , f im u la c b ¿ s ¿ t o %><&${. Sïtxvufiâ// o u u clvtzls 'Xpcù'&.s r o is
fp i r i tu im p le tæ f u n t , v i r o s fü o s d im i f i f le . ?cLvfgt.$i x ip ’ y T y 'Xv&j ix x'tos î 'KX'h-
Q u a n to p e r e e r g o m e n t ie b a n tu r q u i P r ifc am > » * ■ f | ,
v ir g in em v o c a b a n t? D e in d e fu b ju n g i t h æ c ^ T « ? * * * * t o s
v e rb a . N o n t ib i v id e tu r fe r ip tu ra u n iv e r fa ^ ó W b n à r n & < n & v 7mpQevov ^ m x & A o u v t îs . ù t ’ I
p r o h ib e r e , ne p ro p h e ta m un e ra & p e cu n ia s 'G kity ip u X ey av . * ¿òxei avi 7id<rcL ^x<p>i n a \ v em 2,
a c c ip ia t ? C u m ig i tu r v id e am p ro p h e tiffam vepoipiiTÎio \ x [ xG xm v $£>pa. & YpyiûoL'm j oraty ovv
a u rum & a r g e n tum , v e f t e fq u e p re tio la s a c - vrs. oa ~ ~ , \ î ,/ ,
c e p i f l e , q u om o d o earn non r e p h d ia b o ? E t 1 5 ^ ^ m * * % X P » ™ & $
p a u lô p o f t d e q u o d am e x e o rum n um e ro q u i TraÀU7 ïÂeis gcQjj‘& S ) /7m>s x u t w [xti sq^ u th o v /xcci j
c o n fe lfo r e s ap u d ip fo s h a b e n tu r , h æ c d i c i t . ctvdis cTs' »\l^cm & & G o L $ 'G&a 'tjvos t j f j c r a u r a 's
P ræ te r ç a T h em i fo n fp e ç io fa . a v a r itia o b v e - ^ X o ^ t o k , t o u t o <&' 4 *<S>eui<mr o a
la tu s , q u i c o n feü io n is lig n um non p e r tu li t , , ia >>-/ ’ ^ \ * /
fe d m a gn a p e cu n iæ v i e ro g a tâ v in c u la a b je - 3 t TCteonZicM ^ a j ^ m s , o ¡m A M 3
eie : c um o b earn cau fam m o d e f t iu s d e in - - o <rocs o ^ À o ^ i à s tu owfxiïov, 0-M.à Tshy^vi %ptj- 4
cep s a c fu bm ift iu s a g e r e d e b e r e t , tan q u am ^ucctov '¿ 7Ui@g/e<^(/05 t o ! <Tfeo^ct* <T^ov g u r i r t s r a tocf
f i g S i c l s t t M i 1 S B H I ■
d em q u i f id e lio r e s ip io e x f t i t e r a n t , in f t i tu - r A y ro çoA o^ ^ o A i ^ ^ ' n y a j w / m ç ete
re ,' novae au tem doó lrinae p a t r o c in a t i: a c f fy o s @n<p)\lu>' xo/vn ’^ v i /x T&$ ctfx&vovglut% 7T£-
. p o f t r em ò in D om in um j in A p o f t o lo s j & in 2 ? 'TnçEujeo^s* (nwAy ca yi^icQni to \s xevotpcoyicts
ià cro fan ólam e c c le fiam im p iè lo q u i . R u r fu s Xoy>i$' (¿XcLo-tyvifxyiirotj «Tis r Kuexoi» ^ t b s *A Trad
e a lio q ü o d am e x n um e r o e o rum q u o s i l l i ç cA » s , ^ r «,>îcw C^^Ajjmcty. $ 'OE>£^ gTBgûjy Jg
tan q u am m a r t y r e s v e n e r a n tu r , i t a fe r ib i t . . ~ M T . a ÌT 8 ' 5 ¿ 5
« B M i M M l lo q u am n r , r e fp o n d e a t ^ ^ « a H ^ » A « * » 1 J
Montant- n o bis p ro p h e t i fla d e A l e j a n d r o q u i le m a r - Cr t ^ x , / y w ioe s jS ff l
t y r em p n e d ic a t : q u o r um ip & c o r i v i v a t u r ; 3° W « " » ™ J » A t e & S p v r A e * -
q u i a d o ra tu r e tiam ip iè à m u lt is . C u ju s ^ gcOiToy /xcçprwpcL’ à> <rtxue?icLTcq' s a Trpoo-xuvy- y
la tro c in ia & r e liq u a fa c in o ra p r o q u ib u s p oe - u ï 59 a u T û f TraMoi* ^ t o s \y& i< x s x&l t o ) ¿ M a
V a l e s i i A n n o t a t i o n e s .
radice crefeentes, fuper hujafmodt laborìbm audtunt: Tanta
pajjì eflis fine caufa. ' Idem in caput ix Matthsi : Hujus
occafione tefiimonii Montanas, Prifca, & Maximilla etiam
per Pentecofiem faciunt Quadragefimam. Sunt qui' exifti-
ment duàs Xerophagiarum hebdomadas, quarum meminit
Tertulliànus, nihil aliud fuiiTe quàm duas quadràgefimas,
qùas’ prster illam primam ac folennem Catholicorum
quadragefimam jejunabant Montaniite. Cui fententis facile
accedo. Nam Tertulliànus eo loco propria duntaxat
Montaniftarum jejunia recenfet/ Sic enim loquitur :
guantata enim eft apud nos interdiólio cibbrum? Duas
in anno hebdomadas Xerophagiarum, nec totas, exceptis fei-
licet Sabbatis & Dominicis, offerimus Deo. E)e Pafchali autem
jejunio nihil dixit, eo quod hoc jejunium ndn pro-
prjum erat Montaniftarum, fed commune omnium Chri-
ftianorum. Ceterùm notandum eft, hoc loco Apollonium
tanquàm gravifiìmum facinus objicere Montano, quòd je junia
fùb lege, ac fub prscepti forma conftituiflet : non.
quòd jejunare crimen fit; aut quafi quibuidam in Eccle-
fia non liceat, femperque ìicuerit indicere jejunia. Nam
& Joannes Apoftolus triduanum Ephefiis jejunium in-
dixit, priuiquam ad feribendum Evangelium fe conferret.
Et Epifcopi Catholics plebi mandare jejunia folebant ex
aliqua follicitudinis Ecclefiaftics caufa, ut docet Tertull.
in’ lib. cit. cap. 13. Verùm Montano id facere nullatenus
ìicebat, homini hasretico, & ab Ecclefis corpore iègre-
gato, nec ullum iàcerdotium gerenti. Merito igitur eum
reprehendit Apollonius, quòd ex arbitrio fuo, non ex Apo-
ftoiica traditione conftituiflet jejunia. Nam Catholicorum
quidem jejunia ex Apoftólorum traditione manant:
de fplemnibùs ac pùblicis jejunib loquor, q u s certis diebus
in Ecclefia quotannis obièrvabantur. Hæretieorum
autem jejunia, ex inani præiumptione, & fanéìitatis fimu-
latione procedunt. Cujufmodi fuere jéjunia, quæ Mon-
tanus ièâatoribus iuis tanquam Paracletus indixit.
1 n&toxtoecv ompfaoy] In codice Med. Maz. & Fufc.
& apud Nicephorum legitur Ileioxcw, quam fcripturam
confirmât etiam Rufinus. Sed & Tertulliànus & Firmi-
lianus aliique Prifcam nominant.
a Aoku <nu] Nicephorus in lib. 4. cap. 16. negativàm
addit particulam, è fomtï ont, & c . Atque ita Savilius ad
marginem fui libri emendavit,
3 T»» ùfycm&v xXeoni'tcw ] Mufculus vertit indubitata
avaritia circumdatus. Chriftophorfonus verò totus revera ’
avaritia fordibus involutus. Langus autem interpretatus
eft, inexplebilis avaritia fordibus obvolutus, quafi iivsXtko»
vsb.ioyt\icu> legeretur. Ego verò non dubito, quin hic lo-
eus ita intelligendus fit ut verri, quod iàtis declarat v ox
i/Atptitrpiivos, qua velamenthm & fimulatio defignatur.
Etenim Montaniftæ illi avaritiam fuam rcligionis p r s -
textu & fpcciofo oblationum vocabulo obvelabant, ut
fupra dixit Apollonius*, ó èx br'of^U GsÇÿo-cpaçm ÀigpXtrJ/iéeo
4 1% ofngXofiott to on/Aitov ] Chriftophorionus quidem
crucem intelligi putavit, eo quod' in Evangelio crux por-
tari frequenter dicitur. Sed proculdubio vincula ipia in-
telligit Apollonius, q u s Themifon pro Chrifto portare ne-
quiverat. Quod enira confefllonis lignum hic vocat Apollonius,
iequente linea nominat tu. h o ¡m u ,
f Q aa&oKvtiiai £ uiru xnXXot j Scribendum videtur
auTuv, id eft Montaniftarum.
V ariorum.
à ©i/iiwï] Themifon, primó Catholics fidei addiâus,
ob cujus' profeflionem vincula aliquamdiu pertulit; quibus
■deinde ope magnæ, pecunix à Chriftianis corrogatse fernet
exemit, St turpiflimi fafti horrorc à Catholicis odio habitus,
ad Montani caftra transfugit; cujus fe â am , Confef-
foris & Martyris titulo fretus, ftrenuè propugnavit. Cave
Hift.VoU I . p. +6. ad an. 172.
T 0 \ fxyixcxfo
M M B B w S f f lB r g K f e a ; c m . 4
e X tm i m iua.pnirux.la. -, 771-nfo» 0 ■xptxpunii m 's ura aJ ter' peccata condonat i an prophetes
A» ¡iU s r S uàp-nu, » ó pm.pìvs r S ■xrpoCpit« m s n?art5' ” ■a[r°cinia ? an m artyr prophetas ava-
-, e lfr xm s f i T§ Kuei», pi, iW S < 5 Sire poffid™e?u™™ ° n ^ S prXCeperit: N o ‘
^ f i r n U n o fi, f ir n K , ^ , g™ ™ duas tunicati ¡ili c o n t r a i t e f u m v a i tT Z -
n t a n t a , m 7ri\nuut\w m a fe ) m ’s t » » » t .® one g « « te r deliquerunt. Qui enim
ò.mi>ppit/itV'fflV xlm is. Stipofjtty 'f i r a s Aenpité- !1 , pr? pJ,.et.3e & marty res dicuntur, eos
7PA801W, etMct 59 tQ fy. 59 òpcpcLvcti 1 0 : 31bimuf» Qjiod fi hac in parte confidunt
5 à a ",x am ¿ , ™ 0« n t r a f r a , fiftant fe, & de his nobifeum i t n * T 0 H i H « g ìup, TV A01 TITO m um rrat « A y i- enim prophetffi, tanquam fru ftu s exa-
[ziTxoiwns. S ii yap r a s >cscp-Jr»s SbM fiity fò a i t v mmand i funt. E x fruiSibus quippe arbor
crpoCPuTB- lin i y ip r 5 * * psraS to i , , tUr' 9 uod ver0 ad Alexandrum
BM H B B Hm H i i | P # W , y U U * , xatpdtqI ■\_X35 AiptiAis Opo«TO8 ¡ufo. radio Frontino Afiffi Proconfuie, non ob non
a r s c » E f n y , v a f f i to' Ìnpxa., a \ \ ì Sì’ a.s ■ ? “ 9 ?"®* », * d ob ea quse perpetraver.at
3 A iiiìia s , là» liSìi © S -S c lm s ‘ S ia 'Qn- ¡ ^ C' n' a ’ CUm derertor fidei cifet. D e -
« * • r*,» *-
¿¿hamacLs T8 S 0 v.il vnwós. £ « l’Keé napotxxa. dv- ^lefia vero ejus loci ufìde erat oriundus, ip-
tov Wév »v QfJé éh^ct70y <ro iàcq dvTcv A>i<5T)V Um Il ° n re.ceP‘C} eo fiabd latrocinia exercei
i ™ > ? T i r * r a - d e ^ ^ a n T p S T p ^ T a É Ì
A m a s A,«omo» ^ i o r 01 >o n jn y ip iirT ii o -M im l» tabularium.- E t tamen * p ro p h e ta illum
vnm iy n S . t o t » b iifio m s ì/tm , S ì l s 'S n°™ [e k f i n g i t , q u o c um plures annos f i -
d ù r à x, r ù sfopxcùr i S O i é y y i t A ) V T cm O trm to ' ? v !x ' r' H u ? c nos c o n v in c en d o , pe r ip -
Stioie, M o t a A 3 , M i B W W i p? ™ ' ? Ì 7 e t !am P fO p t e * c o n v in c im u s fa lf ita tem .
U m s n A A j, à U a p M ^ m ^ ox x, e. d ap . Idem in alns complunbus poffumus oftenpvnv,
r\jm/xiivxTUoztv t tX iyyo i, mxAjr t s <w ¿9 d ^re* Qiiod fi fiduciam fui habent, fubeant
gTtpcp Totrcù r y avyipxfxfxd'To^y •zifèj m a u v y o i ®Xamen* Rurfus in alio ejufdem operis loco,
W’ h- é y»,i TO,) ùraC. ~ c f. àp, * TbV3 a3 0o‘ufo^junSgirr. Sbi t nnel 0g,annrtC apnrtoTphreeta sI fu^os m u^nera ■ae??>a&s etera» u \W s v x i , r u m o p < i\ o y ìim .m m r , accepiffe, hoc igitur fateantur, non effe tira
ea» eAey^am» eÌA ii< p ón s, c h e ei’m T s a fA c a ,< J?s praphetas, fi munera accepiffe convifli
% UVixa.s ' ¿ r n h i h i s T v m t « f i b a m n iA u . b a y - Ac tum deraum fexcenta ejus rei do-
W » 9 r ^ T o e f t « ! 1 7 “ f- “
a TO q9ts' > WSk M Q ^ ^ vr ■ Po r* ° e I t u t °m n e s p r o p h e ta fru ó lu s a t - 4 TV.. ‘ZsoQ tnvs; u tk fxci, M ì t c ^ j ' j q u e aótus p ro b e n tu r . D i e m i h i , tin g itn e
51-ui^gToq ; 'Z3£fi<p>ì'ni5 tyi\0'M7jx£i j fQ^jtyA'TYis TO&- ^ apihos propheta ? an .ftibio o culos lioit ? an
G h c tx s 59 xxjGois 7 ta i ( e i - , ¿ W f e , ; m u - ; ^ C- ?ornari ? Pro Ph « a n e tab u la lu d i t &
. 7 ^ S ^ W ^ oo^fatean^ur^ac^-e^ndeant l^nmh'aec^age-
OTJ y iym mp a.uto is S ig a , „ j>’ a iiò i am i ’A - re ''c e a t, an fecus. E g o vero hiec .apud
raW uw io s m i » to ' clvtÒ n y j p x u u « . ¡V > p S , ¿ ; >0,j >li)s1,a 7 elTe COOTIncam- C e r e r um h i c ipfe
j V - » ^ ' 1 ètvy^cuei ’im i W ^ W 0 ^ ^ ^ «
. V a l e s h A n n o t a t i o n e s .
i Athenis dicebatur ¿méobu,®*, ædes
quædam poft xemplum Minerva Poliadis, in qua pecunia
publica recondebantur, u t> x Demofthene docet Harpo-
qration. Sed & in omnibus templis erat òmàihm©«.
Varrò m hb. 4. de lingua latina: Ideo in adibus facris
w m m M m OE tm m . <**>
poft, omaoApu. Eadem habet Pollux in lib. i, Hic vero
pro tabulario fumitur, feu pro loco in quo'
tabula publica aiTembantur: non pro arario, ut fumitur
apud Athcnienles. Infra hftsoior apjfióy vocat Apollonius
2 A too¿oz'.Sra<mv im r í - n ¡ ' f Mil (cuius vertit, & fuper
ea nobifeum difeep/ent, ea legc ut, &c.
3 Sìv «hj impoGà-niQ Hunc locum optime Rufinus ex-
poluit hoc modo. Judtcatus eft apud JEmilium Frontinum
roconfulem Ephefì, non propter nomeh Chrifti, fed propter
iuedam latrocinia. Nam à Chrifti nomine jam apoftata
exj ‘ terat, Sed poft hac ut fideles quidam frdtres, qui per
1 u. temPfjs apud judicem aliquid poterant, pro ipfo inter-
ce event, fimulavit fe propter nomen Domini laborare, &
I A t Chriftophorfoni verfio primum
¡K eo l l l i l ^ < ^ 1^ malefieum vertit: Deinde
nd Vertit condemnatns eft.
Ax BdiaritT tu l ___ : I r * J .
vertit, Die mihi, crinem fucat propheta ? ftibio oculos Unit?
propheta veftibus & gemmis ornatur ? propheta tabula lu-
du & tejjeris ? propheta foenus accipitì Longe profeéto ele-
; 8antms quam Rufinus. Graci fiùzf\et» 7»y Tgfoce dicunt,
j quod Latini crines tingere feu rutilare. Id enim praci-
I pue ftudebant matrona, ut rutilum haberent. crinem..
! Q uam in rem ciñere lixivio utebantur, ut docet Varrò.
! Sammonicus Sérenus de capillo tingendo ita pracipit,
A d rutilam fpeciem nigros fiavefeere crines
■ _ Unguent0 cineris, pradixit Tullius auñor.
j Vide Hefychium in %cui$-i‘Ctiy.
: | .T — j , * 1 ^ , in s .’E » , ¿ . t . ] Jam »¡deor
mihi deprehendifle, quam ób caufam Eufebius Apollo-
nium hunc poft anonymum ilium fcriptorem, de quo in
iuperiori capite aftum eft, còllocaverit. Cum enim Ano-
nymus ìlle tèfte'tur, fe quatuo’rdecim annis poft Montani
& Maximilla obitum libros fuos fcripfifle; hic autem
Apollonius affirmet, quadraginta annis antequam fcriberet,
Montanum prophetiam fuam invexifle: putavit Eufebius
A polloni um anonymo ilio icriptore recentiorem efle. In
quo tamen, meo quidem judicio, longe falfus eft. Etenim
W.S/.J4 vertit condemnnt,,' „ß Apo-,l loniVu. s M*-o-n--ta no .avduhuuvc lJfUupf,Weruftii«te. tcuumm iimnfaamniss ÍfUuIiSs
4 Beíaj-iíTKjQ Hieronymus in C äM v iJ f fii 1 • vatibus Pnícílla & Maximilla, librum fuum compofuit,
ymiU m Catd° g ° hunc Iocum Ita « ex His fragmentis qua profcrt Eufebius, eliciturfidquc
<n>yjpx(xfxx