S je c . dæus : Quandoquidem, inquit, màximàm fi-
I. duciam pofuifti in Servatore Jefu qui mifit
me, idcifco ad te fiim miifiis. Q uod iî de-
inceps magis ac magis in eum credidefis, fient
omnia quae poftulâs> prout fidem habe-
bis. H ic Agbarust A d eô, inquit, credidi
ei, ut Judseos qui ilium in crucem egerunt,
bello appetere & ad internecionem delere vo-
luerim, nifi metus imperii Romani me ab
hoc corifilio revocafleti Turn Thaddæus :
Dominus C inquit) nofter & Deus Jefus
Chriftus, quidquid à Pâtre mandatum fue-
67ru peyaXàis 7ft'7n,7c\)Y&s 1 us r p¿ *
Ku&toy *ly<rtív¡ Sìài TyTo à.7rEçaA3jy <zsçjs de- >9 7ia\n
llv ’(dh'TTÁÍov '¡n&ùcTYis ris au7oV, Ids m thçeucrys
’¿gui croi tc ¿ cÙTilpciìa. t* xppSÎctç <r8. 39 o ’'AyCctpos
5 ‘Z B Ç JS CLVTQV" 870)5 eTnÇEUOZ&î CjtyOiy, Ò f C tV T cSj * CDS
T 8 S ’ l& S ò L t& S T85 ÇOCVpCiK JOcíicLS CLÜTOVy $öA>J©>1VCCJ «Tb-
VCLfJUV tQ ^ p X cd o C ù V r i T * ^
Xucur rUv ' Pa p a lm knx.ó'xltv £ 'ffpoQiazas. 39 o
© a.SS'O AO S U7CVT Z 0 K v & O S Y lflto V $ ©605 0
at, exfecutuseft, perfeftifque omnibus $¡ÍKr,fM. t 5 U clifòs « ¿ r 5 s n v h ip a x í, ¿
parentem fuum eft reverfus. Cui Agbarus :
E t in ipfum, inquiti credidi & in Patrem ip'fi-
jgui regi us, Tunc Thaddxus : Propterea, inquit, ma-
tmpofità num tibi impono in nomine Domini noftri
manu,mor-j^U' q ^ 0 fa(g.0 ftatim Agbarus morbo
fonati™ & aegritudine qua laborabat eft liberatus.Ma-
TihYipaiijooSi kvi\>i(pè>i tzs&s r Icw tv -m m & . X ty {
ctìiTcS Ay£<tpos' xctyv TrETnvEiDtsi. ris avtov 39 ùs t
n o tW e ^ a u T « . 39 0 ®ClSScU0S' T « 70j 710JJfu
t" yti&L p a V7n tre òr mpiosn etuTy T y Kuex»
gnaque eum admiratio tenuit, quòd ficuti j ^ ^ T ^7Ò tfpafyj)rros y s0e£$tde
Jefu fama acceperat, reipfa per Thad-
dseum difcipulum ipfius & Apoftolum im-
plètura videbat, qui abique ullis medica-
mentis herbifque ipfum priftinae valetudini
reftituiifet : Nec vero ipfum folummodo, fed
& Abdum quemdam Abdi fìlium podagra
laborantem. Qui cùm fupplex ad Thaddsei
veftigia provolutus eiTet, benediéèionem ab
eo per impofitionem manuS accipiens lànatus
eft. Plures quoque alii ex eadem civitate ab
eodem Apoftolo curati funt, multaque mi-
racula perpetrata cùm verbum De i illic pr$-
dicaret. Poft hsec vero Agbarus fic Thad-
7rEtì9»i ^ voVs % T y 7Tet085 y v. eQaujfMLoi ts o
’'AyQctposy o7ï }[st0û)5 mçoci clvtûF 'zfeÀ y ’incroci,
87ta5 70T5 \py>is 7ra.çeXaÇe 70ci /ua0jj7ocT clvt8
3 X, ’AttdçÔAô ©oc.JJ¿a8‘ 05 ctuTor av(b <PappuLXuas 3
2 0 ¿ ßöroLVCDV g0g^c7réboîi'* ¿ 8 ^oW> ¿AAct 39 JACToy
To ci ^A&íbu 7io$vjyp<M 05 39 clutos
ru rç y i7tA 0à y T85 tto J& 5 á ¿ T 8 gTreffçy» 4 éU^Â.5 4
te A clQqv e06^ c 7rsu0»i. ttoM y 5 t e ¿ A -
A85 GV[Jj7ro\ie(&-S GLVTûBV 0 OUjTOS tdcOLTO *A7tÔçdA05,
daeum allocutus eft: Quæcunque fad's, in- z ¿ ^ajuptoLçcc ¿ fu y ¿Act «TTotoey, 39 ^/»líorúiy Toy.Ao^y
quit, Thaddaee, ope divinae virtutis abs te
fieri credimus, eaque de causa te non me-
diocriter admiramur. Sed qujefb te expo-
ne deinceps nobis de Jefu ipfius adventu,
qualis & cujufmodi is fuerit: & de poten-
tia ejufdem, qua demum v i atque virtute
©68. /w$ S i tccZtol 0 ’'AyQ&pos, ov ©ct^Jowg,
i(f>y\y ovy Shvoifi\ tocT ©6ocT 7 ttu7t t Tnwus9 39 VJflUS
ai ctu7ol e^oujfiaaoL/iSp. ktX* ett) Ty7ois h o p e d any
$ltj-yicoc&ou poi $ ixQjows y ’ itjrroS •7Ca>s IHit
C^UIU'-IU, v^Lia UVU1UU1 ’ * “"1"“ ^ ^ ^ Vy • ^ •
tot & tanta quae auditu accepimus 'perpe- 50 >ve7o, 39 r Siiyapnais ctuTOc), 39 Ci» TTOi^j, <Tt>-
trarit. E t Thaddaeus: Nunc quidem, in- y / ^ l^o'iUy d'nvcL JixyoDt/^u. 39 0 ©«JcTcaW,
quit, parcam dicere, quandoquidem ad ver- ^ ^ , ,/ ? ■> ., \ ,
bum D e i pal^m omnibus nuntiandum Turn ^ fc aicD'Tmao^ e^ y ’ e r tu h M p o fa Toy Xoy>y ;
V A L .E S .i i A n n o t a t i o n e s . '
enim A«C«» idem efTe quod voti compotem fieri; cum
fit benediilionem accipere. Idem eft igitur ac fi dixiflet Eu-
iebius A' turfs <£■ Knftiireius, ut loquitur in lib. 1. c. 1.
1 E g 78» ^WsÄ<«'7K fi,* Ki^ev ’I>j«r5»q Duae ultimae vo-
ces abfunt à tribus codicibus Maz- Med. ac Fuk. nec ha-
bentur in interpretatione Rufini. ^
2 o ‘ ipar >w ©£«s 'Iw 2s ò X&t&i] Simplicior ac
fincerior. eft leftio, quam in tribus noftris codicibus repe-
iimus Maz. Med. ac Fuk. <5 Kog*©- 'IjjitSs tb
Ö 1«:. Öuäm quidem feripturam confirmant etiara Nicepho-
rus ac Rufinus. Nec ullus, u t opinor, negabit -, eam feri-
pturani huic loco aptiùs convenire. Primùm enim veteres
illi Dei. vocabulum foli Patri tribuere lolebant, u t notum
eft. Deinde fi Thaddseus Abgarum alloquens nondum piena
imbutum fide, Jefum appellaflet Deum, id Abgarum
turbare merito potüiflet, & hanc illi fufpicionem injicere,
duos Deos à Thaddaeo prsedicari.
3 Keif '¡ysn<&Xv OxSAtiv ] Duae priores voces defunt in
tribus codicibus Ma zarino, Medieaeo, & Fuketii , nec le-
guntur in verfione Rufini. Sic & paulò inferiùs ubi legi-
tur 0 068785 ¡¿im& iiirv}»A©*, iidem tres libri jultimam vo-
cem non agn o icun t.. >
4 Eü^t»5 71 J Pefiime hunc locun^
verterunt Mufculus & Chriftophorfonus. Putarunt
V a r i
a 'Ö5 é r»5 Hic rurfus hujus hiftoria: fidem
convellit C l.D om . Du-Pin. ProfeSlo ptanUi iße (quifquis tan-
dem f l i t ) qui buie Edejfz regulo h&c -vérbam os indidit,pravo
admodum ingenio ufus eß-, nonne enim extrems. dementu merito
arguitur, ß quis Urtica civitate non latius impéràns, armi*
congredi änderet cum tanto pópulo, quantus turtejud*.-
orum erat? Atqui hoc tempore hujus populi gloria bellica
aut perquam exigua, aut pojiùs. nulla fuit. ^ Quippe Judae-
orum omnis virtus ex fedula in Deum pietatc pendebat;
amifla vero piotate , & fortitudinem perdiderurit; & im-
pleta eft in illis olim denunciata malediitio, Deuteron. iS .
Non reñé igitur Ñicephorus pro illis verbis *¿^«5
wgòs jmCuy, naec pofuit 71 U/a» rjj c¿<p¡¡ &xt¡o» y
Sv%igcji ¿5nj»k«T?8»^, id eft, fimul atque oraJfent°t&> tetigijfent
Thadd&um, ftatim morbis liberati [unti Atqui non hdc di-
cit Eufebius; fed manùs impofitione & precatione Thad-
daá, agros curatos fuiíle. *¿^»5 %tp<>4, vel fimpliciter
í¿¿á5 ^<^05 antiqui Patres vocabant manfis impofitionem
cum precatione. Sic in .excerptis Theodoti ièu in libria
Hypotypofeon Clementis pag. 344. debaptifmo, %}& raro
mí&q, hi/reu,, tóxa¡ » yomy.Átouq. Prácedebat autem
oratio impofitionem manuum. Poflidius in vita Auguftiní
cap. 29. JSluod dum comperijfet, facere non diftulit: fed
confeftim manum illi imponens oratione pramijfa-, & illum
infirmum continuo Dominus fanum ab eodem difeedere fecit.
$ ’Emiíii xyi£Ó%<*\ 78» Aoyo» ¿mfdidtt/] Ex verfione Rufini
¡ fufpicari quis fortalfe polfet, verba hlc elíe tranfpofita. Sic
enim vertit Rufinus: & Thadd&us: Nunc quidem tacebo.
Verum quìa, verbum mijfus fum predicare, crafiino congrega
> R U M .
Dabit te Dóminus c&fum coram inimicis tuis. Per viam unam
egredieris ad eum, & per feptem vías fugiet coram eo, & eris
in commotionem omnibus regnis terra. Definamus ergo mirari
fi vel minimus popellus Judais bellum minaciter inten-
taret. Sed ñeque videtur hic princeps adeo ab omni parte
imbellis.' Nam Ofdroena regulorum regia tantum Edejfa fu it f
ut teftatur Procopius. Certé EdeíTanus Comitatus unus fuit
ex quatuor principatibus Latinorum regionis in Oriente,
tempore belli iàcri & regum Hierolblyrnitanorum. Vid.
Mich. A . Baudrand Geogr. & Chrijloph. Cellarii notitia orbi:
antiqui Voi. II* p . 44?*
i.7Fedeftinatus.
Craftino vero congrega m:ihi S æ c*
I.
à.7Kçd\Uu. oL\iedov S i exxXyoiatrov poi r e s ttoXi^cs
ir a r r iv fe s ,* ) W â â a iâ v mupu^ä t X o 'jp , ? &eS; g omn ès c iy e s f ü o s : ' & v e tb um D e f cô râm
<rmpoe òr a r á T s f Kéjpr r ¿ oe ï s , r ô ç j t s } s A i li tn - p ræ d ic a b o , v i tæ q u e fe rm on em in e o -
O, t ’Iifo-8 K s tô à i i > oe 7Sj g a a g ,' ^ ’A t t o îo A Ï s ctù- I e (b P° “ en.S Í ¥ v cn tli
r . , » V . . . H H ~ P . J i J - t .n n l t i , c u ;u fm o d i fu e r i t , & d e e iu fd em
y , * , a n ÿ . a.7teçcc\ï^vm r a t larpos• it, w s y 5 le g a t io n e , c u ju s r e i c au sa à P â t r em i i f i i s f i t :
^ JWfteoes r ’¿pyuii aùrâj g uvqtteicm m e\¿\w> de. Potentia illius & de arcanis qua: inter Kol
òr raT xáptf* g aro lai S to ic i m vm èW er xal m? tó “ cutus eft» & quà vi ac virtute tot 1 HhBNB HHÜI ï ) eP T íA e i* « , it, m m m m u i voi) « J lc u n ^ ó a « s e ju s h um a n ita tis : q u ó p a ñ o fe rn et ipfe
i r 9pàora - g v a s ìm .v ta a m ìa o n r g i v i - I 0 d ep re n in r> m o r t em q u e fu b i e r i t , & d iv in i -
a. 0«ta, g ionixfiwe» aùvoS ¥ feoTrila' ‘ ó W r ’ v v ò 5at™ f i } am ip fe m in u e r it : q u o t & qu an ta
tfJW, ^ àìe^di q>epj{u>v Toy gj caca vos pn y i& iy- Omni ævo intaftum ihfruperit : quo paéfo
3 'T^'j 3 Ï) aytW) 39 <ruuy\yupt vtxpès t u s citc cria- r e fu r r e x e r i t , & m o r tù o s q u i m u lt is r e t r o
wmsÈM m O ■ . j Ä Ä Ä S
B m H H f f l W B H l ™ i m ■ ■ » « d à P a t te n , c um H ,
x c te > ij 09 óifycf, y ©g» 39. ilccTpos (J-s Sbfys c-f 7 vis ™ ira tu » & ad. e ju s d e x tram h o n o r i fic è fe d e a t
¿envois-, g v a s M ó n & o t i / t í to á v i? ú v A ' - In ?®lo ¿ p o f t r em d _ q n o 'j> a aQ ite ru n i v b n -
.& ( * i ^ lá / tm s xpüai Ç/fflaç g n x p ís - cm. í \6 um y i .v i s . a c motta- H m BB ■ ^ mm mb iiihbmbi iWTtiy 39 cLxou&ct/r t Mpvfry ©ctSábuü' ¿ Teto- aóti prædicationem Thaddæi aufcultarent./íí« * * - '
irci T3£}<rtTcL%t Sbdwcu ccÙTcf %pvavv 39 ctowpoy. 0 A Paulóque p ò f t aurum & argentum Th$d->nunt,at> i H mm B H U B BH BBBBIBBI 7r a 5 m aXXoTçia. Xr^opeôcts eTCpax^ c u r a liena eapiemu s ? A c l a fu n t haec anno '
4 TotüTût * TV>zrcLçcpM<rcS 39 'rçiaxocnoTcS 6761* à 39 2 . q iia d r à g e iîm o a c t r e c e n te f îm o . Q u æ non
c b t ris & XPW V Ae£iy Ck £ Xvpav pelaCXq- ^ / r^ u ,J u t o p in o r3^ex S y r o r um lin g u a
Mïï* Q r n s , ■ ôfTcoeQd poi xcupov x r iS a . tranftata, ad verbüm hîc opportunè coílo-
câta funt#
E)txA3/oictçix3i5 iço^<â$ Aoya 7rparb tÍX oí,
Tims L ib ri pYimi H ißorU Eccleßafiica.
V a l e s i i A n n o t a t i o n e s .
mihi omnes cives tuos, & c . Quafi in Gr^co legiflet «wgAo» ^
KtttA Kfyufa r xhyof àmfÛMw, ¿xx.XixrM<n» fas T»ç ■mxl'fa;,
& c . Sed re accuratiùs perpenfa nihil hìemutandum cenfeo.
Refpondet enim Thaddæus iè-inpræfentia quidem nihil di-
d urum, quippe qui miffiis eflèt, ut Evangelium non clàm
& ínter privatos pañetes, fed in media concionò coram
popuhs ac gentibus prædicaret. Id lignificai vox illa meó-
¿ftj, quam non intellexerunt interpretes.
Ose* 7s (t^.ikíiítjjI©' ^ sÚTtXáca, tyq mea Is -mmivúnos
V s « » V a r » ] H«C eft lecStio codicis Regii quam
iecutus eft Rob. Stephanus. A t noftri codices Maz. Med.
ac Fuk. tantum^ habent mea t* ®7»M6pá7jí)©', mea T%í
•mmnwnus ecirS. Quam ícripturam confirmât etiam Ru-
nnus. '
2 W Tí usri 'u ÍuL y írne fr ] H x c verba abfuìit ab
omnibus noftris codicibus, Regio feilicet Mazar. Med. ac
Ful?, nec habentur in interpratatione Rufini. Solus codex
Med. éa adftriptá habet in Margine. In textu verò perinde
ac reliqui codices feriptum exhibet «r/aixmnr ctärS-Aul B-só-
Víáa Hçtj ifntvpajti.
3 Key etnrpì owr/&çe »«p»s, & c .] Ita quidem ex codi-
ce Regio edidit Stephanus. Sed in tribus noftris codicibus
Maz. Med. ac Fuk. longé aliter feribitur hic locus «rf
Civ^yev vsxçisç ^y©», trvriyjpt» o tä b ç ¿'TO5
KV£. y '®®s T.°* ek/AáOos» h "aCw© - , foc.Quæ
quidem feriptura ut brevior eft, ita etiam fincerior ac verlor.
Kunnus certe eandem leétionem in fuis exemplars
bus repererat. Sic enim vertit : Et mortuos fufeitaret. b u i
defeendit quidemfolus, afeendit autem cum grandi multitßdme
ad patrem fuum.
4 Ttosx^nÿçd TÇira, í r Q Hujus loci vitium nobis pri-
mum aperuit Regius codex, de quo antea ne fufpicabam'ur
cuidem, cùm præfertim Rufinus vulgatam leiftionem con-
firmaret. Sèd cum in codice Regio primùm; poftea vero
m vetuftiflìmo exempjari Mazarino & in Fuk. fcriptum
inveniflèm nosxypwrZ ^ -rgix^noi-J rrj, veram hujus lo-
e fententiam ftatim ium odoratus. Ait igitur Eufebius,
Aótorum illorum quæ in Archivis Edeflæ repererat, h u ju f
“ odi fuilfe fubfcriptionem i-nfxxjv -mu& ncsxpx^e-tS ¿
vfKt^OTos-iJ mj. Id eft: A lla funt bue anno quadragèfimo
oc tr_ecf fß fß fo . Annus hic trecentefimus & quadragefimus
| m ^ ®:j ” ?s». c^dit in annum primùm Olympiadis 202.
Edelfem annos fuos numcrabant ab Olympiadis
117. anno primo, quo Seleucus regnare orfus eft in Alia,’
ut ieribit Eufebius in Chrdnico. à quo tempore uique àd
-initium Olympiadis fecundæ ac ducentefimæ anni funt trecenti
ac quadraginta. Porrò initium Olympiadis 202. inci-
dit in annum x y , Tiberii Cæfaris, qui duobus Geminis con-
lulibus eft infignitus. Quo quidem annò & pafiionem Se
afeenfionem Domini contigiflè, plerique veterum credide-
runt. Inter quos eft Tertullianus, Auguftinus atque Vièto-'
ñ u s . Vides quantopere necefiària fuerit hujus loci ernenn
datio, quam ex codicibus noftris protulimus. Jam enim
cunéta egregiè conveniunt; cùm Thaddsi adventus in ur-
bem Edefiàm,8c Abgari Regis iànatio in eum annum confe-
ratur, quo Chriftus & paflus eft.Sc à mortuis refurrexit. At
Baronius, qui vitioiàm vulgarium editionum feripturam
fecutus eft, adventum hunc Thaddæi retulit anno Chrifti
tertio ac quadragèfimo. in quo tum ab Edeifenorum publia
s aâris, tum ab Eufebio longé difeedit. Quippe in aètis
illis difertè feribitur, ftatim poft'afeenfionem Chrifti hæë
gefta eli», A ni ¿yxAi¡<pjnicq r 'Ijjìts», foc. Idipfum
repetit Eufebius in lib. 2. cap. r, ubi etiam docet hæc gefta
eife principatu Tiberii Augufti. Quod p r o fe tò ftare non .
poifet, fi hæc in annum Chrifti tertium Se quadragefimunr
conferrentur. Quod fi quis de noftra emendatione adhue
dubitai, feiat in vetuftiflìmo codice Vaticano, perinde ac
in noftris codicibus Jcriptum effe 7ku& ntosxyinßtxngtnoi
J epj. Denique in antiquiflìmo ac fidelif-
flmo codice Rufini, quem mini commodavit Claudius Joly
Canonicus Parifienfis Eccle'fiæ, vir eximia probitate1 ac do-
ètrina præditus; plané fcriptum habetur, Gefia funt autem
ifia quadragèfimo fo trecentefimo anno: u t jam de iftius
leétionis- veritate dubitare nemo poflit. Solus ex noftris
codicibus Medicæus fcriptum habet n o s x ^ ^ f ¿ nçtxw-
ra ¡t4\ E t aliâ manu ad marginem pro nçixnÿrtiïemenda- -
tur 7f»r«, quam corruptiflìmam ledtionem nollem à Rob;
Stephano pro reóta ac legitima admiflàm fuilfe. Cetcrùm
hujus epoçhæ Edeflènorum meminit Eufebius in Chronico
ad annum i . Olympiadis 2Ö4. Secundo anno Probi juxta
Antiochenos 325. anno, juxta Edejfenos y88. infana Mani-
chaorum harefis in commune bimani generis malum exorta.
Hi autem anni Edeflenorum ab autumnali æquinoâio fu-
mebant exordium, ut mos fuit Syrorum & omnium fere
Orientalium.
F t