I N ÌD E X C A P I T U M L i k L
XX. Conftantinus propter Diocletiani & Galerii infidias XXI. Mors Conftantii Conftantinum filium Imperatorem raedli npqautreonnti s.revertitur. XXIÌ. Quomodo elato Conftantio Conftantinus ' à militibus Augùftus appellatus fit.
XXXXIIVII.. IQnuteordit uCso tnyfrtaannntionruusm i mbpree’vriisu mco mDmeie maròbriatrtiioo. fit confecutus.
XXXXVVI. . ‘ CQounofmtanotdinoi Rdoem aBnriit aMnnaisx e&nt iiB atyrbraanrinsi dvei tltiobreiraa;r.e decreverit. . . . XXXXVVIIII.I . QQuuoomd oCdoon ftDaneutisn uosr aGnetin tviliifuiomn eimnt eorfitteunmd ecroitn fiind ecrcaelio, Cfuhbr imftiearnidifimemum, cpruòctieums evliedgeilti.cet
XXIX. Quolumcoidd aom C churmift iunsf erCi potn;ifotanne,t inmoo ninen ftoem untis ivni fhusà>c vpirnaceecreepte.r ;i t ut figno ad cruci.s fonnam
XXX. Fabfraicttaoti ou teerjuest ufri ginni baedl licsr.ucis fimilitudinem. XXXXXXIII. ; QDuefoemriopdtioo Cfiognnfit ainntfitnaur sc crautceicsh fuomrmenautis, fqìtutuosd, Rfaocmraàs nSi cìraipbtaurruams levgoecarint.t;
XXXXXXIIIVI.. DQue oamduoldteor iuisx oàr MPraaxeefnetttioi pRuodmicsiet ip* efreprevtraantdis*. caufa mortem fibi confcivit;
XXXV. Cades .populi Romani juflu Maxentii.
XXXVI. Magica artès Maxentii, & «alimentorum penuria Roma?.
XXXXXXVVIIIII. . MMaaxxeennttiiii einxteerrciittuuss inin pIotanltiea fTuipbeerraitsi.. XXXL.X IX. ìI)neg rCefolnufst aCnotninfti afntatitnuia icnr uucrebmem te nReonmtea, m&. de ejuS infcriptione.
XXLLII.I . EHxounlotaretsio Eppriofveoinpciisa rduemlajt i»& & la Ergcictiloenfieasr uCmo nefxtaftnrtuinttii.ones.
XXLLI IIVI.. ÌQ)ueo mCoondfota nStyinnio dini sp aÈuppiefreeosp obreunmefi cienntteiraf.uit; XXLLVVI. . VQuitotmoroid* od ien fBipairebnafreiss troelleartaav»e rit; , _ XL VII. Mors Maximiani & aliorum, quorum infidias Deo revelante Conftna ntin. us de, preh,e nde,ratò
XXLL.VIXX IL QCounofmtaondtion iL idceinceinunsa lOiar.ientem afflixerit. LL.I . QLuicoiinnioid o Licinius Conftantino infidiatus fit. in f id i * adverfus Epifeopos, & prohibitio fynodorum.
LLIUII. . CEhdriiftttiuamno rLuimci neixif,i ìniae m&u plireorfeesr iputniao nceusm. viris in Eofclefiam convenienti LIV» Quomodo eos qui iàcrificare renuiiTentj militia folvitj & carcere incluios, ali Vetuitó
LLVV.I . QDueo minoidqou itpaetref e&cu taiovnaerimti aa dLviceirnfuiùs Chrift_ ianós tand'e m eicit.avent. . . LVII. Qualiter Maximianus fiftulofo ac verminante ulcere perdomitus, pro Chriitiams legem
LLVIXI.I I. QQuuoamlitoerd oM vjix imraòinrbuis e xCchareicfattiuans òMmanxi ipmeirnfeucsu, tloérg, éfmqg ipernos Cfehrnvfiltii ahmabs idtue dfietfie occultavmt;
V à l e s i i A n n o t a t i o n e s a d I n d i c e m C a p i t u m .
In adnotationibus ad hiftoriam Ecclefiafticam, obfer-
vavi titulos capitum qui fingulis libris ptxfixi leguntur, '
ab ipio Euièbio eflè compofitos. Idque argumentis meo
quidem judicio certiffimis comprobavi. Verùm in his
de vita Conftantini libris, aliter fe res habet. Neque
enim ab ipfo Euièbio confedti funt indices horum libro-
rum, lèd ab alio longè recentiore. Id autem conjicio,
turn ex eo quod indices horum capitulorum indilli fere
funt ac barbari; turn quòd de Euièbio lèmper loquuntur
in tertia perfona; cùm tamen in titulis capitum Ecclefia-
fticse hiftoris lèipfum lèmper Eulèbius ini prima periòna
nominet. Adde quòd diftitìéliones capitum nimis crebra
ac frequentes funt; quódqué' una interdum Imp. Epiftola
8c conliitutio, plura ih capita dividitur & quali dilcerpi*
tur. Quae res inter legendum faepè faftidium & naulèam
ledìori parere folet. Taceo" quod voces ac didtiones barba
ra non femel ' occurrunt in his indicibus. Nam &
’jra.Xcvnov, & x ifA rm s , & rorcc&iov, & d i ' / è r a ? aliquotics
in. iis iegas. Qua: quidem omnia in hanc me fententiam
impellunt, ut horum capitulorum audtorem quemvis potius*
alium eile quam Eulebium credam. Quicumqüe tarnen
ille fu it, antiquus certe eft, nec ab Eufebii nöftrl
ajtate longe.remotus. Idque colligitur pracipue ex capi-
tulis libri 4 . in quibus quzdam legas qua: nonnili ab eo-
rum temporum acquali fcriptore fciri potuerunk Cu-
jüfmodi illud eft de Mariano Tribuno & Notario in cap.
44. lib. 4. cujus Notarii nomen hodie nefciremus, nifi
auftor ille capitulorum, & poft eum Sozomenus, nos id
docuiflet. Sufpicatus fum aliquando Acacium, eum qui
poft Eulebium noftrum Caefarienfis Ecclefi* cathedram
tenuit, cum hos magiftri iui libros poft obitum ejus ede-
ret, indices iftos compoluifle. Verum h s c fimplex con-
je a u r a eft, quam fequetur qui volet. Denique monendus
eft letto r , in omnibus noftris exeinplaribus horum capitum
titulos ablque nötis numeralibus perlcriptos eile. E t
in veteribus quidem fchedis bibliothecae Regias, lingulis
libris prafixi leguntur. In Fuketiano autem codice non
tantüm lingulis libris prapönuntur: fed etiam tn corpore
uniufcujuique libri; lingulis capitibus adduntur.
E t S Ë »
4 5 7
e t s e b i o t e u s e b i i
t o t n A M ^ i A o r ,
'EIS TON BI ON
P A M PH ILI
DE VITA BEATISSIMI
TOT MAKAPIOT KflN XT ANTINOT IMPERATORIS
tot baSiaeqx, j C O N S T A N T I N I ,
A o r o s n P Q T O X . LIBER PRIMUS.
n P O O I M I O N.
n e e l t «s K a v f t tv n iH T íA sutíÍ j .
/^Ph jDjj Taf (jtiyolxa ßa.m\S fia mim ‘Axá-*
PROOEMIUM.
De mòrte Imperatoris Conftantini.
Nu f e r qu id e rti u n îv e r fum hominurn
gen u s fe cun d a ac te r t ia m a gn i Imped&
V âlTTOV Tb Xj T IU)V 'QTÇAOOQiS, o y triaitso rreisd &neuonfttriia ^ d ,feecfetnivniatàlitai .. bcuerst i&.s t ecmopnovrivuimis & fcpea--Í
éìjcò^tous 7TCLV ytvos kvQpCù7Kì>V \7tmYfyJÍA^V’ kp -
lveibttroarveitm. aNc otsr iuqmuopqhuaeto riepmfi ncucpeteur feaumnduelom- rvuicmen nDaeliib ucsir cduimttafe pvteunmer,a tlia ufduamtiuosn.e iSne de ju&s Aóycòv '7C\è^a.vrTi5 &(pa.v&if ov clvtois •Kpalio @>a,~ 15 tricennalium orationum coronas ei texentes,
ciXeiois ^ lv x€(petAfed vuvl <Tfe nuper in ipfo palatio facrum ejus caput redi-
/<« 5 h& kn^ofj^j.f aauMa ay tvm* , Ìwm,^ t r\in V/ 0 »\vh ó~■ mcuipviiemnsu sq.u iVdeermu mal iqnuuindc amnocerep sl oalnitiom pi rho*rreerroe;, pecj qU^ me Vertam, prorfus ignarus ; inufi-
fLQVOù tì Taf S’*j °™1 % Tfocrrono)vfAoLTt T ^ìvìChous KjtyiTre- tat* rei ipettaculo perculfus. Nam quocum-
’ttXrpyfJimi, o7ni $ etv o/rms g/tCAe^etey, m tì 20 que mentis oculos intendo ,• five ad ortum
*n 5 ^ clvtdÌ t ‘KscAAmxov pttanv '¿TnXa.Góv-
z T í S ©eOcT XUTVpySv fficu ofo v, * eíiCOOVLíTYIttXois
3 ms eyipoúpofjdji' 3 íí<Bi ¿ xj TçiaMov'&i'TH&Kiis etvtoS
V a l e s t i A n n o t a t i o n e s .
1 Etç r /¡lo» tS Ita Gra c i lblent
infcribere libros de cujufpiam vita confcriptos. Certe
Philoftratus libros fuos de vita Apollon» Tyanei hoc ti-
tulo pranotavit, i ><Aos'gjirìf SIS toh ’Aont^unns y Tvctvtuç
filon aój9ì 1j'. Sic etiam Marcus Antoninus libros de vita
iìia inlcriplit, t «ì ìcu/toh /ì&Xm tfì'. Notandum porro
eft, licet hi libri de vita Imperatoris Conftantini infcriban-
tur, non omnia tamen qua; ab Imperatore Conftantino
lùnt gefta, in illis contineri, lèd ea* tantum delcribi, quæ
ad veram pietatem & Chriftianæ religionis gloriam pertinent.
Quod quidem Eulèbius difertè monet in principio
hujus libri, capite 1 1 .
AÓ33« orine J Nefcio quos lècutds codices Robertus
Stephanus hæc verba adjecit. Nam neque in Regio ex-
emplari, neqiie in veteribus fchedis, hæc leguntur. Sed
neque in Fuketiano codice verba ifta reperì. Certè hoc
opus de vita Imperatoris Conftantini, quatuor duntaxat
libros habet, quod teftatur etiam Photius. Sed quoniam
ad calcem horum librorum Eufebius tria fubjunxerat
opufcula; orationem fcilicet Imperatoris Conftantini ad
Conventum Sanftorum : dcfcriptionem martyrii Hierofo-
lymitani cum'donariis illic â Conftantino dedicatis, &
partegyricuc diólum in tricennalibus Conftantini : hinc
faftum eft ut appendix ifta pro libro quinto à quibufdam
acciperetur. Sane index capitum qui prafixus eft orationi
Conftantini ad fandtos, in Fuketiano codice hunc habet
titülum, >ctip&fuaci tS TrifjjHs A#ya. In Regio autem exemplar!,
pratermidis capitum indicibus, hie titulus ad
latus adfcriptus eft, licet paulo recentiore manu, ¿¡>&i S’
t filaÀiiS.
2, V ftro ii] Hæc oratio didta ab Euièbio
in vicennalibus Conftantini, hodie non exftat. Id tantum
tie ea affirmare poflumus, didiam- illam fuifle in Nicxna
Synodo coram principe Conftantino, quod teftatur Eulèbius
his verbis : top > yjtazv "¡¿nX«Joints ®ioS Xsithp-
y in fiw'abi. Sed multo clariùs idipfum docet in lib. 3.
cap. 11.
3 ’'H^j y&f 3 Intelligit orationem
tricennalem de laudibus Conftantini, quam Eufebius ad
calcem librorum de vita ejufdem Conftantini fubjecerat,
ficut ipfemet teftatur in libro 4 . cap. 4 6. In codice tamen
Fuketiano hæc oratio præfixa eft libris Eulèbii de vita '
Imperatoris Conftantini. Redte id quidem, ft tempus
ipfum ipedtemus quo habita eft hæc oratio: fed tamen
contra lententiam ipfius feriptoris, qui orationem illam ad
calcem horum librorum collocari julfit.
V a r i o r u m .
a Asifffh» 71 •7$tT?aii] Ludi Decennales, lèu Decennalia,
audiorem habuere Odtavium Auguftum, pratex-
tu quodam ad Imperatoris titulum, Monarchizque pote-
ftatem retinendam fine invidiò. Solebat cnim decimo quoque
Imperii anno, hunc in finem conftituto ingenti ipedta-
culo ludorumque apparatu, Imperium populo refignari}
quod tamen illico, quafi rogaretur, recepit. Quem mo-
rem czteros quoque Imperatore« lèquutos effe refert Dio,
lib. 5-3. Poftea vero obtinuit, ut vota publica pro Decei
nalibus féliciter aufpicandis & ineuftdis ederentur, cuju
que Decennii initio. Namque in nummis Helvii Pertin:
cis, qui vix quatuor mènlès imperavit, V O T . DECEb
N A L . & in Pupieni Maximi, eu jus imperium haud bien
nii fuit, V O T I S DECENNALIBU S feriptum legitu
Hofman. Lexic. continuât.
Rr t : "0