S æ c .
I I I .
Ammoni-
Micriminatur.
Ex quibus praecipue Origenem, CsiAAeiVj * m f¿c¿\içot ^ ’fl& y ivito ' oy r veo* :
quem fibi adhuc ad o leU ti cognitum effe ^ ^ M»' m ifídicit,
calumnian quidem nititur ; revera ta- „ f >7 \ ]/ , x
men hominem imprudens commendati par- Tccf auoiqtóv Je aigy. Tov avJ^c eÀavôctye* too /ySp
tim vera dicendo, ubi aliter dicere non po- ^A^eu'ay, ¿y ■ 9 \ tyw IcoSbterat:
partim mentiendo, quoties fe latere , v 1 , » *. /’ > / >. ,
poífe fperabat. Interdumque eum utpote 5 J||Pf|j¡ m !) y *0*™/##0?) c* AhoecC^ ivopucy^
Chriftianum accuíat : interaum eximiam e- totb ¿ í X zjiticlvoS x&TW'jPpcav' totí ^ tío )
jus doótrinam in philofophicis admiratur &
prædicat. Sed ipfa illius verba, ñ placet,
too ^lAoovcpet gTríJbcnv ctuTy 1 ^otuptoc^
audiamus. Quidam, inquit, nequitiæ ju d a ï-
av K) <pú>v. ¿ x » e J ’ otti/ a
carum fcripturarum íolutionem potius, quàm
Ae|*iy. r í í «ftj (Juoy$v[ti<i4 t YJ 'itiSbfixQv ^ct(pav
deíertionem inveftigare cupieptes, ad expofí- ■ , t , , . , , tiones quaídarri converfi funt malé cohæren- 10 Aucriy Jé txvís Oupiív '7rpo9up¿n9evrrí$,
y
tes, nec fcripturis ipfis fatis accommodatas :
qua: non defenfionem peregrinae illius feólae,
fed potius approbationem & laudem fuse
ipiorum doétrmse continerent. Poftquam
enim ea qux à Moie apcrtiflìmè di d a funt,
figuras quafdam atque adumbratas imagines / o * , , f
efle jadarunt, ac veluti oracula arcanis piena 1 5 ÉJf wctj xo/x.7Ca.<m,VTi$y vfovucLocurrn$ as
myfteriis divino quodam cultu prolecuti ^ìo-tcÌojxctfée, 7ih.yp>j xputpiav /MtmeAavj te £ .
tv c e ^ y v ^ í I t çÔ l71ovto cLcrv¡Íí\¿)<tO¿4 xj avcLp/xó^oig
tois Y¿y§cL¡jjÁm$' c b í '¿mAoyiav /¿aAAoy
tW òQi/elm, % ’¿'7TCUV0V tois oixeíois
<Pèpv<rcL$. oùnyput'fgc y x ç to¿ <Pavepa>s Tcnçy* M tau -
Tti'P» 3to x&iTixoy Tìis n\vxn$ i& ‘& l)i»iTeuooc,vtìSì 3
è zrctysow è^tjyno^s. e i r a ¿¿60’ e t e ^ j i B jÉ É | o Jg
T^OTCOS T»S cC7C7rifi£$, CtVcfycS § YjO[M$\\
funt, hujufmodi vanitatis præftigiis mentis
acie quodammodofafcinata, expofitiones fuas
deinceps proferunt. Etàliquantò poft. Hu-
jus autem abfurditatis exemplum fumatur ex
eov iro quem ego admodum adoleftens vi- io 4 ,£' os à v ^ o iT a r io * ^ , 4
dere memini, qui & tunc temporis maxi- x „ ^ '
x o u e*n a i w K ^ ^ A e À o i7TE ovyygy:¡¿¡¿oL'itni
Qòfovj.fx.oiuì'ms 7mpet\>i(pQco yQ .& y éB i 5 oy xÀe-
0? 7ra§<ì toiì SìSbL<r}c<i\ois Tov'iav T $ f Xoyw
pieycc ^gt.<^«ibTct(. y kxpoaLTHi yctg y'ws * * A ^ - 5* a
mam laudem adeptus fuerat, & nunc quoque
ob ea q u x reliquit ingenii fui monumenta
magnopere comprobatur: Origene icilicer,
.cujus gloria apud dodrin® hujus magiftros
eximia habetur. H ic enim cürn auditor fuif-
fet Ammonii illius qui noftra aetate maxi- 2 5 /u'oviov roti TrAei^y di' 70T5 w/a5Ìì ^ovoìs
V a l e s i i A n n o t a t i o n e s ì
1 £2» /¿«Ai?« r 'Cletynlv] Poft h * c verba fcripti co-
dices noijtri pun<äum altius notane, non virgiliani, ut eil
in editionc Rob. Stephani. Leve id quidem prima fronte
videri potcil. Verum nifi ita interpungas ut eft in feri-
pris codicibus, q u x ièquuntur verba minime cohxrebunt.
Aut enim delendus erit articulus poftpofitivus qui ièqui-
tur er ; aut pro <pims emendandum erit <p>m. Si verò in-
terpunclionem feräptorum codicum fequi malis, tum pla-
nilfimus erit iènfus, nec ulla emendationc opus erit.
2 Ocu/fAee£ar xj äjg.ygyipay] D u x priores voces abfunt
à codice Maz. Med. & Fuk. nec videntur admodum ne-
ceflarke.
3 To xe/ltKor Male Rufinus & Chriftophorionus
animi fu i judicium interpretantur. Langus quoque
eodem modo verba Porphyrii inteüexit. Verum non ea
mens eft Porphyrii. Intelligit enim Porphyrius audito-
rum, feu potius legentium animos, verborum roagnifi-
centia ab illis interpretibus perftriäros fuifle, & quafi
faicinatos.
4 Nsoj u i ¿mvru%iKct ^ Vincentius Lirinenfis in cap. 2 3.
male h x c Eufcbii verba accepit. Sic enim icribit de Origene:
A i t namque impius ille Porphyrius, excitum f e fama
ipßus Alexandriam fere puerum perrexijfe, ibique eum vi-
dijfejam fenem, & c . Atqui Porphyrius non dicit Origenem
ab ie vifum eile Alexandria jam fenem. Equidem
Kbentius crediderim Origenem à Porphyrio adhuc puero
vifum eile in urbe T y ro , in qua Origenes relióla Alexandria
diutiflime commoratus eft. Fuit enim Porphyrius
patria Tyrius, ejuique adolefcentia in ea tempora incidit
quibus Origenes T y r i morabatür. Senem autem illum
Alexandria videre quomodo potuit Porphyrius, cùm eo
tempore quo ex Alexandria difeeflit Origenes, nondum
quinquagelimum xtatis annum attigiifet f
$ Ajcgpctyf tyetf ’A p p u m ] Ammonii Alexandrini celeberrimi
illius philofophi, de quo ad librum 22. Aram.
Marcellini plura annotavi, auditorem fuifle Origenem
Adamantium, Porphyrio tarn diferte id affirmanti creden-
dum eft. Verùm inter Ammonii auditores fuit ctiam eodem
tempore alter Origenes, Herennii ac Plotini condifci-
pulus, de quo Porphyrius in vita Plotini, Longinus in. libro
de fine, Eunapius & Hierocles in libro de Providentia,
& alii loquuntur. Baronius quidem in Annalibus Eccle-
V A R I
a 'A[¿¡Ae>ruf~j Ammonius, philofophus Alexandrinus, I
ab ipfo Commodi imperio clarus habebatur, prscipuè verò
circa ann. C C X X . V i t s quidem inftituto primùm baju- ]
fiafticis, .& Lucas Holftenius v ir doâiflîmus in 2. & <J.
capite de vita fcriptilque Porphyrii, hunc Origenem unum
eundémque efle cum Origene Adamantio crediderunt.
Verum ego duobus potiflìmum argumentis addudlus,
longe ab fis diflèntio. Primum ducitur ex teftimonio
Longini philofophi, qui in libro de fine Ammonium 8c
Origenem Platónicos philofop'hos reccnfet inter eos, qui
ièntentias & opiniones iùas ad utilitatem pofterorum
ieriptis mandare noluerunt, fed iàtis habueruot eas audi-
toribus iuis, viva quod aiunt voce tradere. Quod fi quid
ab aliquo eorura icriptum fit (verba funt LonginQ quem-
admodum ab Origene liber unus de Dsmonibus, h x c iàne
parvi momenti funt: quippe qui perfunélorie nec data
opera ad fcribendum le contulifle videantur. Quis hx c
de Origene Adamantio diéla eflè credat, quem conftat
'7m>Myçcf.<pù-m% fuifle, ut indices ejus librorum ab Eulèbio
confcripti teftantur ? Sed & ipfe Porphyrius in hoc loco
qui ab Eufebio adducitur, ait Origenem celeberrimum
fuifle ob fcripta qu x pofteris reliquit, A* ut rM-mXÌKoan
<myfey,i¿f¿ci7zov tihui/Auvroi. Secundum argumentum nobis
fubminiftravit Porphyrius in vita Plotini philofophi, haud
procul ab initio, cujus verba ex interpretation Ficini hic
apponam. Cum vero Herennius & Origenes & Plotinus
olim inter fe conftitutffent ne Ammonii dogmata ederent, qua
audita ab ilio, tanquam inprimis purgata precipui compro-
baverant : Plotinus quidem ftetit promifps, Herennius autem
primus paSla diffolvit ; ¿p Origenps Herenniiim .eft fe-
cutus. Scripfit verb nihil prater quendam de damoxùbus .librum,
atque fub Gallieno librum, in quo Regem falstm effeSo-
rem effe probabat. Hic poftremus liber in laudem Gallieni
Imperatori« ab Origenp confcriptus videtnr, ut poëticani
ejus facultatem prxdicaret. Fuit enim Galljenus po etics
deditusj extantque aliquot ejus verfus nuptiales inter
fragmenta Petronii Arbitri. Eo enim alludere .videtur
titulus libri, Ó7J /«/o»®-' manTHs S (iettnhtuz. Quòd fi verum
eft Origenem hunc Plotini condifcipulum librum ilium
foripfiflb imperante Gallieno, profeño ab Origene Ada-
mantio dfftinguendus eft neceflàrio. Adaniantius enim
Orígenes ad ulgue imperium Gallieni minime pervenit,
cùm Gallo & Volufianò imperantibus obierit anno natalis
D om in ic i.a fa . Ut rette à Baronio oblervatum eft, cùm
annum statis nonum & fexagefimum traniègilfet.
D R V M.
lus -, inde à Saccis quibus frumenti circumferehat, Saccas
dittus. His verò relittis , Philofophix fe totum dedit, 8c
Philofophorum omnium fui temporis celeberrimus evafir.
ÉTnobcny
evriJieftv ò v ^>*Ao<7Tj<p»Gt yty»icó$' ¿is $ ir
T a v '\ o y t> v efATCtiZAcut) v r oW tc ù 71a.çy, T y foSbi-
t n À X o r ì t ¿ ( p e A e tc u f CK'níffot'ro’ e i s ¿ I r opô>iv y
ßlit rGJÇfoÙptOlVy T OKM'ncM CSLWCÛ T V (ó 100 TTVpêi-
(fj) è7ir>W(TCLTD. ’Ajufican os pôp y a § X ô iç z c ty o î ¿ v
X§iÇï=tvoii cLvcL'Tça.qws •ms y>vûiïcnv, 07s t o Cf)go-
Vut xotj ta s ty\ocrv(picLS 0 , Àîôùi 'Zsçjs
)¿r\ iófiovs TToAfnloLV (JUfn^dhfTo’ ’¿Ipiyívys Jg
a i c^y Efò.y\oi T n n ìtvQ ù s Àoy>iSt 1 'Q ç j s to
mos progreífus in philofophia feccrat: quod
quidem ad dodrinam pertinet philofophi®,
plurimum ex magiftri fermonibus prorecit :
quod vero ipedat ad redum vit® inftitu-
tum atque propofitum, plane contrariaci vi-
3I3Sre^us Quippe Ammonius cùm
Chriííianus inter parentes Chriftianos educa-
tus fuiifet : fimulatque per ætatem fapcre
potuit, & philoíbphi® limen attingere, íla-
tim ad vivendi rationem legibus coníentien-
tem defeivi t. Origenes verò cum Gentilis ef.
fet & Gentilium innutritus diiciplinis,ad barfiáp&
tpo» ¡P ám t e liK fu iiM - Z S)t Qipw a M i i 0 b?ram decHnavit audaciam : c ui feipfum minr
r i . r ‘ 1 'r r cinan«:. Ar fo Ärm.Ar«
2 TB ¿ T«y d» to is A oy>is e £iy 1 òi,a/7n\\&jcn' iQ?
cipans,& fe &quem adeptus fuerat ufum in
philofophia, adulteravitquantum quidem
ad mores, Chriítiano ritu & adverfus legum
pr®ícripta vivensj quantum vero ad opiniones
fjd/J Tov ßioVy Xpmouiúís £eóv Xj tQt^v'ofxxas*
Jg toÌs Tìf&i •mv Tr^yptdiav Xj tcS
3 ìftdioi^fùv t í X) T e i *EM Ì y a y toÌs odvelois 3 u77o£<xA-
4 Aóftyos fd)9ois. oiwm t ì •p ctel tcS flActTtayf ^toÌs 1 <nes. Per^ ]n*s fupponens fabulis. Verfabatur
de rebus ipfís ac de Deo fpedat, gr®-
ciíTans, & Gr®corum feu Gentilium fermo-
f / , / , H i \ 6 * r enim affidue cum Platone. Numenii quo-
5 i -n Nuftlw ta *, Kgons- > AwoMo<?«.>»! n x, Aoi- q u e , C ro n ii, ApoUophanis & ' Longini,
V a l e s i i A n n o t a t i o n e s .
I Ilgjí to fiápSecgoii fyuMtte rÍÁ/sití/x^] Chriftianorum ac
Judxorum religionem Gentiles barbaram vocabant, ut ex
Juftino, Tatianö, Clemente Romano in Homilia4. aliiíque
conftat. Quidquid enim Grxcum non eflet, id vocabant
barharum. Origenes in libró i . contra Celfum pag. 5
¡1?« PctfGccgor <pmr ctru^tt sivcq iíytJjtt., Í'jjAov. - 'IíA ío
fuor, » fresila#nr^oii ìtfni'mj. Porro id eft audaciam,
Porphyrius appellat fiduciam & magnitudinem
animi Chriftianorum 5 qui tormenta ipiàmque adeo mortemi
dcfpiciebant, morique malebant millies, quàm Chrifti
fidem negare & Diis gentium làcrificare. Hoc e li quod
audaciam barbaricam vocat Porphyrius ; Deos feilieet Ro*
manorum & editta Imperatorum contemnere.
2 ‘Exurrix^n» ] Metaphora eft à cauponibus, qui vina
inter fe mifeere 8c adulterare folent. Quo iènfu Paulus
Apoftolus, non cauponantes verbum Dei. Re tte ergo Ru-
finus v ertit: quo fe conferens, omne illud praclarum inge-
niitm philofophicis literis expolitum vitiav.it atque corrupit.
Videtur autem legifle Rufinus « <JSi Wgm ccùrot, k} ibò ci
•vbìs Aopii; é|ìv c4«wr«A<iOre. Quod proiettò rettius videtur.
Neque enim video quomodo dici poflìt teòriy
cMtMtYiXdjae. ^ Forte etiam legi poflèt w <pigm iauroy,
»070 n tÌm, &C. »òro, id eft ro fiófSetgoy tÓS/aìi/w Sen-
fus autem fi hoc modo legamus, erit illuftris. Origenes,
inquit, cùm fe à Grxcorum philofophia ad Chriftianam
fettam contuliflèt, & hanc ipfam, & quem in philofophic
is ufum fibi comparaverat, vitiavit atque corrupit.
3 'TmScc^Xófd/j®-' /¿tifai] Mètaphora eft à cauponibus
leu dolofis inftitoribus, qui faTium prò vero fupponentes,
emptorenLfircumveniunt. Pergit enim explicare Porphyrius,
quo patto Origenes ¿»»xliAdjn, id eft fucum fe-
cit, non autem ut Langus & Chrifto.phorfonus, ad qux-
ftum abufus eft. Et fettam, inquit, Chriftianam ad quam
le contulerat, & ufum quem adeptus erat in philofophia,
v itiavit: foris quidem vivens ut Chriftianus; intus verò
eadem ièntiens qux Grxci, eorumque opiniones prò bar-
baris Judxorum & Chriftianorum fabulis in libris fuis
lùpponens atque fubftituens. Chriftophorfonum nihil hic
vidifle fatis oftendit latina ejus interpretatio.
4 T«is 7t ^ KgywsJ Certe Origenes in libris con-
tra Celfiim citat interdum Numenium philofophum. Fuit
hic Pythagoricus philofophus oriundus Apamea Syrix,
cujus celeberrimum illud dittum refert Clemens Alexandrinus
in libro decimo Stromatei: jfhiid aliud, inquit, eft
Plato quàm Mofes A ttici loquensì Scriplèrat tres libros
«riè* rùyec&S, & alium <z§sa t n^ururt ^nfpiruy, qui
citantur ab Eufebio in libris de prxparatione. Citatur ab
codem Eufebio in libro decimo-quarto de prxparatione,
infigne fragmentum ex ejufdem Numenii libro de Acade-
micorum à Platone diifenfione. Sed & Origenes in libro
quarto contra Celfum, librum ejus de numeris & - librum
de loco commemorat, & alium cui titulus erat irmifa -,
quem quidem eundem efle exiftimo cum ilio quem Eufe-
bius nominai 'tèe* T IDiwmvi ìxiMÌtro». iyu b* olbu.
x, Nyyovioy T. Thfacyog&oy, »ybgy, wdAAa xpiìrloy bitiy>}<m-
jo/jor IJAcvmvu, /(¡q v rivjuyogciuy bey¡/jiruy orpi<r€iumv&,
7mXX»fr2 ru» tmyfyofApciruv etùrS ¿»71 %ffyjov 7» Muvoéus,
utwtp ór Taf HcfiAupira tmm. fcribendum puto *m>7c\v\. L o cus
autem ita vertendus eft : Equidem Numenium Pythà-
goricum, qui longe melius quàm Celfus Platonem expofuit,
& Pythagora dogmata defendit, & c . enim
idem valet ac ut notavi ad caput 14. hujus
libri.- Numenius igitur Pythagorx & Platonis dogmata
inter fe cenfentire demonftravit. Unde ab aliis Pythagoricus,
ab aliis Platonicus appellatur. Certe Porphyrius
m Plotini vita, Cronium & Numenium inter philofophos
Platonicos reccnfet: kttytrum.i'fa "fi »irtS tu vsmyjyy,/^,^, fi
re E s b i j ti>i, ti' 7t Kpyyiif, » H x /a w x , » Tuta, $ ’At?ì*2. xuy
7vtf 'Z3&<7zwn;Iì;($:ì t u t ì Aggruma 'AAt^uyJ^a. Longinus
etiam in libro de fine, Numenium, Cronium & Moderà-
tum inter eos nominat philofophos qui Pythagorx fimul
& Platonis dogmata conjunxerunt. Idem confirmat Chal-
cidius in Timxum Platonis, & lEneas Gazenfis in Theò-
phrafto. Cronii philofophi liber -sfei 7m?afrittmUf citatur
à Nemefio in libro de natura hominis capite 2.
y ‘AoroMo^uyai ] Fuit hic Stoicus Philofophus oriundus
Antiochia Mygdoni», qu x & Nifibis ditta eft, ut refelt
Stephanus Byzantius. Inter philofophos ex quibus Sto-
bxus ìr.Xoyu', fuas compofuit, nominatur 'AotA
A fa s ia . Citatur etiam à Tertulliano in libro de Anima,
cap. 14 . Ejus librum de Phyfica laudat Laertius in Z e none.
6 Kcq Aoyyra] Hic eft Caflìus Longinus, cujus unictis
hodie liber reftat, de fublimi genere dicendi. Et hunc
quidem plerique homines grammaticum fuifle exiilimant.
Fuit tamen profeflìone philofophus, ut prxterSuidam teftà-
turVopifcus in Aureliano. Eumque in philofophia Platonica
magiftrum habuit Athénis Porphyrius, ut ipfemet feribit
in libro de philofophica aufcultatione, cujus* initium legi-
tur apud Eufebium in lib. 1 o. prxparationis: 7» ITA «to'.«*
fctar àyjuq ò Aoyyv©- ‘Ajnyym, & c . Id eft, Cum in Platonis
natalitiis Longinus nobis epulum pr&Seret Athenis, & c . Sole-
bant enim magiftri ac profeflores Philofophix Platonicx,
natalem Platonis quotannis facrificio & convivio celebrare,
tefte Porphyrio in Plotini vita. Quod cùm à Longino
fattum fit Athenis, apparet ìllum philofophix Platonicx
V A R I O R U
Scholam Platoùicam Alexandrix aperuit, in qua- regenda
rixofas Platonicorum & Peripateticorum diiputatiunculas
contempfit: utramque fettam reconciliavit. Illum Otobi-
i f 4 ®' appellari folitum prxdicat Hierocles, de Provid. &
Fato, codi 2 y i . 214. Obiit ¿irca an C C X X X . Cave Hift.
Vol. I . pag. 7 1 . Commentarli' in Ariftotelem, alterius funt
Ammonu, Hermix filii, qui Prodi auditor fuit Anaftafii
Aug; temporibus. Vide Valefii annot. in Ammianum Marcel-
mum, Ub. 22. cap. 16. pag. 344. Miratur Baronius qui audire
Ammonium potuerit Origenes, ipfi fere xtate iùppar.
Verùm iis temporibus jam grandes natu viros icholas frequentare
fohtos docet dottiífimus Huetius lib. 1. Origeni--
an. cap. 2. ut notât Ànt. Pagi Crii. Vol. I. pag. 2 i f .
a ’'EìaI/j ò» m onubcsiiB-fiç] Teftatur Eufebius, cap. 2. hujus libri, Origenis parentes -Chriftianos fuifle, qui
eum in iàcris literis à- puero erudierunt : unde liquet quàm
egregie hic mentiatur Porphyrius.
N n y n v
S æ c .
n i .