P R 1 í A T I O.
five interpunciio, de qua nonnihil à me dicendum efl, ne forte IcBor'es novo inteY-
PunBionis cenere quod in hanc editionem à me primum inveBum eft, conturbentur.
Quanquam fi proprie loquivelimus, non id novum diftmBionis genus, fed vetuftifjmum
Tit ab antiquis omnibus tarn Gracis quam Latinis it fu r fa t urn: quod recentsorum
ne’vlieentia penitus abolitum, bat editione conatus fum faltem ex parte revocare.
T r i fit quidem illi, recens turn inventis liter arum figuns, uno tenore fine ullaprorfus
difiinBione ficribebant. Qua res cum maximam turn in legenda turn in pronuntiand)
haberet difficultatem, vet eres Grammatici tres pofituras feu diftmBiones excogita-
runt quibus quafi ftationibus quibufdam ac diverfiriis continuas oratioms curfus
difiimueretur Trimam vocarnnt M Ü id eft fubdiftmBionem: alteram fium id eft
median diftinBionem.- tertiam m é® id eft finalem feu plenum diftinBionem Tribut
autem pm,Bis diverfo fitu difftofitis fingulas notaverunt. TunBum enim ad mam m
ter am appoftum fubdiftinBionem de/ignat : media vero diftmBto quam Latini mor am
appellarmi ficnificatur punBo ad median liter am afftxo. lllu d autempunBum quod
ad caput litera apponitur, finalem denotat diJiinBionem. Harum autem diftmBiomm
qua fit vis ae ratio, docent Grammatici -, Donatus 8 Marius ViBOrinus, & <D,o-
medes in lib 1 qui ums inflar omnium nobis erit hoc loco. Legioni, mqmt, pofituras
accedere vel diftinótiones oportet, quas Gr*ci ß M vocant : quae inter legendum dani
copiam fpiritus reficiendi, ne continuation deficiat. H * tres lunt, diftinótio, lubdiftm-
ótio media diftinótio five mora, vel ut quibufdam videtur, fobmedia : quarum d.verfitas
tribus punftis diverfo loco pofitis indicatur. E t paulo poft. Diftinóho eft filentii nota,
cum fenfu terminato liberum eft ceiTare prolixius. Eft hujus nota punótum fupra verfum
ad caput litera; pofitum. Subdiftinótio eft filentii nota legirimi, qua pronuntiatioms terminus
fenfu manente ita fufpenditur, ut ftatim id quod fequitur, fuccedere debeat Hujus
autem nota eft punótum fub verfu pofitum. Mora eft levis in continuation fenfuum interpofita
difcretio, legitima diftinótionis fubdiftinótionifque medium obtirieus ocurn, ita
ut nec perfeóta in totum, nec omilfa videatur, fed fignificatione immorandi, alterius de-
fidetet principinm fenfus. Et hoc folummodo ieivat officium, ut legends fpmtum bre-
viffima refpiratione reficiat ac nurriat, Sic enim pronuntiando reticere quis debet, ut quia
fpiritus i p f e q u a d a m defeótione mutatur, deinde refumatur. Ut eft
Ut belli fignum Laurenti Turnus ab arce
Extulit, & ràuco ftrepuerunt cornua cantu'
Urque acres concuffit èquos, utque impulic arma
Extemplo turbati animi.
Multa: enim dauful* fune medi* hujus leótionis. Primum ne confundantur, qu* SimlU
& TfixaA« ponuntur, & talia. Deinde ut aótus verborum emmeat & Iuceat qui ex aliquo
moveatur aifeótu, vel indignatione vel miferatione collata, &c. Hujufmod, igitur diftin-
Bionum leu interpunBionum notas antiqui omnes tam Graci quam Latini m libris
f tts adhibuerunt : quas etiam Ifidori Hifpalenfis atate adhuc in ufu fmjfe confiat.
Id enim difeimus ex ejus Originum lib. i. cap. 19. In mamfcnptis quoque exempla-
ribus paulo vetuftioribus eadem diftinguendi ratio perpetuo fervatur. Verum recen-
tiores fieu imperitia feu defidia quadam ac negligentia, omnia commutarmi. Ac pro
fubdiflinBione quidem virgulas pofuerunt ¡ pro media diftmBionis nota duo punBa:
finaìis vero dìftinBionis notam à capite ad pedes litera dejecerunt Quam pravam
difiintuendi rationem fecuti funi omnes fere typographi prater Aldum Manucium.
Hic enim in editione Gracorum librorum, quos pene innumerables excudit, earn fem-
per interpunBionem retinuit, quam in manuferiptis exetnplanbus mvenerat. E t vir-
sulas quidem quod attinet, nolim eas damnare. T arum enim inter efl, quam notam
adhibeamus ad (ubdiftinttionem defignandam, modo ea nota ad f é des atfonatur lite-
ra Certe in optimo ilio ac vetuftiffimo codice bibliotheca M a za n na , cujus antea
mentionem feci, interdum pro media, interdum pro finali diJlmBione virgulam ap.
po fit am reperi-, id eft, nmc ad medium literam, nunc ad fummam. Nec fiolumvirgula,
verum etiam ficìlico fieu k r ìfi averfa nonnuùquam defignabatur media diftmBio,
ut docet ViBorinus in lib. 1. A r t is Grammatica. Quod vero pro finali diftmBione
hodie punBum ad pedes litera ponimus, id meo quidem judicio, fe r ri nullatenus pote
fi. Nequeenim folum vetuftati id repugnat, verum etiam ruttimi.Quipperatio
pofiulat, ut nota eodem fitu pofita eandem defignet diftmBionem. ‘PunBum tgitur in
ima parte pofitum, idem „lignificare debet, quod virgula qua ad imam liter am notata
efl. Neque enim nota ipfa, fed nota fitus variai diftmBionem. E x quo ejftcìtur, f i nalem
diftinBionem non reBe à nobis defignan punBo adpedes litera appofito Qua-
re non fine caufavetèrem interpungendi rationem m hac editione reftituere fum co-
natus. Ac virgiliani quidem ipfam ¡retinui, quippe qua in denotanda fubdifiinBione
ftudwfi, ut p e r , , celeriter eytefiet.Neque enim t l I I P P f A f f i l i
refumatur Jpintus ad principimi alterius feiìjus continuandum é l t aB,
emmeat ac luee,at, quemadmadum fcrtbit TJtomedes ■ verum r r ì j J f J aBus magis
fenmen perfonarum ac dignitatum. Sic alicubi in 'his libris ib i aß ? Mlfn^ u,n, dl-
■xpítrSúiepw -tí iq 2dg.x¿iani, codex Emìnentiiìimi Cnvdtmmì' * a ’ f i gì tur iTnsxQTczni
adhibet difiinBi^em. ¡ P »
nalem diftinBionem defignandam: ubique id faBurus nifi i î f l i f i o l i f * ' “i l 9 * f ' P reseti C„ m ,g, B & J Ö f
' S S ' Î**«' '
” à ® ” "' 'St v ? ή Îu E K ?H qfifi'fm Ef f r nem elaboraverim. Quibusprimum ita rejftondeo. Sipofl R u fi’ùum K S I S
hiftona hbros prmus m Latmum fiermonem convertit licuit Muirlìn & Ê Ë Ê È Ê È
pretationem tendere-, f i rurfus pofl Mufculum idem licuit Chrìftophorfono cur’mfhi
quoque idem ju r is non fuerit quod ceteris ?ApüdTudfnmnlt Í ,,, S^/.e.rJr,^, „
primum - demde TheodotionfiS Symmachus novas veteris Teftamenti interpretationes
Jmguli ediderunt. Quinta item fe x t a que ac feptima editìonis auBòreTwidZmre
p e n i funi, quorum nomina ignorantur : eafque omnes verfiones Orígenes i l Hexaplis
fuiscollocavit, ut a Catholicis homimbus leger entur. Quod igiturJudais in v î t eri
Teft amento licuit, cur m Eufebio mihi non hceatì maxTme c u i id.In d e r e i'.E u fb o
minus per,culofum f it , quam m faCris divinarum fcripturarum libris E n ìm v to
muha eaque gravifiima rasiones ad nova hujus interpretations onus f ìé eu n d Zm è
v i invitim impulermt Nam cum novam Ecclefiaftica hiftoria editionZ vtderem1™ fuperiorum Interpretim crebros errores ac verfionesÙ qnemadmodum joanmirspp Cipuprmtueani, n»eq Tueátqruia mH aflaltoiisxfiaic etreef tdiemo fnidieor jioa md oanBtoerau ¿m viKrorum
I L r m mm, » ^ io p r a f la n d u m fH i tX t v e la l t iq u L înt r m k -
nemcorngerem vel certe procuderem novam. Torro aliorum in e rp r e ta ¿ Í ím Z
ngere ut ™leflum per,fe ac difficile, ita etiam odiofium videbatur.Sua e î iZ îu Z 'e
laus, fitus bonos debetur a nobis. Fecerunt illi quicquid in ipfis fú it & ñio labore
noftrum laborem levare ac mmueYe conati fü n f Triinde opus uliufeujufqL iH tZ
pretts laudandum potius eft a nobts quam inferpolandum. Rufinus, quamìis fienfum
'b ,i^ mturetaam™’-ba,terfius efl tarnen ac nitidus, nec le g e n t ib jiZ
l l T r Z L ! e° «°m™e flurimum laudandus, quod Ecclefiafiicam hiftoriam pr imus
Latina lingua homimbus de dit ; cujus verfione ad noftram ufque atatem Ja efl
Occident tsEcclefia. Mnfculus verbtspreffius adharet, & in interpretando brevis e fi
atqueperfpicuus multifque m locis Chriftophorfino felicior. Chriftophorfonus ut di fonat. Traterea ufius eft mamfcnptis exemplaribiuncse daitd, i8nt eCrpirectiatLiZonTeqm ulaTmdd eaiam- fbeorrmaonndea med:i dptnt,m uqfuqeume p opfaln ee gyricum Eufebii diBum tricennalibus Conftantini latino quis. Quid igitur opus fu,at nGoenveav evnefrifeiso ntey?p ocguramp hMyi g rinatceer perxectuedse rtuontt .t anLtiicfeqtu eh ilcau adlii-- bus■ ab,indent. Ego vero laudes illorum commemoro, non vitia detego : qua quidem
MinterpretMationem m Heam cmeuom pirloldoir umma lviemr.fQiounoed ,cfoin qfueirsr eA dvnooltuaetr iiotn, esi nmteeallsi gleetg perr iotf, eaBuòt quot quantißue error,bus refería fint illorum interpretaciones, nee Je Lfiluor
rTflrla- J , fir^ nem. ”f iht ar vobis injunBam fuiffe. Sed quoniam non volúntate
fe d neceffitate quadam m hunefirmonem delapfis fum, de fuperiorum ìnterpretum v ic
J J T maUmt auT a dtcam- f i cunBa. illorum WÊè Ë® fingillatim veilem percenfere,
m immenfum extenderetur oratio. V t igitur à Rufino exordiar quis nefiit WÊÊmm WÊÊBmm effe quam mmeurlptrae tdeetmr à?x ìEjxfee,m pmluil tgara tmiuat,a ß1e-, a/ple- Hl 1 dè
M l l i l l i WmÉÈÈM m8 ÊÊÊÊ3 Èm qua m lX IÜ B coram judice habitam comUméemmor mât, m qu 9a-m P EufPebii m aerxteymrpilsa rliaat inoonne maî pnrOo- pfreautnetr miJfaitm. Nveirhoi ld ehicc, mduicmo Edcec lceafpiiatfitibcuas ahbif etoo ricao mlmiburttâítm ist oitnu ml ifberroe f exint ov aercf fieopntei mfouid
* V is hoc majori es parte prarflmim invenimos : irg o in hac Editione ad ufitatiorem diftinguendi methodum recorrimos.
filando