S jec. fent apud Ptoìemaetim, ac verfiònes fuas
I I . ihter le contuliffent, & Deils glorificatus
e f t , & fcripturas veré divinas felle compertum
eft. Quippe omnes cünfta à capite
ad calcem iifdem diótiohibus ac vo-
cabulis expreflerant ; adeo ut ipiì qui ad-
erant Gentiles* afflatu divino converías
effe fcripturas cognofcerent. Neque verò
mirandum eft id à Deo praeftitum fuiffe,
cum in captivitate populi qu® fub Na-
buchodonoforo contigit, corruptis fcripttì-
ris, ac poft feptuaginta demum annos re-
greflìs in patriam Judaeis, Artaxerxis Per-
íarum regis temporibus, Efdram iàcerdo-
tem de tribu L e vi afflatu fuo Deus impu-
le r it, ut omnes Veterum Prophetarum libros
denuo componeret, legemqùe mini-
fterio Moyiìs latam populo reftitueret.
Hadenus I r e n e s .
T a f n ? o \ ifj,c u a > i Xf o-iWàtvrtQaXovrav g x à ç o u r 6-
où u rS èpfittoeicLV, o ¿à jj © eò i cu S ì y pit -
<pcù o v ra s S ’itoci ¡yváeQyjuocy, r 7m v ra v ree a v r ò ,
i t t ï s a ò r t t i s X t fy a i >9 ro ts a ìir o is m /M em ‘ cLvacfo- I
5 pfooecvrcov a r e a çg >9 Tot
7iapov'& e9yy¡ y vw o q , o n jcaT ìm rrvo ia v y © e a etàiV
y\p¡jcluj&jf^¿oc] a l y ç y t p a t . xct) y S iv y i Sccoftaqov
T 870 optipyuKeyctj to v ©eov os y * x¡ c v tm ìQ r ì N c t -
GyycSbvoavp a i x ^ X a n c f , y X ä ö , Slcppÿxp&toiôv r
:o y ç ^ p a v , >9 ¡QSbpiyizov^c ’¿ t u t ’ I s i b i ¡ay a n \ -
SoVTQV it s T" X ® & -V OMTCùV' 'kvetAÿ. Iv X P °VOlS
’ A p & g é p g a roa Ylzpo-av ß a o iX e a s , * h ìrey^any iJE<r- &
Spot, T a f ¡epét l x r <pvXt¡s A é b í» r a s r r s ç ^ y iy > -
iioTccv fzsçflpy\ray n a v r a i a va^t^acQzCf Á o y s s ,
: 5 '¿ 7n)'KScia<ïiïo-oci af Xa.cS r Maverías vo/aoQèai-
¿cv, rw o tvn t o Eiptíucaos.
■Vide Nice-
phor. hb.íp
tap. 19.
C A P U T IXi K E $ A A A I O N ©'.
Quinam epifcopi fucrtnt Commodi principatii. 0 1 ^ K ofioSbv erntrxomvoocvresi
P o r r o cum Antoninus novemdecim bT^Nk6«. 3 & S^ksc ertat tw 0amXucf, 2f^cf.pxe<rot\t-
annis imperium tenuiffet, Commodus 20 A - 7 70$ ’Avravlvyy K optoSbs r y'ytpcoviccp
principatum accepit. Cuius anno primo Xa.fx.Qam' ov ro rtparov ’iros t kjc? *AAe£ctv-
Tulianus Alexandnnse ecclelic lulcepit la- . , ~ , \ > f 1? ~ v >(0 ^ ,
cerdotium , cum Agrippinus duodecim f/5^ fxxAifOMW^IaAictw e ^ ^ T f o w m ,
annos epifcopalis adminiftrationis j explef- em SuoxctxSivs t Xenypyiav avaTrXiioocvTos
fet, r **AwejL^Trav: C
Nicepht
1
C A P U T X. ¿ 5 K E $ A A A I O N Í ;
De Pantano Philoßpbo. rié¿i Uartouvy Ttí tytXojctpö.
Hue refer Ò E R ^em temPus fidelium fcholoe præerat
T T r e r r o S ì rhuixgcZra, % r m qw aoroôi a f a -
vir dodrinae caufa ceîeberrimüs, 3Û A . _I_ «T»oiC.YC. jp T" "ÎV777I ¿Tra 7 im S ïlo ç ivUVIrt » p ’éfaSbPorocTÓSf
rr-ns. * 2' nomine Pantaenus, quippe jam inde à prifeis ovo^ct ctdrof d naym^os* eg 2%^»» f e d
Valesii Annotationes.
1 ’Ayctp^imiiTuy J Recitare vertit vetus interpres Ire-
n xi. Arifteas tarnen 8c Joiephus non ipibs 70. ieniorcs,
led Demetriüm Phalereum interpretationem illam pro
concione recitafle feribunt. Verum Über ille Ariilez, A
Judzo quodam Alexandrino confiftus eft, ut refte obier-
vavit Scaliger in animadverfionibus Eulebianis. Certe
Epiftola Demctrii Phalerei ad Ptolemzum Philadclphum,
falfitatem fuam fatis prodit. In ea quippe laudatur He-
catzus Abderites» ejufque teftimonium tanquam vetufti
lcriptoris adducitur; cum tarnen conftet eum Demetrio
Phalereo haudquaquam antiquiorem eile. Vixit enim Hc-
V A R I
a ’E»i?n&tKv '’Erdpu] Magno confenfu antiquiflimi Scri-
ptores hanc fententiam fuis calculis probant, veluti Bafil.
Epift. ad Chilonem, Clemens lib.I. Strom. Hieronymus lib.
adverfus Helvidium, Ifidor. lib. IV- Etymol. Sed unius T er-
tulliani verba bic annotafle fufficiet: Hierofolymis Babylonien
expugnatione tie let is, ornne infirumentum Judaica literature
per Efdram confiatreßauratum.lib. de habitu muliebri,cap.
3 , Eeuardent. Verum P.D an. Huetius abfurdam vocat opi«
nionem, veros Scripturx S. libros unquam fuiile abolitos:
quali non in exoticis bibliothccis, 8c Alexandrina przier-
tim> extiterint codicum facrorum excmplaria, 8c LX X
fenum interpretatio: quafi Ifraelitis quos ledibus fuis mo-
verat Salmanafar, penitus exciderit Scripturse S. ftudium,
omnefque hi codices abjecerint. Demonßr. Evangel. Prop.
IV. cap. 1 2. §. 19.
b ’Em« ^ *5 Aurelius X V I . Calend. April,
ut Tertullianus 8c Dio tertantur, die nempe decima fepti-
ma Martii, e vivis excefllt. Addit Dio cum imperafle annos
X IX , dies X I j qui cum Tribunitiam Pot. X X X IV .
■inierit, ut ex nummis apud Mediobarbum liquet, cd anno
Chrifti C X L V I I , 8c quidem ante diem decimum fcpti-
mum Martii, donatum fuiife manifefte apparet. Natus
erat V I . Calend. Maii anni Chrifti C X X I ,u t ex Capitolino
in cjus vita colligitur; quem diem etiam cxhibct Calendacatzus
ille fub Alexandri magni fuccefloribus, tit teftatur
Suidas aliique. Jofephus quidem' in libro primo contra
Apionem, ait Hecatzum Abderitam cum Ptolemzo Lagi
filio familiariter efie verlatum. Æquales igitur fuerunt
Hecatzus 8c Demetrius Phalereus. Adde quod Epiftola
ilia Demetrii Phalerei quam adducit Arifteas, plane infulla
eft 8c barbaris vocibus plena ; cùm tarnen conftet Deme-
trium, utpote Athenienfem, eloquentiffimum fuiflè. Quid
quod idem Arifteas Heptaftadii meminit, quod tarnen poft
Philadelphi tempora à regibus Ægypti xdificatum eft, ut
notavi in Cómmentariis ad Amm. Marcellinum.
) R U M.
riunì Lanibccianum. Quare vixit annos L V I I I , mcniès X ,
dies X X I I , ut Dio notavit. Ant. Pagi Criu ad anm Chr.
180.
c Ap^izrTrr»»] Par eft Euicbii -in annis Agrippini utrobi-
que confenfus. Eidern X IV tribuit Eutychius 8c Nicepho-
rus editus, 8c codex ejuidem Nicephori Oxonicnfis. Erro-
rem inde natum exiftimo, quod in annis Imperatorum
Chronici rationes cum rationibus Hiftori* confuderint.
Nempe à V I Marci quo ejus initium à Chronico confti-
tuitur, anni iritercedunt X IV , ad I Commodi quo obitum
ftatuunt fa lfe Hiftori® rationes. Nobis à V I Marci nu-
merantibus in X V I I I ejuidem^ finis erit ftatuendus Agrip-
pini. He». DodweUus in additamene, ad Pearfon. de prim•
Rom. Epifc. fucceßione, p. 62.
d nurmi*©*] Fuiflè Pantznum primo civem 8c Philo-
fophum Athenienfem, fe6W Pythagoreum, deinde Gym-
nafii Alexandrini pr z feäum, £c quod magis adhuc mirimi
videri debeat, Clementis Alex, diicipulum, diferte tradic
Philippi Sidetz ’fragmentum. Eufebio in hac parte adver-
fari Philippum, re£te olim notavit ipfius Excerptor. Ad
firmandum hoc Philippi teftimonium multa congeifit CI.
Dodwellue. Ingenuè fateor me adhuc ab Eulèbii partibus
ftare. Sub Severo floruit Pantsnus, inquit anonymus Chro-
iiographus, quem fecutut eß Clemens Stromateut, (in Schola
OXCtA&t«
1 m<&uu r up<St A-Oìa* mp’ aSnSt m uvpem e-ltf, ■ temporibus, facrarum literaram fchola in ea S ^ c
59 els ypeas tc^ y cn iv t^ ' jta) 'Z2g?s T $ f òv Xoya civitate fuerat inftituta : quae quidem no- JL
xctl tm n fè j reo S ita vrcsSy} Situ arav aulxporit- ^ ra ac^jluc ÌEta.te perfèverat, & ab hominibus
\ rA ~ / i j ~ tum eloquentia,. tum divinarum literarum
7« tp u \*< p a tà > . o v & r o t s f a a X w K5ct C*ej» ftudio inftruaiffimis 0btineri dicitur. Sed
xcupoó 2ffrXafx.-^ai Xoy>s e x i r SiSnXapdpovy oTa 5 prae ceteris omnibus ea tempeftate floruiffe
Xj ^7i ì <P1X0<TO<P8 ar/tifis t v& \ 8fjbiì®v X 'taìxav fertur is qiiem diximus Pantsnus, utpote
opptóùfdpov. roeotvrlw S* oiw 0 a<r'iv aòrov hQvtco- pisceptis inftitutifque Stoicae philofo-
/ r ,f „ 0 /a _ _ a / c i i ' / » pni® primum innutntus fuiilet. Tantum
T O T , V V f v W v l è , t ^ p o „ ò a n im | ar£jQ r e r a e r g a y e r b u m D a y ”
^ | ^ XMpvxa y X&tquv fàxyfcAÌy viroftendiffe perhibetur, ut Orientis natioroTs
W cLva7o\ì)$ iQvtcnv avaSetyQltucci, p ì x t x ¿ i o n.^US e.van? e^“ Chrifti prxdicator exititer1
’lvS£>v w Xafdpot yjocv 7S fottìi ¿tcArt ró 'n r *tj ^ ^ ( am u^ ue ^n<^‘ani Progreffus. Quip-
P , / >/-à , Pe complures- erant etiamtum Evangelifta:
wAaas ¿ U y M i f a i A » y s , e,Sen fermonis Dei, qui divina quadam *mulatio-
AntocJ fUfMfxxxros acwetóxpepetv ire a v ie r i >9 oixo- ne fucceniì, Apoftolorum excmplo ftudium
St>[J.yf rbS J t i8 XÓyy nn^yQofx.yltdjuoi. con el$ ytyofte- fuum confèrre ad sdiiicationem fidei & ad
I S w b H H Ì ¿ é i t ’l M s k t a Aiy t 1)- incrementura verbi divini próperabant. Ex
1 • - 1 • • -• ' ■J . * 5 quorum_numero Pantaenu?, ad Indos ufque
A a > s « ifg -r f a i r S x a p a o m , penetraiTe d ic i tu r , ib iq u e e v a n g e lium M a t - ^ U -
r o M a r d ca o v GuajyzXiov w x g p r ia v aìiródt r tha ei, q u o d a d v en tum ip fiu s jam prcevenera t, um Mat~
‘X & i cd>v 67TiJyayJxny' oTs BzpSoXoptouov ’ a i t o - aPu.^ q u o fd am C h r i f t i n o t it ia im b u to s r e - ^ a^U(i
1 d > \w em iu i f v £ a f * c tù r a s -n 'E e & c lw P6” ,® ", 9 ;ull>us B a r th o lom in u s unu s
li Tiv, s 'Z ~ 1 ¡ B l ■ ■ exduodecimApoftolis,ohm,utfamaeftipra-
I T “ * ” “ 8 **™Ae<-fcq | % H M H B H W B B i l B S i H l
3 us T mhvftylW XPon’■ 0 Y* /*<“■ rittiratms 3 èvrì cbnfcriptum literis reliquerat: quod qpidem
vreAAoTs xa'7Bf0ii/«oi, to J h a t . ’AAe^¿tìpeiAt at* p rad iäa ufque tempora fervatum e(ìe menrsAéltTOr
i r y f ) vxaAsia, C coaìi xì Dlcè rnoratur. Hic ergo Pantsnus pofl: multa pra>
r* 1 \ nn p, r f. / « \ clare gelra, tandem Alexandrinse pr$fuit
mjyfy.piputTah ra s T Setw J iy f ia ia , ftmuipai tcholx : ubi partim viva voce, partim fcriptisj
? d iv in o r um d o gm a tum ry¿JWfXV>i(ÁCLri£pfÁjJOS. th e fa u r o s e x p o fu i t .
K E Í A A A I O N IA ‘.
fl«6< KAvi/iSpros *AAt%avJ\>ec»$.
C A P U T XI.
De Clemente Alexandrino.
T 7 " A t » T8T0V rotti Seicus yç$.p<xjj$ aiwaaxy- ^Tp u n c etiam Alexandri® iifdem cum Hue refer
fd/JOij zac *AXej*avSpeha$ t y t a ¿ f t ro Kxiipws, ■* Pantæno ftudiis divinarum fcriptura- NicePhoj '1 \
W Ê M r a 7tàxa\ rris 'Pmfu im ìxxXyría; f a . túm b e o s floruit Clemens, prifeo illi " ’ 4>
. Æ MSSmfflmdàm M i ¡WWW $o Koman® eccleiiæ antiftiti & Apoftolorum
ootfopop (poirììTìt TiU ATnqoXav' os JVi x, muol- a t - i r>t WWWHWWl m g m m p w w i , m È Sm i d f f lg g g Clementi cognominis. Qu i etiam
4 <fì cv tu s orjyttgczfv \Jmrvir<ii(remv > as dy Si- in iniiitutionum librisà fe confcriptisi Pan-
Valesii AnnotatioHeS.
1 sii ifAZi -Tm&misTzei] Non dubito quin EufebiusLcriplèrit
o sii ì/auì n ià <aesi t ci» xóyu
*3 'tdé*ju 5^2* enrybSj Avecm» av'/K^yn^, imgeiXÌq>ctfl)/).
2 Aot8(5 ti *ESpaia» '■/p.^^aì rìp g Mx tJuÌis xMmXsir]/x\
»] Rufinus, 8c Hieronymus in catalogo ait, Pantznum
ab India redeuntem Alexandriam, Evangelium illud
Ma tthzi Hebraicis literis fcriptum fecum detulilfe. Ve-
rùm Eufebius id non^ dicit. Quod enim addit Eufe-
biùà, i)v ^ ili xzyw, hoc tantum fibi
vult, exemplar illud Bartholómzi ad Pantzni ufque adventum
in Indiani fervatuch fuilfe. Ita Nicephorus in
lib. 4 . cap. 32. h z c Eufebii verbà reifte expofuit. Cui tarnen
non aflèntior in eo quod dicit, Evangelium illud
Ma tthzi, quod apud Itidos réperit Pantznus, à Bartholo-
m»o ibi diiftatum fuiiTe. Crediderim potius, codicem
ilium Evangelii à Bartholomzo illue è Judza delatum fu-
iiTe. Porro Evangelium Matthzi HebraVco fermone fcriptum,
m Czfarienfi bibliotheea à Pamphilo martyre colle
g a fervatum fuiflè adhuc fua s ta te , teftatur Hieronymus
in Catalogo. Vereor tarnen, ne id pdtius fuerit
Evangelium fecundùm HcbrZòs, quo utebantur Nazarzi.
Hoc enim Hebrzorum Evangelium, quidam Matthzi au-
thenticum eflè exiftimarunt, licet falsò, ut fcribit idem
Hieronymus in Cómmentariis in Mattßziim;
- 3 yco]&¿li wnpä&u/cttn] Non probo interpretationem
Chriftophorioni qui vertit propter multa reite fobia.
Redtius Mufculus interpretatus eft hoc modo: Hic igitur
Pant anus poßquam multa recte feeißet, Alexandrina
fchola praficitur.
4 ’Ey ali mws7K%$» •ùsre-m-jmatm] Diipofitionum libros
vertunt Rufinus 8c Hieronymus, qiios deinde ceceri fèrfc
omnes iccuti iunt. Ego tarnen inftitutiones five infor-
mationes malim vèrtere. Ita Sextus Empiricus libros Pyr-
rhoniarum hypotypoieon infcripfit, id eft inftitutionum
Pyrrhonicz fefitz. vnmromimi pro inftruiftione feu infti-
-tutionq fumitur in Concilio Nic zn o fecundo, ubi Patres
de quibuidam ièntentiis filers Scripturz prönuntiant, eaä
eflè ieriptas sii tp/ASTsgSu, vznTÓ7iumv. Reifte ergo Rufinus
in libro 6. cap. 1 1 . hos Clementis "¿avrvm&mur libros, la-
tine.jnfbrmationum dici poflè fcribit. Porro ii Clementis
libri continebant brevem 8c còmpendiariam utriuique
teftamenti expofitionem, ut teftatur Photius in bibliotheea*
Ob errores autem quibus fcatebant, negligentiùs habiti,
tandem perierunt. Ne c alia, meo quidem ju d ic io , cauià
eft, cur Papiz 8c * Hegefippi àliorùmque veterum libri
interciderint. Excerpta tarnen ex Theodoto q u z poft
V a r i o r u m .
nempe Alexandrina) hunc Orígenes. Cave Hift. Voi. II.
P- 37; ad.ann. Chi*. 181 . T an tz prudenti® 8c erudìtionis
Onquit Hieronymus) tam in divinis fcripturis, quàm in lècu-
ari iteratura fuit, ut in Indiam quoque rogatus ab illius
gentis legatis, à Demetrio Alexandriz Epifcopò mittere-
quidem in Sanéìam Scripturam exftant
fed “ ag ‘s viva voce Ecclefiis profuit. Hie-
nna'm J L t °^° £ cr,P?or“ m‘ Primus regulam illam tradidit,
cs °Phetiarum interpretes danceps fecuti
funtj nempe Prophetas fzpius indefinite ìoqui, 8c tempore
przfenti, pro przterito 8c futuro ufi. L. E. Du-Pin in
Pantzno. De Clemente Alexandrino plura ad lib. VI. c. 6;
Ad Hegefippum quod . attinet, neicio quos errores
ìplum erraflè Valèfius fufpicatus fuerit. Certe veteres
Cathòlici auiftores, qui Scripta Hegefippi legerant, ( qui-
bus potius credendum eft quim Valefio ) .ea ut ortho-
doxa, utilia, leiftuque digna continentia còmmandarunt.
Dn. BuUus iti Primitiva & Apoftolica traditone & c .p . 14 .
■ * SbtOTcaXu