S æ c . fimo statis anno ex hac vita migravit. C e l
l i . terum Dionyfius in epiftola ad Hermam-
monem de Gallo Imp. ita fcribit. Sed ne-
quc Gallus culpam Decii intellexit : nec
proipexit quid tandem illum peffumdedif-
fet. Quin potius ad eundem lapidem ante
ocdos fuos pofitum impegit. Qu i cùm
Imperium ipfius profpero in ftatu eifet,
cunótaque ex animi fententia fuccederent :
viros fantftos q ui pro pace & incolumi tate
ipfius preces ad Deum allegabant, infeóta-
tus eft. Cum illis ergo orationes pro ipfo
fieri iblitas fimul fugavit. Haec de Gallo
Dionyfius.
C A P U T I I .
O u tn am tu nc fu e r ìn t Romandi urbis epifeopi.
Hu c refer T n t e r ì a Romæ cùm Cornelius tribus
Nicephor. X circiter annis epifeopatum tenuiffet, L u-
1. 6. c. 7. ciUs in ejus locum fubftituitur. Q u i vix
o â o menfium fpatio perfunàus eo munere,
moriens epifcopale officium Stephano dere-
Stephantu liquit. A d hunc Stephanum Dionyfius pri-
E p . R om . fnam earum quæ de Baptifmo confcriptæ
funt epiftolam exaravit, cùm per id tem-
pus non mediocris controverfia exorta effet,
utrum eos qui ex qualibet hserefi con-
vertuntu^, baptifmo purgari oporteret. Quip-
pe antiqua confuetudo invaluerat, ut in ejuf-
modi hominibus fola manuum impofitio
cum precationibus adhiberetur.
t c o I vos SÍov'lgo t “ 1 ' ^ n ,7c\y¡<roc$ {
’¿ttí, 'TïAébrct. ypéjpm yiroi 0 Aiovuoios Epptdpt.-
fiavi m e ) r S F * A A» <J>ao%ei. <l\ \ *
TctAAos ïyvco T o A n u a x a x o v ' v S e 'G r & t t r x ó i n m
5 ni n e o T e x J ïv o v lo rp jjA e v * « A A * i r § o s T o y « .¿ T o y
t T z ç ) r o ( p ô c L À /ia v c l v t v y i v o p fy u o v é v i c t i o n A» 0 o y . 0$
t ô e p e p o ^ s c t v r J TYis ßcLoiXeicy, ¿ 1 yyv %>- %
p i n a v r i c ç ^ f f c Î T m ' r ê s h p x s k v A n s t n o u s 3 m p i 3
T vis â p lu iY is c t v T . ë d , T i i s v y t e î c t ç orpe<r£&>ov‘& .$ v p o s
1 0 T S e w , - v  c t o t y . ù x v v o v v cm .t i n t s è S i a g e xj m s
\ s & $ p e c u t r y <zir£ß<rev%i$. p i l v ê v 'Æ * t v S ï .
K E Í A A A I O N B'.
T h e s o í n g .7 ü ¿ T v < r S ï 'P c o p io c ía v ¡ w í o x o m i .
K A m SÍ VW 'Pcoftaicov inAtv * Kopyy¡\ía ene- a
<nv cl/a q ) T o c 7 ^ t x t j j v e m w c o i m v 2 ^ . v v o v l i-
t o s , b A y u o $ ì & n è w A l& S b ’g s ' punen S ’ è S * o h o t s b
¿Vos ox/iw Tij AetTspyicf, û^xovjjcroc^^üos 5 2 /7Ï-
<p>Lm mX&jncùV (Jutfe.S\Sü<n tü î xAvpov. r y r a JV
S t e tp c iv a T7}V tfpamw o A i o v û t n o s t mpi ßetirii'<r-
z o f i c L T o ç I m q oA oe y A f o n v u r y T c t j y f y n y p u t T © * y
o-puxpy nyytx^Si cLvaxivySevToS) et Séoi tu s e j
olotoS’ w otjpeonag em rpeÇ o v& f, 2^$. Àtsnçy
Wf.Sccfpetv' 4 7iaAouy ye noi xexpcLnyxoT©* g^as 4,
e i n n o i y n a V ) p io y y tÇ * jgtpffl
2 5 e m b e l e c o s e v% j¡ .
V a l e s i i A n n o t a t i o n e s .
i 'E^/*ií>(9»§t3 Baronius ad annum Chrift¡2$6.0EÍgenis
mortem conferí in annum tertium Galli & Volufiani,
cùm tamen Eufebius in hoc loco Origenis mortem affignet
eodem anno quo Decius eft occiius, & quo Gallus impe-
rium occupavit. Euiebius in lib. 6, cap. 36. anno 3. Philippi
Imp. Origenem fexagenario majorem, fuille icribit.
Qui locus Baronii fententiam videtur ftabilire. Nam à
tertio Philippi Imp. anno ufque ad tertium Galli & Volufiani,
anni iunt novem. Adde quod fcribit Eufebius initio
hujus libri, Origenem decimo anno Imp. Severi, quo anno
pater ipfius martyrio perfunftus eft, annos natum fuifle
feptemdecim. Atqui fi à decimo Severi anno ad primum
Galli numeraveris, anni fiunt unus & quinquaginta : qui-
bus fi lèptemdecim annos adjungas, anni exiftunt oéto &
ièxaginta. Proinde neceffe eft ut fecundo aut tertio Galli
& Volu fian ¡anno mortuus fit Orígenes. Verùm Eufebius
hoc loco ut dixi,’ perfpicuè aflerit Origenem circa initia
principatus Galli mortuum effe, id eft anno Chrifti 25 a.
idque confirmare videtur Hieronymus in Epift. 65. ad
Pammachium. ubi ait: Centum & quinquaginta prope anni
Junt ex quo Orígenes mortuus eft T/ri. Et paulo poft ait :
Cur poft quadringentos annos docere nos niteris quod ante
Ttefcivimus, & c . Si ergo de quadringentis demas centum
quadraginta oéto, remanet annus 25-2, à natali Chrifti.
Quod fi mortem Origenis in annum primum Galli Imp.
conferamus, ut hic fuadet Eufebius, cùm èum mortuum
effe dicat anno setatis nono & ièxagefimo, nattis fit opor-
tet Commodi Imp. anno 4 . non autem 9. ut eft in Chro-
nico Alexandrino.
2 Kecm fS» %6>gév7a v ] Ita ex codice Regio edidit Rob.
Stephanus. Et ferri poteft htec leétio, ut fit metaphora ab
iis qux fecundo amne deferuntur. In reliquis tamen ex-
emplaribus Maz. Med. Fuk. Se Savilii legitur »Sv;
quse fcriptura magis placet, eamque Rufinus etiam fe-
cutus eft.
3 n*e* fra tfyuK ■7ifnrosuo>i$c( ] Malim fcribere issrìg rS?
u&rnn.
4 IIxAm S y«w ] Ab his verbis inchoandum eft caput 3.
quod nec Mufculus nec Chriftophoriònus animadvertir.
Nam quod fequitur t rón Kotqmìos, uno ipiritu
continuari debet, utpote alterum membrum periodi.
Certe ante hsec verba 0mteuS y*Toi, foe. omnes noftri co-
dices diftinélionem, hoc eft rcXtiav wy/Aw habent appofi-
tam. Quo indicatur novam periodum ab his verbis in-
choari. In iiiHem tamen codicibus caput 3. incipit ab illis
verbis ®c£tps t tmt Kvxqscuxkì, fac.
V a r i o r u m .
invidiam eft adduitus: eaque res magfiratus oc prafeSos
majorem in modum acuit. Turn illud vera Diaboli callidi-
tate improbitatis artifices commenti fu n t , ut ad turpitudin
e necejfttatem hominem adigerent, atque ejufmodi pcenam
fiatuerent, ut ad illius cor pori ftuprum inferendum, JEthio-
pem compar arem. A d hac, Origenes fraudulentum illud
Diaboli confilium non fuftinens, vocem iUam edidit, qua duo-
bus ¡Uis propofitis facrificare maluit, fpuanquam non ormino
fponte illud fua praftitijfe vulgo dicitur : fed ubi fimul
hoc fe effe fn&urum affenfus eft, thus in manum illius impofi-
tum, in fubjeHum ara focum excttjfiffe Gentiles afferent.
Hoc modo Martyrii gloria, Confefforùmque martyrumque
qui illis temporibus erant, judicio excidit, & ab Ec-
clefia dejecius ,eft. Acci di t hoc Alexandria, ubi cum expro-
brantium ludìbria ferre non poffet, illinc abiit, ¿ e in Pa-
Uflina fiv e Judaa domicilium conftituit. Hanc Epiphanii
hiftoriam comprobant Petavius , Huetius, 8c Ant. Pagi ;
réjicit verò eruditiflìmus Dominus Du-Pin, eò precipue
quòd Theophilus, Hieronymus* Juftinianus 8cc. Origeai
maximè infefti, quique nihil quod eum calumniari poffet,
omiferunt, hujus lapsus nullam prorfus mentionem
fecerunt.
a ] Cum meniè Julio anni C C L I Ì a r s ubique
fumarent, 8c Chriftiani Diis facrificare recuiàrent, Cornelius
à Gallo Imperatore in exilium miffus Centumccllas,
ut ex Chronico Damafi liquet. Vide Cypriani ad Cor-
nelium in exilio Epiftolam L X , qu® Pamelio eft LVII.
Ibidem obiit X IV die menfis Septembris ejufdem anni.
Ant. Pagi é ' Pearfon. ad ann. CCLII. ». XII, X I II. Sedit
à confulatu utriufque Decii ufque Gallo & Volufiano, inquit
Chronicon Damafi. Ejus elogia habet Cypriani Epiftola
L V . Pamel. L 1I.
b A a«©'"] Cum autem Gallus Lucianum non minus
fortiter quam Cornelium, confeffìonem Chrifti facere, Se
plebcm ad moriendum pro fide impellere videret, illum
etiam pari exilio multavit. Tas tifiti urfyus fatttn», inquit
Dionyfius fuperiori capite: qu® fic Valefius vertitj vir!t
fanllo s infettai us eft. Sed*.ut obfcrvat Peariònus, ìl^attr
K E Ì A -
k e $ a a a i o n r .
K v & p t a u i l s lois x f iT avTov i'jnono'SfììiS
t a s c ttp e T iM is v K c c y t j i e m r p e Ç o y m s \ S 7 ç a
Siìy xstSctípetv •æpcùTDs ISty/Mnimy.
C A P U T II I .
Quomodo Cypriams cum aliquot Jib i adjunttis
epifeopisy eos qui ab haretico errore converte-
rentur rebaptix.andos primus cenjìtit.
S Æ C .
I t i .
«ab’T - f P ^ * to'tb bKu'2Sific u io s KcLpytiSÓvcL 5 T ) R 1 m u s omnium Cyprianus qui tuncVìde Nice-
/ * \ ; „ I i o* JL temporis Carthaeinenfem regebat e c -P or' l,6m
^ t e w clefìam, nonnifi per baptifinum ab errore0' ^ 7'
r u s ç y n p o y r i i A cuiyis ’à T n n & . S i j& t / d b j a s , 'Z ^ a i e c ò ' ò q • • • ~
2 Síiv tiyítio . *ò./A* oyi 2tb<Pcwo5 pw Sity m viampov
/ s f y ù tHv xpcuTntTcujvLV cLp^^iy c&-Qy¿Siicnv \ im $ - \ -
voTüputv oiófjfyjos, im tÌtcù S\y¡ycLVcíxT<í. i
prius emundatos, admittendos effe cenfuit.
Verum Stephanus nihil adverfus traditionem
qu$ jam inde ab ultimis temporibus obti-
nueratj innovandum ratus, graviffime id
tulit.
K E $ A A A I O N A '.
‘OttiWs T y T t s Aiovumos c r u y gm ^ g y ewi<ìò\ctf.
n AèïçCC «hi Sv CLXiTCù T y r s yçctpLp
to f ia v o A io y u o io s o p u \ y icm .$ f 'n X b irm v <hi-
Q AoT g>$ a.çc/. c t v S ia y p t v ÁtAa<p y¡k o t o s , et) ■m.y-
gxxA)j cnctj t Ito Q ' ' Noacc-roy ^7n>Tpct<pei<wtt
3 3 v w n p o im t c u i , ¿ ip lu t ltu ^zpos i x v m s & y ei\ ii(p eo z ty .
v e t <pet S i ú S i .
K E Í A A A I O N e '.
YIipjl £ /ueìcL t SiaypjLov ùplu>y\ç. 2
^ «Tè vuv <x<hiACÎ)g, 071 U um ^ j iza ovu ct¡ Tèn p -
■JL mpov S\i%i<rpÁiot\ J á t ic o t í t ccvcltüA w g x xAjjcnotj*
C A P U T IV .
Quot epiftolas Dionyfius ea de re confiripfit,
A d hunc igitur, ut d ix i, multa d e ref e*
hoc argumento Dionyfius per literas
fcripfít. In quibus id tandem illi indicat,^. j\
^ omnes ubique ecclefias mollito jam perfecu-
tionis furore, Novati turbulentam novita-
tem deteftantes, inter fe pacem iniiífeí Sic
autem fcribit.
C A P U T V .
20 De pace ecclefiarum poft perfecutioüem.
Sc i a s autem frater, cundas per orientem
& ulterius pofitas ecclefias qua» prius
erant difciífie, nunc tandem ad unitatem re-
V a l e s i i A n n o t a t i o n e s .
i Uoutoí t T«« Kvrrestu/oi^ Non primus hujus íententi®
auiftor fuit Cyprianus ; fed diu ante illum Agrippinus Car-
thaginenfis Ecclefi® Epifcopus, colleétis Afric® 8c Numidi
® Epifcopis, heréticos rebaptizandos effe decreverat, ut
docet Cyprianus in Epiftola 7 1 . 8c 7 ; . Auguftinus in lib. 3.
contra Donatiftas, 8c Vincentius Lirinenfis. Quo magis
excufandus fuit Cyprianus, qui Synodali auétoritate firmatane
anteceffbris fui fententiam defendere conatus eft. Sed
& in Cappadocia niorem illum rebaptizandi hxreticos,
jam inde ab antiquifiimis temporibus 8c ab ultima ufque
hominum memoria femper uíurpatum fuifle, teftatur
Firmilianus Cxíare® Cappadocum Epifcopus in Epiftola
ad Cyprianum. Porro ex codicibus Maz. Med. Fuk. 8c
Savil. reftituimus. «10979« t t in , cùm antea ex codice Regio
legeretur mrQmi 79«.
2 ’AAA* oyt 2 tì<Pcììi(&j ft,» Epiftola Stephani Pap®
ad Epifcopos Afric® refertur à Cypriano in Epiftola 74.
8? 75. iifdem fere verbis quibus utitur hic Euiebius. Si
quis a quacumque harefi venerit ad nos, nihil innovetur
nifi quod traditum eft, ut manus itti imponatur in poeniten-
tiam, cum ipfi haretici proprie alterutrum ad fe vgnientes
non baptizent, fed communicent tantum. -Firmilianus .quoque
in Epiftola ad Cyprianum, quxdam illius Epiftol® capita
refert fimul ac refutat.
3 Ni«7tgjii9n«w' 3 Alludit ad nomen Novati feu Nova-
tiani. Sic hsrefeon novitates dixit Vincentius Lirinenfis
in commonitorio.
4 ’'Io-Sj yo» èchxpì^ Ex hac Epiftola Dionyfii ad Stephanum
Papam, Baronius ad annum Chrifti 2y$). colligit,
Orientales Epifcopos tandem errore dépofito fententiam
V a r i o r u m .
eft, agitavìt, fuis fedìbus expulit, in exilium mifit : ut Co-
riolanus Dionyfio Halicarnaflènfi dicitur <pvyp ¿101 ai Ixa-
&it<;, exìlio perpetuo multatus. Lucius poft breve exilium
Romam rediit. Vide Cypriani Epiftolam L X I , Pamel.
L V I I I . Ant. Pagi ad ann. a y i . ». 17. qui exiftimat Lu-
cium è vivis exceflìffè die quarta Martii anni C C L I I I , 8c
poftridie fèpultum fuiffe.
a HpSr®- 7»» 797t Kvuftcuiof] Male reddit Valefius, Primus
omnium Cyprianus, qui tunc temporis Carthaginenfem
regebat Eccleftam Scc. Locum ita vertit Annaffila Cypria-
nicus, ad ann* 2$6. n. 6. Primus eorum qui tunc temporis
extitere 8cc. Neque enim Cyprianus primus erat hujus
ièntenti® autor, quam ipie à deceffbribus fuis traditam ubique
affirmat, 8c nominatim ab Agrippino» cui ipfè in Epi-
feopatu fucceflèrat. W. Lowth.
b K«;«fj«</ò«2 Cyprianus Carthaginenfis, mediante C e cilio
Presbytero Carthaginenfi, à feculari errore ad fidem
Chrifti tranfiit circa ann. 246. Excunte anno 247 Presby-
te r , 8c infequente Epifcopus Carthaginenfis faétus eft.
Perfecutione Deciana (in qua feceflerat) fopità anno i f 1,
Ecclefi® fu® redditus, Synodum Cartilagine in caufà Lap-
forum habuitj qua ftatutumeft, pcenitentiam eorum diu
protrahendam effe, ut nec in totum fpes pacis denegare-
tur, nec cenfura Ecclefiaftica folveretur. Synodus verò
Idibus Maii anni proximi habita paulo mitius cum iis egit,
decernens ob ingruentes tempeftates paceni lapfis poeniten-
tibus concedendam effe. Graffante paucis poft menfibus
ferali- pelle fimul ac fame, Cyprianus tam fermone quam
manij, tum voce tum opere fuis proipexit. Anno 253>
Concilium 66. epifeoporum Carthagine celebrayit, in qpa
fcripta eft epiftola ad Fidum de Baptifmo Parvulorum. Or-
tam anno 25-5 de Baptifmo H®rcticorum controverfiam
Concilii Carthaginenfis decreto fedare conatus eft, ftatuena
H®reticorum Baptifmum invalidum ac plane nullum effe.
Illam fententiam Synodus 7 1 Epifeoporum anno proxi-
me ièquenti habita, authoritate fua confirmavit. Cum verò
noti pauci, ac in iis pr®cipue Stephanus Epifcopus Ro-
manus, ftrenuè reftiterint 5 majus & frequentius Conciji-
uni Calend. Septembr. ejufdem anni convocavit Cyprianus,
in quo Epifeopi 87 fuffragiis fuis figillatim pronun-
ciatis prius decretum roborarunt. Armò 2^7, Perfècptio-
nem in Chriftianos movet Valerianus Ipipcrator, quando
Cyprianus confeflìone coram Afpafio proconfule faéta in
exilium mittitur, Curubas Provinci® Zeugitan® intra mare
Libycum oppidulum relegatus i ubi vifione divina de
Paflione poft annum exaélum fubcunda admonetur. Quod
fané ita evenit. Cave ex Pearfoni Anrtalìbus Cyprian, con-
fule etiam Ant. Pagi ad ann. 2y y , n. X .
c TS <ù«y/*5 AtA»ip)j^T(^]] Annaffila Cyprianicus verba
hx c Eufebii effe, non Dionyfii vult, quem à mente Dionyfii
aberraflè cenfèt: Dionyfium fcijicet de SchifinateNo-
vatiani apud Orientales penitus extinélo locutum; quod
faélum eft demum Fabio Eptfcppo Antiocheno mortuo,
qui ejus parres precipue foverat.cum jam pcrtrienniurn 8c
amplius piena pax Ecclefiis reddita fuiffet. Eufebium autem
h®c ita intellexifle, quafi ftatim poft fèdatqm perfècuite-
nem, vel eà jam levius incumbcnte, accidiffènt. Vide An-
nal. Cypr.ad ann. n. 3. W. Lowth.
V.cI