E U S E B I I P A M P H I L I
tis m e tu , tarn v io le n ta n hominis , , _ ... t*y ranni- • — ■" x.«.m<l>i,on<mi%s, 't•r a~pr’ o»^ CtÓTy T
d em d è ip e x e r u n t . N am & v i r i ig n em a c »/n / * , « 0 v *1 »/ « /
f o r u m , c la v p rum fu ff ix io n e s , b e f t i i s ; p r ò - T ™ •< i“ V affa *va-rW£s i
fu n d o s maris g u r g i t e s , m em b r o rum a b fc if - & cndVpov 39 <Z3£3 (M\cì><p{$' $yi£p.s T g c ty e io t s
iìo n e s a c p e ru ftio n e s ; c o n fix io n e s & e fF o ffio - 39 S ’aA ct'iJ jjs /3u08S* '¿mropuLs r e ^ttgAav xj xoco%.
nes o c u lo r um , to t iu s d e n iq u e c o r p o r is m u - - ^ j fo 0 o A * « & B l l r e £ i & A & f f , £ t S
t ila t io n e s : ad haec fam em , m e ta lla a c v i a c u - \ / > / I , * \ t
la p e r p e f l i , in h is om n ib u s m a lu e ru n t p rò * a-v™ | p g f ov T g ^ ‘ T f
v e r a p ie ta te to le r a n t i* f u * fp e c im en e d e r e , 'TWS ^9 /¿broXXo >9 <Tfeo]u.ci.* g'zn 7rav7ay /¿ocAAoy u -
q u àm r e je ó to D e i c u lt u iìm u la c ra v e n e r a r i. Trofmlco r AJoiCeicts cWW^ctyTO, >j t o c iC a s
E t m u lie r e s d o f t r in a ver® f id e ! non m in u s T J B © eJ„ « < T o S cqeuratamm ivniar if urboiberournatt,* , &a laie«q ueaalidae mvi rtquuti*s vaidr-i 10 ni M ■> * ~ c \ <> t- -, / ^ , eptae funi praemia. Ali* cum raperentur ad ¿NiWxctA*iXai wov r ovòfcov^jm * y 3«« ■Aoy* npptvcopS/iof od pSp t o s avTus m$
ftuprum, vitam citius quàm pudorem cor- ovùgjjnv oycova' aLxsjxpoooci, iow, S^ttÌs omini-
& i p°r;.s ■ ■ 9 u n Certe u”ica xa™ 1 51*1 $00^ W s s * ,
Nobile ^ « -m u lie r C h r i l t ia n a , A le x a n d rm a rum om n ium -n , \ ^ ~ ~ *
didti* ex- n o b ili f f im a a tq u e o p u le n t i d im a ; c ùm c e - t jo v o t u ^ ri ro^ truptxo tm (pvopcc
emplum. ter2B £ ty r a n n o v i o l a i * fu if le n t , e ffù iàm a t - 1 5 $¡¿*001. * /¿óy>| y y y t oX Xm »vlstrò ? T\)gy.nu f u - a
q u e e ffren a tam M a x im in i lib id in em v i r i l i X & tioiiìi T é t t ’ ’A A g£ ca ,<lpe<a4 ’é j b -
q u a d am an im i c e lf i tu d in e d e v i c i t . M u l i e r _ . ir 1 _ < ^ _ <ri . w > \ » ^
« u n o b ip len d o r em g e n e r is a c d iv i t ia s ,tu m ™ ob fingularem dodrinam celeberrima : fed *ct<*DI' il avdpeiorcL'ft orctpcc<pf- qu* modeftiam ac pudicitiam his omnibus fut/ros x Xj^i^inxMozr 'ivSb^os % raMot ttA¿reo 2, prrferebat. Quam cum tvrannus fapiusiin- 10 ^ j Wcu^tt « ¿ ,m ^ Siórzp*. tiellrapmel,l amfloetr i duet iqftuuep rpoa,r aotabmtru, nncoanre fuqfutiindueimt, Ls«>> fè0™W' ref* a/0^/ r M 1&1\ ^AA' ct< \i7ectpy,</jocs eo quod crudelitate fuperior elTet cupiditas. xreivcof eroi/xas d’wm.w e^aattr ^ oTos re
dCaemtenruavmit . bSoenxisc enomt*n iqbuuosq Iupeo laialtia*m, c 9ù mex lfìtluio- _leu/y T ìis i*E@Hki(ìWvpticBL$B spBtBaMHoIy, ry ^-uptocf xct^txpa- pri mMinMas q ua s ■pr oviInScSiaSrBu m R„ ectores i.p fris TOUffJJg ctuTy Q u y u ¿8 CVfMaxm.5. "TCOLGììS cL(Du- r , >1 \ oT/* intentabant, ne auditu quidem tenus ferre 2 5 Ag70 ry$ 0110104. /¿u&o] aMotf <^3^55 7^»
p&o tcuaipilietanlti,u omm fnuipa pclricuicoirautmuu gmen, etroar mpeenrttuolreurme. xcl~t e6vo$ 2&yó0v/ tov *z~rD pyeta$ ct„7e et\l/c ò \a- Omnes quidem admiratione' digniffim* ; ™ *«4 W*- fed pr* omnibus admirationem meretur mu- $ A aoeav 59 3’ova.Tyì<popa xo\a.oicù$ v7tt<jwrcLv' Sccvittm
aliud. dia in urbe Roma, omnium earum quas (juMpu fjftp quo >9 ctuTcq* xjzéptyvcfs y% pilcu Sao- mMianxoe nitni ucsu nilltaìirsu mfi mpiallritmiuums vtvioralanrneu asg gMreaiTxui-s \ A, , p „ , eft, longe nobiliflìma & caftiffima. H*c 1° ^ roT o^x, ottXpgoHgzcTyj yuirn 7eo.ouv} ots ìfioccLpoirnv ó exuos J>
jeunfimmo dfimi fulalagtiqtiuae m eionsi fqturiisb uust etbyartàunrn, uisr raudp hifulè- nvpov~vo s M»c t^gvn\ oe to, o/p toicc ^AoPP ipdvcp' S'pv av I\- in domum fuam comperit, & maritum fu- m & m ^ ^ f c l oucp ras Tee.
um qui Pr*fefturam Roman* urbis gere- Toiflt™’ as trtuforo (X&l- bat, conterritum permififle iàtellitibus ut 5 5 9ittV>) ^ xccj cuith W ) 7oyrg ctyj'gpt ròy clutìÌì £ biprfeavme atbemdupcoerriesn tf p(a teiuramt aquuteamli aCdh reixftoirannaan)- toS^ ‘Pfitytcqay ovrct ’¿Tcapyov § roS SÌss gygjtct Wfìmm _ /1 ,. „
hdu*mc inco rcpuubsì ccuolnucmed ii n•gfirbeif fpa;o ftufoklavmir. feP orfet-- Aa?&tS ■■HHWH 1 ^ 3 XlW ^ ^ p c u ^ o o c ^ y i ^ ^ ^ xcc^ido-
liólram elle circumlpiciens, gladium peétori °p^^\ to <rSfM.y uauoiv emi ry Tctptdy xoì immergit. Quo vulnere protinus exani- 40 pcoveeQèÌocCy 4 £<<po$ louirUs ocriywav ^ayycct 4
V a l e s t i A n n o t a t i o n e s .
1 Ol f i £ ] vide panegyricum ab Eufebio fcriptum
in tricennalibus Conftantini pag. 622. ubi haec iiidem
fere verbis repetuntur.
2 E!,wjcsj<rci' J In vetuftiffimo codice Mazarino ieribitur
vsrtfi%uiiu)<rsy, cui conlèntit codex Fuk. & Sav.
j 'Es P&W’] Deeflè videntur aliquot verba, quae ita
fuppleri poiTunt, *5 m / ¡^ x u * •¿sn7tu.^M’m<mère.
Sic loquitur Eufebius iùpra, ubi de muliere Antiochena,
qua? cum duabus virginibus iè in flumen prae-
cipitavit. Paulo poli: ubi legitur «« ec» '¿fa, codex Mazari-
nus habet ¿5 ut quod reéHus videtur. Ita certe Icri-
ptuni habent codex Fuk. & Savilii.
4 nscS-' ietuTtvi zwynm] In vetuftiffimo codice
Mazarino fcholium legitur in ima pagina adicriptum ad
horum verborum expofitionem. a-»? av »7®? bin-
« J J iTO f 7KS icw-ruq m/AfVCCi} KCU7t .ly t .il TY&
x & m . ¿X 1 w 5 *‘5 **vru.s 7« T imfoiZ6c//iims c i fisrf~
Tvnt ctvcuypp,<pj' oii\lec$ ¡jjuXXcv g ¿uSpilets, <piSu hs^oc-
ataf T Setvcc'fav 0f&ct(r7m£tHV. otXXct rag [¿tiJiv Qoosgor titty.
•P tig XgSfsv 0fA$Xj3jictg iiynftitietg, uXXcc vm m i ta&Sv/ACjg
•7m%tn, ocmf osv tj r ¿¡cuiiog Jbtf/ienufog bnioM tyXxgij&ut
*mt>yi. Id eft: J^uomodo ifte miratur mulieres, qua fibi-
metipfis mortem confciverunt ? Et tamen Ecclefia judicium,
in murtyrum numero non reponit eas qua fui ip/arum car-
nifices exftiterunt. Ignavia enim potius eft quam fortitude
nis, fuppliciorum metu mortem pravertere. Verum eat in
V a r i o r u m .
a Mem pvv tSi aXXai] Hunc locum de celebri martyre
Catharina, feu, ut Græci feribunt, Haecatharina, non-
nulli intelligunt (Jpeciatim Baronius,) quae opinio aliis non
placet (inter quos eft Ant. Pqgi. ) E t quidem hanc Rufi-
nus Dorotheam Virginem appellat, Hift. lib. 8. cap. 17.
quam Chnftiano nomine accuiàtam fiiiflc dicit, priufquam
de ftupro interpellaretur. Verùm lis ifta abfque antiqui*
monümentis dirimi non poteft. Ruinart AH. Martyrum,
pag. 329. Pagi ad ann. 307. ». XVI.
b EutpfoitçuTii y/wTJ Sophroniam appellat Rufinus loco
laudato. Ruinan ibid.
Tg 'Tiopct^pyipcccj r % vexpov ro ts'Z 2£ $ c tja l)pï$ V&.ta- mata, cadaver quidem perduftoribus dere- S æ c
K u .n im - % r r * » ' ¿ * < W & *'■ > «> ». liq u it : quod P ,o ref“ IV -
r /- r/ 1 , » / n / \ om n l v o c i s io n o c la r iu s in to n a t , umv erfis
VOThpoiS, 071 ’ piovov JgyiftcLTtov o y i ^ t o v Tg x o t q u i nunc fu n t & q u i p o f th a c e ru n t h o -
cLVCùh$p°v y\ f S r ^ o X f¿ 7 1 0 m s 2^gTn Trgtpuxgy, d s m in ib u s ■ d e n u n t i a v i t , io lam C h riitiano-
/ rr ’ !\ r / ~ ,/ \ \ rum v ir tu t em in v id am & inexpugnabi»
TOCS r e i w , o r ra s a a , to o s 5 ]em ^ mort; obnoxiam effe- ac
f $ T cw T c t yvtYpofûpQiç g^g<pMVg’ tvoocuth «hi- tan ta n e q u it iæ c o p ia u n o e o d em q u e tem -
T c t x o o l o s $0(^1 ¿<p* evo >9 Tov ovtov o u u l t o t - Pore. e x u b e r a v i t j a u d o r ib u s d u o b u s t y -
n ' 1 j f î / » n/ 1 » _ . * ' rannis, q u o rum a lte r O r ie n t em , alte r O c -
y o » X.OIP0V. iZ3f 9$ TW dVO 7 VfigüIVCùV OVOTOAltO . , ^ . .
^ : r r. / cT ~ i R» I c id e n tem o c c u p a v e r a t . Q u i s e f t p o r ro q u i
xfti ÎW A ^ oW xo ripy o^oo c. tis ^ dv « tantorum malorum caufam inquifive.
t Ico T jU toodutcov hîp&jvaipâ/jos o t n o v i i o r i t , affirmare dubitet, periêcutionem adverpiYi
qÙ%) t o v x o 9* y i f f î f h a y fL o v 'àon<pwoc&Ui fus nos concitatam horum omnium fontem
ûTg y b (jucÎ\\çcl où iz s ç jtîç o v T o t ris T o d r io ^ i o c t- ^ um præfertim nonnifi p o i l red-
1 ,\ -c* \ \ « ditam C h riftian is libertatem, tanta reipubli-
Ttocuro ovy yucncoS) v X & tiuvous t o tu s tcoùpy\- ^ , . r . e
i , M cæ perturbatio nnem accepent.
m o s "àon>\o£&iv.
K E $ A A A I O N IE'. 15
r t ó T $ f Tois Otsms oviA.Qí(oY¡yt¿Tav.
a l à . ve covro s y ír o i * T y t S^coy/oôv SíkolÍ -
C A P U T XV.
De his qua Gentilibus acciderunt.
To t o certe perfecutionis decennio, nun- Uuc refet
quam à mutuis inter ipfos in fid iis, & NicePhor•
ab infettino bello ceffatum eft. A c m a re^ ' 7
quidem navigantibus impervium E t ^ ’ 2Z>
7VS ^ ^ 'QnQüXlu) >9 Tt'ÓXipLQV rot
x o T ¿M > iA fi>v, Biígy ovTtiS Q l& \ í \o in v / . c l tX a -
<\ \ v « / . o a 7. '.»*v» >«..*. Huiutm uavtgauuuus iiiiuerviuin erat.
T c t fo y o § TO jc tA ctT icty Zto* oud g g ^ ^ 0" 2 0 q u ic um q u e a licu n d e fo lv e ra n t, pro tinus
0gy xoTorrcXdioxovTos s [Á ov x i rtooois ouxíois p t i g r a v if lim is v e rb e r ib u s a f fic ie b a n tu r : &
W c ty g c C ^ j TptQXüfúms 39 t o s reX6o ^ .s xó lo^o i- to rm en tis a tq u e u n g u lis late ra Íulcíintibu s ,
M B b E H Tg S f l ü ^ 2 / tt H r omnicíu e '^ “ Cia tiium g en e r e in terrog a ban -
, / . a a. ,/ > «/ , X tu r , u t rum ab h o lt ib u s v em r e n t : tán dem-
J t c w n a s s x 0/’“ ' ?, r sA o s , q u e cm c is fupplicio au t in c e n d io ne caban-
SaufoTs » . r f -rogos ú-7¡ujp,uV(s a - 2 S tu r. Ja ra clyp e i & lo rie ® , tela & hafts-,
rreifoov e*7i:l Ttsrois 39 TfopcLTx&ücofy (¿i- aliaque ejufmódi bellorum inftrumenta ubi-
A a v Tg 39 Sogy.Tm 39 t 1 aM líS TioXífUMS Trapo- que comparabantur. A d h * c triremes &
Teorices ¡Toi/oocnof rgiripcov Tg 39 t 3 (J' vooupta^oLv arma ac^ navales pugnas accommodata paCP
Ü M I 1 c'wacporwTQ r iw r H | fim “ ft™ ebantur.. N e c aliud quicqúam
_ 9 1 ■ ■ ■ ■ i ^ e x fp e d a r e u n u fq u ifq u e p o te ra t q u am q u o -
ccM.0 n n a n n t u <Z3P9<Tdoxq,Vi y\ «TroAeítiíúv 3cX^N 30 . , F 1 n - ■ r ^ n
~ ,1 f. c 1 1 \ ' rf\ ~ . ticlianam n o it ium in cu r lio n em . rames p o í t -
Ttoawi gfflod&y vitueav. tutois 39 o ói/ T cuito At- , A .r r , -i r
/ T \ > o / n ¿ i . . n * c p e lt ilq u e lu p e r v e n i t , d e q u ib u s íu o
/ut T i p A o iíu s ^ yM lam c r ie r -ufer fflr « « - ]oco ac Kmpore d ia u r ¡
goy tTo^yiTopdf/ t o S^ovto.
K E Í A A A I O N . I r ' . C A P U T XVr.
n«6t ^ ctt! To xpUrlov t t(^ftoy(aÓtcív fUTctCoXyís* 35 De rebus in meliorem ftatum refiitutis,
H m c funt q u * toto períecutionis illi- Huc refeP
us tempore contigerunt. Q u * Nicephot.
3 J - T 'O i o Z t Ico t o 2¿cp reovtos V SiceyfioHrro-
q o t ít o x Ót o ' S íh & tc ú p d jj gTet <t u v 5 ey y¡ótempore
qui-Nicepbt
dem perlecutio ope d iv in i numinis, anno 7-
tandem decimo prorfus fedata eft, cum p o llca^'
odavum annum aliquantilper remittere cce-
gt-n TrctyTgAciJs -TmecujfjdpH' Xotpdv yt pilco p a r ofc
Jb ov zTos cAop^Ofdpifs. cos y$ TÍco ds ripios ’6kt-
W B iB B W W « c, t y , / 9H p iilet. Poftquam enim cceleftis D e i gratia
woorhr, A b A » i) <Aea n 5 sgjeuos r i ’,s o i’e-4obenigno.nos ac p ropitio v u ltu refpexitrtum
V a l e s i i A n n o t a t i o n e n
album martyrum refert, qua ob confefftonem Chrifti nihil
fórmidandum effe exiftimarunt, alacri animo perpeti parat*,
qtiscumque ipfts tormenta tyrannorum ac d&monum ingeniofa
folertia irrogaffet. Reóte quidem obfervavit quifquis eft
auétor hujus fcholii, aònxite/-ctt' ab Ecclefia non probari ;
cùm homines mortis metu, aut per defpérationem manus
libi violenta* affcrunt. Sed quoties divini Spiritus inftin-
¿tu ad id impelluntur, quod rariflime accidit : tunc id
factnus approbat quidem ac miratur Ecclefia, quippe quas
divino Spiritu Temper regitur 8c afflatur : ' non tamen imi-
tandum proponit. Vide qu® de hac re .fenferit Auguftinus
Jn libro l . de civitate Dei cap. i6. Porro idem fcholium
legitur etiarn' in libro Saviliano.
I Mova» xi> In libro l. de vita Conftantini
I cap. 28. ubi h®c retertur hiftoria, legitur pim Xi^MSTi
xc'ftius ut opinor.
2 TS kcctu. r Jiuypbov huMtrtsg xgp"¡tj Perfecutio cce-
pit anno Chrifti 303. Diocletiano odties 8c Maximiano
fepties CoiT. Defiit verò anno Chrifti 3x2. tunc cùm
Conftantinus vifto Maxentio, literas ad Maximinum Ori-
entis Imperatorem dedit pro Chriftianorum libértate, ut
fcribit Eufebius in libro 9. Duravit igitur perfecutio per
decem annos, ut hic diçitur. Atque ita in manuferiptis
Eufebii Chronicis notantur anni perfecutionis, ut monuip
Pontacus. Non reéte igitur Epiphanius in libro de pon-
deribus 8c menfuris, hanc perfecutionem 12. annis duraflci
fcribir. Vide Caput 16. ubi decimo anno fedata effe dici-
tur perfecutio.
3 Teiuor qy to J Ab his verbis inchoavimus caput 16,
Maz. 8c Fuketianum codiccm fecuti. At in codice Medicaio
quern in diftinguendis capitibus fequitur Rob. Stephanus,
omiflà hìc eft capitum diflinftio.
E e e 2 foiMVTOt