S M C .
H I.
Paralipomenon liber primus & fecundus,
uno apud illos contenti voliuuine* quod
vocant Dibre Haiamim, hoc eft, verba die-
rum. Undecirous, Efdras primus & fecundus,
qui apud eos ùnicum conficiunt librum
ya>v 'Ti'päffll Siwregßt ov evl , SiGpv aictpii/j, , oTrsg
*(&. Xoypi vfiepcav. * f/Ea tya t rtpcST^f* xou ¿'¿b- R
Tgp®"* C# gif)} *E(^£0C., ® ßotf^Og. ßlßf\.@*
( V c L X ff fl cnQep JiX X ip t. 2 oAo/*0 v t© - 7iafoiquem
vpcant Efra, id eft, adjutqr. Dupde- ^ nioc{3 [MffAafy' IxxAvviciqvs » xa)eA& 1 &- j
cimus, Liber Pfalmprum, Hebreis Sepher »V « « n fifa . * 'H o o k s , W .V L I f »
Tehillim. Decimus tertius, ProverbiaSalo- ip ^ *
mpnis, Hebrans Mifloth. x i v . Ecclefiaftes, pe^icts truy fyvvois xou tvi 6te>Aw lß-
Hebrasis Cobeleth. xv. Canticum Cantico- pepitct. ActvivXj ActvinX, ’ Iß^ßfcuiA, Iee^x>?A. Iö>£}
ruw, Hebrsis Sirhafirim. xvj. Efaias, He- , , ||M | ’EoÖwp. ¡f ll ü T*T6>y g<?) ra 5
braeis Tefaia. xyij. Hieremias cum lamentatio- H g ,, g | | (
nibusöf epiftola, in unum compa&us volume, 10 MaxKußcLutct, a r ty e?n>ß>§c«iJcq ffaP~ C
quod ipii vocant Irmia. xviij. Daniel, H e - | | | | | g^. 'tcuito, ¿¿fy) 010/ c* T o frGjgßupvfteya Ttbraeis
Daniel, xix. Ezechiel, apud Hebraeos - KM , s\ / hep ,
I e « c h d . i x . Job, eodemapud Hebraeosno- V H U H f « * * * H | « V § 8
mine infignitus. xxj. Efther, quomodo edam to JCstTct MaTÖotToy ¿Ücty^ßAiov* rov IxxAijcnct<?r«
Hebraei vocant. E x tra horum cenfum funt ^ ^>yXct,ricöv 7C9e.yovcc, ¿¿oyct 'rsWct^c. uSevoy ¿Ulibri
Maccahaeorum, qui infcribuntur Sarbet , r ^ ^ t s l / - , I »
Sarbaneel. E t h s c qui dem in lihro fuperius 15 * ß * K * 3
memorato fcribit Origenes. In primo autem /¿ctGay '¿ e i 'nocra.pcäv &jctyyiXiay,
Ä XCtl jU-OV^C, ivcLV'nppjTvl ’¿$iv o t Tljr 'vLaSfl) TOD &-
^ tvox exxAvoiq, *rou ©eotr 07* TrpaTov 5^ -
J>)uatuor libro expofitionum in Evangelium Matthaei
Evangelia. Ecclefiailico infiftens Canoni, quatuor dun-
taxat Evangelia eflTe teftatur his verbis. Si-
cu t ex traditione, inquit, accepi de quatuor
—.......... .......... ■ a . . yecLTclou t o 5tS^T * Tor * ^tb t?A«via/, u^bpop
Evangelii?, quae fola in univerla D e i ecclefia , . ,T ~ i
quae füb ccelo eft, citra controveriiam ad- i0 ct^co<io\ov h\<nw X&t<jüu Mätoomav , c^öedoixoö^
mittuntur : Primumfcilicet Evangelium fcri- clvTo 'rois ’¿ctb ’iou^tVo^oy 'rnftuovcoty ygdpifiULaiv
'E ß& iixo ts auu'ri&yptevov' J&'npov «J'g To
xotTct Mapxor, 6)5 I I 67^05 u<p>)7 >iaa7 0 äutoT 7raii-
ptum effe à Matthaeo, prius quidém Publica-,
no, poftea vero Apoftolo Jefu Chriiti, qui
illuci Hebraico fermone confcriptum Judoeis
ad fidem converfis publicavit. Secundum fu-
„ - . I travTcc’ op K5t l qor tm xseöoAiXM ,^ 7<5oAm
ifle accepimus Evangelium Marci, qui prout \ r < / r » /c. t ‘
P e t r u s ip f i e x p o fu e r a t , in lite r a s r e tu l i t . A t -25 to u to p ö j^ A o ^ o b (pa.m.m' ajx'TCa.Q.ra^ o -
t P i f .^ . i j .q u e id c i r c o P e tru s in e p if to la c a th o lic a e um ^ ¿¡, BctßvXaivi <ruvixXix,Tii> >t$c) Mctpx@'*
i jU-m a^n^cit ^1S V^rbü'hvllnT YOf r ® B <W0U’ XOt) eleda D e l ecclefia q u * eil Babylone, & « * „ / 7 T^,* ,70W TAO, / Aouxcmtpm, sTOk
Marcus filius meus. Tertium Evangelium HawAou tmim/Xfrov blctyyeMov, 7015
Lucaj, qucd ä Paulo commendatur, in gra- g^y^y TnTrviyixo^i' eorl pracn To AjtTct ’Lat
i a m G e n t i l iu m c o n fc r ip tum . P o f t r em um v e - , f . \ 4 > IBBM W | |M |8 q p /> v >
rd E v a n g eK um Joan n is . Id em p o r r o in l ib r o 5 ° « I 4 « ™ ^ ™ « r < * * - 4
V a l e s 11
A n n o t a t i o n e s .
I 0(5 «yö ¿« ikrB**[*€uv}sin w « «(r^éb ùtr/Au-mv J Tota
ha c pericope abeft à noilris codicibus Maz. Med. 8t Fuk.
Habetur tarnen in Regio exemplari. Rufinus quoque in
verfione hujus loci habet Cantica Canticovum.
» 'Ho»/*«} Omiilus eft in hoc catalogo lìber duodecim
prophetarum. Quo fàftum eft, ut cùria viginti duos li-
bros iè numeraturum promiferit’ Origenes, unus dun-
taxat & viginti reperiantur- In Rufini verfione recenfe-
tur hic Iibèr ftatim poft Canticum Canticorum. Nec
äliter Hilarius in prologo enarrationis in Pfalmos, & C y rillus
Hierofolymitanus. Ceterùm fa crs fcripturas libri
longè alio ordine hic recenièntur quàm ab Epiphanio &
Hierónymo & Melitone, cujus locum fupra retulit Eufe-
bius in fine Iib. 4 . Hilarius verò in prologo Commenta-
riorum in Pfalmos, cum Origene prorfus confentit. Nec
id mirum, cùm totus fere prologus ille Hilarii tranflatus
iit ex. commentariis in Pfalmos, ut tcftatur Hieronymus.
3 c i T r a im i /¿ecjnv ] Verba haec funt Origenis, ut
apparet. Atque ita Rufinus & Langus & Mufculus interpretati
funt. Solus Chriftophorfonus h x c Eufebii verba
effe cenfuit ; cui non aifentior. Quamvis in codice Maz.
& Med. poft vocem i*u%» appofita fit finalis diftinélio.
In Regio autem exemplari totus h ic ' locus abfque M a
diftinétione continuatur, tos y^< pm ¿5 ci 7mgccMr4
[/jcfyay -zéet t Ttosócgw zuctfyfexicoy. Et poft ultimam hanc
vocem appofita eft media diftinélio ièu mora: quafi lo*
cus Origenis incipiat à verbis qu x proxime ièquuntur.
Verùm ut jam dixi, magis placet Rufini diftinélio. Porro
de quatuor Evangeliis quae fola ab Ecclefia Catholica
ad mittuntur, non fòlùm in fuis in Matthzum commentariis
teftatus fuerat Origenes; ièd edam in principio com-
mentariorum in Lucam. Quem locum, quia ab Eufebio
praetermiifus e ft, hic apponam. Ecclefia ' quatuor habet
Evangelia ; h&refes plurima. E quibus quoddam infcribittir
fecundum ¿Egyptios : aliud ju x ta duodecim Apofiplos. Aufus
fu it & Bafilides fcribere Evangelium, & fuo illud nomine
titulare, & c . .
4 'Ev tiS xi/Ayfla) Si t tif to w m ’Itvuw/io] Locus Origenis
quem hic adducit Eufebius, eft è prooemio libri
quinti Explanationum in Joannis Evangelium : cujus pro-
cemii pars maxima exftat in cap. f . Philocalia:. Cum ilio
igitur fragmento jungendus eft hic locus qui ab Euièbio
noftro adducitur. Porro in eo procemio diiputat Òri-
genes, an de rebus divinis multi icribendi fint libri. Ac
primum affert locum ex Ecclefiafte, qui vetat multitudi-
nem conficere librorum. Deinde adducit exemplum iàn-
élorum virorum, Prophetarum fcilicet & Apoftolorum,
qui omnes pauca fcriplere. Sed colleétor Philocalia:,
cunéta h x c exempla de induftria prsetermifit, ut ipiè-
met fatetur pag. 6g. cditionis Gneco-latinie. Proinde hic
Origenis locus quem adducit Eufebius, inferi debet pag. 69.
fupradiétse editionis, ante illa verba ìtoyytai poi, ¿>c>
V a r i o r u m .
r Jtwrp®-] Horum alteri Nehemite
nomen vulgo praeferibitur. (
b ,;E|» St txtov ist tu MxuKuGaiiyi] Quomodocunque
ifta Origenis verba intelligäntur, aperte fairem ex iis, ut
etiam ex Tertulüani, Clementis Alexandrini, aliorumque
ejufdem setatis cos paffim laudantium, feriptis conficitur,
aliquot Maccabaeorum libros viginti duobus Hebraicis tune
temporis fubjunitos eile, & nonnullis quidem in locis duos,
in aliis tres. Cuil. Beveregius Annot. in Cftn. Apofi.
pag. y . Hi libri in Canonem Hcbrxorum’ nunquam, in ilium
Chriftianorum ferò funt admifii. Bet. Dan. Hue tun de
libris 1° . & IIo. Maccabaeorum, in Demonftratione Evangelica.
c ‘oußeuvi ¡. g. feeptrum Pr incipit filiorum
D e i, oportuit interpretem voces iftas tranftuliilc. IV.
Lototh,
I
7ZX,
rd. ’laaviUu e&UÉMiTOoSv. » O a ip o f vw-ùvo. quin Co cjcpqficionum in Evangelium Joannis S « c .
U n v k S K T S f ^ 5 I S d exE iJ je |isA o q to o f umitalcrib it. Isyetò ì l i . ,
1 . I — r- -, H . t\f quem Deus,idpneum reddidit qui novi T e -
S t e w ® ’ ™ . M m s q w * # ftamenti minifler effet, non litera &.yetbis
fiò ctAAc«, •7n’éb^a.T@y 0 tenus, ied fpiritus ipfius : Paulus fcilicet, qui
wìttAvipahuòi to 6Ca.yyi\w 'hpovovcXypc ^ 5 ab Hierofolymis & finitimis locis ufque ad
x& t* » id v u n H B I oùiè v im u t % y v - M B »
V YLj*. y •> t > \ \ 'r- ’f bus eccleiiis quas docuerat fenpfit. S e d&
t eprfsMWeus. ctAA^ m <tis e- jjs qUjb^s fecipfit,; .pauc^ admo^qm lineas
^0,-^.v, o\iy>v$ e^g^eiAg. Ylerp®* t<p* exaravit. Petrus ^UtStn, cui tanquam fundaa
o!KoSbpcÜTcif y\ ¡kkA»!«*, 'v i -roAcq cl- mento fuperilruftaeft ecclefia Chrifti,adver-
<y 9. > _ ifiis.quamnec ipfas Inferqrum portae prieva- ShV OV ■XCC'ntyvODVCn . W-jay èTrtWAUO OfMAOQfiV- 1 0 . . 1 c T r S • r r
, o f » ji' \ tv / y- litu rx luntj.un^mduni.axat o ip n ium c o n ^n lu
l&filuj xctjctAeAWTTC»' '04 ^ dwTtgcvi ^ recpptam reliq u it ^ jf to lam . Concej^apiu?
(piCccXteTcq yap. Tt S i i TpcJ a.va.7K(róvŢpt v e ro & fecuncjam ejus effe. D e hac enim
Alvei» Ä S Q « T « ’i» £ m s '05 ébV JpfegfUdt- Jan i v e jò '^ u id dicendum eft de
/ WmmSi < . . p 11 / o_,, eò q u i in firiu C h rifti r é c u b u it, Toanne?
«yyeAio» « x * & y « * » r , ofu AaydJ A m & l Q u i q„idem nnùm'reliquie Evangelium,
'Z0JHCU7O. Tniricruv, à ovae 0 xocju,®^ y&pvo-cq e¿tu- 15 tamètfi fate a tu r 'tot fe libròs fcribere potuif-
yet-ro* <5|e X5H T^ ° '¿ T n i x c tA ^ i 's 3«A6b0«5 fe, q u o t nec orbis ipfe terrarum poflèt conti- B— M y n t y u ràf S I M l nere. S c rip fit praeterèa revelatiohem: juffus
0.6 )ys/t 5. XCtTCCMAgMAO IT TE ,0v,vß \ ’ ¡ s ' filere, necfeptem tcmttruum voces perlcribe- XOU èTTl'iOAlCO 7idV,\) ÓAl- c . r. ‘ . 1 .r, , J J 1 Y 51 A.w.tiA./vc/v ^ \ ' f » v re. Scnpfit. etiam epiftolam admodum breycov
‘ri^pv’ 6<fu Se xcq S iv re ^ v xoq Tzym o' entex vem. Sed concedamus fi placet, Se fecundam
ou '7cdvrns <J>ct<rt yv>|cnou5 étvcy tdcuiw.s* nrXlco ch e 10 & tertiam qb ilio feriptis e.ffe. Neque enim
m\ B 'ÌM lin m H i t u ' r b m t has genriinas illlus effe-onines confentiunt. arf
, \ tr p < ■> x~ > ~ > ’ Amb.ae tamen vix centum verius continent."*r<w*
TsetA Tvs Js& S EGpcuovs e'm qoXj 09 us ctu- Dénic^ue de epiftola ad Hebraeos in Homiliis
TÌa) opuAÌfyS Ta.vm sJ&AcLpiGavu' ori 0 qUaj in eaadem epiftolam conferìpfif/ita fenx7Tj
§ tv s Xe^eas tv s <zb&s 'E ß & io v s i'7nyiy$a.fi.- tit : ftilum epiftolae qua? infcribitur ad He-
BÜ U H e h i v a tJ ¿9 AÓyai i tum à t S S U i E H f f lB j 9“* 1 , . , c v ) , , , , * propria e li A p o ito h , quippe q u i rudem at-
’A t w A ö , o p ftry n o M vs^ ecu,™ ih v rU o «ycq im?er[tll^ -fcfe ¿ n f i t e tu r in fermone,
Taf XÓycp, "TdTcTi Tyj Qpct<rW ctAAct e<siv v em- jd e il in forma ac ratione dicendi. V e rùm
<jdA»i <ruo§eoi t v s Xe^eas ‘EM Ì a /n to T e ^ t, 71as 0 epiilola illa & in v erborum compofitione ma-
W H H CDfÄrnw a l/u te- ihrem p r a f e r t g r e c i fermonis elngantiam, u t
■ y * ^ ^ r f/ v y ~ , fa teb itu r quifquis d e Itili differentia p en te
yv<rct\ cu. TiaXiv ts ctu o t ito . vov/m l& t vs ereiqo- 3° j u dicare pqteft. E t p rste re a fententias con-
Xvs d’cw/tS.oiei ’(& l, xcq V SQorzpct * rw A.'roqo- tin e t admirabiles, nec fcriptis Apoftolicis u l-
AixSv bfjLoXoya[J^jay ypaft/MtTtov, xcq tvto oiv latenus inferiores. Atq u e id veriiììmum effe
/ > . ’ . ,'q' ’ afferitientur, quicumqtle Apoftolorum fcripta
quy/pv(y^wct\ ^ J , ^ ,* , attente perlegerint. Paucis de in d e in te rp p fiyvqau
Ty AreoqoXw/}. Törois (ufo ertpet e7rt(p.epei tis haec fu h ju n g it. E g o vero, in q u it, ita cen-
Xeycoy. eyà Se iw iA y ® * ùreoipt àv> on Tct.35.feo: fententias q uidem ipfas A p o ilo lie ff e :
pdp nmcL^3L 'ArcoqóXs egiv' v Sìtygalcns $ v d iitio n em autem & compofitionem verb.o-
I otioQéais 1 QL7Co/AVVpt,ovQomLVTÓ$ n v% * Tei cL7Coqo- rum effe alterius cujufdam, q u i d id a A pollo-
1 H S M % oA,oyp=(i)iir a ™ 5 r i 1 « commemorare, & q uafi in commentarios
m s m — I 1 ma «« S 8 1 H à m jg # r o . r t y e -
J ^ J ' A, ^ rat. proinde fi quae ecclefia hanc epiftolam
1 Tauri«, tm v p l u » ^ « ^ 1 5 , 4 0 habetf n0mjne laudetur. Ne -
€7n T&Tcà. b ^ uwS oi ctpy^ctxoi cuopis a5 rictuAs ^ue enjm temere majpres earn Pauli effe tracLVTYiv
/G^SqtSiSùjfóLoi. n s Si o ygff^cts T e7nqo- diderunt. Quis autem revera illam icrip/èrit,
Aia), t o /j&Jj ctXyQes ®eos oiSiv. v S i ùs v/pois foli Deo notum effe qpinpr. Sed fcriptores
<J)0xaa.cra. ¡(¡oc/ct, r\jzsb nvav A eyovnov, on quprum monumenta ad nos ufque pervene-
V a l e s i i A n n o t a t i o n e s .
i ’Aoroi/jftiffSiiuimv]®- i» oartp %o%io2ga<p>tm*l®J ] Jam
iupra monuimus, ibr»i/ivi)j*$nvei» idem efle ac tcqjinifci,
& memoriter recitare, quemadmodum iqlent difcipuli,
cum magiftrorum diélata recitant. ^oAfoyggup*?* verb eft
brevibus fchoíiis illuftrare; quod fit cum obfeuras voces
aliis vocibus magis ufitatis explicamus. Interpretes ac
prsecipue Chriftophorfonum nihil hic vidiife, ex corum
yerfione apparet. Nam primum iSmfbiapanooeufct Chri-
ftophorfonus vertit in comment arios redigere. Putavit fci-
licet idem efie ac commentarios; quem
prrprpm jam antea refutavi. ypeem autem
suv7sfc interpretatur, diilata ex pr&ceptofts ore fcribere. quo
nihil dici potuit abfurdius. Ait cnim Origenes fententias
Épiftp|* ad Hebreos eflTe ipfius Apoftoli: verba autem &
compofitionem totius orationis, efle alterius cujufpiam,
qui verba Apoftoli memorix mandaverit, eáque elegantius
r^nquam feholiaftes expofiierit. Quod fi
idem elfet ac di&ata ex prxqeptoris ore fcribere, ipia
.yerba jam eflenr Apoftoli, quod tamen negat Origenes.
Sed nimirum ignpravit .Chriftophorfonus quid elfent fcho-
Jia. Amelius philofophus Piotimi auditor fcripfi.t fcho-
ìiorum libros centum, in quibiis ea qux à Plotino in familiari
colloquio ftriétiùs erant tradita, ip.fe uberius expone-
bat, ut teftatur Porphyrius in vira Plotini. Quare^dg
Amelio dici poteft, eum
tu nxama. Eodem fenfu Longinus ih lib. eie fine adver-
fus Plotinum, de Annio & Medio philofophis loquens ita
dicit : ol ^ fbucpfi t@fttiSSÌ «■gjsr/ftsó& $ r TmXutm faeSuo
àsnf/>nif*oyit/0uSltf> ti’s tvì uùra ; tojfuì c bn%ug/i<m#
nufìfftoq (iSoXtu. Id eft, alti, vero exigua quadam excerpta
ex veterum libris commemorantes, de iifdem quibus illi ar-
gumentis ac locis fcribere inftituerunt. Vide qux fupra
annotavi ad caput 1 7. lib. 4.
2 Eihnui/jtém bri t» t» J Peffime h x c Origenis verba
verterunt Mufeulus & Chriftophorfonus. Quod ideo ino*
ncndum duxi, non quò de illorum laude quicquam detra-
ham ; fed ut oftendam, non fine cauià novam Eufebii ver-
fionem à nobìs fufeeptam fuiife. Nec tamen omnes’ illorum.
lapfus notare inftitui; fed ficubi'locus difficilis Se ambigu-
us occurret, tum ilb rum verfionem non pigebit adducère.
KA VfUHg.