tus v iflo r iam de hoftibus retuleram, nihil xfei'ijoK©'1' v ^ y l t o 9 ‘ ouSiv rn Aet7rw c j o f u f y v > I
amplius mihi fuperefle e xiftimabam, qtiam * r lc o o v y x ^ p w 5 &
u t turn divino numini gratias agerem, turn ■ H H > ~ «0 < qp^ > w 1 a . ' . * *
una cum ¡is qu o s D eu s mea opera in liber- ™ s i l v f f f l t y u -
tatem vindicaverat, communi gaudio e x u l- r l t o upuTe&LV D j& iQ u n v •7CAp e \ '7CiS& m tow 9
tarem. Sed u b i de diilenfione veftra nunti- ¡^ Q o u lc o y o h c 09 S iv r e p a r l i o clxoIu . i S i f d t o *
us ad me infperato perlatus eft ; equidem ^ x ^ ■ , . , ~ t \ * z 'ue
cam rem miriime negligendam putavi. Q u ip - & Jtotj T y r o ^ T r e i c c s S i e/Mis & $ < tp u -
— ^ 1 . . . : 1» n n m yQg ¿qmpyjfag y 7505 TCAVmS A/ieWtiTl ODftyCiTl-
emu m u uiiuiixiv -s.— r
pe optans u t h u ic malo mea quoque opera
remedium adhiberetur* abfque ulla cu n fta ti-
òne omnes vos accerfivi. E t maximam q u i-
animo cüm con-M M ■ . S a S „«m ir«
? e i\A / ¿ h o ' $ x^'ipa /$> opav t w v(MTe&t.v opiyi-
dem ammo capio voluptatem, cum vo s con -
y j t z V T o n <N fiA X ig a , Xfivco x a t tftA U -
gregatos intueor. Sed me e x vo to rem geffiiTe i Q ^ \ntfxSAv m i s A V A x& iS iv '& S
tunc demum exiftimabo, cum veitrum om - „ x / x > . \ * /°n,I1TOU ■?
nium animos inter fe conjunftos. ac permi- H J 8* “ , r a 5 > " " %
ftos v id e ro , uriamque v e lu t omnium arbi- rm s naoiy u pU v ixU o avfi<paviAV> le i xoij en p o is
tram pacem atque concordiam; quam q u i - I u a $ 5 '¡tpk'nov a v tiy '^ptcyQOunv Ttss T 2> ©ea> x a $ - 3
dem vos u toote D e o conlecrati, aliis luadere , \ iv\ ^ , ■SBW
ac pradicare debetis. D a te ig itu r operam, f M ^
6 cariffimi D e i miniftri, & communis om - 15 '« W * ®£0«> T y 7ra','m>9 ™
nium noftrum domini ac fervatoris fideles ^ ^ a r tip o s AyctQo) $ t€ p ,7rovn$’ n o t yis 09 v/mv
famu li, u t fublatis quamprimum m u tu s in - ^ ^ a l a i a s a v tx a 4 cb'nvQtv yS)i tpepeiv ApPctjdfrot, 4
ter vos diffenfionis caufis, omnes controver- 'v /«. > # { c
fiarum nodos pacis legibus fine ulla mora x “ »™ ow u A o jk » . »Ji“ « «fWIS ’ « 7- f
diflolvatis. H a c enim ratione & fummo om- AtitrttcSe. ura> ya p ^ t £ e'Tn k a v t m ®e<a Tec ctpe-
nium D e o rem gratiffimam f a d u r i , & m i- 2Q ^ m ^ m 'T tp A y fxm i w i n av’ xa lfio) r a vfu T ep oi
h i confervo v e ftro iiigens beneficium co l- , , c , w ,
laturi eftis. y u A W & .'m m 'Os^GccM.stracy diyoiTB ^oce««'.
C A P U T XIII.
O uomo do Epifcopos inter f i cert antes, ¿d
concordiam revocar it.
K E $ A A A I O N i r '.
O t o í T 8 5 À p K p i t r G t in u o '& . i T r f ’G k tA K o in iV t
OpLOVQlAV c n jñ - \ v i.
H æ . c ille cîim La tino fermone d ixiffe t, 25 / ° V T ^ T> 6^7ra' 1' u<J>epquæ
alius quifpiam G ræce interpréta- V / fiUu&jovTOi erepay TtapeSiStv r o v A oy>v n u s
tus e f t, deinceps C o n c ilii Præfidibus fermo- ~ auyofou rofß tä 'po is. o tn vG tv à ’ 01 /t^î à ,p ^ -
nem conceffit. T um v e ro alu proximos m - ~ m /. . <
fimulare coeperunt; alii accufanïibus refpon- H T « a. i a r r iA o jit« « »
dere, & viciffim q u e r i. M u ltis ig itu r nunc ^ A v n fitp LÇ o vn ). ^ A e tç a i» JVt m t /0 u(p tK A T t -
in modum e x utraque parte propofitis, ma- ^ o p a T A y y ta / ro s tz s ç jnm fj& J ja n i ttdAAï s t * Afx<pi\o-
gnaque controveriîa in ipfo principio ex cita - ^ ^ ^ p a n o c iw i ç A f o m s , A n b w ^ a s t'mv.pQAta,
Imperator cun&a patientiffime aulcultans, ( <#p \ r x \ ~ » n» ' ' yr
intento animo propofitas quæftiones e x cepit; m. / W A * ^ t r a r r « ' ^ ^ T f c . ? a s Ö
& quæ ab utraque parte diceb an tu r, v ic i f - r z s ç jn ie r ifi uTrs^^'TD* c i ¡u.ê/ie< t AVTiXAftQuvofUfim
aftruens atque aajuvans, pertinacius cer- yoÿ e x .A n p s T A y p tA T o s XtypfjLtiiQVy j e tantes
paulatim con c ilia v it. C um q u e omnes r ù s t y X o v v w s w ç A f i é w $ - 'X p c te e sn
p la c id e alloqueretur, & G ræ c a uteretur lin - ^ n \ \ <r t . / r . ,0
* . 1 • '7roiWiCÂ|W05 Tot5 *Z3Ç 9$ exCtçor OLitXlASy iXXUUlCUV
g u a , q u ip p e q u i ne h u ju s q u id em lin g u æ W iïïW rirSm „ ^ »
ign a ru s e f f e t , f i ia v if lim u s a c ju c u n d if f im u s t t ™ ^ Tctu-nts ^ a f l a s e ,^ , y A u -
fu i t ; d um a lio s v i ra tio n um a d d u d o s in x£pos n s w x, 7 to u s fß p y>wj t t e T 85 3 7
fu am fe n te n t iam t r a h i t ; a lio s o ra t & f l e d i t ; xct^«rt/ffùi7n3V T<a A o y a * r è s ßü \éy>v‘& $ vxax-
e o iq u e q u i r e d e d ix i f le n t , la u d ib u s a f f i c i t ; t& .v'& c t eèç o/lcovoiav eÄAuycoy, 8 eicroö* o/aoJ vûù- 8
& u n iv e r fo s ad c o n c o rd iam in c i tâ t . D o n e c “ ' < * t J r 5 ' vzl> 0 '
tan d em eos c o n co rd e s in om n ib u s d e q u ib u s { - * « * * ° ^ a i “ TIiS 0 1 ™ s ■ ■ ■
an tea c e r ta b a tu r , & con fen tien te s e f f e c i t . atcavi x.An<m<ncTo,
V a l e s i i A n n o t a t i o n e s .
î o¿^» 7t Aih u ] Scribendum videtur,
Atwijy ¿»¿/a ifr f, & paulo poft lego cum Turnebo &
Grutero «ru rlua & c .
x Mica/ n R e â iu s meo judicio feriberetur n$rf
adverbialitsr.
3 ngïma a» tin vstv&iiiv» ] Male Chriftophorlbnus ver-
tit , à Deo impetrare, cùm potius vertere debuiflèt predicare.
Sic enim Eufebius banc vocem ufurpare folet, ut
patet ex innumeris hiftoriæ Ecclefiafticæ îoeis. exempli
gratiâ in lib. 4. cap. 1 5 . Male in Fuk. & Sav. codice
legitur *wj /3¿ji/3íw£íy.
4 'Ernifyt nX çlft» ] Longe aliter codex Fuk. in quo to-
tus hie locus ita leribitur, m •»?« ev tî/*i» aima.y
Aoiîtdû (píonv ¿uiú%ou&t' wwx§6. A avióla-¡Agí, ¿pe. Atqüe ita
Savilius & Chriftophorfonus în fuis codicibus repérérunt.
f ‘Em*uou&(] Lego cum Chriftophorfono «nAi/ra^s
vulgata tamen lcftio ilare pofeft, modo poft vocem 5*'
g/jrem« q u s paulo ante praeceffit, ponatur punftqm femi-
plenum, ut ad oram fui libri notavit Savilius. Certe in
codice Regio poft vocem Jiyivnms polita eft media di-
ftinitio.
6 2 v«Aj( 7t tir im i'] Apud Socratem in lib. 1 . cap. j v
& apud Nicephorum legitur tvrim. Gelafius autem Cy-
zicenus cap. »8. habet tirtmrctry, cum Socrate con-
fentiunt codex Fuketianus & fched* Regia?.
7 T Si p rrnjai J Apud Socratem Sc Gelafium ac
Nicephorum legitur rot/5 ¡S' ov/a7tu%ii. Sed codex Regius
praefert rows f* mfo*.
8 E tati' òftgymfAsica In Gelafio legitur ton quod
idem eft.
K E $ AK
E $ A A A I O N IAÍ
rig&c r7nqtea$ t » w Á 'x fiy Tris ovvoìbv <rufi<pa-
Iios txtìtois*
f \ S opiotpmov f$ j) xpA njcA j t I to n in v ' a t Us
(jùTY ltm y êOpTyS T AVTOV TOIS 7TA- 5
(TIV O/UOÂÔynêmAj KAIpóv* eXXJpOVTO y fi<h XAÌ 0 9
ypA<prj S i »vizsotmpteiaoias tyi&<ïov 1 t a xoivw <ffc-
SoyfJL tv A. Sv JVl ^pct^ößVTfflV, SìVTtpcUf TAUTÍCO vi-
xlcu ^pfiteSÇ w m v ßAO-lXVüS T8 TUS èxXAqoÌ-
' c a p o t i , ’^ y i x i o i eopnjv T u (d¿a cuvinXw 1 o
K E $ A A A I O N IE'.
07n»5 T015 'G ktoxoTto is ov veiçiAêq Kcôvçxiivos eîxo-
ontTUCASbs ovâns»
z b j ^ A r a ! To ä u 7 d Sèy a v t Z t y is (¿ a v íX Ú a s
C A P U T XIV.
Conebrs Synodi fe nt ent i a de fide & de
A d e o ut non modo unius fidei confonanti
a apud omnes obtineret ; verum edam
unum idemque tempus in falutaris fefti cele-
bratione ab omnibus firmaretur. porro ea
quæ in commune placuerant, fcriptis mandata,
& fingulorum fubfcriptione roborata
funt. Quibus. ita geile s, Imperator alteram
hanc v iâ o r iam de hofte Èc c lefiæ iè retu-
lifle. tefta tu s, triumphalem feftivitatem in
honorem D e i celebravit.
C A P U T XV.
Ouomodo Conflantìnus vicennalibus fuis
Epifcopos convivio exceperit.
E o d e m tempore vicefimus imperii
rua . . , ejus annus complebaiiur; C u ju s rei
( V t s ^ w i x ' r i i ' cauraf ™ “ in om n ib u s p r o v in c i i s p u ^ li-
- \ e » ie lu vita tes agerentur, Imperator D e i
©god \ t i iy p y > i s 3 &oa>XM A u n s t f y p x p a ^ A ó b j, miniftros ad convivium v o c a v it ; & cum
ew/JCTTomA^av ùpltuQÓmcoiy ^ oioyeì Svcncty m u r i l o hfdem jam inter iè conciliatis epulatus,
-v» vs. t\ v m K Sm m ~ ts.» h o c v e lu t conveniens facrificium per ilt
y p w w y ®tcù i l c u i los obtuh.t D e o K e q u e u|lus P . . fc o _
A 7t? \ t i 7rèTo n$ 'vktGYAìTtuv @A<7i\iMis é<ìiA<ncù)$' z o porum ab h o c imperiali con v iv io abfuit,
V a l e s i i A n n o t a t i o n e s .
1 Tos jytvj} hhiy/Ofia.] Id eft, fidei formula & canones
cum Epiftola Synódica. l i s e enim omnia fingulorum
Epilcoporum lubfcriptionibus firmata iunt. Qui prseter
hx c tria, putant etiam- A ita Nicxnce Synodi fcriptis elle
mandata, ii vehementer falluntur. Quippe Eufebius di-
ièrte teftatur, niihil fcriptis traditum fuiflè, prxter ea
qu x ex communi confilio decreta fiierant: eaque omnium
fubicriptionibus roborata fuiflè dicit. Baronius quidem
ad annum Chrifti 32$. cap. 62. Afta à Synodo
Nicxna {cripta fuiflè dixit, idque ab Athanafio in libro
de Synodis dilèrte fcribi affirmavit. Sed Baronium de-
cepit Latina interpretatio, qua: fic habet tomo 1. pag.
873. £j)uod f i ad hanc rem ufus Synodi defideratur, fu-
perfmt Atta Patrttm. nam neqae hac in parte negligentes
fuere qui Nicaa convenerunt, fed ita accurate fcripferunt,
¿pc. In Grxcis verà nulla Aftorum fit mentio : fic enim
legitur Wj rà t Tm-nguv, id eft, fuperfunt Vatruni/cripta:
.fides feilicet & Canones & Synodicx cpiftolx. Eft & alius
Athanafii locus in Epiftola de Decretis N icxnx Synodi, p.
ayo. ex quo manifefte colligitur nulla fuiffe Afta. Sic
enim loquitur: Quando quidem, inquit, tua dilettio ea
noffè defiderài qua in Synodo gefti funt, minime cunttatus
fum: fed ßatim tibi fìgnificavi quacunque ibi atta funt,
¿ re . Quod fi Afta à notariis exccpta fuiflènt, làtis ha-
■ buiflèt Athanafius Afta illa ad amicum fuum tranimittere.
2 Eingtmtrhi t-zohngfium %pói<&- ] Hx c benigne interpretanda
funt. Ncque enim vicefimus annus Imperii Con-
ftantini adhuc erat abfolutus, immo vixdum inchoatus.
Quippe vicefimus annus principatus Conftantini ccepit
à die 8. Cai. Aug. Paulino & Juliano Colf, qui eft annus
trecentefimus vicefimus quintus Natalis Dominici.
Concilium autem N'icxnum celebratum eft vicefima die
menfis Maii iifdem Cod', ut fcribit Socrates in cap. 13 .
lib. primi, feu potius die 13. Calendas Julii, menfis Dcfii
qui à Romanis Junius dicitur die 19. ut legitur in Aftis
Concilii Chalccaonenfis, & in Oh'ronico Alexandrino, 8c
in colleftione Crefconiana. Quod quidem verius puto.
Nam fi Concilium Nicxnum vicefimo die menfis Maii
congregatum efle ponamus, riimis anguftum relinquetur
ipatium ad eas res gerendas quas Conftantinus poft de-
bellatum Licinium geffit. Ultimo predio ad Chalcedot
tlem viftus eft Licinius anno Ghrifti 314. die i f Calendas
Oftobres, u t fcribitur in Fàftis Idatii 8c in Cbroni-
co Alexandrino. Sequenti die Licinius qui Nicomediam
le receperat, Conftantino viftori fe dedidit. Poft b x c
Conftantinus Nicomediam ingreflus eft : qua in urbe dum
moraretur, atque in Orientis partes progredì feftinaret,
nuntium accepit de Alcxandrinx Ecclefix totiuique JSL-
gypti dilcidio ob Arii dogma 8c Meletianorum turbas,
ut ipiemet fcribit in Epiftola ad Alexandrum 8c Arium.
A c primo quidem Hofium cum litcris luis Alexandriam
mifit, qui eos tumultus auftoritate ilia componeret. Ve-
rùm Hofius cùm aliquandiu moratus eflèt Alexandrix, re
infefta ad Conftantinum reverfus eft. Q u x quidem omnia
breviori quàm trium menfium fpatio perfìci minime
potuerunt. Porro Conftantinus cùm malum quotidie in-
gravefcere cerneret, generale Epifcoporum Concilium
convocare decrevit, ut eo modo Ecclefix pacem refti-
tueret. In earn rem veredarios leu Ageates in rebus
per omnes provincias direxit, qui Epifcopos Nicxam Bi-
thynix convocarent. Ponàmus igitur veredarios menle
Martio Imperatoris literas ad fingulos Epifcopos pertu-
lifle. V ix credibile eft, Epifcopos ab ultimis ufque tarn
Orientis quàm Occidentis regionibus ante Julium menfem
in Bithyniam venire potuiflè ; prxfertim cùm terreftri
itinere, non autem navigatione eò delati fint, ut tradit Eu-
lèbius in cap. 6. Grx ci Dominicam fcptimam poft Palcha,
cam fcilicet q u x Pentecoften pro'xime antecedit, vulgo
VOCant .¡ivgjew-iiv roii àyiai amrtfiwi, leu ran clyiav r^icc-
ttooiav ÌÌXM ^ ¡K m fyotpiptov ray iv Niyjiice, ut dilcimus CX
Typico monafterii ianfti Sabx.
V A R ï O R U
a Ti« tmimsAis ^ èopavi] Hxc ipfa Eulebii verba à Socrate
recitantur, Hi ft. Ecclef. lib.I. cap. 8-Vide 8c Sozo-
menurn Hift. üb. I. cap. 1 1 . Et Epiphanium Hxrefi
L X IX , n. X . ad quem locum obfervat Beveregtus, hoc
de Pafchate decretum à Canonibus diftinite recenferi.
Cum enim eo iplo nomine convocati fuerint Patres, ut
fide in de Filii divinitate exponcrent, 8c controverfiam de
Pafchite tune temporis exortam determinarent; quid de
iftis negotiis fadfum eft, in Epiftola Synodica potius, quam
in Canonibus promulgandum erat : id quod prudenter
etiam fccerunt. Bever. Annot. ad Can. Conc. Nie; I. p- 189.
b Blxgazctmi ¿rnhnpSn Prodit Sozomenus üb. I.
cap. ult. Conftantini M. Vicennalia, qux in diem VIII
Kalendas Augufti Imperii ejus natalem incidebant, cum
Conciüi.fine concurriffe: Cum hac a Concilio ita decreta
effent, forte accidie ut Vicennalia Conftantini eodem tempore
celebrarentur. Eft enim hic mos Romanus, ut decimo
quoque anno uniufcujufque Imperatorio publicum agoni feftivitatem,
Commodum igitur adeffe tempus exiftimans Imperator,
Epifcopos qui Synodo interfuerant, ad convivium in-
vitavit, donifque convenient ¡bus honoravit. Eadem Nice-
phorus tradit, lib. 8* cap. 26.