Sæ c .
I I I .
Hue refer
Ñicepbor.
lit. 6.
cap. 4.
ero tradiditj jubens ut in aqua intinñam, feni ra t •ffcut&clq, ,a ’&xiGpí%cu. 1uAfiWaS' xai rá
in os inftillaret. Redit ¡girar puer buccel-
lam afferens. E t cum appropinquaret, pri-
Ufquam ingrederetur, recrearas iterum fe-
nex: Venifti, ioquit, fili. A c presbyter qui-
Taf ■fffía-Éúri} j£J' W íojtíítloí ecnçajcq. eirnmUt
o i r a i s <J>epâ>r’ èiÿjs t e y w o p d j j 'd , ir p ir eiotAÖahr,
a r e v e v i t a s ír aA ir o S á g o m a s ? , s io f s o a x v o r nex: v canm uji)uhiuh. .... , . .. » > í . i \
dem ip(è venire non potuit. T u vero fac ci- ^ , [¿iv crpseCuorp^ e\0eis GiOc ndtaviiöjj" on
tins quod imperaram eft : & dimitte me. T O - J oe i r è S à v a A A a ó f é
M_ox puer buccellati; intinxit & ini os ferns ^ ; ^ 5) x a ¡ ä/aa i s « í^ e r S
infudit. Qui éa paulatim abforpta; continuo
animam exhalavit. An non igitur perfpicue
apparet, eum reièrvatum fuifle, ac tantifper
in vita permanfifle , quoad reconciliaretur, ¡
& deléto jám crimine, pro multis quæ geiferst
q t y c a m - ¿ p u x p ò » C s c ä i® “ j t a & S f o x lW s j “ ® r á í
e t s i a í iy x a t o i r r a u / c a i à p C ir x . c r a p y o s íiÉTn/uiflij o xal •7ra.pifj.e1nv 'ecu's XuOiT , x.ct) ths a.f/a.p'no.s
è £ a \ e ( ( p Q e i ( n i $ , è m 1 'z r oM o ïs o i s t a r p a l e x $ t.A o i$
bonis operibus à Chriftoagnofci poflèt
& prædicari ? Hæc Dionyfius.
C A P U T X LV .
Epiflola Dionjfû a d N o v a tum .
Sed videamus cüjufmodi literas idem Di- 15 T
onyfius feripferit ad Novatum, qui tune J .
temporis Romanam ecclefiam conturbabat.
ofio\oyt\Ql(Z<m SbvyQij i r a ï r a 0 Aiovucn®1. ±
R E i A A A I O N ME'.
E'fftçcAλ *Z2ç)$ NoöÄToy Ajovucná;
Acù/lS/j 0 -CLVTVS û7to7cl x, f a N o s k f a h e -
jf§ffffy 5 w^t'rîov'n tUoixjiSï rito 'Papcxitov
k S iA tp o Tw m ,. eTreich) ot/y r i i ^ m ç a e n a s x a l t o u
(j¿\ayuo.Tos fZ3çj(pa.oiv e*oiétTz> t à.<ftsA(pü>y myets,
¿ 5 <5Vj iz a ç js clvtùùv i 'm t o u t eAÔ&Ty 6y.CeS1ct071.e-
Quôniam igitur ille defeâionis & fchifmatis
caufam in qüofdam fratres conferebat, à qui-
bus fe invitum eo impulfum fuifle caufabatur,
attende qualiter ad ilium feribat. Dio- r / > - / / ^
nyfms Novato fratri falutem. Si qüidem in- ^oyos, o&t uva. rpomv aura». y>a(pu>^ Aiovucn^-
vitus, ut afleris, eo addudus es, id nobis Nosaro) t S kfïA<pZ ^tipetv.ei axait ces <p>;$
Sii^eis iciv kva.')(Cdpvi<TV}Ç exAv* b gSïi ft.lv yctp xctl b
TTcty otiouu 7ra.detv, V7rzp tou (xv\ 2 rito
gXXÀÎJOlcty *7DU ©gOU. XCtj Zou CbTC TXS
oitendes tuafponte redeundo.Satius quidem
fuerat quidvis pati, ne ecclefia Dei difein-
deretur. Nec minus glóriofum fuiflet id-
circo fubire martyrium, ne ecclefiam feinpoftca
deres, quam ut ne Idolis facnficarg., Im- 2^^ygJCÉ1, Tg ¿¿îj c o/foaj ¡j.a.prxjtJa., 3(51? g^g % c
mo illud meo quidem mdicio illultrius fu- ,« . ' ^ ^ \ H ~ ~ <
iffet. Hic enim prò fua unius anima : illic W ^ .Ç »
pro omni èccleiîa martyrium quis fuftinet. T5 ôfTctuôa, S ì \j?ép ¿Avjì txs Cy.xÀ>j-
V a l e s i i A n n o t a t i o n e s .
id fa£Htatum eft, adeo ut S. Udalricus neceflè fia-
buerit id nominatim prohibere in fermone Synodali, quem
edidit Gretferus una cum vita Gregorii 7 . Sic ergo iBi
legirur cap. ao. Infirmos vifitate & eos reconciliate, &
ju x ta Apofiolum oleo [anelo inungite, & propria manu
communicate. Et nullus profumai tradere communionem
laico aut f emina ad deferendum infirmo. Et Gretferus
quidem hunc fermonem fanfti Udalrici effe exiftimavit.
Ego vero nuper didici hanc efle Epiftolam Syuodicam
Ratfierii Veronenfis Epifcopi ad fu os presbyteros. Sic
enim infcribitur in vetufto codice Laudunenfì. Porro in
mànuferiptis Ma i. Med. 8c Fuk. tSì»ct» legitur non ini-
Slim. Apud Joannem Z'onàram in rebus geftis Imp.
Decii, ubi locus hìc Dionyfii ex Euièbio adducitur, fcri-
ptum eft Siebxs nS mcidupiu.
1 "AotbGptfati xtJitóimf] Rufinus vertìt infundere. ffihtod,
inquit, infufum jujfit feni proberi. Sic & panerif beriedi-
6tum folebant veteres aqua intingere, ut dòcet Adamàn-
iuis in lib. i . de roiraculis S. Columb i cap. 6. Beda in
vita S. Cuthberti cap. 3 1 . & in carmine de ejufdem vita.
Theodòrus Campidunenfis in vira S. Magni cap. 22. Paulus
Bernriedenfis in vita Gregorii ieptimi pag. 1 13 . De Eu-
ebariftia vero in os xgrotantium ,infuià, loquitur canon
7p. Concilii 4. Carrhaginenfis : qui quidem canon eft de
infirmis qui pcenitentiam popofeerant, & poftea obmutu-
érant, antequam presbyter ad eos veniflèt. Cavetur hoc
canone, ut poenitentià' eis detur; & lì continuo creduntur
V a r i
a 'Am*f ifa xsXsvazif^ Jubens ut aqua intinctam - —
reddit Valefius : ièd cur vocem aquam adjecerit, nefeio.
Vino intinftam fiiiflè mallem intelligere.quod verbo '¿¡ènGgifyx]
non minus quadrat, & Eucharifti« multo melius. W. Lowth.
* Plufquam verifimile cuiquam videatur, D. Hierony-
muni Novatiànum in plerifque Eufebii locis legiflè, in qui-
bus hbdie Novatus legitur. Bevereg. annoi. & c . p. 70.
b ,ieSh Hic preclara liters intigni mendo maculata.
’'eSìì 1u/h jàp Hs/j otS.v ónSi •meitìi, ràzrìp rS [Mi 2J&-
xiipct] ri/) SMXhì)tnco> 5 ©*S. w CSX. ètàbppiifHf, T?s srt/cey
S’ //.» %vrtq /jtmgTVfix, uff i[*>l ¿ì xj tùxti ySii yxg vzrig [mZì iti t>k ìxvtS 'J'VZK, ¿Jiuuècc / ì i\zftg o\oì ras
0'/xxkìioicci nff.givpti. Doftiflìmus Valefius non vidit hunc
lòcum fuifle corruptum, ideò putavit effe mutilum, & hac
interpretatione eum fupplere conatus eft. Satius quidem
effe morituri, reconcilientur per manus impolitionem, &
infuUdatur ori eorum Euchariftia. Aliter in pcenitenti-
bas. Hi enim in articulo mortfs conftituti Euchariftiani
tàntum accipiebant line manus impolìtione, ut di/cimus
ex canone 77. & 78. di£ti Conèilii. Benignius enim
■àgendum cenfuerunt fandti Antiftiteé cum iis qui devo-
tionis impulfu in infirmitate conftituti pcenitentiam pe-
tierant,. quam cum aliis qui publicorum criminum rei in
órdine pcenitentium ftabant.
r- 2 'Of^Xeyr/B-wuj ] Langus, Uvolfius & Mufculus vet/-
.tunt, confiteri, quod meo quidem judicio tolerari non po-
. teft. Chriftophorlonus autem interpretatur in numerarti
confefforum referri, quod non difplicet, modo intelligatur
à Chrifto. Allùdit enim Dionyiìus ad illa Chrifti verba
in Evangelio, £¡>ui me confejfus fuerit cor am homintbus,
confitebor ìllum cor am Taire meo'.
5 Aiovoin®. Ne8<érfl>] Hierònymus in catalogo, ubi ini-
tium hujus Epiftolx refert, pro Novato haber Novatia-
num, *re6tius. Certe in Chronico Georgii Syncelli legitur
Atoróno s i l celioni a# u. Rufinus vero duas Epiftolas codera
exemplo fcriptas effe à Dionylìo tradir; alteram ad
Novatum, alteram ad Novatianum. Nam poft epiftolam
Dionyfii ad Novatum qux Hic refertur ab Etifebio, fub-
ju n g it , Hoc eadem etiam Novatiano fcripfii. Qua: verba
in Gre co textu non hibentur. Gre c i enim Novatum 8c
Novatianum inter fe confuderunt, fimilitudine nominum
decepti. Quo in errore fuit etiam Eufebius nòfter.
O R U M.
fuerat quidvis pati, ne Ecclefia Dei difeinderetnr. Nec minué
gloriofum fuijfèt idcirco fubire Martyrium, ne Ecclefiam fein-
deres, quam ut ne idolis facrificares. Imo illud meo quidem
judicio illuflrius fuijfet. Sed magnus Dionyfius in tam brevi
epiftola & acuta, tau to logie nunquam locutus eft. Ita-
que pro %‘i-cq legenduni eft Suà-cq. Studiofus enim aliquis
ad marginem pofuerat %^rctf tanquam interpretationem
vocis impcritus autem librarius cani vocem in
textu pófuit loco nw Sv<rcq, qux vox loco fuo reftituta
fententiam Dionyfii fatis elegantem & acutam reddit.' E-
mendationem haric R ufini verfio confìrmat ; Et erat non
inferior gloria, fufiinere martyrium ne feindatur Ecclefia,
qttàm efi illa, ne idolis immoletur. Pcarlbn. Annal,Cyprian.
ad ann. C C L I . n. 10. citante Wilhelmo Lowth.
c EihiXo>M’rtf¡iru\ ytvo//Av,ii, }i mx<> i f fin addìi Ed. Steph.
ì l i
tnets fJ.Of'njpH' xj ytw <Tfe et Tnitrcuo ^ ßiotrcuo
Tous - oSìA<pòu$ èl$ bftóvotoLv eAÒéty, pteifcov eçcti
oui V atpÓAfJ.cL'Tos to Karro§ßeafj,cL’ ^ to fSfi où
AoyiSnrtTcq' to erfouvedvicreTxi. el <Jis kreet-
Souuiav oSbvctToiyjs} ozífcav t Ico ctzcu/tou .
’Sgyluj. eppacdcLf ere e-^oßjiov ty\$ áplt¿y\$ ò» K u -
¡zbç)$ Tov Nóscíto v . '
K E
f l e e ] r
& A - A A I O N Mr .
O.AAOÙV Aioyuuiö
Si tamen vel nuiic perfuaferis fratribus, aut S ^ c .
èos coégeris ut ad concordiam redeant, ma- I I I ,
jus tibi meritum erit quam cuipa. E t haec
qùidem non imputabitur : Illud vero pras-
dicabitur. Quoa fi fratribus parere recufan-
tibus id efficere non potes, tuam ipfe animam
ferva. Opto te paci fludentem in
Domino bene valere. Haec Dionyfius ad Novatum
fcripfit.
C A P U T X L V I .
De aliis Dionyfii epiftolis.
1 -pPctCj)« Se xj 1 czs^ys Ttì$ %gLT Aiyjviov ’QiqoAw 10 C c r ip s it etiam ad .fratres per M g y- 'Hue refer
fJATCLVOlOS' 09 ìi TOO SSj'GLVTOt, OLVTcS • Z ptum COnftitUtÒS épiftolam de pceni- ^‘“ phor.
r b n t i b r a TnejVfuj r i firn mfinU- M i “ 3 “ & de h?fe B M m I n / rv / , y „ expomt, & criminum gradus diftinguit.
AfcctTOV à)<L^cL^x.$. X, Trpos Kovcovct' * 4 EpfLBTroAnoiV Exftat etiam peculiaris ejus Jiber de pce-
S ì 7rapoiucti e7Ci<Tyto7ros Ito §70$’ ISÌcl tì$ t& i puè- nitentia ad. Conònem Hermopolitanie ec-
2 TtovolcLS CLÙTV <pipi*) ypy.q>k ù aM i * i < eF1{c0Pum* Alia item objurgatoria
rrJ / , ~ > / epiitola ad gregem fuum Alexandria;. E ft
f p f U m t m m m m 1 r »™ 5 & libdlus de ^ artyrio ad H fcri_
€91 TSèt fJa.p’VJZM t ’Qei>iv>iv ^ct(péiene' ptus. Epiftola quoque ad fratres Laodi-
X) tois Q ' AcioSxmcLv kSìAtpoTsy m izs^yitpxTo ©)j- ce9^s ecciefi® cui praeerat Thelymidres
AuftiSptis e,7ei(nt07io$' Xj tÓÌ$ ^ ’Apfdjjictv ¿ooolutoos eP^c.°Pus. : & Armenios fimiliter de
* ',.1 «•> / S I e,, pcemtentia, quorum epifcopus erat Meru-
3 -afei fX&mcts m = MeP8 ^ i . 10 zanes. Scribit pr*terea ad Cornelium RonpoS'
cLiutaxTisToiSjìèj Kopvyhiù)Tùi )(T,\ Paftyp%ct(p{> manae urbis epifeopum, cujus literas adver-
SìH'ó.pdjJos clutoS t- x NosctTV l'mqoAlió' a Xj ^us. Novatum fcriptas acceperat. In qua
CYiftodvet S^ìAm eotuTov tQ~$y.xexAy<£fc Té 'E- .eP ^ 0.^ % n^ cac ab Heleno Tar-
> i l i 7? «’« t- ? \ 1 ’ 1 ia«v ~ u Ciuci® epifeopo, & à ceteris qui cum
Agy© ^ O, Toqxrof KìAixìoì emano**} x, t Aciwv ìh0 convenerant : Firmiliano^ fcilk ìt Capt
<tiw ctuToJ- $tpfuAizvS Té v òp KcL**cLSbxi<x) 2 5 padociae, & Theoftifto Palaeftinse provine
X) t v jc J' ncLAcaqivltu ©gox7t5Dvf ass kv e*) t Ito Cl7£ epiftopis invitatum fuifle, ut ad SynocuvoSbv
k-mvTyiaoi rito jcT' 'Avnoyeixv, evdct t o u j Um Antiochenam occurreret, in qua qui-
SW BW r \ > / \ / dam Novati fchifma confirmare tentabant.
Nosaw y.& rvm , r n i tw ro Scribit etiam fibi nuntiatum fuilTc, quod
4 4 *7tpo$ Tvtois em9cAAex fi’yvu^yvciq cttiTaT, <&xQiov Fabius quidem diem extremum obiiflet,
fjdp xexoifoicdrXj’ Ayifwrciavov S i Qf&Sbyov Ov.etm ? 0 Uemetrianus véro in ejus locum epifeopus
•f ’Araa^-aa» ¿■mrxoms lutflsfaroq. vó/pa h Antiochena ecclefite effet conftituras; Sed
, c i - . .. , , - ~ 7/ & de Hieroiolymorum epifeopo mentionem
*, "ate* T8<0, ( hfomtotms, avrns pn/Mm 0 *- .facit his verbis. Quocf enim ad Alexancmv.
0 pdp yag fxcvdsLtM ’AAgJotyJj00$ 09 Qpspót drum fpeéfat, is in carcerem conjetìus, be-
^yo^ós, fJja.'dSfpjLOìs cj.vi7mùaonTo. epy$ TotuTvi X) e:K^u defunctus eft. Sequitur deinde
è r i,* t 5 A ,» . '« O P 3 5 Hippolytum^rrdf-
? pire<4 * 2fcpxanx.i\, ImjoAurv. tois clÙtqìs fa , de officio Diaconi. Alteram item ad
^ *M)jy t& c eipwyjs 2lg.Tv*vToej' ^ oooolÙtoos eofdem epiftolam fcribit de pace, & pariter
MTctvoicts' X) aZ TiaAiv cLwlto tois OxUoi o- P.^e.r]Ì t:en^a' ^-ur^us aIiam a(f confeflo-
~ ./ 7- VT r I . res ibidem conftitutòs, qui Novati fèntenfMAoymottS}
é7t TM y No8(XtV oufMDtpotSxois yyu>- r l . V\ I- ~ , c , r r r w» •> /n» tiae etiamtum favebant. Duas quoque alia?
tois de ctuTois TtsroiSj ZTéfi^s Sì/o fj£m&efj.evo\$ 40 ad hos ipios epiftolas mi fit, pofteaquam ad
tari Tito Cv.xAyo-ictv emqeAAei. x, ctAAois <Tfe' *Au- ecclefiam rediiflènt. Alias quoque complum
, W a s sU W ™ ÌM W s , i™x<A«s fes ad diverfos fcripfit epiftolas,_ex quibus
~ , qmeumque dlituoperam TOIS ftudiou funt ama* 677 VUV *oi]v VI tPi T*$Aq1*£ CtUTH •/trustLlovc.ic * rr ■ , . . .
- , . , i * 'Hrifjfj.evois tores (funt autem etiamnum plurimi) mulxot^
ÀgAoi7TEy ¿jtpeAexcts.
tiplicem percipere poflunt utilitatem.
T eAos y t ' Aoya tyis lzxAv¡(Jtct<tixSÍs 1901x0.$.
45 Explicit Liber fextus Hiftorìa Eccleßaßica.
V a l e s i i A n n o t a t i o ne s.
A iW H Hieronymus in libro de feri- jn altera, ut putavit Chriftophorfonus.
S Ata^nxn] Sic habent noftri codices & Georgius
Syncellus in Chronico. Rufinus vertit de minifieriis, quali
illa Epiftola fic infcripta fuerit, eo quod de miniftris Ec-
clelÌK in ea tra&aretur. Jacobus Goar qui Georgiuin Syn-
cellum in lucem edidk notifque illuftravit, genus quoddam
Epiftolarum Ecclefiafticarum effe putavit, quod
diceretur, fìcut fuere Synodic», Pacific», DimilTorix Se
fimiles. Verùm ego Rufino potius affentiór, qui Epiftolam
Dionyfii i d c i r c o . d i d l a m effe innuit, quod de
officio diaconi pertra&aret.
1 II£95 T85 _ ^ __ ___ _____
ptorìbus Ecclefiafticis, dicit hanc Dionyfii Epiftolam icri-
ptam eflè ad Armenios de pcenitentia & ordine deli&o-
rum. Sic enim Hieronymus vertit illa t»|«5
[VctTur.
2 EmrpKrluaiJ Hortatoriam vertit Mufculus & Chriftophorfonus,
minus reéte. utitur eadem voce Eufebius in
luperioribus libris
3 M s f ] in codice Maz. Med. & Fuk. M
dicitur, Armeni» minoris Epifeopus, ut opinor.
4 ܣ95 T87B15 ] In eadem feilieet Epiftola ; non
V a r i o r u m .
Cairo, út vócant, i io mille
m m m u. rh° & i m ubiuni h j b
- . — ..MUÍ, 1»U«ÍUnIe. ABiecnrse6fu|»awtfj,, LteCtUtCe JJUoadnlUnlCe | paflus in meridiem diftans. M. A.Baudrand.
Leone, inter Cynopolim & Antinoum : , urbs probe habià
ìmi
SI
i n
S f T ¿ h