S æ c .
I I I . C A P U T X V I I .
De interprete.
vide n i - Ç c i e n d u M porro eft Symmachum, qui
c eth.c. unus ex illis interpretibus fuit, Ebio-
’ f ' nsum fuiife. E ft autem Ebionæorum hærelìs
ita difta, eorum qui Chriftum ex Jo-
fepho & Maria genitum, nudumque hominem
effe dicunt, & legem Judaico more
fervandam effe contendunt, quemadmodum
in fuperioribus libris retulimus. Exftant
certe etiamnum commentarii Symmachi, in
quibus adverfus evangelium Matthasi acri- 10
ter difputans, fupradiftam hxrefim adftru-
ere videtur. Atque hos Symmachi com-
mentarios una cum aliis iàcrae fcriptur® in-
terpretationibus ab eodem elaboratis, tefta-
tur Origenes fé à Juliana quadam acce-
piffe, ad quam ii libri fucceffionis jure per-1 ^
C A P U T X V I I I .
De Ambrofio.
Vide Nice- e r idem tempus Ambrofius qui Valendo/.
tbìd. t jnj haereiim fe&abatur, veritatis quem 20
K E Í A A A I O N I Z.
neei ¿Xs r*
TÇ l v y t , p d c u ¡ p f z l c v & j T w c c u t q v «h! r y i t w í<?íok,
‘EQavoéj’ov t è v * 2¡,vffyca.yov yvyovivcL1. a ip io t s %
S i ’fâiv y T $ f *E Giwctwv « t o y & A a fjti¿v\y r
X&içdf 1% ’laxTHip 59 Mct§ict$ yíypvevotj <pctvxáv7nvs
*J¿AÓv t í ay0pû)77ôV v7ee*Ai¡(pÓTtúV ccutdYj ¿ t vó¡ucy
Xptcocü¡ *IôSti,ÏKü>rnpov <J)uAafl<|v kTn^vtA^ppdjioùVy
a s i r a >9 è y . £ 'ZS£ßc&e# Iqotuctç ’¿yvoefitiju, >9 u t to -
lAvmaJfa. 5 y % v f¿ f¿ c ¿ x a m im vu u Qeperccj* b cY b
o ís Sbx.8 1 <zaç}s t o îc s c to M c l tQ ó J o v 'èT tm iv o fd jjo s i
foctJyeA iov , t SiS)nA<äfßpltu eilpeaiv Ttuietv.
t o u t » 3 0 'C ly ry& iìis >9 <LaAw ets Tais }gct.<p&s
ip pw m m t v X v f t y c c t y v , mpccùm c&feyL ’ Ia A ix v y s
mvos etAtjfpevoej' leu >9 <Pr¡ai -nap* a y T y Xv/yxoLX**
m s ¡¿ iQ h o tç & [& S i% a .c fy q .
K E $ A A A I O N IH '
rU zi ’AptÇpoaia.
T J N t Í t u Jtstî %’Afj£po<no$ cm ta s O u -2 c
ctA ím m (ppovcfv alpíoias y lepls tZ s rù®è
V a l e s i i A n n o t â t i o n é s .
1 Ilgfs to w m «iay^iAwv ^ Peffimc
Rufinus 8c Chriftophorfonus hunc locum verterunt,
quafi Symmachus au&oritate Evangelii iecundum Matthäum
nifus fuerit, ut hxrcfim iuam confirmaret. Nec
melius Nicephorus hunc locum accepit, qui feribit Symmachum
commentarios in Matthäum edidiile. Scio qui-
dem Ebionaeos lolum Matthzi Evangelium admififle. Ve-
rüm illud Ebionzorum Evangelium, non ipfum Matthzi
erat cujufmodi nos habemus, ied prorfus adulteratuiä,
& capite ipfo> id eft Chrifti genealogia mutilatum, u t do-
cet Epiphanius in eorum hzrefi. Quippe Evangelium
iecundum Hebrzos quo ipfi utebantur, ut docet Euiebius
in lib . 3. authenticum Matthaei Evangelium efle dicebant,
tefte Hieronymo in commentariis in Matthäum. ^vr«»o-
¡au®* igitur h o c loco r e ö e vertimus difputans adverfus
Evangelium Matthai, verum fcilicet 8c noftriim. Mufcu-
lus vertit invehendo non male. Porro ab hoc Symmacho
Ebionaei poftea difti funt Symmachi ani, eo quod Symmachus
dogma illorum validifiime afteruifiet. Ambrofius,
ieu quis alius in prologo commentariorum in Epiftolam
ad Galatas : Sicut Symmaehiani qui e x Fharifeis origi-
nem trahunt, qui fervuta omni lege Chriftianos fe dicunt,
more Phot ini Chrißum non Deum & hominem, fed hominem
tantummodo definientes. De iifdem Auguftinus in hb. i .
contra Crefconium cap. 3 1 . Et in libro 19. contra Fau-
ftum, ubi verba Faufti refert h s c : E t tarnen hoc f i mihi
Nazaraorum objiceret quifquam, quos alii Sy mm a chi anos
vocant, 8cc.
a ‘ApGpmos tu -P OiuXtvnia Qyvw ] idem teftatur
Origenes in prooemio tomi quinti explanationum in Joan-
nis Evangelium, ubi ipfum Ambrofium alloquitur his ver-
bis: Ipfa igitur penuria denuntiantium meliora, minime
fererts abfurdam & privatam fidem tua erga Jefum dilezione,
tradideras aliquando teipfum ver bis: a quibus data
poftea tibi intelligentia ufus, prout decebat, damnata harefi
difeeffifii. Exftat hic Origenis locus in cap. y . Philocaliae.
Quidam tarnen Ambrofium non Valèntini, ut Eufebius ait,
la i Marcionis hsrefim prius feftatum eile feribunt. Ita
Epiphanius : vris 3 T ttpuouv oi f i Mufxtuti^», ei
3 S*£iAA«iVflv Ubi Sabellianum pofuit pro Valentiniano.
V a r i o r u m .
a Eti/jtifjiupcy J Symmachus, genere Samaritanus, ¿x r
•nnf u i7BÍS trvput, ex eorum numero qui fapientes apud
Samaritanos habebantur, Epiphan. de pond. 8c menf. §. 16.
Claruit fub Severo, ineunte Seculo tertio. Cum apud
iuos gratiam 8c honorem pro mérito non fit ailecutus,
quin propter ambitionem odio potius haberetur, ad Ju>
d so s defeivit. Denique á Judsis ad Chriftianos, ialtem
ad Ebionitas defecit; 8c ut popularium fuorum interpre-
tationes fubverteret, fimulque loca qusedam de Chrifto,
ad genealogiam ejus prsecipue fpe&antia celaret, novam
. Veteris Inftrumenti tranflationem Grzcam condidit, quam
lecunda etiam editione perpolivit: in qua non v&bum
é verbo, u t Hieronymus innuere videtur, fed potius ien-
fum é fenfu expreifit. Hujus Verfionis fragmenta colle-
gerunt Nobilius, Drufius, Waltonus, aliique. Cave Vol. I.
p. 64. ad ann. Chr. 201.
b 'Er o« hxtT j Melius reddidit Tillemontius: in quibus
evangelio fecundum Matthäum innixus, memoratam harefin
•adfiruere videtur. In hoc autem peccant, ni fallor, Valefi-
us 8c Tillemontius, quöd vocem « « i vertant, videtur:
cum íéxeentis exemplis probetur ro huu, máxime apud
Scriptores Ecclefiafticos, non minuere affirmationem.Qua
de re vide Onomafticum noftrum ad Athanáfii opera, in
voce quod nihil officit quä minus dicatur Symmachus
palam 8c ex profefiö Ebionitarum hzrefin defen-
diilc. Et hunc prorfus exiftimo eile hujus loci fenfum«
Bernardas de Montfaucon Präliminär, in Uexupla Origenis,
M *3-
c Ambrofius, Alexandrinqs, generis claritudine,
v it z inftituto ( erat enim tx« 7Z» afepewan «y u¿Aa%
ßxoj*ixu%, inquit Epiphanius Hs re f. 36. ) facultatum co-
piá, nec minus indolis atque ingenii acumine, 8c, quod
majus eft, pietate & Chriftiani nominis confezione nobi-
liifimus. Claruit circa ann. C C X X X . Uxorem habuit Mar«
cellam, ex qua plures liberos fufeepit. ' Sedfoe Valentinianz
8c Marcionifticz infidiis captus, Origenis operà ad reftam
fidem 8c Catholicam veritatem redudhis eft ; Ecclefiz Ale-
xandrinz Diaconus fa diu s : ex quo ardliifima ei cum Ori-
gene necefiitudo intercefiit. Amici fidelifiimi una izpius
habitabant, jundlifque ftudiis rem literariam co animi ardore
promovebant, ut ñeque inter coonandum ab exempla-
rium S. voluminum inter fe collatione abftinerent ; ñeque à
coena ambulare, aut corpus quiete relaxare datum fit, quin
8c ilio, etiam tempore literis vacabant, ftudiis in multum
nodtem protradtis ; ne quid dicam de matutinis laboribus,
qui ad nonam, nonnunquam verò ad decimam horam tra-
hebantur, ùti ipiè Origenes nos docet. Ambrofius iumptus
neceilàrios ad alendos feptem 8c ampliús notarios, qui di-
d bn ti Origeni per vices przftò adeflènt, totidemque líbranos
unà cum puellis eleganter feribendi peritis, copiofe fub-
miniftravit. IUi etiam feripta fua corrigenda non rarò iub-
mifit,Origenes. Cave Hifi. Lit. V o l l . pag. 8y.
’SH y yw us
'flyyevüs ‘7rpt<rG(\jo/fynis clAy^ucls 59 eos pr^dicabat Origenes virtute convidus, & ShEC
1 Qcotos 'HS^°ooj‘Ot<Q‘eìs TIto y,Jc¡vair/v1 Taf lumine quodam menti irradiante collu- m .
dAAoi^ S i Tihuss t ^ 7n •7C<uSncLSy rus joéi Tov complures eruditi homines pervulgato ubi-
’Glgiyivlu) 'XcLvmy'óoi íjeovcy eos 5 que Origenis nomine illeóti, ad eum conctuToV,
Ttíígciv ty is ¿ v rois iípois Aoy>is ÍiislvÓtvitds , ^uebant, periculum de ejus viri in facris li-
W M 1 f u á » n t W B i < ,s * . M M M & a “ rL — H hj - T J T I ~ . . , Tx retici, nec pauci ex ílluftnbus philofophis,
Aon?™ Tí ^ r / t a M a GWt ^ oAiy>i> S i* ftudiosé eum aufcultabant : & praeter rcrum
I a-TtovSiis ctiiTcS 1 y (¿evovov^t 'ZS&s toÍs divinarum ícientiam, Grsecanic* quoque
SeíoiSj >9 ty¡s e^coúív <piAo<ro(pícts tü^}s clutov io P^dofophi$ prscepta quali diícipuli ex iílo
x TtcaSèvo^joi' elowyí ts x otras 6\j<pvñs WKKm j t e p H E E B é S ex
,/ , T \ \ / a/ ^ / pulís lolertia & acumme ingenii praeditos
sapa. 59 gw i ja. QiAoorxpcL /McQyiput,Tcu' U a p u r tw animadverterat, eos in, philofophiam intro-
% AgtòfMmvltOy 59 Tct •jr^o'TCcaSOopuoiicL 7tapct- ducebat, Geometriam illis tradens & Arith-
StSbus' ¿ls t í T&s cùpé<rets Tk.s 'Tt&gy. tois (piAo- nieticam aliaíque praevias difciplinas: inde WM v o ly a r ¿ ra' ¿U r im i H W varias philofophorum feñas eos per-
sr / o < ? , o / P ; ~ 5 duccns, & libros à veteribus philofóphis
($0 SvqyM-fMiJOS, ^ t í 39 Jíaipm confcriptos exponens : commentarios quoús
g>cstíW ©te ptíyccv 39 Tta.p aittois 'EAAqai <J)iAo- que iu fingulos feribens, & recónditos íen-
en?» rJv W È tMfótiuX. -m,XKÙi Ì Ì ¿ - f if B peniti inquirens :. adeo,. ut apud .ipfos
, , » \ \ » r/ t a etiam gentiles fummus philoíophus pronunibamM'npov
ovviyiv gtti tcl eUvaAicc y^cfiptctlcc tiaretur.' Ex rudioribus verò atque hebeti-
y tuxgfiy avtois gaíc&tt/ (pxaxav g^ Cr/Mvcov 'Gfci- 20 ®r*s i^genii difeipulis, multos ad humanio-
3 », / *■« \ _3P.p a / H ¡ H I rüm artium ftudfa cohortabatur : afferens
« ía o t t iT O , «$ r tw 7^ „o„ mediocrém iüos fácultatem ex hujufmot
í X) rGrfyj<TX.(h>UÍ. o0vi {¿ccAi$u 39 écu/Tcf cLvct.fx.cu.cc9 di ftudiis percepturos effe ad làcrarum feriwpuLTO,
cctrjLyaiv. inprimis neceffaria effe exiftimavit.
K E H A A I O N I®;. 25 C A P U T XIX.
O <jqu T&t Sltxyivas pvii/\pu)v(ktTcL\. Qua de Origene et Gentilibtts commemoratafint. .
IVA Apmjpts 5 ¿ r Yis m t v m aury w .7vp- A u a n t u m porro in iis ftudiis excel- y¡de NiceùacneoSy
ctìn u y ETAltlcov oi y^cl* ctv7T)V y\v.yxL- V^_ luerit, teftes funt ipfi Gentilium phi- phor- c. 12.
WSKKBM l ^ M M B H B i H i h H Ì H I 1 B H Ì I ♦ 7r H H H H I » p / ' rum in libris crebram hujus viri mentionem
HUo ivporfp r y etvòpos' tote ^ ctu rd ta&vqwvw- jo fieri deprehendimus, dum vel proprios li-
•roy ras eocuTcov Aoyas’ totì co$ SiSbLoxcLAay ùs bros ei nuncupant, vel eóidem examinandos
’éftíxpioiv Tas islas ccvcctpepovTXV ttovoìg. m Sii mu- tanquam ad magiftrum fuum dirigunt. Sed
4 TOj À g y e iV , 0 TB 39 4 O VlflCtS d y S lX g À IC t y j c f g c - ^ C° 3 ^-U an^ ? ^ f o r p h y - Porphyriut
\ n , / 1 a* * ~ ' » / rms (1U1 noltra propemodum memoria in
<pxs llo p Q u & o s , O rm a n - Sicilia degens, contra fidem noftram libros
¿tip os' 39 S i clutzòv t c l s S t ic t s ‘yt’ cctycLs 2 sf&€<ÌAAtiv $ 5 cònfcripfit, in quibus divinas fcripturas
JJt%w/íi\pcL[jLtv@*' tí 6<5 clu tcL s èPvpytìavcfii- calumnian conatüs eft • mentionem faci-
** U B I IBI tmtHfZt <PaSxw I H f s eorum. <J?i itt» interpretati fune: ehm
~ rv/ r N ~ p. a \ , H dogmata ìpla atque aflertiones nullatenus
tws M im o v Jh G x te u b m f i t i s A o y e v , poirec reprehendere, p r* . rationum inopia
g?n t 0 AoiSòpUv TggTETcq, 39 Tas l^yn^cs ad coiivitià converfus, interpretes ipfos
V a l e s t i A n n o t a t i o n e s .
1 J Id eft, aufcultandi gratia fcholam ejus fre-
quentabant. Hos à difeipulis feparat Eufebius. Itaque
addit f*s,0VliW xuihvé^sm, id eft fere ut diícipuli ¡ qubd
ñon intellexit Chriftophoríonus.
2 ^Oirsí svipvSg s%e>7uçj Ex difeipulis fuis fcilicet.' ita que
in interpretatioue mea has duas' voces addidi, ad pla-
niorem intclligentiam hujus loci quem non intellexerunt
interpretes. Solus Rufinus fenfum Eufebii aífecutus eft,
cujus verfío commentarii vicem hic' præftàt. Sic enim
ver tit. Philofophorum quoque opinatijjimi quique, tarn in
noftris eum, quesm in fuis magiftrum incomparabilem fate-
bantUr. Erat namque ei mos ifte^ ut f i qúos nofirorum
adolefcentulorum ingeniofos videret <&> leclioni futís deditos,
trader et eis etiam ea quibus philofophi velut primis elementis
difcèntes imbuere filent, 8cc.
3 ©£*>¿¿uv n <& ■nuyioxivw'2 Hoc loco verba funt tranf-
pofita more Euièbiano. Amat enim Eufebius, ut jam
ïiionuimus, hujufmodi trajeiftiones vocum. Quod cum
non ammadvertiilènt interpretes, in errorem Izpé lapfi
Ëjc conftruendus eft hic locus, b [Â/UCfUV ui-
'nf i *0 m <PcÇ'ncut *| CMtlvay n tà xupumivny,
su tiw t V » y y # * fa d « * .
4 ® H2& Mfua$ cm SiiífAiaí tlop<puQ¿oq j Porphy-
rius primum quidem Athenis Longinum audivit Platonics
fcQ x philofophum. Deinde Plotini fama excitus, Romam
venit i ubi cüm Plotinum audiiííet íéxennio, valetudinis
recuperandz causá migravit in Siciliam, atque illic quin«
decim libros compofuit adverfus Chriftianos. Hieronymus
de feript. Éccl. Eufebii libros enumerans; Contra
Porphyrium qui eodem tempore feribebat in Sicilia, ut quídam
putant, libri 30. Eodem allúdit in przfatione Com«
mentariorum in Ezcchielem his verbis: Verum quia & tu
indefinenter hoc flagitas, & magno vulneri cicatrix paula-
tim obduciiur: fiorpiufque inter Enceladum & Porphyrium
TrinacrU humo premitur, & c . ubi icorpii nomine Rufi-
num defignat, qui capta urbe in Siciliam ie receperat, ut¡
iple teftatur in Epiftola ad Uriatium, quam przfixit inter-
prctationi homiliarum Origenis in libros Numerorum. De
iiiHem Porphyrii libris Chryioftomus in Homilía 6. in
Epiftolam ad Cqrinthios: hapot oí xaS- í/au» ttg¡¡x¿7ts, tÍm»
Kpp¿ecso7tim [/jccpivffiozq tou¡ /3i6a«u?, oí nd&t Kí\mi r Ba-
iu»ta)T¿»,' ubi Bavneotem vocat Porphyrium, ficut 8c
Hieronymus;