I O Ö
S jE C.
I
Vide Nice-
phor. lió. 3,
tap- 4 .
oinnesi & Jacobus ipfe primus loci illius fuAvrmi nAetoti, 'IaxaSos n auts's 0 TySb aepa-
Epilcopus, is qui frater Domini dicebatur, Tc5 gericxoras, T a Kueia xptiput-h^av aSlAtpoSy
adhuc Atperftites, & in ipfa Hicrofolymo- y T j . ^ j 5 ^ .? 'lepocroXiirum
civitate degentes, nrmiihmum loci mu- ■ , • x / 0 *t « _
nimentum perifabant: cum divina provi- jrtXtas f c * ■ M M f e Tmv/tifm* e/ncos axrntp
dentia adhuc eos patientiifime fuftineret, fi 5 o^p®tu.tw Ttctpefd/jov Toi ToTta'Ais fetas ’Gfaaxo-
forte commiiforum criminum pcenitentiam ¿Am tots {MLxpoQv/LLvaris, ei oipct 770ts Stiytjagentes,
veniam & falutemconfequi poffent. i*» Q*s ’¿$pse<m,v (jamLvoytKLvmsy ovytfafMS ^
cumque eiufmodi patientia minime conten- x , A
taDei benignitas, W n d isq u ib u fd am fi- ^ ^ | § l ip g g * ^ r ? W <50ugnis
ac portends divinitus editis» calamita- ptictj ^totm/iidt t fieWovTcev clvtois
tes ipfis, nifi pcenitentiam egiffent, eventu- j0^jJ ^•ra.yoiar&oi avptGyiiJicQrii ct ^
ras pramuntiaret. Qu* quidem figna cum ^ ■ ■ Tg A M - id fe mJZ
$ fupradi&o hiftoriae fcriptore literis man- / **i ~ ~tv
data fint, non incomdiodum fuerit noflri sAs cm ras -soman T* yja<p9
quoque opcris ledoribus exhiberc. .
C A P U T V I I I .
De Jtgnis ante bellutn*
Su m p t 'o igitur in marius libro» recita
mihi quae in fexto hiftoriarum volumi-
K e ^ a a a i o n h '.
15 n e e i T fzsz) t S 7roAgpta ptetdv.
KaI <h) XclQcùv kvetyycùQi Tel * ^ ex-Aw T%f &
¡<¡D&ÁC¡Ív CLVTafi S i lfoAcù/cd/cc Òv TÖT0¡í. T yp u o
ne referuntur his verbis. E t falfis quidem
ctÖAlOV Ìti/Ltov, 01 f i cLTCcLTtaViS ¿
illis vatibus» leque à Deo miflos mentienti-
bus» infelix populus fidem adhibebat. E v i-
dentibus autem prodigiis, & futuram fòli- 20 x, TipocmptAvoat t Ito /ApXoactv éW
tudinem praenuntiantibus, neque adverte-
bant animos, neque credebantv Sed tanquam
attoniti, oculiique & mente capti, ipfius
D e i praeconia ac vaticinia infuper habue-
runt. Primùm càtn fupra civitatem ffetit
iidtis Umile gladio, & anni fpatio ardere 2 * \
perfeveravit cometes. Deinde cùm ante de- *
le&ionem primofque belli motus, populo
ad feftum diem Azymorum congregato,
ièxtoidus Aprilis hora nocds nona, tanta
repentè lux circa altare templumque cir-
cumfufa eft, ut dies jam clariflìmus effe v i -
© e s , 'dwiKcf.fi-nx, •tràpé'TFeidoii' mus J1’ opctpy^ai
3 5 epy/Acui A -
po-oiv ovTè tfpooityoy, »T g gTTj^uoy* clá\ ’ as eptCe-
Gpovm/uDjjOli [MlTi Qf¿f¿af(gt, fM lT i -A ^ X ^
T TÖ ©S8 XljpuypictTOV TTCtpHXBÒy* ‘ T 870 071 J
uTreg t í o ) ttcAiv a<^ioy egu j>opi<p<t)<x>
.relycts £7 r’ ghojutdv xofiYiTHS' t S t u ¿ ’ m -
TTpo TMS '&mqVL(XiCÙS d) TO TTpoS T TCÓXifÁúV JM-
yììfMToSy afìpoi£ofJ$p» t o Act» *7rpòi r r
lopTlu), ÒySò'lJ gctìOlXoS ¡JUMOS b x p VUX7 0 5 IvoltLu b
<J>®? T^eActpo-vj^apeut, 7 00-870 T /3 ®pAoy ¿ f va.lv,
deretur : eaque lux hor» dimidi® fpatio 50 les «ft>xéTv «ptepety ftveq AaptTrgptK* x) t s t o traperei-
permaniìt. Quod imperitis quidem bonum , § I > « »1 ~ «A » I R » m
omen effe videbatur:*; fed facrorum fcrib*, f (elP A aJ 9Pol5>
ea quse pofthsec evenerunt, portendi ilio f i - eJbxei ¿vcq* *7015 lip o ^ a /^ p u L T 9 u cn> 3 7rpo^
V a l e s i i A n n o t a t i o n e s .
i TStp /*» Ó7»3 Scribo óxe, ut eft apud Jofephum in lib. venerabantur. Cujus Scribae non iolum cuftodes, verum
~ ' " * etiam interpretes erant. Quinetiam confulebantur tanquam
prophets quidam 8c antiftites & omnium iapientiffimi, qui
opti me interpretarèntur figna ac prodigia, & qui legis arcana
penitus cognita haberent. Sic in Matthsei cap. II .
Herodcs fcribas confulit. Et in hoc Jofephi loco quem prse
minibus habemus, prodigia in coelo vifa quid fignificent,
prxdicunt Scribae. Eofdem A«><as paulo poft vocat Jolè-
phus. Porro Magiilratus urbis Hierofolymorum qui
yoq dicebatur, iiium’habebat fcribam, ut docet Joièphus in
lib. 20. Sed an hic fcriba fuerit ex numero illorum legis
interpretum, difficile eit dicere. Ceterum ¡//¡jt/tcnui
erant apud iEgyptios quidam iàcerdotes, qui facrorum di-
fciplinam 8c arcauas literas cuftodiebant, & futura pnedice-
bant. De quibus Joicphus in lib. a. cap. y. ubi Uftccs v o cat
quos fupra Uy%K[Af/ict7t% vocaverat. Hi poft canto-
rem & horofeopum, tertio loco procedebant in templum^
alas in capite geftantes, atramentum Se calamuia cum libro
praeferentes in manibus. Libros item Mercurii hiero-
glyphicos Se de Coimographia, déque terrarum 8c ^Egypti
lìtu, item de Nilo ac de locis in honorem Deorum confè-
cratis, cuftodiae fu x creditos habebant, ut fcribit Clcmeni
Alexandrinus in lib. 6. Lucianus in longsevis gentem hanc
feu familiam fuiile ait apud AEgyptios.
3 nplf m i òén/otGimgmiJ Ita legitur in Vulgatis Jofèphi
editionibus. Sed quinque noftri codices Regiùs feilieet
Maz. ac Med. cum Fuk. ac Saviliano diièrte fcriptum ha-
bent 'mi }cn£io>i)(jmi. Atque ita legit etiam Gelenius,
ficut ex verfione ejus apparet. Certe vulgata leitio ferri
non poteft. Neque enim grxce dicitur «ve?s m i ìsnSiSnw-
m i cxpifyt Dixiifet potius m ^inStS>m^7u.
j . pag* 690. Ceterùm Nicephorus quidem aftrum hoc
gladio fimile, & cometen qui per annura continuum apparirò:,
unum idemque iìdus exiftimavit, non reifte ut opi-
nor.
2 To<5 SÌ Legis peritos vertit Rufinus,
non male. Scriba: enim apud Judatos, iidem erant ac legis
periti fèu legis doiftores, ut reifte notavit Petavius in A-
nimadveriionibus ad hxrelìm i y . Epiphanii. Horum rau-
nus erat facros legis libros cuftodire, eoidemque legere co-
ram populo in tempio 8c in Synagoga.- Unde in capite 8.
Efdrte fcriba & legis doiftor pro eodem fumitur. Sed hz c
jam ab aliis notata funt. Quod verò à nemine adhuc ob-
fervatum eft, prsecipuum illorum officium fu it, ut pod-
tificibus affiderent una cum fenioribus in judiciis & publi-
c o cóiiCilio quod tnwityoi vocabant. Docet id Lucas in
cap. 6. & 23. Aiftuum Apoftolórum. Fuit igitur id nomen
Magiftratus apud Judatos, ficut apud Grsecos. Et quemad-
modum in Gre cia concionibus & judiciis intererant,
legumque 8c plebificitorum ac Senatufconfultorum
cuftodiam habebant; fic etiam Scribae apud Judaeos legis
erant cuftodes.Eum certe honorem non exiguum fuiiTe,apparet
ex multis Evangclii locis,in quibus faftus eorum Se in-
folentia à Servatore perftringitur. Eodem piane modo apud
Graecoi id eft, fcribse pubiici, jin magna erant
dignitati. Nam Se iiomeni eorum Senatufconiultis ac ple-
biflcitis prefigebatur, ut ex Ariftophane alibi notavi : Se in
concionibus magnam habebant auiftoritatem, ut patet ex
iis quae refert B- Lucas de fcriba publico civitatis Ephefio-
rum in capite 19. Apud Judxos quidem eò honoratiores
erant fcribae, quò ju d x i p re ceteris geiltibus fuam legern
V a r i o r u m .
a K*7» t ì i Secundùm Rufini diftinftionem pro- I tur libro V I I . cap. 12. de Bell. Jud.
digia & oftenta dadis Hicrofolyraitanae prenuncia haben- 1 b K«to rvxrif m UtU» éi@n] id ccri at tempus inter ffid-
*bnGiG}])c<rmv
^ T * T" ¥?■ ft3tÌm i» * «™ * . -In end™’ k M S ^ c
thv eòpTMv,. (¿MS ¡W ct^d&iozt tdv ^ « n n ita re vacca cum à Pontifke ad fa- j
‘pt’as réejs r lù ! Stvmm, h a » a.pn òr t u hp£ Ì l Ì f u 111- agnum in medici
i / ^ ^ S n S M
X» pài ara. za.] mQapuìi-nt, xAeco^àj, S ì t & i 5 ™mcnfi ponderis crat, & quae fub vcfpe-
4 S ii\ lw fcoAis ite iyd p um t élzotn- icaì 1 «0- v‘g '" t> hominibus claudebatur,
~ V . H M H l ‘ S & veftibns quidem ferro obvinftis fufti-
ì. x ^ c ii f i» empuSbpdw mtopohms, '.K s i& w iyz s nebatur, peffulos vero alciffime in terrina
S ' e ^ a r a / S d M ii& i, ¿hpfy za.m rmnls Spot nabebat, circa fextam noflis hojz
f lw a ir ì/ iÌT U i m y ^ y p . ftera1 S ì r lu ! lop- S d è '^ f t ' f t f t f e l patef3*?- , ? f ucis de-
. . • - . . , ~ ./ : », , , , . Polt ™bvitatem ex iSis diebus, pro-
T » m p M i ou m Mais unpoi, fi,a. za] nxjiSi 10 aigiofum quoddam ipeftrum apparuit fi-
"Ap-nfima fiUoàs, (p a n ili -n SUifurm ¿'cpS-jj dera. “™ em T«pei-ans. Ac jprofefto id
“ Th *[ t 'éf ’ ^ <*- ? * <nf%,w, ufi* z a i acapa. rais 9 eara,tteras i^ipiflo, effeti & fubfecut* clades ejufmodi offenjtttì
Ttt èaeaxoAàJ-timrlci arciBtp, r a t ax/iuiiri> tlS- baudquaquain impares extitiffent. Et-
%• ^ ™ ^ 1 r s- ^
^¡fei Ttamu Tm japas ap fiafa xa! <t>d\ayyes armat!e phalanges per ccelum difeurrère,
W A o » ^sn)a<r«| tS». J ¿ t ) zvzhi/S&ai urbefcluj . circumvallare funt vifae. Fedo
/, ■ H . ■ ■ autem die qui Pentecofte appellatur S,
r « atoms, zam. St r » eopTy.v J m tnixe^ cerdotes doftu templum ingreffi ad'ote’
XSiA&Ton, nz-mp 0! ìeptìs ■ffapiA'j-órns eis rò lepìv un<la ex more minifteria. primum quidem
Sur-,np «.ùroTs eS@- 4», ts& ì ra.i AeiTupylaf 1 0 motum ac .ftrepitum fe exaudiffe dixevpÙToy/
lèi xtninus etpaìmt imAa./iSa.Kcdai xaì runt> de‘nlle vocem quali conferii
3 t iliw r f u l l Sè r a S r à (puns ÙS-póoi^ p ti^ Saim - h in c '^ ò n o d ,^™ ant!f ’ Mrgremus
. 0' a ’ ri-Ar“fl- \ y' / x p 1 . , r» * , vero his omnibus lon&e tera
b & ^ ro Se n » » b lw vs rM l6 ^ : Jcfus quy am Ànanfe^l“ V r
yap mes Avane, Tm , a W , a.ypo,z@-, appo vir plebeius & rufticus, quadriennio pri
'noj-ctpay erav r y TroXepco, m ptaXupz i aeóXias 2 5 cl uam helium effet exortum , adhuc pacata rR om,m
èiplco&jo/s&ìfjYis xcli &j^luj{j(ms, Ix yàv lati rito eop- ci vitate & rerum omnium copiis ab un - ^ ^
4 rio ) ¿9 ìj * cnttióonroìS«3£ Tta.vmns e3o$ riv r a ®e2 ^ a.nte J cum .a^ ^ um ^ ‘em veniffet quo
x«7à r i ieplv, % a.w iv v ScvaGo^v fócero-' ^ S um ^ e f ir i 'ab ^ a ™ ^
- * *>■* rA .-’ s
T w t tm w t * » . hpoavAv/ea. $ r may,3o ab occafu, vox à quatuor v e n ti,:’ Vox
<f>a>ni suri vu/icpi&s xcli vu/itpc^y <P®»ìi erri vrctvra r in Hierofolyma & in Templum, vox in
Acto». t% to (ie8>ifiépai xaì nixrap x j ' v ra tra s r a s iPonl'os & in fponfas, vox in univerfiam
’¡waicàs T&imt -lizpayìi. r S ’ èvemifiav w ts Sv- p0£>ulura' IdcJu.e n.°a \l & interdiu clamifuTu,^
a.>d,az%aavTfs^'B p s r jj H sizó^fuv, x aì nulli vero ex primorlbu? popuh^dirimèm
5 'Opyicuevrts avAAapiSaiein r HtSpumv, g S ta v i 35 om™s Egre fe ren te , hominem corripiunt,
0,/ia. z, vroMais aìxi^oircq crAi(>«7s.ó S\ a S ìv ìp “ tultifque vetberibns. afficiunt. At illenec.
6 IoaitS W ty%ó.fd/iK, a r t !S ia ‘ vpè; r a s ocapótlai- pr0,fe tjlllccluam loeutus, nec eos qui ipfum
V a l e s i i A n n o t a t i o n è s.
3 In codice Maz. Med. ac Fuk. fcribitur
lAiM.'otttlOMIl. niinn nnn cii/nl<r./>e
5 VJfv 0 Intelligere videtur. cardines
quos Gallico gonfie vocamus. Iis enim,appenfa eft janua.
Male interpretes /eras verterunt. Pofthsc Eufebius omifit
nonnulla qua: apud Jofephum leguntur , de eo prodigio
conreftim magiftratui nuntiato. Sic enim interpretor eum
qui tpenvyes à Jofepho appellatur. De quo officio multa
notavi ad hbrum ultimum Amai. Marcellini. Ejus dignitatis
meminit etiam Jofephus in lib. 7. de Excidio
pag. piso. & Lucas in Aélibus cap. y . ubi magiftratus
templi rette vertitur in vulgata editione.
2 K«to'si^ O Mdiu* ut eft apud Nicephorum
& Jofephum. Atque ita fcribitur in codice Maz.
& Med. Quibus confentiunt Fuketianus & Savilianus.
¡¿í&Gaííofd/j,quod non difplicet. 4 Wvgti *s<§d a, ^ Poft hxc verba
virgula notatur in codice Regio, Maz. & Fuk. & apud
Jofephum ; quam interpunttionem fecuti funt Mufculus
& Chriftopborfonus. Ego vero cum Gelenio alteram di-
Itinòtionem fequi malui.
y Kctì ¿gyt&íms ] Prior vox deeft in codice Regio. To-
lephus nec priorem nec pofteriorem agnoicit: cui conien-
tit codex Maz. & Fuk. In Med. adduntur ad marginem.
■ 6 n f°* T8« Tmyy&tc] Scribendum eft Tmúvfe, ut ieg¡.
tur apud Jofephum; quamquam Rufinus vulgatara letti-
onem iècutus eft.
V a r i o r u m .
a Mi5c€euia>ffy/ cvnufa] Hujufmodi Deorum monita ab
Ethnicis esaudita fui (Te, ingruente urbium fato, teftantur
eorum Hiftorici. Paulo antequam Romam exicinderent
Galli, Brenno duce, M. Caedicius de plebe nunciavit Tri-
bunis, fc in nova via, ubi nunc Sacellum eft, fupra aedem
eft*, vocem nottis filentio audiiTe clariorem humana,
qu a magiftratibus dici juberet, Gallos adventare. Livius
lib. V . cap. M yo.
2«w/>/w’«»ì quoque maje/las prafentior, vox
eJert media, mediamque audita per urbem»
Litore ah Oceani Gallis venientibus, Dfo
O ff cium vatis peragentibus, his monttit nos.
Juvenal. S a t.X I .y . i n . v ide Cic. de r.p.
271 . Edit. Lambin.& Val. Max. 1. 1, cap. 7y. de Prodigiis.
. . . . *«] Jefus Anani C'Awiw V r t fo jd u t tu s ' ad
Albmum plagis ufque ad oflà laceratur, & ad fingulos ittus
idem vociferabat : Idque per annos feptem & menfes quinque
facicbat, donec in ipfa obfidione lapis tormento emif-
lus eum peremit. Tear/on. Amah Vaulin. ad ann.Neronìs
9. Chrsjli 62.