e
B E - S G H R Y V I N G Ë
iti alle àtìderé zaaken dienen, enfigvòor
zyn Welvaarén opofferéft -Wilde 5 tnaar
dat hy hem, itìdièn hy defepoftaanvoer-
d è , ortmogélyk veraei* van dien il zou
können Zyn# het welk hy zyn Majefteit
met zoo veci kragt vàh redeheü wift te
Vèrtoonèri, dat diè fig zyné veifchoönittg
zeer wel beValleft liet} màar ondertui-
fchen gaf hy iïg aan de Hfeer Faulcon zoo
volflagen 6 ver, dat hygfeen Zaàken zon*
dèi* zyné bèraading ondernam, waar dóof
hy eindelyk gelegenheit kreeg, òtn alle
Manda'ryns, <jiè tè Voren de meefte in-
gatìg by den Koning hadden, ’et vòlko-
men uit te bohfeh, en ohi aliceli ovfer
dén Géfcft des Konings teheerfehen, Zo
dat dié ¿liefen dèh tìaàttì Voérde, teTWyl
de Heér Faàìcoti hfet garifeh Ryk zoo Op-
permagtig béftiferde, dàt ’er geen middel
Voor èen Siattts Mandafyn was, om daar
eenige verandefìng ih te bemerken.
Dac de Koning alièéh hem, en geen
Mandaryns mefer in ’t beftieren van zyn
Zaakfen betrouwdfe, daarV8n Was dérédfen,
dat hydën Vòrft klaàràabgewfelfen had,hoe
veci Tonnen Gouds en mìllioeneri zÿ hfeoi
vérkort, enhófe elendig Zy ’t arm Siams
Volk van tyd tot tyd gedrükt badeten.
De herten der Siammers wönhy, niet
allefeh door zyn zedigheit, nedrighcit,
engeveinsde yriendelykheit} raaar ook
door âtéii hÿ hfeh Vati ¿Uè die Vöilfe käe-
vfeWyetl Vati die bloédfuigfendé Mandaryns
bevryddè, behalven dit veèlen dèr
zèlvè door zÿn bfeftd daar over geftràft
Wrèfdéh} Waaràantneh befpèurde, dat
hy nifet anders dan bìHykheit, geregtig-
hfeit, eh 1t Welvaren, zoo dès Konings,
als vàti Zyn onderdaanen, zo g t, zonder
fig ergens in té bfevordfeelén, ò f ’t àller-
minfte, dàt ortbetàmélyk was , na fig te
nétneh, waar'doòr hy aan alieneven zeer,
uitgenomen aan de Grootfen, behàagde.
Térwyl nù de Heer Faulcon tot defen
tóp vatì eere òpgeftègen Was , ,fen ’t hart
van den Kònin’g 'zòo volkomeh befat, viel
’ér ifet voor, dat den gtond tot de voor-.
naamfte zakcn der Franfchcn hier gege-
ven hfeeft. ^
Dàt ’ét tòen, feti ài ìang te voren, ver-
ffehfeiäe Biflchòppèh en Priefters derFranL
fch'èfi in Siam gekomfeù warfen , ’ blykt
öns uit de kóinft en Reife van den Bif-
féhóp Van Bèryfe, gèlyk ’fer toen Ook een
Biflchó'p Vati Métellopoìis, en nòg lang
daàr nà Was, die van de Siamitìers zoo
vè'elChriftenèn, a4s’t hfeh mogelyk was,
Zogten te maken,
Zy dedeh dat in ’t eeVft in ’t gehéim,
dog krégen nadferhànd gèlegénhfeit, om
het in *t opénbaar té dòfetì.
Hier tofe had groòtfe aanleidiftg gegè-
ven de toèlfeg vaticènige Mooren, dié,
Om zoo véel mfeer op den Kotìing te vermögen
, hun beft dedén, oiii dien
Vòrfl: Moors te makèn. Ten difen eindfe
hadden zy den Kóning van Golcònda
vooraf wysgemaakt , dat dfe Komng ’er
Wél genegenheit toe had-, maar dac hy
wel door den eenen o f dfen anderén Mo-
hhammedaanfche Vorit daar toe wildfe
aangefogt zytì.
Daar òp zond de Koning Vali Golcònda
een cierlyk gelchreven Alcoran,
ofCoraan, aan dfen Koning van Siam,
irtet een vriendelyk verfoek, om ook ’t
Geloove der Sjais aan te nemen , endaat
beneven een vän de fchranderfte Prie-
fters, om den Koning daar toe verder
òver té halen, en in de gronden defef
Leerè te onderwyièn.
Na dat de Koning van Siarti nu defé
Vorftelykc Gefcbènken,en dien fchoonen
Coraan , ontfangen had, verfogt die
Mòorfe Pàap den Vòrft met zeet veelie-
vèr, bin ’t Geloovc, daar in vervat, tè
aanvaarden, en bood. om hem tc eer
daar tèe ce bewegen j. zyA Màjelteitaan,
o S ÌÓiéc Zyhè Talapoiris over de grondea
van Zynfe , en ovfer diè Van de Siatnfè
Godsdienft in zyné tegenWoordighéit te
rèdékavelen, met venekèring, dathyde
ongegrondhfeit der Siamfe, en dezuivér-
hèìt Van Zyne Leere dfen Koning raid-4
dagklaar aanwylèn zòude.
De Koning , die voorftel niet onge-
grond vindénde, nàm ’er een prfeüVfeai^
e'tì dfe Moòr Zetefede alle de Talapbins en
Siamfe geeileìykeh Zòo pài, dat zy geen
wòord meer wiften te fprfeeken, waar
©Ver de Koning van hunnenc wegèn
Zéèf Vferlegen was , te mefer àlfóò de
Bcrkelafig hèm verfekferd had , dat zy
gemakkelyk tegen den Moor Zoudenop-
mogen.
Ondertuflchen fprak de Berkelang,
op aànràding vah den ifte r Faulcòn^ n’ier
over geVallig met dèh Biflchop Van Me-
tellopolis, die reèds eèn gròòcen naam*
wègens Zyh zòndetliheè bfeqtìaamhfeit,
hier gfekregen had; Wtìke h'emhopégàf,
Van deien Mohhammedaan pài te zullen
zétten, etì de efere der Siamme'rs'teneer-
ften te zullen herftellen, als hy èensmet
hem óver dfen Godsdienft iprèkèfitìiògt J
Waar van.de Berkelang den Koning keh-
nis gaf, die, om niet gehouden te zyn,
die riieuwe Leere aan tc nemen, laftgaf,
dat de Biflchop met defen Moorfchen
Prifefter ih zyn DyVrefen over den Góds-
difenft tedeneeren zou.
Daar op dan beide voor dfen Komng
vferfcheenen zynde, wicrp dèfe Biflchop
dien Moor ten ecrftfen overftàag, fen toón-
de hem de vaìfchéit en ongegrondhfeit
van zyn Leere zoo klaar, dat hy zelfs
bekennen mofelt, ongelyk te hébbeh, ’t
gèen dfen Konittg zoodanig behaagde ,
dat hy daar hit met rfeden gro'rrd barn,
van lìchbyden Koning van Gòlconda te
very
- S p s - S
. Vetfchoöheh, okn dien nieuwen. Gods-
dienft niet tc können aannemen , alfoo
zyn Priefter:in zyne tegenwoordigheit zelf
had riiofeceh bekennen , dat Zyn Leere
geenlihs de rechte was.
Dit geval gaf defen Biflchop niet alleert
grobte agting, maar by den Koning ook
zulken ingang, dat hy zoo aan hem, als
aan alle andere Roomfche Prieiters, op
aarirading Van de Heer Faulcony ~ toeftond,
hunnen Godsdifenft door ’t ganfeh Ryk
Voort te planten. Däar beneven liet hy
voor dien Biflchop een deftig huis, Kerk,
en Queek-plaats bouwen, en bewees
hem alle gunften, diehy maar kon bedenken
hem aangenaam te zyn'.
Defe Geeftelyken, hier door zonderling
aan de Heer Faulcon verplicht, verhifeven
zoodanig by de Geeftelyken in
Vrankryk, en by den Paus van Romen,
dat Louis de XI v . hem' dä'äF op de 'Rid-
der-ordre van St. MichieT^ en de Paus
hem, behalvenzynenzegen, tweeiilvere
kruiflen in zyn wapen toegefonden heeft.
Om dit nu weer te erkennen , heeft
de Heer faulcon vah deien Koning van
Vrankryk by dfen Koning van Siam met
geen kleenenophef geroemd, endenzel-
ven hem als een Vqrft,, . aan welkers-
vriendfehap' het Siätös; Ryk ongfemeen
veel gelegen was, aangeprefen, waarop
A°. 1685 ook dat aanfienlyk gefantfehap
van den Ridder de Cbaumont aan den
Koning van Siam , *t geen Monfr. 1a-
chart zoo uitvoerig belchryfc, gevolgd
i S , waar nevens toen ook alle die Jefui-
ten , die naderhand na China gingen ,
gekomen zyn, die door hunne kennis in,
de Sterre-meet-künde, en veel andere
fraeje oefFeningen, fich by defen Vorft
Zoo aangenaam hadden weten te maken,
dac zy reeds voorgaven dien Koning al
meer dan half bekeerd te hebben , en
geen twyffel ’er aan ftelden, o f die Vorft
zou in körte de Chriftclyken Godsdienft
aannemen, dat egter zulken vaart niet
geloopen , en een heel anderen uitilag,
ganfeh Bluten Huhne verWagtihgV'l"g5hacr
heefc.
Aitoös, gelyk deFranfchenvolkomen
de gunft van de Heer Faulcon befaten, en
de Heer Faulcon weer geheel en al mee-
fter van den Koning was, alibo mein-
den de eerften door hem nu, met fich
hier zoö voordeelig neder te flaan, een
weg en middel gevonden te hebben, om
Hpnnen zoberen handel voortaan geheel
Indien door uit te breyden, alfoo men
geen beter noch gelegener geweft, om
alle Icuften te bevaren, wenfchen kon.
Aan de andere zyde was het voorne-
fcien vaa de Griek ( die nu zeer groote
fchatten reeds vergaderd had, maat voor de
Grooten en Talapions banger dan oit te
voren begon te werden, alfoo hem die
f te laft leiden, dat hy Siam äan den Ko-
. ning van Vrankryk zogt over te gevenj
en hen alle Chriftentedoen werden) om
Siam, dat hy nu wars begon te werden,
te vferlatcn, en om zyn toevlugt met alle
zyne fchatten by den Koning van Vrankryk
te nemen} maar hoe menigmaal hy
den Koning daarom verfogt had, hy
Wilde hem noit ontflaan.
Wat nu den Vorft betrof, die vond
fich met dit grootsen aanfienlyk Gefarit-
ichap, van den Ridder wel
Zeer verheerlykt, alfoo hem dit ontfag,
aanfien en veel luifter by alle de Vorfteri
van Indien toebragt j maar hy had geen-
fins in zyne gedagten, om van Godsdienft
te veränderen, hoe Zeer hem ook die
Gefant, ende Griek, daaromaangefpro-
ken had, alfoo hy daar in te veel iwarig-
heden te gemoet zag-, oordeelende hec
gunft genoeg aan hem bewefen te zyn,
dat hy de Franfchen en alle andere Prie-
fters toeftond, ’die in zyn Ryk te ver-
breiden.
Echter is Het Waar, dat hy, uit defö
eh gene infichten van Staat wel eenige
Ipreekwyfen gebruikt heeft , waar uit
die Gefant, cn de Heer Faulcon , niet,
anders konden vatten , dan..dat hy groo-
te genegentheit tot deü Roomfen Godsdienft
had.
Het is ook zeker, dat die Koning eeri
ongemeene zucht voor de Franfche Na-
tie opgevat had, en fich in alle gevalleü
van hen bediende. Dus gebruikte hy
den Vefting-bouwer La Mare ook, oni
zyne voornaamfte aan Zee gelegene Vc-
ftingen, tegen over Bankok en^Mergim,
geheel cn al op de Europifche wyfe te
verfterken, cn van allerlei noodige Krygs-
voorraad te voorfien, gelyk hy ook den
Ridder de Fourbin, om fich daar van in
zyn Legers te bedienen, den Overfteri
de Fargues, en meer andere Krygskündi-
gen, by fich behouden, en den laatft ge-^
melden met eenige Franfche,Krygsknech-
ten, als Overfte in *t kaftcel van Bankok,
gepTaatft'fieeft.
Hy heeft A°. id8r metdeÖofterZon,
by ’t zenden van zyne Gefanten na Vrankryk,
ook zonderlinge bcwyfen van zyne
achting voor deze Natie gegeven.
In later tyd, o f ontrent A6.iö87zyö
’er door dien Vorft Weer eenige Siamfe
Gefanten , met een PortugeesSchip, eh
groöte Gefchenken na Vranlayk gefon-
den j doch dit Schip is ontrent 60 my-
len bezuiden de Tafelbaey, o f by de
Struis-baey, verzeild.
De Gouverneur van der Stel zond ’er
Wel volk na toe, om ’er zoo veel, als’«
mogelyk was, af te bergen, en aan de
eigenaars weder te gevenj döch zy ont-
hielden .’t eerfte, vergatefl’t laatfte, eh
kapten de goude en filvere Lampetten,
Kah|