Men ziet ze zoo wel aan de ftranden,
als äan de Oevers der Rievieren , daar zy
opLommerryke Boomen, en op de fteile
Klippen zittende, de Vifchkens, en Garneelen
, in ’t Water beloeren, en zeer
behendig weten te vangen. Ook aazen
zy fterk op die groote Neften met witte
Mieren, die zieh hier en daar in’tBofch
in de holle Boomen, o f van buiten ’er te-
gen aan, vertoonen, daar zy wel by ge-
vangen zyn. Als ’t läag Water werd,
loopenzy, gelyk de Snippen, en kwik-
ltaarteg^1 na ’t Strand , om haar koft te
zoekeh.
Zy-maken haar Neftqjin een kleyagtige
grond op fteile: Oevers, cn dat wel zoo
zcker en wel verzorgd , dat men ’er
naeuwlyks bykomen, en ook te gelyk
zoodanig, dat het ryzend Zee-Water
hen niet befchadigeri, nog haar gebouw
nat maken kan. En daarom zyn de Inländers
gewoon den ingang van ’t Neft
toe te floppen, en van boven na beneden
te graven , om de Vogel zoo levend te
krygen.
Men ziet beide deze Vogels meeft; in
de Regen-tyd, en zy werden veel in de
Maand September gevangen.
Dat nu deTohorkey de rechte Ys-Vogel
is, die men in Europa heeft, en die
men in de Winter daar aan de hooge Oevers
der Rievieren , en elders vangt, daar
aan behoefd men niet te twyffelen , ver-
mits die d o o r E ie d e n , d ie b e id e d e z e V o gels
by een gezien hebben , <onderzogt,
en waar bevonden is.
De "Mal- In Amboina valt ook een wild Hoen ,
leoe, of dat wat kleener, dan een tarn, eneenig-
Ve ld^ 2*ns van gec*aante ® een Faifant is.
Hoen. Deze Vogel is kleen van kop in opzigt
van zyn ly f , welke na zyn bek toe fpits
toeloopt, hebbende een klein kuifje (gelyk
wel zommige duiven) in de nek.
Hy is kort, en recht van bek , gelyk
andre Hoenderen, en in ’t midden des
zelfs heeft hy twee neusgaten. De plui-l
men van de kop , en aan den hals, zyn
kort, ftaande zeer ydel, zoo dat men ’er
zyn roode huid door heenen zien kan, ja
zelf de hals is ook kaal, en zeer rood.
Hy is groot van oogen, met een roffe
kring ’er om. Daarbeneven is hy dik en
bolagtig van ly f. De vleugels en ftaart
loopen rondagtig en kort, over ’t ganlch
ly f zyn fyne vederen wel zwart 3 maarden
rüg is vuil graeuw, als o f hy met ftofen
aarde beiproeid was. Hy is lang van poo-
ten, die grof en fterk, boven met zwar-
te , dog beneden met rofle pluimen be-
kleed zyn. Aan de zelve heeft hy groote
Jange teenen, waar aan men ftompe
klaeuwen verneemd.
Deze Vogel heeft een luidc en kakel-
agtige ftem, die eenigzins na het fluiten ‘
gelykt. Hy ichreeuwd in de Boftcheii
zoo fterk, dat men hem zelfs van verre
al bekruipen kan 3 dog zoo ras hy eenig
Dier, of Menfch , gewaar werd, rekt
hy zyn hak, en lange pooten uit, en
peurd aanftonds op de vlugt.
Het wonderlykfte. in deze Vogel is ,
dat hy, /choon geen groot lichaam hebbende
, nogtans zulke groote eyeren legt,
alzoo zy grooter, dan Enden- ja zommige
grooter,- als Ganzen - eyeren , zyn»
Deze eyeren bevind men langwerpig,
hcht-rood , en met-fyne puntjens be-
iprengd te zyn. Om deze te leggen,
maakt hy groote hoopen in ’t Bpfch ,
die byna als kleene heuvelkens van mulle
en zandagtige aarde, wel }, 4 a f .voeten
hoog, en 3 a 4 vadem in ’t rond , ten
deelen met Ryskens vermengd zyn, onder
welke hy zyn eyeren verbergd , la-
tende die van zelß door de tyd en de
Zon uitbroeden, körnende de Kiekens'
ten eerften al met pluimen bedekt ujt.die
heuvejs, en als jönge Düiven tevöor-
ichyn 3 dog die zyn, om hare wildheid,
zeer kwalyk op te kweken, hoewel men
zeeenige tyd lang in ’t leven behouden
heeft.
Men vaugtze in de Regen • tyd met
ftrikken. Als hare vlerken nat werden,
können zy niet fnel loopen. Zy vliegen
niet hoog, maar loopen zeer fnel, | zoo
^ tz y n ie t licht te treffen zyn. De ou-
- do-Byn «icfc»l3M»~t£ijng fr pn
Zy onthouden zicn m1cke Böflcheh
en ook wel aan ftrand, daar zy zckere
wormpkens , haar koft zyndp, komen
zoeken. Ook eeten zy geerne de Seme-
len van ’t Zagoe-meel, of de Eela, die
mert anders de Verfceds , en andre Die-
ren, wel te eeten geeft,
Syzynvet, fwaar, enaangenaam., om
te eeten, gelyk ook hare eyeren, die van
binnen meeft met een geeledoyer vervuld
zyn, en die men op de markt veel te
koop brengt.
Op Boero, Bangay, en, Celebes^ valt
een grooter flagg welkers eyeren grooter,
dan Ganzen-eyeren, zyn.
De Haan , of ?t Manneken van. deze
Vogel, heeft meer rood ander het zwart
loopen, ook heeft hy een ichoqne lange
kam op zyn kop, is hooger van pooten,
en heeft geen ftompe ftaart, maardezel-
ve is met veel meer vederen voorzien.
Hy heeft een uitermaten fterke ftem j
ten deele na ’t blaffen der Honden, en
ten deele na ’t maeuwen der Katten
gelykende, roepende zeer helder, Wau\
Wzu uit, hoewel zy dat meeft by nacht
doen.
Het is opmerkens-weerdig , dat dit
Veld-Hoen, zoo als het een ey. gelegt
heeft, van' zieh zelven valt, even eens
als
'als een , die de valllende ziékte heeft j
^ dog een hälfuur daar na vliegd het weer
henen. Het is ook daaromf, dat de Am-
boimzen ziekte (by de Maleijers ,
JAati Ajam 'i dat is, de vollende ziehte,
of eigentlyk de dood van 't Hoen genaamd,)
Mema ( ’,t geen . dezé vallende ziekte van
dit Veld’Hoen betekend) noemen.
De naam, die zy aan dezen Vogel ge-
ven, is Moeleoe, ofMalleoe, or anders
ook wel, Mema j en. op Cer am, Moma.
Ik vin<3 onder hunne Vogels ’er een,
DeLang- ^iens naam in ’t gemeen , Moeloet Pand-
dd Langbck is. :
Het fatzoen, en de groote van de Vogel
« is als die van eenEnd-Vogel, en in
allen deelen daar zeer wel na gelykende.,
Hy is wel zoo groot, en wat ronder
• van kop, als een End-Vogel, wat ronder
van oogen , donker-graeuw van verw ,
dog met zwarte ftreeken gemengeld, en,
Voör al boven de oogen. Í
De -bek is wel een groote hand-breed
lang, zwart van boven, en beneden graeuw
van verwe , na voren wat ipitzer toeloopende.
Hy is lang en dik van hals, even eens
ais een End-Vogeí , en is de zelve zeer
fraey van zwart en graeuw gemarmerd,
hoedanig ook de rüg , hoewel die wel
meeft graeuw is. ,
De vlerken zyn Heerlyk violet en bruin-
-agtig gemarmerd. De borft is licht aich-
' ' 'graeuw. De ftaart is gemarmerd , ge-
' lyk de vlerken, en eveneens, byna , als
die van een Dpivp. . . .
De pooten zyn redelyk lang j metdrie
ftompe lange teenen ’er aan , waar yan
de buitenfte de langfte , en de binnenfte
de kortfte zyn} dog men ziet ’er de vlie-
zen , die men in de End-Vogels heert,
1 piet tuflehen beide« l v, •>
Wv' vertoonen den zelVen na t leven
■ by de Letter T afgeteekend
- Längs Strand ziet men hier ook zeer
De Maf- vee¡| y 0crels die de Amboineefen Boerong
M M aforfc noemen,-en dat een zoort van
Soip. Hout-Snippenis, die van groote als een
agterftc (die tegen de voorfte aan gekeerd
ftaat) de kortlte is. ;
Wy vertoonen den zelven by de Let- j^a>tLe;
ter V. na’t leven. ven ver
De Amboineefen hebben nog een fraeijö beeid.
Vogel, die zy Latoe WaJJi, of den Ko-
niñg der Velden noemen.
/ Deze heeft groote gemeenfehap met De Laden
ionge Duif zyn.^ .
Zy können van lengte een lpan haalen,
zyn redelyk lang , zwart van bek , en
ook zwart, en kleen. van oogen , om
welke een roode kring loopt.
Hy is aan de kop en hals licht- aich-
graeuw gemarmerd , en op de vlerken
z e e r donker-bruin van grond met veel
wit gefpikkeld j dog de ftaart, die
wat ^its en kort, is, lichter gemarmeld.
Bintapoe, bevorens van ons befchrevcn
. . . . - r . « - ningder
Hy is 10 duimen lang. De kop is Velden^
groot en breed , de hals dik , de bek
bloed-rood, breed , een weinig omge-
krömd, en aan ’t einde zwartagtig. Dé
kop en hals is van een bruine Aard-ver-
w e, cn de vlerken zyn mede van Aärd-
verw} dog wat met blaeuw gemengeld.
' , ,
Zyn borft en buik is wit , ook
heeft hy zeer lange bleek-groene en fter-
ke pooten j waar aan hy vier. teenen met
fcherpe klaeuwen heeft, van welke tee-
hen de drie voorfte redely k lang, dog de
De flagvederen zyn zwartagtig ¿
en aan ’t uiterfte der vederen ziet men
een witte vlek j als van een haWe Maän y
en de agt voorfte zyn in de midden wit-
agtig, met eenig blaeuw gemengd. De
rüg is wat donkerder j dog onder de zelve
loopt eenig Spaanfch-groen, gelyk de
ganfehe buik mede van deze läatfte verw is.
De vederen van de ftaart zyn aan ’tbe-
gin van die zelve verwe 3 dog aan ’t ein-
de zwart.
Hy is kort van pooten ¿ die van zytl
fchenkelen tot ’t uiterfte der teenen maar
anderhalven duim uitmaken., Deze zyn
rood , en van yier. dünne teenen met
zwarte kromme klaeuwen voörzi'en.
Aan de flagvederen is nög dit ,"dät de
eerfte korter, dan de tweede is.
In den bek werd men een lange fpleet
gewaar, die hem in de plaats vanjzyn
neus-gaten verftrekt.
Zyn oogen -ledeh zyn geel, en hy iS,
zeer fei van gebit. Hy aaft op fprink-
haanen , Kevers , enz:, zoekende zyri
koft in de verlatene Bofch-Thuinen.
De Amboineefen noemen hem ook wel
Manoe Ñitoe, dat is ,' de Duivels - Vogel j
om dat hy een zeer naar cn klaaglyk ge-
huil in ’t Bofch maakt , gedurig niet anders
dan Oewey, Oewey , met een groot
gejammer uitroepende.
Hier,valt ook een Vogel, die de naam De Kales
van de Calefater, of de Klapper, by ons , f*ter.
en, by de Amboineefen die van Manoe fa *
hau draagt, Hy werd zoo genaamd, om
¡ dat zyn gemeene ftem, van Top Top ,• en
I Joep Joep, even eens klinkt, als of men
| een Seheeps-TimmermaneenSchiphoor- 1 de kalefaten. Het is een Nagt - Vogel,
van fatzoen en groote als een Nacht-
U y l, of een Sperwer 3 zynde over ’t
ganfeh lyf wonderlyk fraey gemarmeld,
en gevlekt. Hy is öntrent* 10 duimen
lang , en niet veel van een Hout-Snep'
verichillende. ^
De kop is zwart, met graeuw fynge-
. waterd. ook is ZV plat« cn sedrukty de