itf4* • dat eindelyk in een hevig gevegt veran- i
derd is, gedurende het welke den Afliftent |
Rrcmias "Jeremias de Waal in een pagger beföt,
en een cn d ° or de Portugeefen met eenige ver- I
giftige pyltjens om ’t leven gebragt \
wierd ; behalven dat zy ook eenige I
Matrooien fwaar gewond haddea.
Kort na dit voorval komt tfeBootsmah
Van die Fluit, van alles onkundig zynde,
in ’t quartier der Portugeefen wandelen
, daar hem door een Portugees zeer
moorddadig ’t hart afgefteken Wierd ,
Over welke twee fchenddaaden men de
Portugeefen by den Koning. aanklaagde,
ten einde de fchuldigendaar overgeltrafc
mogten werden.
Na dat hier ové* Rigters geftcld, en
die twee gevallen in al hare omftandlg-
íieden Waar bevonden waren, wifi men
geen middel onl aan te wyferi, wie de
regte moordenaars väfi defe liedfin waren;
dog om hier egtet uit te raakeö, velden
defe Reglers het vonnis aldus, dat de
oudfte Portugees in ’t huis, daftr de Waal
gedood was, zou fterven, o f anders den
Schuldigen moeten aanwyfen, gelyk hy
'ook daar op ten eerften vaftgefet wierd.
‘ Wegens den Bootsman zouden zy ,
volgens ’S hinds wetten, 300 thayl, en
een boetaariden Köning, betaalen. Waar
tegen de Opperhoofden inbragten, dat
ons blocd voor geen geld te koop was,
en dat de dood van den Ëbotsmân door de^
dood vàn zynen moordenaar alleen te boe-
ten was, weshalven zy verfogten, dat de
Koning dog niet geliefde toe te ítaan,
dat men dit met geld afkoopen zou, al-
föo zy dan dagelyks van de Portugeefen
zulke moorden af te wagten hädden.
Ondertuflchcn wiften de Portugeefen. f 1*!?
met hunne gefchenken b y den Koning., Mjp*
en anderen, zoo veel ùit te werkeri, dat over.
de ter dood gevonnifte Portugees los
gelaten, en iriet het betaleri van 3 00 thayl
vry gekeurd wierd, waar mede ook de
zaak van den Bootsnään vöoräfgedaange-
houden, gelyk ’er aan ons in ’tgehcel
600 thayl voor die tWee moorden aange-
boden wierd. En alfoo onfe Öpperhoof-
deri dit bloed-geld niet wilden äannemen,
belaftte Zyn Majefteit dit geld in handen
van zynen Gehcimfchryver, Qknea Tire-
me dois re ftellen.
In dit zelve jaar verfcheerie'n de Portugeefen
hier met een aanfienlyk Çar-
galòcn van Zyde, en verfcheide Zyde
Itoffen, met voornemen om die op den
naam
2541. naam van defe en gene Caitibodifche
Kooplieden na Japan te vervoeren, om
daar dóor te beletten, dat wy hen in Zee
niet aantaften, en ohs aan hen wreeken
mogten;
, Zy deden dit ook, gelyk zy diedaiiin
z Jouken geladen, en die in ftaat gebragc
hebben,^ om onder opfigt van een Chinees,
cn een Sjahbandaar, na Japan tfe
Zeilen ; dog alfoo zy vrefesden, dat onfe
Fluit Ooftkappel, die met een lading
van Cambodifche Waarcn na Japan nu
mede zeil'vaardig lag, hen waarnemen
mögt, deden zy den Koning verfoeken,
dat hy aan die Fluits Opperhoofden be-
liefde te doen verbieden, van hen jn Zee
aan te taftem
' Onfe Opperhoofden dederi den Koning
aanfeggen, dat de Overheden van
dien Bodem hunnen geheimen laft ván
haar Edelheden hadden^ om alle Vÿan-
den, die zy in Zee dntmöcteö mogten,
aan te taften, weshalven het in ’t vermögen
der Opperhoofden alhier niet
ftondjom defen laft van haar Edelheden tegen
tfe fpreeken, Waar na zy fig oo‘k geen-
fins gedragen zouden, weshalven de Heer
Regemortes by *t langer ophouden vändit
Schip, over alle fchadfe en verdere möfe-
jelykhedfertj_ een zeer kragtige betuiging
deae, alfoo dit Schip zyn tyd van noo-
deo had, om in Japan te können geraa-
kcn.
Äbel De Schipper defer Fluit, AbelTafman,
neemt11 betuigende niet langer te mögen wagten,
eenjouk. liep 3 dagen voor defe Jonken in Zee,
kruifte eenigen tyd op de zfelve, kreegfc
beide eindelyk in ’to o g ; dog wierd maar
meefter van de eene , alfoo de andere hem
door de duifternis des avonds ontfnapte.
Hier over betrokken de Portugeefen
de önfen naderhand in regten ; dog tcr-
wyl dit A°. 1641 voor den Regter dien-
de, wierd diegrouwelykemoordvanden
ouden Koning en zyn Zoon uitgevoerd.
Na dat fig , die voornöemde igewel-
denaarnu Vaft genofeg op den Throött
gefet had, wiften de Portugeefen door
groote gefchenken aan hem, en eenige
van zyne Vrouwen, het zoo verre te
brengen, dat de Koning niet alleen, over
*t nemen en aantaften defer z Jonken,
aan den Heer Gencraal na Batavia fchreef,
maar hy ontbood ook den Heer Regemortes
by fig, eifchende van den zelven, dat
hÿ alle die goederen, die wy in die Jonken
genomen hadden, aan de Portugee-
fen zöude hebben Weder te geven. De
Heer Regemortes, daar ganfeh niet toe
genegen, overlei die zaak rypelyk met
de Zynen, en vond goed cen preuve te
nemen, o f men door gefchenken zyn Ma-
jefteit niet zou können Winnen, om ver-
andering ontrent dit vonnis tc krygen.
Ditgelukte, tegcn verwagting, zeer
wél, zoo dat de Portugeefen, wanneer
zy na onfe Logic qüamen j om dat ge- Bewe-*
veld Voiinis üit te vocrcn, laft kregen te ging daar
moeten vertrekken. . " over
Zy deden dit wel; dog gingen met een
vepl gtooter gefchenk, dan hun vorige^
na ’t Paleis, beftaande in een gift van
6öo thayl, die hen belaft wierd dáaf in
zeker vertrek te laten j en tot een nadet
tyd , alfoo de Koning ná Suiten gereuen
was, te wagten 5 hóeWel zy niet
lang daar na hun oogwit zoo veel te be-
ter bereikten.
Aangefieii nu onfe zaaken hier höe langer
hoe meer na hun einde fcheeiien tc
hellen, en defe Koning nergens ordreop
ftelde, maar in tegehdeel den genen, die
hem’t meeftgaf, begunftigde ; vond de
Heer Regemortes geraden, Zelfs eens na DeHeer
Batavia te gaan, oiti haar Edeíhedétífeen Hegenet
verflae van 1 r , Tr önfe zaaken« én van ’t■ R»at Ao<. gedoente des Konings, te geven, en} voor ,^41 na
al, om fig zelven , alfoo hy donkere Wol- Batavia;
ken komen za g , vari dit Comptoir te
ontilaan.
Hy vertrok in dcmaaridDecemberdes
jaars 164z van daar, by welke gelegen-
heit ook de Onderkoppman Wußhof ona
Äyne verlóífing van hier verfoeken dede j
alfoo zyn verband ten einde was..
Daar op quam de Fluit de Oran jebooni
in de maand May A°. 1643 hier, met
welke de E. Wußhof verloit, en met het
Cambodifch Cargaloen den zo Juny
over Tayouan na Japan gfefonden wierd;
De Heer Regemortes, voor zyn vertrek
van hier verfcheide beWyfcn van den
moorddadigen aard des Konings öntrent
anderen beipeurd, en zelfs gevallen ge-
had hcblftnde, waar by hy voor zyn eigen
leven begon te vreeién, had daar
van, by zyn komft op Batavia zoo veel ,
opening aan haar Edelheden gegeven ,
dat hy verfogt van dit Comptoir ontfla-
geri te zyn.
Alle de aanbiedingen van haar Edel- Komt A.
heden waren in x ccrft niet bequaam,
om hem te doen veränderen; föaar wan- Gefant
neer zy eindelyk voorßelden , hem als enwerd
Gefant te zenden, met vertooning, dat deerlVk
hy dien niet aan ’t leven zou durven ko- ^ eQe
men, liet hy fich eindelyk weder bewe- ver-
gen, hoewel dat niet zonder groote vree- moord.'
fc, die hem nog altydbybleef, gefchie-
de.
Hy vertrok dan in die hoedanigheit
herwaarts, en quam ’er den 30 September
defes jaars , met cen fchoon Oorlogs'
Jagt. 1
Den ¿7 November daar aan, verfogt
hy gehoor by den Koning te hebben 3 dat
hem wierd toegellaan.
Hy ging dan op dit bekomen vérlof,
met i z oppafiers, en met een grooten
treyn van Kooplieden, Schippers, en
Affi