als men\Vel te GorintKus vond * die *t goud
zeer naquamjahdere houden het voor Ori-
ehaleum der Ouden* dog die fchyneii
niet te weten, dat het door konft ge-
maakc \verd. Het valt hier veelj dog
zoo goed niet, als op Borneo en Sumatra.
Munt De munten, die men hier heeft, zyn vermeream"
^ e,'^e- De T ik a l, een fraeje filvcre
munt (die by Monf'. Loubere zeCrwelaf-
gebeeldis') döet 32 ftuivers. Hetfchy-
nen twee hcupen tegen een te zyn,waar
op men 2 kleene raerkjens liet. Daar
zyn ook halve, en quart Ticalsj en Maa-
fen, die ;odk van ’t zelve fotfoen § dog
maar 6 ay ftuivers ruim weerdig zyn.
DeFoewang, dieal medeZoois, doct
rnaar ^i 'ftuiver; de Sampay ftuiver,
en de L-'ayning 12 penningcn ruim. Ook
gaan hier Maldivife Cauris, en.zekere
bchelpkens van Borheo, van Welke ’er
6 a 706 een FoeWang doeh.
Gelyk de Siammers ten deelen van de
Chineefen, Peguaanen, enCoetsjientsji-
fen oorfpronkelyk Zyn, alföo fweemcn
zy-inweeien, taal, en gebeerden, zeer
fterk na de zelve } dog zy vallen bruiner
als de Chineefen, en zeer plat van 'freien}
ook zyn zy de langfteniet, korten
Wat ftomp omgekromt van neüs, fwart
van tanden (die zy met zekervernis zoo
znaken, en dat by hen een gröot cieraad
is) zonder baard, en zeer groot vanoo-
rcn.
In hun Hun taal is als een byfonder Diale&us
fchrift van >c Chinees , en heeft defe, gclyk de
&c, * Tonkinlc, Coetsjientsjirieefe, Cambo-
difche, en Quinamfe taalen, zeer groo-
tc overeenkomft met de zelve, en hoe-
wel ieder een taal op fichzelven is, können
nogtans de Geleerdcn malkanderen
in hunne fchriften mecft verftaan, alfod
hunne Charafters, en letter-greepen
(waar van fig wel de Gelcerden, doch
ceenfins de gemeene liedcnonder hen bedienen)
een en de zelve zyn; dog de uit-
fpraakvan ieder defer volkeren, van zul-
ken Character, verfchild geweldig veel7
Buiten hun gemeene, hebben zy nog
een Hoofd-taal, Waar in de zaaken van
den Godsdienft door hunne Priefters be-
.fchreven wierden. Zy wierd ook wel de
Balifche , en ook de Sanfcritle taal ge-
naamd, die met haren Godsdienft ook
hären oorfprong van deKuftChoroman-
del heeft, en alleen hunneT alapoins, Pric-
fteren en Geleerden bekeijd is.
Zy maken hun papier van oud Cat-
toen, en ook van de fchors van den boom
Ton Coe} dog het valt zoo glad en ef-
fen niet, als’t onfe.
Hier op fchryven zy met Chineefen
Inkt, en met een grime o f een priem,
‘ ook op bladen, byna als de Palm boom,
Tan en de bladen Bailan genaamd, die
zy lang-werpig vierkant fnyden, cn maken
hunne boekenuiteön lang blad , dat
zy niet rollen,, maar even alseenfcherm,
in de lengte, dognietinde brecdte,toe-
Vouwen.
Zy fchryven niet by Charafters, als
de Chincelen en Japanaers, maar by re-
gels van de harid, en duidelyke woor-
den, volgens hun A. B. C ., Waar in zy
46 letters hebben. ,Dog Weten van geen
orcographia, en maken tuftchenklinkers
| en medeklinkers geen onderfchcit. Ook
kennen zy geen tcekenen van ondcrfchei-
ding in een fin, als commata, pun&aj,
&c. Egter is hun fchrift fraeij en ge-
lykt cenigfins na Italiaans.
Het is een zeer goedhertig} dog luy
eh traag volk, waar mede egter wel om
te gaan is, hoewel zy trots enhovaardig
van gang, vry wat bedrieglyk, leugen-
en fnap-agtig vallen. Ook zynzy door-
gaans kleenhertig voor den vyand, dog
wreed tegen die genen, daar zy meefter
over geworden, of die van hen verwon-
nen zynf Zy nebben vanfich zeiven, en
van al wat in hun land is, zulke groote
gedagten, dat zy meinen, dat daar niets
by te vergelyken is. De Mans Zyndoor-
gaans groote Heeren, tn de Vrouwen
hunne flavinnen} die ’t werk doen * en
nevens hunne flaven werken moeteft. Ec-
nige egter erneren fich met vilfchen, vaa-
ren, den landbouw, o f met eenig Äm-
bacht, en ook wel met ’taanquekenvan
vee} hoewel ’er ook groote Kooplieden
onder hen gevonden werden;
Hunne kleeding enipyieverichildniet
veel van andere Indianen , gelyk men die
zeer net} in’ ’t Werk van A.Bogaard en
andere, befchreven fiet.
Zoo men hier trouwen Wil, moet men
met de ouders van de dochter fpreeken,
en zyn Bruid met een Bruidfchatvanhen
koopen, en fchoonzy’er vericheide hebben,
hebben zy egter maar een voorna-
me VrouW, daar al de andere onder
ftaan.
Ook ontdekt men dit onderfchcid aan
, de naamen , die defe vericheyde Rinderen
aan hunnen Vader geven : want
die van de eerfte Vrouw noemen hem
P ö ,5*of VaaerT^en die van de"andere
Vrouwen Po Tsjaonj of Heer Vader.
Een man mag hier zyn Nicht, enook
wel twee Zufters na malkanderen , dog
niet te gelyk , trouwen j dog de Köningen
fien daar niet na, en trouwen niet
alleen hunner Vrouwen Zufters, maar
ook wel [ de Moeders en Dogters te gelyk
(gelyk A°. 1633 gefchiet is) ja daar
zyn ’er geweeft, die fich met hun eigen
Dogters vermengd hebben, om dat zy1
oordeelen geen Weerdiger nog hooger
bloed te können verkiefen.
De Vorft,die A°. i<S8p regeerde, had
zyn eigen Zufter .tcn Gemalinjgenomen,
teel-
Hunne
Huwely?
ken.
Over-
fpels
ft taffe.
Siektegeneefoig.
R a r e
Lyk-behandelingen.
! 'e]ndc,d“ r ef n Dochter by, raet Welte
by naderhand getrotiwd is; en die Nam
wie’rd wterd. nOnVde°r dTe nge mHeeefnfele lli>e den egter
vmd men doorgaans maar een Vrouw.
Het recht van een man is hier 200
g 00c, dat hy 2yn vrouw en kinderen
(uirgenomen zyn eerfte vrouw, die hy
cgter wegzenden kan) mag verkoopen }
maar zy mögen nog malkanderen, noe
hunne kinderen, dooden.
ook van zyn vrouw feheiden;
yw il, en weer met een andere trou-
wen, maar van overfpel hoort men hier
weinig, alfoo een overfpeelder en over-
W l m m m voor den Oli&nt, den
Beul van dit en veel andere Oofterfe lan-
oon, geworpen, in de lucht eedineerd,
pfett«eivtandCn se™ jien> en vorder te
u SctraPt werd.
flegte huifen, in welmkee,e (gl egleyrkic hoVo kna dine
py e, zy t naaft by de Chineefen rc ver-
gelyken, hoewel die wel zoo prächtig
Warineer zy hier fiekwerden, pence-
len zy o f fich zetven, of door Inlandfe
artlen, en genees-vrouwen, hoewel zy
geen kennis van de Genecs- Heel- of
Ontleed-kunde hebben. Ook zyn zy vol
1 JBygeloove, en daar door ook aan die ge-
dagten vaft, dat veeledoor toovery fiek
gemaakt, en dierhalven ook zoo weer
moeten genezen werden, waar in zy veel
andere Oofterlingen gelyk zyn.
Hunne dooden zyn zy gewooh niette
o egra ven; maarteverbranden, ,u itg en o .
men van zulke, die fich zelven om hals
g ragt hebben, o f verdronken, onder
de voet geftooten, of ookvandekinder-
pokken geftorven zyn, welke zy ofindc
Bollchen, ofinde Rivier werpen, ge-
loovende,vdat der zelver zielen alemme
nog werven, om ook andere menichen
zoo veel quaad, als zy maar können, te
Met . wat voor een prägt die verbran*
ding der Grootengefchied, welkerstoe-
ltel wel eenige maanden o f weken aan een
duuren kan, zou men naeuwelyx geloo-
,^n welken tuflchen-tydde dooden
gcltadig beweend, en van, de bloedver-
wanten rouw, op hunne wyfe, gedragen,
dat wel ’t kragtigfte door ’t affcheeren
van t hoofd-hair vertoond, en ’t geen,
by de dood van een Koning, van alle de
onderdaanen, opeenhooge ftraffe, ge-
daan werd.
Hoe bedroefd men dan is, kan men
daar uit afnemen, dat ’er ondertuflchen
op allerlei fpeeltuigen, en op fluiten ge-
lpeeld, fpeelen vertoond , en vuurwer-
ken aangefteken werden. Nogtans is
men dan met H. bedryven befig, ’t zy
met aalmoeflen aan arme lieden te geven,
H I . D e e l .
o f wel met de Priefters voor de Ziel , en
welftand van den overleden te laten bidden.
En alibo dit verbranden met zynentöe-
ltel geld koft,, zal de armfte Siammer
zeit altyd zorg dragen, dat ’er een pen-
nmgsken over blyve, waar van hy eei-
jyk kan verbrand werden.
Daar na werd de ailchc des overleden
by een gefameld, in een kiftje byfonder
gedaan, met H Oliegefalfd, en dan in
een van hunne Tempelen begraven.
_ W y zouden meer daar. van können'
fchryven j dog dan ’t zelve ’er af moeten
feggen j dat by anderen reeds overvloedig
gelegt is, weshalven wy hier van afftap-
peri. . .
Zoo de ouders komeft te fterven, er- 't Erf-j
ven de kinderen, en by gebrek der zel- regt hidr?
yen, de broeders en zufters, daar na de
ouders, en als die ook ontbreeken, zufters
en broeders kinderen, waar na 3 äl-
Joo men hier niet verderjerven mag, de
Koning erfgenaam van alles is} dog volgens
de wetten der Siammers, gaat het
deel van de geftorvene in drie deelen, een
deel voor den.Koning, het tweedevoor
de Pneftercn, om ’t aan de uitväart tc
bekoftigen, en *t derde voor de vrouw
of kinderen, dat dan weer in ecu
minder deel voor de byfitten en hare kinderen
verdceld werd.
, De Koniqg van Siam is een Vo r ft, ’* Ko-
die volllagen Oppermagtig heerfcht,' eö nin8S0P*
van geen Grooten des Ryks cenigfins af- S e £ -
hangt. In tegendeel moeten ,de Groo- ring,
ten (gelyk wy reeds getoond .hebben)
als flaven, ganfeh ter aardenedergebukr,
voor hem verfchynen, gelyk hy ook van
alle zyne onderdaanen byna als een God
geeerd en gediend wierd.
In oude tyden plagt hy wel eenigfins
onder de Wetten, by hunnen eerften
Vorft gemaakt, te ftaan, by welke hem
belaft wierd, zyn Raaden te moeten hoq-
ren, en fich na. de meerderheit van Hemmen
te richten} maar zedert dat het aloud
Koninglyk bloet, door zekeren ge-
weldenaar A°. i6$o vergoten wierd, zyn
ook al die Grond wetten, met alle de
macht der oude Mandaryns, met voeten
getreden, en hy, en zyne nazaaten hebben
volllagen onafhankelykgeheerfcht. En
fchoon hy defe en gene zaaken noch wel
aan zyne Ryks-Raaden voorfteld-, zal
niemand van hen zoo ftout zyn, om hem
icts tc raaden, dat hem nadeelig zou können
wezen.
Zoo hy fterft, erft zyn zoon, en an- Zyn fcrf-
ders zyn broeder, de Kroonj dat cch- Besamter,
na dat de macht van defen of genen »
Vorft was, wel eens verwilleld is; maar
dochters erven hier geen Kroonen.
Zyn Krygs-macht te water cn teland, Zyn
is zeey groot, en zyn Oorlogs tuisen zyn Kryg**
1 goed mKht'