B E S C H R Y V I N G E
1*541. te fitteö; maar zyn eigen gevviffe, e n ’t
geftadig hoewel Hil morren van ’t ge*
meen dede hem vreefcn, dat ’er de een
o f de ander tyd nog wel iets tegen hem
uitberften mögt. '
Om dit nu vbor te komeü ,, en van
hen* niet af te hangen, begon hy van tyd
tot tyd met de Javaanen, en wel byfon-
der met denLandvoogd vaa Japara,vriend-
fchap te maken, en fig met den zelven
ook zoo verre in te laten, d a th y , om
fig by de Javaanen en Maleyers te aan-
gcnamer te maken, Mohhammedaans
wierd, en niet alleen veel vryheden aan
beide die Natien in zynRyk begon te ver-
leenen, maar ook haar tot zyn Lyfwagt te
nemen, zedert welken tyd, de zaaken in
dit Ryk een wonderlyken keer genomen
hebben, waar van onfe Natie wel hec
fmertelykfte gevoelen gehad hceft, ge-
lyk ons uit het volgende HoofdHuk, tot
ons lcedwefcn, nader blyken zal.
T W E E D E H O O F D S T U K .
DUwrnaamfie Koophedcn hur. De Hen van Galen A«. l6 ,r m terfle Hoofd
hier. Krygt A“. 163« monte met den Koning. De Heer Hagenaar A “ 1417
ais Gefant berwaarts Ronden. Zyn kemfi hier. Zyn verfihyning, en hevinding ten
ämTT.„ 7 ¿ « l Feri lef i ,G A ° ° r Weift, en van Galen in mgenade. De
Heer van der Hagen A . 1637 bier Opperhoofd. ’j.Konings beleeftheit daar m
a “ “ cfen vermoerden A». i«38 „ rSjj, einige Nederlanders. uit
Tonkin gefmden. De Heer van der Hagen A. IS40 imrleden. Reife na 't Land
Zrhc " t Jer,emias de Waal, en eenBbotsttun door de Por-
? rZg< d‘ arJ v!r i a ‘ff«it. Abel Tafman neemt een
n » ng Portugeefen. Bewegmg daar wer den de zelve gemaaki.
De Heer Regemortes gaat *M < 4. « Batavia. Komt Ae. 1 «43 hier w eLls Ge-
7L C hZr 31 n ie,Le-Z{ T r rt e r*«’>™rmeord. Brief van den Koning
S " ? Zyn ~ lt Maatfuykcr A°. id/a. Br ief«» de Heer Maat?
iuyker aan den Komng van Cambodia.
De voor*
naamße -
Kooplie-
den hier.O
Nder de Volkeren, die in en op
dit Ryk handel dreven, waren
d»ev Jjaappamndiwersj, 'C-'hllliUnCeeCfleCnU,j SOiiaamm--
mers, Portugeefen, en Nederlanders wel
de voornaamlte.
De eerfte waren hier juift niet heel
flerk j maar haddén fig met 80 huisge*
finnen, te gelyk uit Japan gebannen, hier
nedcr gefteldj en fig by den Koning,
die A°. 1637 regeerde, zeer aangenaam
Weten te maken , met hem, ten tyde dat
zyn oudfte Zoon tegen hem opftond, en
fich met ge Weid een weg tot de Kroon
baanen wilde, in allen deelen debehulp-
faame hand te bieden, en zedert heeft
hun Sjahbandaar ook zoo veel ingang by
dien Vorft gehad, dat men géen ander,
dan hem alleen, noodig had, om deza-
kcn wel te doen gelukken, die men gc-
negcn was aan dien Koning voor te Hellen.
In veel grooter getal waren hier de
Chineefen, die ook, volgens hunne ge-
'Woonte, de Had op en neder liepcn,om
den voornaamften handel meefterte werden
, zomtyds de Waaren tot zulkcn
hoogen prys öpjagende, dat ’er gcenan- |
dere na denken dorften. Zy dry ven hier j
g-roöten handel, en van hier ook op Ja- |
pan, Tonkin, Quinam, Stam,enniecr I
andere Ryken. ,
Met wat Waaren hier gehandelt wierd,
hebben wy bevorensalaangeweien } dog
voornamelyk met ruwe Zyde, en ver-
fcheidene gewerkte Zyde Hoffen, enmet
Harten- en andere Vellen, die zy na Japan
, eti elders met grootc winHen ver-
voerden.
De Sia’mmers waren ’er wel nietveelj
dog handelden ’er Herk, alföozy uit hun
Land met een groote menigte van Karren
en Wagens daar, en in ’t Land der
Louwen quamen, om de Waaren, daar
vallende, na Siam te voeren.
Veel grooter handel nogtans dreven
hier al van vry ouder tyden de Portugeefen
, die, door hunne groote gefchen-
ken aan den Koning, en aan de Groo-
ten, fich al mede zeer aangenaam hadden
weten te maken, hoewel zy by alle
Köningen hier niet cvenveel ingang ec-
vönden hebben.
Volgens hunnengewoonenaardmaafc-
ten zy hun werk ’er af, om ons daar,
gelyk elders, als Zee-roovers met allerlei
fwartc kouleuren af te malen, waar
mede zy by zommige Vorften, door
groote gefchenken verblind, al veel ingang
nu en dan gekregen hebben.
Wat nu de Nederlanders betreff, die
hebben hier mede een vaH Comptoir zedert
A®. 1 <55 f , en in ’t eerff maar een
Hegte Bamboefe Logic gehad, hoeWel
zy er naderhand een beter wooning be-
ko-
164z.
De Koning
tverd
Moh-
hamme-
daans.
m
De Heer
van Galen
Ao.
1Í3S ons eerße
Hoofd
hier. 1
Krygt
A0.1636
inoeite
met den
Koning.
v A Ï N C A M
komen hebden. ' Hier fchynd al voor die
tyd een Comptoir gëweeit te Zyn , alfoö
ik A°. i<52.3 de'n z j Oâober klaar Icfeî
dat de Heeren zeventienen belaflen, dit
te lichten} dog Ä®, iö j y is ’ t eerH regt
aangegaàn.
De ecrfie, die onfen handel hier begon-
hen, m hier vaH gelegcn heeff, was de
Oppcrlcoopman Jan Dirkfoon van Galen,
een man, die onfe Zaaken hier met fceer
veel yver waargenomen heeft, endoor
den Opperlandvoogd de Heer van Die-
bien ecrfi herwaards gefonden is.
Hy Wierd van dé Koningin hier als
hären Zobh âângehotoenj dat hier ook
een gewoohtc, byna als in Torikin, is}
dog Waar by hy hier geén voordeel ter
Wereld, dan den blootenEer-titel j had.
Hy Hondby den Koning van dien tyd
Zeerbreedj en had fig, ni^et tegenHaan-
de alle de fnorkcrÿén en lafleringeh def
Portugeefen , ¿00. aängenaatft by dien
Vorff weten te maken, dat hem byna
niets, van ’t gene hy yerfogt,geweigerd
■Wicrd.
! Hy läg hier tnfet èfcn Onderkoopman,
die zyn: tweede was, en verzamelde alle
zoodahige göederen, met welke hyoqr^
deelde 4e onfen in Japan dienff te Viillen
doen ^ gelyk ’er jaarïÿx van daar verfchei-
de Scheeps-ladingen met Zyde, Zyde
Hoffen, Harten-, Buffelfs-, Roche-veilen,
en méèr aridere Waaren derwaarts
vervoerd wierden, envwaar door hy in
groote agting, zoo by de Koning ende
Gröoten,als by zyne Oppergebieders,was,
te meer, dewyl hy de zaaken zeer bey-
verde, en als de ndod het vereifchte,
rond uit de borfl fpreken, en fig voor
zyn MceHers zaaken in dé bres Hellen
dorH; dat hem in ’t cindeegterzcerqua-
lyk bekomèn is.
Men Zag dat A°. 16^6, wanncef haar
Èdelhedcn het Schip Noordwyk gefonden,
eri ’t jaair ’er aan met ’ t Schip de
Gälias Brieven aan den Koning gc-
fehreven hadden, waar in zy ..hem. be-
kend maakten, dat zÿ toèn ook z Yfere
Hukken Gefchut over zonden, die zy
hem toeflonderi té moogen koopen, al-
ibo zy wiHen, dat hy daar op zeer flerk
gefet was }|dogaangezien’t Schip Noordwyk
ondertuffchen daar op een groote
droogte, Padrenpays genaamt, en in ’t
inkomen der Rivier gelegen, door het
misloopèn der Jàpànfche Riviér geblevên
Was, en de Koning dertien Hukken Ge-
fchut,en foo pikol Köper,vanditjgeble-
ven Schip hä fig genomen had, zonder
dit té willen weder gèven, oordeelde de
Heer van Galen befi, dit fchryven härer
Edclheden (die hier nog niet af wiflen)
¿00 ten ceriten niet op te volgen, maär,
fiaar alvorens kennis hier äf te gevèn,om
harc nader ordre daar op in te wagten.
B Ö D 1 A. 43
De Koning ondertuflehen dit in haar 1637.
Edelheden fchryvens zoo kkarvindende,
eifchte die tWee flükken wel zeer förs van
de Heer van Galen, waar op hy den Koning
zoodanig aritfroordde , als hy meindc
voor dien tyd rioödig te zyn } ,dat egter
dien Vor fl geen voldoening gaf.
A0. 1657 voriden häar Edelheden (ein DeHeeÜ
in ’t byfonder de Heer tucajfoon, tben
als Dircffeur Generaal het Oppergefag 1637als*
voerende) goed, om in de öiaand Maart Gefant
den Opperkoopman den Heer 'Henrik Ha- ^ r‘
genaar, als Gefant aän den Koning, en '
als Cömmandeur over 4 Schepen, her-
waartS te zenden, om te fien, o f men
de gcrefeh gefchillcn niet zou können by
leggen.
Hy vertrok dari ih die hoedanigheit
met de Galcas, Warriiohd, Weflfaancn,
cn Waterloofe Werve den 16 dito , en
qüairi den 11 May by eeri Portugees
Scheepje, ontrent de Rivier vari Gäm-
bodia, ’t Welk onfe gewapende Boots
niet weinig met zyne Baden befchoot,
en hen bndertüflchen gedurig tocriep:
Venica , viljacos, Beratios , Lutheranos\
dat is: Kom hier, gy fchurken, gy dronk-
aarts, en gy Lutheraanen } met al welk
fchelderi ^y met beletten konden, dat de
onfe dit hun Vaartuig veroverden, waar
uit zy 139 pakken Benzoin, 30 flükken
Wafch, eehige Yfere Chinecfche Pannen,
veel Kopcre Bekken^, eenige on-
geopende Potten, en riacer andere Waaren
gelicht hebben, latende nog veel
R y fl, Porcelyn, Köper, &c. in het
zelve.
Ondertuflehen zbnd de Heer Gefant
den Onderkoopman Pieter van Regemortes,
van Schoonhoven-, met eenwelbe-
mände Boo.t na.boven, omaanden Heer
van Gaten kennis van zyne komfl te ge-
ven, die daar op egter den i f dito eerfl
vertrok} dog de Heer van Galen had al
zorg gedragen, om zyn E. Floris Janf-
foon , Schipper van de geblcvene Fluit
Noordwyk, 'toe te zenden j met läfl,
om de Brieven harer Edelheden aan den
zelven over te geven, gelyk daar op ge-
fchiedde.
Den 16 dito quamen zy met de Schc-
pen in de Rivier Matfian, die in *t inkomen
nacuw is , en aari wederfyden
hooge boomen hceft, in welke zy door
de vlocd en met een moye koeltefraeyen
voortgang längs eenige klcene Eilanden
hadden, tot dat zy eindelyk de opening
van de Rivier ßimmeding (waarin’tjaar
te voren ’t Schip Oudewater gekomen
was) gewaar wierden, daar ±y op 35va-
dem ten Anker raakten} dog naderhand
weder ’t zeil gaande, quamen z y , nä
veel talmeryen,' den 13 May by de Jä-
panfehe Rivier, daar ae zelve fig veel
1 wyder, dan te voren, vertoonde, eri
F z dcöf