opfchorting van Predikanten aan den
Kerkenraad gefteld wierd) Ook die van
Dordrecht in ’t jaar 1^78. Canone pp,
die van Middelburg in ’t jaar 1781 ,
Canone 64, die van ’s Gravenhagen in
*t jaar iyp8. Canone 36, en die van
^Middelburg in ’t jaar i fp i . Canone f8 ,
overeenftemden, alle welke Synodale be-
iluiten de Predikanten, gelyk uit Hunne
Beroep-brieven, en Inftru&ren, in ’t ge-
meen bleek, na Indien gaande, buiten
dat ook de Heeren Bewindhebberen, ten
bewyze, dat die zieh mede daar aan
gedroegen, gewoon waren te ondertee-
Kenen, behalven dat die Heeren Bewindhebberen
Art. I. wel uitdrukkelyk belaßen,
dat alle Predikanten en Zicken-
troofters zieh na die Inftruöie, en de
verdere Clafficale orders zullen hebben te
ichikken.
Verder droegen zy Voor aan dien barf-
fen en kregeligen Heer Landvoogd het
voorbeeld van den Heer Landvoogd Cor,
die zieh met ’t afzetten van D . Spiljardus
niet bemoeid, gelyk ook zyn Ed.,
wanneer D. Spiljardus door den Raad des
Gerichts aangeiproken wierd, wel uitdrukkelyk'
bekend > gemaakt had , dat
die Raad, zonder zich eenigzins met
het Kerkelyke te betnoejen, hem alleen 1
voor zoo veire hyPolitikelyk ichuldig was, I
geftraft, en afgezet hadde, alles, dai
Kerkelyk was, aan de Kerk latende. *
Hier op dede de Heer Marville nader
bekend maken, dat de bevelen der E.
De Heer
. Marville
herfteld
D. van
van Maatfchappy medebragten, dat het aan
deSweer- Óvérigheit ftond Predikanten af te
den. zetten, fchodn dat met de Iriftru&ie,
den Predikanten medegegeven, ftryden |
Hoew \ Egter vond hy göed D v<M de ■
even on- Sweerden weèr in zyn vollen dienftte her-1
bevoegd. Hellen , het gene de Broederen mede
ilaande hielden niet het werk van den
Heer Landvoogd, maar het hunne, en
een nieuwe inbreuk op het Kerkelyk
recht te zyn, antwoordehde met veel
zèdigheit, en' na waarheit op een zeer
fcherp gefchrift van de Regeering.
Zyn voorheraen was ook geweeft, om
D . van de Sweerden door den Raad des
al welke zware bewegingen de oorzaak
was, dat D. '•van de Sweerden een oude
Kerk op Honimoa omver geworppn, de
grondilag van een nieuwe Kerk, envan
een Predikants huis, gelegt hadj dat zyn
Eerw. liever aan het Opperhoofd had
bchooren te laten, alzoo dat des Predi-
dikants werk niet was.
De Landvoogd, wetende, dat D. Caron
dit Kerkelyk bericht tegen hem opge-
fteld, en voelende, dathy hem redelyk
pal gezet had, was zeer tegen dien Heer
verbitterd, weshalven zyn Agtbaarheit,
om zieh aan hem te wreeken, goed vond
te belaßen, dat^zyn Eerw. den 2pften
September in D. van de Sweerden ’s plaats
na Honimoa zou hebben te gaan. De
Kerkenraad oordeelde, op dit fgeichrift
der Regeering, door den "Commiflaris
Politycq Rumphius ingediend, wel een
Predikant op Honimoa noodigj dog
keurde beter, D. de Buck derwaards te
zenden, die nu uit Ternate al weerge-
komen was, en aldaar Maleyo, Tagu-
landa, Batsjan, Manado, en Sangir,
bezocht had. 6 9
Den iften Oktober belaftte zyn Agtbaarheit
weder, dat D. Caron na Honi-
Gerichts te doen aanfpreeken 3 dög zyn
Agtbaarheit liet dit daar by zitten, en
belopfde dit niet te dóen.
Zjrne Dit alles nu zoo voorgegaan zynde,
verdere vond die onruftige Landvoogd gbed, om
wonder- D. van de Sweèrden den 2ößen July bui-
dcMgea' tcn Tennis van ^en Kerkenraad van Ho
moa zou gaan, en dat ook ieder Predikant
daar voortaan twee jaaren leggen
zou. De Kerkenraad vond dit alles mede
goed. Zyn Eerw. kantte zieh in ’t eerft
niet weinig hier tegen 3 dog nam het
eindelyk, alzoo hy nu gedwongen was ,
den zpften November aan 5 ook zou dat
voortgang gehad hebben, indien D. van
de Sweerden ’t jaar daar aan niet ha Ternate
vertrokken was.
I In dit ze lve jaar had deze Kerken- Brief van
raad'weder een b r ie f van de E e rw . Claffis de c b ffis
van Amfterdam van den 7<len. April des vanAm"
jaars 166f . ontfangen. | v
In ’c jaar 166y, den ioden February,
belaftte de Heer Landvoogd weér, dat
D. Caron na Honimoa zou gaan 3 dog dit
ging nu niet voort, alzoo haar Edelheden,
die .(gelyk ook de Kerkenraad van
Batavia) al deze handelingen van zyn
Agtbaarheit omtrent D . van de Sweerden,
en den Kerkenraad, vlak tegen het Kerkelyk
recht, en tegen de gewoonten
hierin Indien, aanloopende, zeer quaad D- vaa
keurden, D. van de Sweerden bevalen na ‘jeS'?eer-
Ternate te gaan, om daar te blyven, Teraîte
waar door deze Kerk van Amboina nu gelegt,
van den zwaren laft, van die Kerk te
moeten bezoeken, ontheft, en D. Caron
nimba te lichten, aan het Kafteel te ; verloft was, van na Honimoa te gaan3
plaatzen, en na dien tyd den zelven zeer
onordentelyk, en "buiten kennis van den
Kerkenraad voor- een tyd buiten zyn
dienft te ftellen, ’t geen ook de reden
was, dat zyn Eerw. haderhand door haar
Edelheden na Ternate gezonden is^ van
ook quam die bittere vervolger van zyn
Eerw. in dit jaar te fterven.
Men had, volgens laft van den Heer Dank-
opper-Yeldheer, en Zeevoogd, Speel- j agover
man hier een algemeenen Dankdag over
de overwinning, doorv zyn Ed. op ning.
,Maim
Veele
van Ma-
Macaflar bevogten , ;.gehouden, waar
voor zyn Ed. den 3<len December dezen
Kerkenraad. bedankte.
Opk, had deze Kerkenraad zyn Edelheid
den Heer Maatzuiker met een brief-
nipa, en ken voor de twee kaflen met boekenj en
Bonoa, ScHool-behoeften , dit jaar ontfangen,
gedoopt. Gedankt, en zyn Ed, verder bekend gemaakt,
dat de Schoolen nu over de
veerdg fterk, en dat ook verfcheide be-
jaanie Mooren, en kinderen,, van Ma-
nipa, en Bonoa, in Oitober van dit jaar
gedoopt waren, alzoo die van Bonoa,
en ook eenige van Manipa(waar onder
ook eenige jonge Qrangkaja’s van To-
milehoe , en Toebaa. waren) dit jaar
Chriften geworden zyn 3 hoewel dit met
die laatfte in ’t jaar 166p. eerft recht
. aanging.
De Heer Speelman, dit jaar hier ge-
komen, belail|e,,dat ds-papieren ten lafte
van D. Caron door de Heer Marville
quaad^ardig vcrzameld, engeboekt, uit
het befluit - boek van den Raad zouden
geltcnt werden.
. t_ Haar Eerw. beantwbordden nu ook
woprdop den brier van de Eerw. Claffis van Am-
de brief fterdam laatft ontfangen , maakten den
ftaat_dezer Kerken bekend,en verzogten
haar Eerw. oordeei over den Doop en
het ten Avondmaal-gaan der bejaarden,
welk laatfte alhier ten eerften niet mede
toegeftaan is. Als mede, o f de Doop
niet bediend mag werden aan kinderen
van Heidenen en Mooren, onder belofte
vari hen, nu onder Chriften-overheden
zynde, in de Ghriftelyke Godsdienft op
te. voeden.
Leytimor, en die van de yiiaflers* bui- 1668.
ten den gewoonen tyd, gade te ilaan,
en de Meefters aldaar op ’t onvoorzienfte
te overvallen, waar door de Schoolen:
in een beteren ftand ftonden gebragt te
werden;.
Die van den ■ Eerw. Körkenraad tot De Heei
Batavia prezen zeer, dat D. Caron aan
’t Kafteel gebleven, en volgens de Heer jjngenn ®"p
Marville ’s driftigen laft niet na Honimoa Batavia'
vertrokken was. afge- i
Haar Edelheden hadden by haarfchry- ^cur“*
vens van den 1 iden Jariuary dezes. jaars
ook de .ibldye der Schoolmeefters op vier
Ryxdaalders bepaald, en verder belaft
geen Jongens boven de zeftien, nog de
Meiskens boven de twaalf jaaren, in de
School te houden, bevelende toen ook
eenMeefter op Manipa, en een op Bonoa,
teleggen.
Het drukken der Catechifmen is 6rn-
ftig van hier verzogt, en zyn ’t jaar daar
aan ook in de nieuwe Drukkery op Ba-
Itavia herdrukt.
D. Pais -y.In ’t jaar 1668. quam hier den iyden
hier, en Maart als Predikant D. Xlarnelius Pais
D. de gewezen Predikant tot Eenigeinßürg^’”
door - die van Enkhuizen uitgezonden.
Dog deze Heer (gelyk haar Eerw. alhier
in July na Batavia fchreven) was lang
zielt geweeft 5 ook had D. de Buck ze-
dert zyn komft uit Ternate niet veel
gezo'ndheit gehad, en meeften tyd lam
gelegen, gelyk zyn Eerw. nu noch was,
weshalven hy den 4<ien July na Batavia
met het Jacht Vlieland vertrok.
Van de vier hierleggende Krankbe-
zoekers was Adriaan Verfiege om quaad
gedrag verhuift.
Den zzften September gaven zy aan
zyn Edelheid ook kennis van alles} bedankende
z^n Edelheid voor de verzorg-
de Kerk- en School-behoeften. Ook
van üe
Claffis
yan Am-
llerdam.
Buck
lam na
Batavia.
Dit jaar waren .’er weer .veel op die.
twee eilanden gedoopt.
Het was mede een deftige laft ^ die haar Laft hä-
Edelheden . den i4den February dezes rer Edel- - ,
jaars aan die. van de Regering alhier-a^|e“g
gaven, dat de Jieden van het eerfte.aan- Regen-
zien onder hen zomtyds zouden hebben ten, niet
in de Maleitfche Kerk tekomen3 maar °P8®:
daar Wierd toen en vervolgens zeer wei- vo° *
nig opgelet, ja in myn tyd is ’t byna
noit opgevolgd, alzoo ik niet wete oit
een Landvoogd, o f Tweeden aldaar , dan
nu en dan alleen den Heer Padbrugge, ge-
zien te hebben.
Twee
Polityc- | „ „ .....,
que Le- alhier geen verder beweging, om een
deSchoo- Predikant na Honimoa te zenden ge-
len tebe- maakt, mäar dat de zelve, volgens laft
zoeken. dit jaar van haar Edelheden den 11 den
January bekomen, twee Politycque Lc-
den verkoren had, om de Schoolen van
III. D e e l .
In ’t jaar 1669. den ipden Maart quani ij. ¿e
D. de Buck hier weder, dog is door Buck hier
lämheit ■ den Oktober daar aaü wcder,ett
overleden. ’ “ “ mod- ‘
Ook verfcheen hier D. Jacobus Mon- tanUS. '
tanus, uitgezonden door ’t Claffis van
Hoorn, den ipden February, mede-
brengende den Krankbezoeker Jan Jans-
zoon van Weerden, buiten welke ’er nog
twee andere quamen, die op Honimoa,
Noefla Laoet, en Manipa, gepläatft
waren.
Ook gaven die van Batavia aan dezeri Die van
Kerkenraad berigt van ’t ongenoegen der Batavia
Claffis van Amfterdam tegen haar-Eerw.
| over ’t vorderen van den Krankbezoeker oordeei
Joannes "Tholy tot Proponent, verzogten van deze
hier over hun oordeei, en medeftemming, Kerk.
van dat dit een recht was , de Indifchc,
voegden zy hier by , dat de Regeering Kerken zoo wel als die in ’t Vaderland,
toekomende.. Over dit zelve onderwerp,
en met dit zelve misnoegen over ’t vorderen
van de Graaf, fehreef de voor-
noemde Claffis ook een brief van den
zpften July des jaars i 66y , by dezen
Kerkenraad nu ontfangen, op welken
I zy