tio i, ill* Dat by ook, fchoon bem daar op door
dien Gouverneur verboden was , ontrent het
* kafleel te körnen,, zieh egter niet ontzien
bad, met veel gewapende mannen in de
Negry V laardingen ander 'tkaßeel te körnen
rond fwerven, en aan onze Hoo fd-
officierenalfcbimpende aftevragen, waar-
om men bem beletten wilde binnen te körnen,
en wat by misdaan bad? dat zyn
misdaad niet buiten verlof van den Gour
verneur, RadjaBoni, en van zyn Ryks-
leftierder, gepleegtwas, enz., boewelde
Heer Collaart 7 laatfie bedryf aan
Aroe Tanette Matoewa mg geklaagt,
en verzogt beeft, dat daar in ordre mögt
gefielt worden. .
IV. Dat de Heer Gouverneur, op de eerfte
tyding van Dain Mabani ’s. dood, na
*slands wetten , geregtigt was , om als
eerfte Bondgenoot Aroe Teko hier over te
doen ftraffen na verdienfte , tot verhoe-
ding van andere quaade gevolgen , en tot
nijri Ja 1 .1 ___. _ 7
V. Dat Aroe Pom hier toe gelyke magt ge-
had beeft, doch dat dit om redenen, r daar
men maar na giften kon , moeft gelaufen
zyn.
VI. Dat men Aroe Belo, Dain Mabani ’s
broeder , zulks mede niet kon betwiften,
zoo by , zonder vragen, op beeter daad
met zyn werk maar voortgegaan was.
V I I. Dat men (feboon zulks eendiep inzien
bad) nog niet eens moeft rekenen, boe by
(AroeTeko) zyn's konings bevelen in de
windflaande, onbefebaamt zof$ maanden
hier na daar omftreeks bad leggen vertoe-
ven ,eer by, op Aroe Poni ’s bevel, feboon
fpoedig ontboden , na Tsjinrana opgegaan
was.
VIII. Dat by daar na , als of zyne onbe-
' fchaamtheid nogniet groot genoegwas, na
dat de nieuwe Gouverneur zieh al 12
maanden hier ontbuudenhad, enby \Aroe
Teko) met Aroe Poni van 'Tsjinrana
afgekomen was, zieh niet ontzien beeft,
dezes nieuwen Gouverneurs bevelen we-
derom met voeten te treden , en zonder
‘ 7 allerminfte ontzagweer even ft out alom
rond te fwerven, en ze lf onze Raadsper-
foonen te bezoeken, daar bem zulks weder
om door A roe.Poni, en uit naam van
dezen Gouverneur, verboden was.
IX. Dat by niet eens, maarverfcheide reizen
, tegen dat verbod des Gouverneurs,
en van Aroe Poni, aangegaan bad.
X. Waar ontrent wy ordre zouden gefielt
bebben, zoRadjaBoni ons niet bad doen
verzoeken, nog eens a f te wagten, of by
dat ten derdemaal overtreden zon.
XI: Dat de Gouverneur gevallig na 'tgra-
ven van de P animpang, ofte vyver, op
A'angepe, gaandezien, bem egter, fchoon
met geen gevolg , en half onkenbaar toe-
getakelt, van agteren oploopende, al willens
ter vlugt voorby gereden was , dat i ,0r
bem (Teko) toen dede weder om keeren3
op welke. tyd zyn Ed. dit met opzet ge-
daan bad, om die vogel daarnazoo veel
te gemakkelyker in de knip te krygen.
XII. Dat by 00k {feboon'er maar twyffel-
agtig van in zyne fchriften gefproken
word) voor eenige dagen met groote anderdanigbeid
voor den Gouverneur bekent
bad, dat hem dat om/wefven door Aroe
Poni , zoo uit zyn Ed. , als uit Aroe
Poni ’s naam, verboden was.
XIII. Dat by wel wift hier in grootelyks,
en ze lf in zoo verre misdaan te bebben,
dat de Gouverneur bem alleen daar over
met de dood ftraffen kon , ja dat by dit
voor zyn grootfte misdaad hielt, en daar-
om genade 'er over verzogt^
XIV. Dat 'er nog veel meer tot zynen laß3
te zeggen zeu vallen, waar over , door
verloop van tyd , nu al gras gewaffeben
was.
X V . Dat men , feboon bet de boofdzonde
■uiet wegneemt, tegen alle deze befwaa-
ringen tot zyn nadeel, dit tot zyn voor-
deel zeggen kon.
I. Dat het vry lang gezammelt beeft, en
by hier door onverduldigworden kon, dat
men zyn zaak, over 't boeleren van Dain
Mabani met zyn vrouw, op zyn meer-
II. Dat bet een man, zoodanig van eenprins,
dien by dagelyks voor bemgaan ziet, ge-
hoont, geweldig fpyten, en doen berften
, moet, dat egter aan zyn zaak niet eens
getilt word.
III. En dat by geduurig maar met woorden
gepaait, en zonder eenig vervolg op de
zaak uitgeftelt word.
IV . En dat by ( daar beneven hoogmoedig
en van boogen huize zynde) beft gedagt
beeft, zieh zelven daar over te wreeken.
V . Om aldus zyn hoonder niet dagelyks ne-
vens bem, en ongefiraft , als om hem nog
te zarren, ten hove te zien verfebynen.
VI. Dat. by wel mogelyk met geen quaad
voornemen. zoo omgejworven, en dit mis-
fehlen meer door mismoedigheid , en door
een onbezonne drift, dan met opzet tegen
zyn kohing, oftegen den Gouverneur, o f
om eene der zelve tetoetzen, gedaan beeft.
VII. Gelyk bydat laatft 00kbekent, en ge-'
nade daar over verzogt bad, welke onder-
daanigbeid in den misdaadigen pryzelyk,
veeltyds wel wat meer genade , dan wel
bartnekkigheid, verdiende.
VIII. Dat by de doodfiraffe, anderzins hier
toe ftaande, niet meer onderhavig, alzoo
'er te veeltyds na de moordverloopenwas,
en dat om die zelve redenen zyn omfwer-
ven zoo Jlreng niet kon geftraft worden.
IX. Dat men agt op zyn boog geflagt, en
, vorftelyke bloedverwanten , geven moeft, ■ >
weh
Z A A
ijox* Welker misdaaden wel zomtyds uit polt-
tyke inzigten met een gcbeel ander 00g,
als die van de minderen, befchouwt, en
daarom zomtyds zoo ßreng niet geftraft
wierden.
D it , zeidezynEd., zyn myne aan-
merkingen over deze zaak , zoo tegen,
als voor den misdaadigen , waar by de
medebftndgenooten de hunne konden
voegen, zoo zy daar nog iets by tedoen
iadaen.
Hoewel men hier tegen nog dit zou
können zeggen:
I. Dat al die blaauwe bloemkens den aard
Van de moord niet veränderen , nog de
zelve eenigzins verfchoonen können.
II. Dat V lang wagten hem geen regt gaf,
om zyn eigen rigter te zyn.
III. Dat men zyn Rigters geen wetten kon
ft eilen, om een netelige zaak, als deze,
voor de vuift a f te doen.
IV . Dat de befcbuldigde zoo wel een prins
als by, en mede een vorft van ’/ onaf-
bangentSopings ryk was, en dat hetver-
fiandige Regenten paft in der minne en
buiten onluften alle gefchillen a f te doen.
V . Dat de blyken klaar leggen , boe Aroe
Poni, door viffcheryen, en maaltyden,
bet daar toe beeft. zocken te brengen.
VI. Dat men 00k metnde het reets verre ge-
tioeg gebragt te bebben, vermits die prin-
cen, verzoend zynde, weer als broeders
met malkanderen verkeerden.
.VII. En dat Aroe Baloeflöe ze lf geen an- I
dere gedagten gebad bad, dan dat alles
nu gedaan was, terwyl de misdaadige op
een fcbelmagtigewyze opzyn luimen gelegen
bad, om by.de eerfte gelegenheid bem
uit de wereld te belpen.
VIII. Dat zyn groote geboorte bem hier in
niet verfchoonen kon, ten wäre menzulken
boven de wetten ft eilen wilde , in welk
geval dan niemantvan ben, of voor bun-
nen toeleg, zeker o f veilig zyn zoude.
IX. Dat men wel moet overwegen, dat de
ter nedergeftagen niet alleen zoo wel een
prins, als by, maar 00k een onderdaan
van bem, ofzyn vorft is, en dat dier-
balvenzyn bloed omwraak tot God roept,
op dat 00k andere konings-kinderen van
zulke bedryven mögen afgefebrikt worden.
X* Dat de redenen vanverfchooningwegens
Zy n omfwerven, tegen een dubbel verbod
aan, maar blaauwe doekjens zyn, alzoo
dat niet uit mismoedighetd, maar met
opzet en zeer ft out door bem gedaan is,
en word dit in bem ongefiraft gedült,
wat zal men dan in ’/ vervolg van alle
anderen niet te wagten bebben.
XI. Ook is zyne fchuldbekentems geen uit-
werking van berouw 5 maar van vreeze,
om dat by nu in de klem is, endaar door
te eer hoopt los te raaken«
K E N . 1 p p
Na dat nu'dit alles omftandigdoor zyn 1701.'
Ed. in ’t Maleits voorgellelt * en daar eil
boven (terwyl men een kopje thee dronk)
in ’t Macafläars vertolkt, en nog eens
herhaalt was, zeide zyn Ed. tegen Aroe
Mampoe , Aroe leko 's broeder : Radei'
AroeMampoe, gy bebt daar alles voor en
tegen uw broeder gehoort , nu vraag ik u
weder , of gy ook iet tot zyn verfchooning
weet in te brengen. Hy gaf hier op tot
antwoord : Myn broeder beeft my mit in Aroe
't een of 'tandef willen kennen , en daarom .
weet ik van zyn zaaken niet, ende wil my yoeicn20*
'er ook niet mede bemoejen, alzoo ik zonne- daarom;
klaar zie , dat byzich onvergeeflyk fcbuldig
beeft gemaakt , ze lf met zyn omfwerven ,
over 't welke , zoo ik regier was , ik bem
zoo (waar, als over 'tallerverfoejelykß be-
dryf, ftraffen en doemen zou.
Daar op fprak de Gouverneur de ver«
dere Leden aan, en vraagde, wat ’er nu
verder in deze zaak, volgens hunne ge-
woonte, en na hun oordeel, diende gedaan
te worden j waar op men meinde,
dat het nu tyd was, om Aroe Teko voor
Gecommitteerden te hooren, en hem te
yraagen, of hy buiten zyn fchriften nog
iet te zeggen had.
Daar op wierden de MeiTrs Hackaart, . L
van der M yll, en den Geheimfchry ver jfj^oor
Cuyk van Mierop, uit de Leden van denGecom-
PolitykenRaad, en, uitdeverdere Bond- mitteer-
genooten, de koningen van Tello en Loe- 5cn ®e*
boe , nevens de twee ryksbeilierders van 00It*
Boni en Goa , te weten , Aroe Tanette
Matoewa, en Crain Bonto/ongo, als Gecommitteerden
aangeftelr, om hem, ten
overftaan van den Heer Gouverneur, die
in een zydekamer blyven zou j te hoo-
ren.
Deze vraagde hem, o f alles, in zyne
fchriften vervat, waar was, dan of hy
nog iets tot zyne verfchooning te zeggen
had. | Hy zeiae kortelyk, ja 5 en dat hy
’er niets meer by te voegen had.
Dan is , zeiden zy ; onze cdmmiifie
uit, dan dat ’er nog te vraagtn valt, o f
Aroe Poni hem niet ■, tot tweemaal toe,
op groote ongenade , uit zyn , en des
Gouverneurs naam, aangezegt had, van
in de Negry Vlaardihgen alom niet rond
te ryden j waar op hy, wat verlegen, ja
zeide.
Men vraagde hem, o f hy dit voor een
geringe zaak hielt,, dan of hy wel wiit,
dat zulken daad, na ’slands wetten, de
uitterfte ftraf verdiende. Hy bekende,
dat het een hoofdmisdaad was, endat hy Veraockt
daarom den Landvoogt om zyne genade sen*
verzogt had, gelyk hy die nög van zyn
E d ., en den Raad verzogt, dewyl hy
dit gedaan had, door de fchenkagie, die
hy dit jaar van Batavia gekregen had,
van vreugde vervoert zynde, waar door
by zieh vergeten had,
Daar