v e r h a n d e l i n g
tans iets, dewyl niemand ’er van zyn Ed: iet
voor dorften eifchen, daar voörtegeven,
Waar door dan andre r die ’t betaalden,
ook wel ietmeer, dan zyn Ed:, kregen.
Ik zal die zoo n a, als ’t my möge*
lyk , en ieder maar kortelyk , hoe hy
van verwe, om dat het getal der zel-
ve al vry groot , en ieder nogtans zyn
opmerking wel waardig is, befchryven j
d°g gelyk geen Schilder verwen nog
konft genoeg hqeft,^om-de-zelve in haar
kracht van-l,uifter,- en met hare volftrek-
te glans Vn ichitteridg af-te-bedden , al-
zoo zal de befcheiden Lezer ons zeer
licht ten goede houden, dat wy daar van
ook maar als- ft am erende ichryven.'-T-Wy*
vertoopenize volgei^Jkäre Nummers, in
het vefvblg ha ’t leVenj, zoo; als wy die
van tyd toe-fyd bekomen hebben ,a fg e -n
jje teekend.
Roeiat No. i.Z ie t men denVifch, Rolatge-
in Prent. naamd, zyndc een groote voetlang. Hy
heeft een bek als de Cacatoeha-Vifch,
die Zee - groeü en; geel van verwe is ,
hoedanig ook* de vinnen ten deele zyn,
behalven dat’er ook zulken breede ftreep,
van beide dieverwehgemengeld, vari zyn
zyde na de ftaart loöpt. - -
De kop is vry kloek, en de oogen zyn
maar redelyk groot, hebbende een breede
roode buiten-kring rondom een fyne
zwarte , die rondom om een Zee-groen
_ iju ß h irffn t yMwawiwwMWWWWWWWBeWPyygfw
ten dog-appcl ftaat, dat een zeldzame
vertooning op zyn zwarte huiddoet, die
als glimmend Fluwcel, en aan de kanten
, van de kop a f , als met een zoom
van fchoon Zee-groen bezet is. Boven
op ’t ly f heeft hy als een zeil van fcherpe
vinnen, die in ’t midden zwart, en aan
weerzyden Zee-groen en geel zyn.
De ftaart is ook meeft fchoon zwart,
als Fluweel} dog aan wederzyden medc
van Wat Zee-groen en geel voorzien.
Dit is een lekkere Vifch , om te eeten,
die onder die huid (die men ’er afhaald)
zeer vaftenblank van Vifch, enzeer aan-.
Lokki gemamtotfpyzeü.
Koening No. 2. Vertoonen-wy een zoort van
Djantan. kleene Lokki-Kreeften, by den Inlander
Ldkki Koening Djantan, o f ’t Manne-
kfcn van de geele Lokki-Krecft, genaamd.
W y zullen die hier niet befchryven,
aangezien dit door de Heer Rumphius,
mynen Boczem-vriend, uitvoerig in zyn
Ambonfchß Ranteit-Kamer , gedaan is>
maar ftellcn die hier alleen daarom ter ne-
der , om dat hy in fchoonheid van verwen
van dat gemeene Kreeftje zeer veel
verfchild.
Het lichaam en de pooten zyn door-
gaans van buiten als met fchoone geele
franje bezet r waar na verfcheide bolle-
kens van fchoon zwart, dan weer andre
Ö E Ä
die ge e l, zwart, en rood , zoo al vef-
volgehs zyn, welke verwen zieh ook aan*
-weerzyden -van~’t -lichaam zeer fchoon ,
als in blokskens j/'verdeeld, vertoonen.
Ook loopt er ,een roode breede ftreep
over ’t ganfche ly f , van welke verwe
r?ok,zyn fcfyiaren en baarden zyn.
~ N°. 5. Ziet men de Leman-Vifch,
die ontrent een voet lang, gemeenelyk Lemaa-
droog, en niet veel geagt * maar hierom Vifch.
jyne^ongemeene verfcheidenheki van verwen
aangehaalads. <
Zyn .ganfclie lichäam^ ^dat' anaers don*
ker graeuw valt) gelyk ook de ftaart,
is hier zeer. fchoon groen over ’t ganfeh
-fyC met ;-ftaeuw-geef, ros-^gemeqgeld ,
vaö.welke jaatfte verwe ook de befipden-
vidiien voor zyn j ? dog die op den rüg ver-
-toönen zieh wit Van grond y*en zwartvan
ftekels. Maar de agterfte is flaeuw-groen
van grond , hebbende twee groote
doorns , cn verder kleene zwarte.graat-
jensj hoedanig eene ’er ook onder is.
O Halver weg zyn:kop onftent die geele
Vinnen, loopt een roode halve kring met
eenige zwarte verdeelingen. Ook heeft
hy een Wonderlykr. 00g , diens buiten-
kring , eerft fyn -zwart,! daarna fchoon
geel, gelyk het 00g zelfrood , en den
appel Zee-groen is.
Deze Vifch , is ook zeer goed tot fpyze.
i , No. 4. V ertoonen wy een Vifchie, by
Paradys-Ftfeb, en wel z o i , om cÖ hy daus*
gedaante wel wat na de Paradys-Vosel
gelykt, genaamd.. ö
Het is een kleen Vifchje niet langer
als andernaive vinger, cn een duim in de
breedte hebbende. Het heeft een kleen
geelfeberp Vdgel-bekje, geele oogen,
diens geele oög- appel een blacuw krin-
getje rondom zig heeft.
Op de rüg ziet men , van de oogen af
tot ’t einde van de ftaart, een fefioone
.zwarte Fhiweele ftreep , die na agteren
toe breeder werd.
^ Het ganfch ly f i s Hcmels-blaeuw,
hebbende aan wederzyden Goud-geele
dwars-ftreepen , als tralien , tegen mal-
kandren aangekeerd ftaan, waar van men
’ ook drie leggende kleene ftrilcskens van
die Goud-geele verwe in ’t einde van de
ftaart z ie t , die aan ’t, einde ook twee
zulke kleene bollekens, en, behalven de
vinnen van die couleur, ook een flaeuw
zoompje ’er van längs de ftaart heeft.
Men kan dit Vifchje ook eeten 5 dog
daar is niet veel aan.
N°. y. Ontmoeten wy veen Vifchje, M -
by den Inländer Moeloet Babi Ampat «fo- foet-Babi
gi f dat is, de Vierkante Ferkjtns-Bek, ge- Ampat
naamd. : Sagi.
Het Vifchje zelf vertoond zich als
een vierkantige Ruit,: zyndefchoonPur-
per
ONGEivfBENi V I S S C H E I 1} Van A M B Ö l N A . $49
per van grond. Van den bek af (die het
als een Verkens-Snuitje heeft) tot aan de
ftaart, over het lyf lpopen negen zwarte
dwars-ftreepen, die ontrent een ftroo
breed, iq ’t midden een halve pink lang,
dog aan weerzyden dan hoe langer hoe
korter werden, nemende de zelve haar
begin ontrent het 00g, daar de eerfte
ftreep, als door henen fchynt tc loopen,
behalven dat zig längs het 00g nog een
fpierwittedwars-ftreep vertoond, die van
de eene tot de andre zyde van ’t Vifchje
overgaat, en over de drie eerfte ftreepen
henen loopt. Het 00g is half groen, en
half zwart, en om ’t zelve loopt een
Goud-geele, en rondom die weer een fyne
zwarte kring.
De vinnen, dfe aan wederzyden längs
het geheel onder-lyf loopen , zyn geel
van grond , met fyne zwarte ftreepkens
p f graatjens verdeeld, hoedanig zig ook
de ftaarty die in tween gefpleten is, vertoond.
Qver zyn- ganfche ly f heeft hy ook
op de Purpere grond een menigte van
zwarte ftippelen.
Het is een edel Vifchje, om het te
eeten, zeer vaft, en blank van Vifch ,
en. byna als een zoort van Botjens zynde.
N°. <5- Vertoonen wy de fchoone
Vifcb , die .de Inlanders-de Jordain , of
de Jordain-Pifch* .noemen*....
Hy is ontfent f ^ e " e r^ n «n
wQet.lang, een groote derde van een voet
' 'dik , fchynende als wat opgeblazen te
^yn-. - * '
Als men deze Vifch in Zee zwemmen
z ie t, is het, o f men niet anders , dan
het Heerlykfte en fchoonfte Goud, zag,
alzoo de grond van zyn lyf zoodanig,
uitgenomen dat hy in ’t midden dwars
over zyn ly f, en ook ontrent zyn 00g ,
al mede dwars over het ly f , twee breede
flaeuw-graeuwe dwars-banden heeft,
die aan wederzyden een fynen zwarten
zooro, als van fchoon Fluweel, hebben.
Zülken zeer fmallen zwarte zoom vertoond
zig ook in zyn ftompenPapegaeys-
bek , aan welkers uiterfte na binnen toe
dit zwarte zig vry breeder vertoond.
Ook ziet men ontrent de kop , en längs
Ket ganfche lyf rondom, zulken zwarten,
zeer fynen zoom , zynde ’t. 00g al medc
zoo zwart, met een Goud-geel, en dan
weer met een fynen zwarten kring.
Op den rüg heeft hy een lange en redelyk
hoog uitgebreide hoogrgeele , en
flaeuw groene vinne, vol zwarte door-
nen, hoedanigen fyner dog ongedoornde
Goud-geele vin, met dünne zwarte graatjens
men ontrent de ftaart, boven welke
zieh drie zwarte doornen vertoonen, gc-
waar werd. Half wegen ’t ly f , gelyk
ook over of tegen dien groenen bandaan,
ziet men nog zoo een Goud-geel vinriet*
je , zynde mede van dünne zwarte graatjens
, die zig als tralikens vertoonen,
voorzien, van hoedanigen Goud-geele
verw ook ’t onderfte deel van de ftaart
is, waar in men zwarte overeind-ftaan*
de graatjens verneemd 5 dog boven de
zelve verdeeld zig de ftaart aan weerzyden,
in twee flaeuw-graeuwe deelen ,
die met een zwarten zoom aan wederzyden
bezet zyn , boven welk groen zig
weer een Goud ■< geel blokje , tuffchen
twee grpyer zwarte ftreepen , vertoond.
Wonderlyk fchoon, en fterk van Goud,
en zwart tegen malkandren, vertoond
zieh deze Vifch, en niet min Heerlyk is
hy ook tot fpyze.
N°. 7. Komt ons een Vifchje, de roo- Deroos
de Spits-Neus genaamd, voor. '* de Spitts
Het is ontrent anderhalve vinger lang, Ncus,
fpits van bek, zwart en kleen van 00g,
hebbende op de kop eenige zwarte gieren
, als halve Maanen. De ko p , en
het ganfche ly f , tot aan de ftaart, is
hoog rood, fchoon van verwe , en wat
gewaterd. Dog pas beneden ’t 00g,
heeft hy een kleen ipierwit dwars half
Maanken over-eind ftaan , dat na de zyde
van den bek een halve kring heeft,
die Zee-groen is. En zoo vertoonen
zieh boven tegen de opftaande vinne aan,
nog twee zeer witte hartjens , met een
Zoo-grnpnen ^ r tr tr r » Re»f- grrintftp brtVétí ,
en ’t kleenfte hartje beneden, en in ’t
midden van deze twee een fpierwitte halve
bol, met een Zee-groenen zoom ’er om.
Ontrent de kop , en beneden, heeft
hy eenjge Goud-geele vinnekens , met
zwarte graatjens, van hoedanigen verwe
ook zyn twee-kluftige ftaart is.
' Op de rüg heeft hy een groote hoog-
geele vinne met thien Zee *■ groene groote
doornen, met hoedanigen Zee^gfoeneh
kring ook zyn ftaart van zyn ly f oñdér-
fcheiden is.
Het is een zeer fmakelyk Vifchje , en
’t geen van de Liefhebbers, die op Vifch
gezet zyn, veel gezogtj dog weinig ge-
vonden werd.
No. 8. -Vinden Vry de Ikan Roerdk ,
o f de Roerok-Vifch.
Deze is ontrent een voet lang, van gedaante
byna , als een Jacob Evertszen 5
dog vry grooter van kop , waar aan hy
een groote bloed - roode bek vol fanden
heeft.
Hy is groot en Zee-gfoen van Oogen,
om welke eerft een fmallc zwarte, dan
een breede Orangie, en daar na een fyne
zwarte kring loopt 5 Ook is den oog-ap-
pel pek-zwart.
Het beneden-dcel van de kop is licht-
rood Orangie van verw, vol fyne fcbüb-
betjesj dog het bovcndeel des zelfs (dat
X x j wel
Ikafi
Roerok.