lepels, die wel Zilver fchynen te zyn-,
cn verkenfteerten > die mede zeer'blank ge-
houden werden* vöörfien.
In de voorige tyden plachtendcfe Köningen
re Baatsjong, ettelyke mylen eh
dagen reifens landwaart in gelegen, hun
Hof ce houden, om dat zy daftr dichter
by de landen , daar’tGoudvait, waren,
doch zedert de Koning der Louwen hen
met den Oorlog dreigde, zyn zy deRi-
vier äf veel lagcr na de Zce-kafit afge-
zakt.
Deie. groote fiad nu Werd door ver-
fcheide Volkeren , die op dir Ryk han-
delen * doch voornamelyk (buiterj hunne
Ingefetenen) door. de Japanders, Portü-
geefen * Goetsjientsjinecfen, Maleyers,
en meerandere Volkeren, bewoond, die
fich zelven daar meeft längs een zeer langen
dyk neergeilagen hebben.
Zommige woonen daar altyd, andere
weer maar voor een körten tyd , om hun-
nen handel te dryven, en hunne Waaren
te vertieren. -
Het is in fich zelven een fchoön vrugt-
baar land, dat overvloed heeft van Ryft,
Slaven, Matten, Zyde,Rottirigen, Gom-
melak, Waich, Chiriecfchc Yfere Pannen
, Kopere Bekkens , Rochevellen ,
Peerden, weinig Peper .en Tin , Muf-
cus, Rhinocer-hoorns, Benzoin', Har^
te veilen’ , Goud, Olifants-tanden, en
andere Waaren, ’t zy daar-, ofwelin
de nabuurige lahdeh vallende. Doch
het is meeft onbewoönd, en ’t heeft veel
Kreeken, Riviercn, ftilftaande en loopende
Wateren, alle de welke haaren
oorfpronk uit een binnen-Meir hebben*
dat zoo veel waters van fich geefc, dat
niet alleen de Japanfche Ri vier, die ta-
melyk wyd is, maar ook de Matfiaanie,
cn de Rivier van Cambodia, fich krom-
mtnde om de Ooft, al haar water zeer
gemakkelyk können vcriwelgen, gelyk
ook de zeive ontrent de rhaand Auguftus
voornamelyk wel 8, 9, ja 1 i en iheer voc-
ten hoog können zwellen, wanncer zy
niet alleen de boorden hier cn daar,maar
zelf ook het gehecl land alom blank zetten.
Dit Land is niet altyd.'»f> een eri de
1 zelve wyfe beftierd. het in oude
tyden zelfs onder de Chineefen geftaan
heeft * zal ons uit de Brief van de Heer
Barony onder de lloffe van China, hier
na blyken.
; Ook heeft het ontrent A°. 1616 noch
onder den Köning van Siam geftaan, vari
welken zy naderhand weer afgevallen,
enmet welken zy daarom ookdoorgaans
in Oörlog zyn.
A°. 16lz wierden zy door den Koning
van Siam inet 2 groote Legers, te wa-
:er en te land, doch te vergeefs, aange-
aft, alfoo by * na lang in de Rivier van
Cambodia gelegen', en die betegerd tö
hebben, eindelyk opbrak,. en dendig van
de Cambodiers geflagen wierd, dat hy
Wel menigmaal heeft trachten te wree-
ken, doch daar niets öpgevolgcis, niet
tegenftaande onfe Heer Generaal hem
onle hulp en Scheepen A°. 1634 noch
aangeboden heeft daar vah hy naderhand
alle hoope, door *t oprechtcn van ons
Comptoir hier A \ i63f,vcrloor.
In de later tyden wil inert dat zy vtr-
fcheide overvällcn van ,den Koning van
Coetsjientsjirta geledert hebben* endoör
den zelven A*. 17iy overwonrifen zyn.
Toen zy noch in den beften bloei waren,
ö f ontrent Ä ° .i (Sjy, waten hier wel
drie Köningen, die ook dit Koflirigryk
in drie gelyke deeleri op defe Voörwaar-
den vcrdeeld hadden', dat de längft-lc»
vende eindelyk alles befitten, en Üan alleen
Koning van dit gehcel Ryk zyn
zoude; hoe wel de oudlte van dele drie
Vorften toen echter in alle voorVallen
meeft geeerd, ontfien', en gehoorfaäint
wierd.
‘Onder den Zelven , die beide de änderen
noch overleefde, was dit Ryk in veel
ruft, en in die tyden heeft onle Maat-
fchappy het daar ook zeer wel gchad £
hoewel de Pörtugeefen, die hier op zeer
fterk handelden, ons Veel nadfcel toe brag-
ten •, gelyk wy hier na breeder zullen
fien.
Zelfs had deie oude Koning in veel
voorvallen veel goedfifcic voor ons over,
pn$ verfcheide difehften doendfe, waartoe
hy geenfins vferplicht was. .
A°. 1640 in de maänd J'uny ftietf de P 0?4 ,
jonge Koning, over Welken de öude genKo^
IConing Oom wns j doch liet die jönge ningsÄo:
noch ccn ouder Broeder na y die hader- 1Ö40.
hand noch Koning geworden iS. By *t
fterven van dien jongen Vorft veflooren
wy zeer veel in veel opfichtenj alibo hy
ons överal, waar hy maar kbn i zeer be-
gunftigde.
H y bleef aan ons ioriThayl;, 8 Maasi
fchuidig, die. de oude Koning äan den
Oknea Calhom wel belnfttc te doenbetaä-
len, doch door zyne haaftigedood is ¿ulk
belet i en op kyn tyd niet gevolgt:
Defe oude Koning had ook een oli- Ko*
der Zufter, Nappra Thimeda gehaamd , Th?me-
die daar ha mede als Koninginne geeerd da.
is‘j en van welke haar Edelheden A° 1 (Sz9
zeer veel werk gemaakt, gelyk zy in dat
jaar ook met de Fluiten Broekoord en
Ooft-Kappel in ’t byfonder aan haar Ma-
jefteitichreven, eri heerlyke gefchenkcn
haar toefonden, ’t geen zy wel meeft ge-
daah hebben, om do®r haarevöörfpraak*
ontrent zekerc party Zyde, hen door ee-
nige moorddadige Chirieefen ontvreemt*
wac beter te rechte te raaken, alfoo zy
toen niet alleen een groot deel in de be-
iiic
Sood
des ou-
denen
des jongen
KoaingsAo.
1641.
ftiering van dit Ryif had, mgar niet lang
’er na ook als regierende Koningin aan-.
.gefteld wierd.
Isfa dat nu de Vobrnoemcle Koning A°.
1640 overledien * en de qude Koning
nu aan -de Kroori eri’t volle beftier. ge-
taakc Was, vpnd. defe Vorft göed, om
¿yn oudften Zoon, Nac Tommeretiat, als
jongen Koning, en zyn Opvolger* ’ tPt
zeer groot genoegen van de Grooten en
minderen, te doen voorftellen* van den
welken^ als te dier tyd een Prins van 11
jaaren, en Van een zachtcn en vriendely-
ken iöiborft: zyndc , men niet anders,
dän alles goeds, tegemoet zag, weshal-
ven ook ieder een aan den ouden Koning
met gefchenkcn, en gelukwenfchingen
daar over zyn genoegen quam betütgen*
onder welke ons Opperhoofd toen, de
Heer Joannes van der Hagey geenfitisvaa
de minften was.
Dit Was nu Wel de gemeene verwach-
ting van allen; doch de tyd heeft Het te-
gendeel geleerd, alfoo ’er ontrent A°.
1641, o f in dat jaar, een.zeer onver-
wachte opfland in V R y k quam, ivaar
door de oude Koning , benevens. zy-
nen Zoon, te gelyk van zyn Kroon en
leven, op een moorddadige wyfe, doör den
Koning, die hem gevolgd is , beroofd
wierd; een ongeval, ’t geen verdient,
dat wy het wat omftandiger verhaalen.
De Vorft, die defe Konings - moord
ondernam, was mede van Koninglyken
bloede, gelyk ook zyn Vaderen Broeder
dit Ryk beltierd hadden \ doch alfoo hy
al vanjongs afaan ongemeen wild, woeft,
ftout, en een zeer groot geweldenaar te-
gen ieder een geWeeft was, waren de Köningen
van dien tyd al voor hem bevreeft,
en deeden hun beft om ’er hem buiten te
houden, gelyk daar door defe oude Ko-
ning, zyn Oom, aan de Kroon geko-
men, enwaarby hy, volgens zyn voor-
geven, ook door den zelven in zyn regt
tot de Kroon verongelykt was.
Dit nu wendde hy ook als een reden
voor, die hem al zedert een langen tyd
aangefet had, om zyn flag waar te nee-
men', en om fich aan defen zynen Oom
te wrecken, voorgevende zyn Kroon,
Äoo hy hen» o f iemand van de zynen,
in ’t leven gelaten had, niet zeeker te
»yn.
Hoe quaadaardig hy üit fich zelven
was, waren echter noit zulke godloofe
aanilagen, om zyn Oom tevermoorden,
in zyne gedachten opgekomen} dog hy
had gehecl andere Wegen, om aan de
Kroon te geraaken, gebaand; maar de
eerfte aanleiding daar toe wierd hem döor
een van zyn getrouWfte flaven, een
Zwart, die vol geeft en ongemeen gaauw
van bevatting was, gegeven.
Defe gemerkt hebbende* dat de Geheimfehryver
van den Koning wel het 1042^
grootfte -beftier oVer alles had * en zoo Zy
hem op hun ¿yde kondenkrygen , alleen
in ftäat 'Was om defen veröngelykten
Vorft, zynen Heer, aart de Kroon te
helpen 3 bedagt een middel, hoedanig
fich van zyn gunft, tot: het üittverken
van zynen toeleg, ten vollen te Verfqke- . .
fen. '.r .. ^ f
; Daaf op ging defe Zwart j uit zyd :
Meefters nääm , by defen Gehcimfchry-
ver, en blies hem eerft vfeel quaad vati
deri Koning in ’t oor, en pfees hem daar
op zyn Meefter zeer aan, hem Beloveri»
de, dat zoo hy niet ¿yri Meefter nadef
over ’t middel, om deri oüderi Vorft uit
de wereld, en om zyn Meefter aan de
Kroon te.helpen, fpreekeri Wilde, hy
hem als zyn mede-beftierder deel aan ’t
Ryk , en, de helft daar van in handen ge-
Ven zöudp.
De Verbittenng, die hy reeds bp dit,om߻n2
in *t öör blaafen tegen izynen Vorft op- digvet^
gevat had, dede wel zeer veel quaad,
maar die laatfte voor al noopte hem zeer
fterk om nieuwe maatregels te nfcmen,
alfoo hy daar op luft gejeregen had, om
mede .eens als Koning te heerfchen.
Daar op quam defe GcfieimIcnryVef
by den jongen Vo rft, en maakte met
hem en met zyn iwarten flaaf een overleg
van de ¿äak,- hoe men dieaanleggeri,
voorfigtig uitvoeren * eö Jiem daar na
nevens defen Prins deel in ’t beftier des
Ryks geven ¿oude.
Men vond goed om den Koning, die
dagelyx tegen den avond gewoon was
met de Grooten, die dan by hem qua-
men, met de kaart te fpeelen, onder dit
fpel op zekere leus van achteren tedoor-
ftooten, gelyk dat ook in ’t byzyn vad
defen Prins, hier toen mede gekoipen^
en door defen Gehcimfchry ver, die den
Vorft een papier overleverde, ’t geene
hylas, zeer behendig, maar ook opze-
ker oogenblik gefchiede* dat door beftei
van den Prins, en döor defen fwart, die
’er mede by was * alle keerfen en lichten
uitgeblaafen wierden, Waar op de andere
Grooten, niet Wetende wat ’er te doeri
was, ten ecrften de Vlugt meenden te ne-
men, hoewel de meeften van hen mede
daar gedood wierden.
Ook waren ’er zekere lieden bcfteld *
om op de gegeven leufe niet alleen het
Hof aes Koning; maai; ook alle de hui-
fen der Grooten, die den Prins verdagt
Waren* in brand te fteeken, zoo ras men
maar ’t Hof in brand zou fien.
Dit baarde in den donkeren nacht niet
; alleen een grooten fchrik onder allen 3
maar ’t Was ook oorfaak , dat alle de
Grooten, die noch overbleeven, de
vlucht namen; van welken zommigeri
fich na den Zoon des ouden Konings
(dicri