Ordre en Inftruétie, & a a r na haar
de Adfiftenten Bieter Nuyts, en
Ryklof de Geus j ftaande tegen-
woordig op haar vertrek na de
Comptoiren Honimoa, Haroeho,
Hila, en Larike, om aldaar aïs
éxprefle Gecommitteerden by
den ontfang, en afbetalinge der
Nagelen, van, en aan de Inlon-
deren te wezen, hun gedurende
haar uitwczen zullen hebben te
. reguleeren»
inftnK X 7 Ertntts de GariofFel-Nagelen in deze
<jhe, voor V Provintie nu reets zyn ingeoegft , en
volmag- ¡¡¡ ¡ I l 0 K l ! van.de lnlanderen
tigden voor de K Compagnie te ontfangen', geom
de kamen is, hebben wy in onzen Rade den p
M l P # ul. ma haar hidc» , als m-
gcni ze exPreJJe Gecommitteerden, na de refpe-
iïive Ruiten - Comptpiren , die onder dit
Gouvernement for ter en, en alwaar de levé-
ramie van die Speceryen gewoon is te gefchieden
, af te vaardigen, ingevolge van
welk Arreft ui. dan by dezen geordonneerd
Werdçn,, - na den ontfang. deze s, haar zel-
ven van fie r over de-.Pas Bagüwala eerft
na Honimoa , eh van daar , na gedaan
werk , na Haroeko, Hila , en Larike ,
u tranfporteren, na welke twee eerfte Plaat-
zen den 17. dezer onze ordre voorfz. al is
afgegaan,gelyk na dß twee laatfle by gele-
gentbeid ookftaat te gefchieden. Ul. zullen
dan,op Honimoa gekomen zynde, in het
lever en van de Nagelen door de lnlander en,
aan den Koopman Monfr. François .van
Schure, alt ans Subaltern Hoofd aldaar,
gefiadig met haar beiden, en niet by beur-
ten , dan d'een dan den ' anderen verVan-
gendé , daar by wezen , zulks de zelven ,
nog 00k den Opperhoofden van de andere
drie Nagel-Comptoir en , eehige Nagelen, in
ul.afwezen te laten ont fangen, om dan de
Inlanderen aile. vermoeden van het plegen
van ontrouw omirent haar te benemen, zullen
de Inlandze Nagelfefpyvers , fçboon z.y
zulks al. zeiden ul. toe te, betrouwen voel
epcpreffelyk daar by doen körnen , en de aan-
teekeninge van yder gewigt] zoo lang haar
Dorps-leverantie duurft, laten doen, en al-
vorens van malkanderen fcheiden , telkens
in prefentie, van de H o ofd-O rang k ay de
rtaamen, en toenaamen der Leverançiers ;
mitsgaders het getal der ponden , bygevolge
00k yder s netto en bruto, fummarie van 7
geen zy geleverd hebben, tegens den anderen
pertinente onlronteren, om te zien, ofin
ailes met den anderen accorderen j ’t geen
zoo wel van de Mooren, als Chriftenen,
te verftaan is, 7 welk beide moet, en zeer
gemakkelyk kan geßhieden, alzoo den Ad-
fiftent Rykiof de Geus^ in het fehryven van
de Maleitze Tale met Arabiiche ¡etteren
geoeffent is, dit dan van het begin tot den
emde toe zoo nagevolgd zynde, zal het Op*
I perhoofd van yder Plaats ul. , en 00k de
Jyagel-Sehryvers yder hunne rollen compleet
hebben-, om aan ons te over bändigen , zoo
dra die gevorderd zullen3 werden , op poene
van corre&ie. JE
Met het vifiteren der Nagelen .zullen uL
äe Opperhoofden, en hare Suppooßen, vol-
gens gewoonte.i, laten begaan, alleen het oov
daar over latehde gaan, dat daarinne ter
goeder trouwe gezorgd werd■, welkers tegen-
deel, en als ul. het fpeciaal haar zouden
aantrekken , oecaße tot quade gangen aan
andere zeude verschaffen , gelyk in 't jaar
160p. tot Harocko gefchied is.
Met het inwegen en afbetalen der Nage-
len zullen ul. zoo veel fpoed maken, als het
eenigzins doenelyk zy, egter moet wel werden
gelet, dat het zelve zoo gaauw niet
voortgezet werd, dat den Orangkay , of
Nagel- Schryyers , van yder. Dorp door de
onze het bczigtigen, of nazien van het op-
geroepen gewigt, .of .de aanteekeninge van
dien, werd v.erbyßerd, gelyk in het jaar
100p. tot Haroeko is gefchied, waar voor
en rneer andere morfferyen, het Opperhoofd.
Jroannes Wefterbaan, en de Gecommitteer-
a ’ J ^ 00f d i en van Hees:, de vereiße
Jtraße hebben erlangt, waar op ul. al mede
omzigtig zult. hebben ie letten. *
Nahet ontfangender Garioffel-Nagelen,
zal den Koopman, o f ’t Subaltern Hoofd,
ter plaatze ., daar die gewogen-zyn, de
Waardye. van dien al mede ten uwer over-
fiaan, en tiiet anders, 00k in het bywezen
A» Orangkay, Qf Borps-Fnogd, met
zyne NageUSchryvtrs, na de by ul. daar
vangebendem en geconfronteerde weHebenden
Nagel-rollen, betalen, rnlgens de daar
van zynde Prys- couranten, waar van ul.
mts dezen ook eene werd mbandigd, maar by
» f i eenige Eumpianen, Chineezen,
ef Mardheykers Nagele,, terfebaal tebrait
I hebben, zullen daar vobr geen betalime
\ mögen genielen, ten zy de zelve alvomm
; aan ons rekenfehap gegeven hebben. heedanie
zy daar aan gekemen zyn, en dal tot onze
nadere en fpeaale ordre, om alzoo door dit
mtddel voor te komen bet woekeren onder. de
arme Amboinezen, die dUeen de leveran-
tie dter Speceryen aan de E. Companies
vergund ts, invoegen dat zelfs de. afbetalin-
ge aan de Amboinezen in bet gpneraal niet
zal mögen gefchieden in btt ‘bywezen van
opgem. Natien, aan wie dog dt E. Com-
pagnie geen reekening fubjelt is. ’t welk
als een expres poinf moet gevitrd werden
oppxne van daar over gecalangieerizynie'
ge/traft te werden , zoo als bevondtn zal
werden te behooren.
Zoo dra de Nagelen van. alle Plaatzen
onder yders diflnfl ingezameld, ende pennin-
gendaar,voor,in wyze als voorfc,brevenis,
betaald
hetdald zytt^ zullen ul., benevens het öpr
perhoofd van elke Plaats te zamen,de Go-
.dong, [het'P.akhuis, of wel rt Vak, daar
de Nagel«# m opgeßooten zyn , yder met
hare ßgnature verzegeien , om de zelve 4mr ¡binnen zoo lang verzeekerd te laten
berußen., tot dat wy ordonneren de zelve
in ul. bywezen daar weder uit te laten hole#,
en in de een of den anderen bodem.af te
mogte zyn om in perzoon aan de fchaal de
Nagelen te ontfangen, of wel den ontfàng
by te woonen jzoo werden ul. (om den dienfi
der ,E. Compagnie^ daar door niet te laten
veragteren) by dezen geauthorifeerd omme
de zelve met haar baden, ,zonder dat ’er
een der de by zal behoeven genomen te werden
■fchepen, Jätende V zelve voorts voor den
tyd van die ordre zoo verzegeld, fchoon dat
’er na't vertrek .der Gecommitteerden dl een.
4>f de ander kük Nagelen wierd aangebragt,
die moeten afgewezen werden, om eigene
infraftie in de trouwe wederzyds te permo-
veren., V gern de Opperhoofden refpeftive
.op önze.hoogfle indignatie zoadanig te doen
.aanbevoolcn werd. Tot weiters wcl-obfer-
vdntie voor haar vertrek , het Opfer hoofd
van yder Plaats , en alzoo voor. de vfirze- [
gelinge als boven gezegt , dlomme in de \
jDorpen door^ de Marinjös tydig zal Iqten I
liitroepen , en bekend maken , dat alle de \
gene , die nog .eenige Nagelen onder zieh j1
mogten hebben, de zelve by des. Xxecommit- !
teerdens aanwezen ter fchaal zullen hebben
te brehgen , om by nalatigheid van dien I
daar over namaals in geen fchade te komen. |
Alle het welke dan verrigt zynde , zal ^
den Koopman,of Refident op.die Plaats ten
overßädn van ul., aan de Orangkayeri y-
der haar toekomenäe ßarot-geld in zoodani- .
ger vaegen motten uitleveren, als zy bevoo- ;
re#s het zelve gewoon zyn te genieten, zon- ]
der dat wy vor fiaan , dat daar van door
ymand, nog ook van alle andere penningen,
die ße. Jeveranders der Nagelen van de 'E.
Compagnie fiaan te genieten , een eenige j
ßuiver tot voldoeninge van hare agterfialli- ,
ge fchulden zullen mögen afgefrokken , of
ingehouden werden -, alzoo zülke en diergev ;
lyke quade ingekroopene gewoontens ,odrzaak
zouden können wezen, dat de Inländer en in
ft aanftaande om eenig ge Id in de hand te
hebbe#, die Speceryen aan andere tot merke-
lyke fchade van de E* Compagnie quamen
teverkodpen', waar op ul. dan, tot voorkomin-
ge van al zulke, en meer andere onheilen,
ivel naauwkeurig zullen hebben te letten,
en telkens, als ul. ftaat maaktna verloop
van nog drie of vier dagen op een plaats ,
met deze haar dienft vaardig te zullen ranken
, V zelve by voorraad aan ons , en het
Öpperhoofd van de plaats , waar na toe
eerfi fiaat te vertrekken ,per expreffe bekend
te maaken, ten einde wy magtig mögen wezen,
daar ontrent ordre te fiellen , en de
Opperhoofden van elders gelegentheid hebben,
om alles tegens die tyd tot den ontfang
te können ver^aardigett.
Bog.zoo het mögt komen te gebeuren f t
geen wy egter niet hopen) dat yemand der
Opperbooften van voorfz. Plaatzen door
ziekte -, of andere toevallen , onvermogens
, invoegen als beyorens reets is aan gehaalt
te mögen ontfangen, eit ook daar
voor aan de leveranciers beialinge te doen',
t zonder dat wy ver fiaan., dat eenige Inland
deren, die natte Nagelen ter fchaal.mögen
brengen , daar over met flagen of fiheld-
woorden zullen briegend worden, gelyk wy
al mede, tot ms byzonder ongenoegen, verftaan
hebben, dat in ’t jaar 1.68p. tot Haroeko
is gefchied -, maar moeten de Inländers,
die zodanige Nagelen prefenteren ter
fchaal ie breiigen , daar mede afgewezen ,
en gelaft werden, de zelve alvorens eerft
vah deeg te droogen, gelyk hier aan "t Kar
fteel geprpftifeerä werd , en de billikheid
ookmedebrengt.
Ende.alzoo wy oordeelen, u l. hier mede
gemegzadm.geinftmeerdie heb b en,ver ftaa n
py wel expreffelyk , dat het zelve in alles
punilueelyk zal werden gevolgd, met vordere
recommandatic, dat ul. gedurende haar,
uitwezen van alles pertinente aanteekeninge
zult houden, byzonder van den ontfang, en
afbetalinge der Nagelen op yder Plaats \ '
mitsgaders, hae dat het daar ontrent is toe-
ge gaan, om ons met hare te rüg komft by
gefchrifte vàn alles grondig, en na waar-
heid, berigt te können doen.
Tot Honimoa hebben wy ’/ .verledenjaar
doen vcrieckeren om tien Bharen Moer-Na-
gelen aan de E. Compagnie te leveren,
’/ welk den E. van Schure, volgens berigt,
zegt.gedaan te hebben, en vermits die, als
’i wäre onder den duim , moeten werden
ontfangen, zoo zullen ul. baqr daar mede
niet bemoeyen, nog in den ontfang van dien,
veel min met deffelfs beialinge., maar dat
Qpperhoofd daar mede alleen laten omfprin-
gen, ten einde alzoo aan de Inlanderen niet
; mögt blyken, dat dien inkoop voor reekening
van de E. Compagnie gefchied.
‘ Van deze InfiruSie zullen ul. de refpe-
Slive Opperhoofden lemure mögen en moeten
geeven , om alzoo alle tydfpillinge en ca-
villatien voór te komen.
Waar mede zyt Gode bevo Jen , en een
behouden reis toegewenft , van, onderft ond,
; Ul. goeden Vriend. Was getekend, Dirk
i de Haas, in Margine, Amboina, Vièto-
ria, den %z. f amari in V jaar i6$>i.
Na gedane Collatie is deze met de Grif
ineele InftruiSHe bevonden te accor-
eren. Amboina, Vittoria deh laatften
Januari, in ’t jaar 1693. il
J a n d u R y n , Secret.
rfan