sis ’er eens ietdiergefyks vòòrvièl $ - én als
de beledigdé party-’cen Boni ich-prirts was,
zulken daad dan mede ongeilrafp te laàten
; woorfchieteh§'■ doch' zie riù, dat dei Heer
Landvoogt aan diè zaak bégint'té- tilleri
eri ’t.zoii een groote laft van ònzéri hàls
zyn, zoo riién die tot wederzydS gènoe-
gen yan die • twee Hooge hhizetì. maàr
fpoedig afdoen kon.
Haa meri Aroe Ttikti òp heetér daad
inet de dood^ geftraftdat was wèi vérre
beile géweèil y doch^ -dié/tyd vòofby
zyndé y Kón tiièn-diét àhdèr$dàri he'm zoo
#ampaflen, eh kòrt'wiéken,; dat'hy gèeh
vlerken hielt, òm meer quàad té dòèn,
noe wel hy anders doòr zyn grò'oté maag-
fohap zeerté vreteièfi wàs.
Aroe Beiti y broeder van Èàik Wabàni ,
was van oordeel ^ dat Aroe lektide doòd
buiteri alle tegerifpraak verdient hadoolc
zoude ik , zeìde hy, myn broédèrs dòod
al op de daad gewroken hebben, zòo dè
koning van Boni my niet zeer etnftig had
doen beveleh -, iny ttil te hoqcféh, éh daar
over'*t fégt Van de iEd. Maatìchdppy af
te wagten '} doch dewyl ik zie , dat *er
niets af koint, weet ik niet , wat ik
doen zou , zoo Aroe leko 9 moordenaar
Van mynen geliefden broeder, my zonder
gevolg tegenquam, alzoo myn blÒed dan
Wel hgt aan ’t ziedén zou komnèri raàkèn,
òm my aàn zulken!vérràader^ die; Vhart
niet gehad 'zòù hebben van myn 'broedef
voor devuift aan tetaften, en die ’t daar-
om op èèri Verrààdérlyfce wyié dòdi an-
dere liet dóen , te wfeèkéh:
Dat nu, zèide hy, onzé kòhingiri (té
weten, de Sòpingzé) niet fterkér op haar
regt is blyvén ftàari , is, om dàt wy , eh !
voòr al-zy haar te naauw- reéts als aan
hun beider belang verbondèn heeft, eh
daarom zeide zy pòk tegen Aroe Poni:
N ìe f, • al wat gy in deze zaak doèt, * dot
zal ik voor welgedaan aanzién, cn gòedkea-
ren j daar zy-anders wel wiften, dat de
dood van zulken prins, als myn broeder,
niet dan mèt de dood van den moordenaar,
kon geboet worden : Dierhalven moet ik
bekennen nu jiiet làriger te weten yw à t
ik van die ganlche zàak oordeélen zai.
'Radja Boni w A wel’ hebben, 'dSrifc'hem
alle bèleeftheid béwyzej maar hy dehkt
•niet, òm my in de zaäk varr myrizób
fchendig vermoorden bröeder éeriige vól-
doening te gevén.
De ilokóude Aroe lanette '■ 'Mätoewa
was met den koning van WadjÒe van een
c n ’t zelve gevoelen , dat ’er niet änders
overig was,-^dan ohi Aroe Tekti's gòéde-
rén verbeurt te verklaareiì } doch dat dit
ook , op dat hy ’er de fnuf niet af ih de
< neus krygeh ■megt /'ten eerilen diènde te
-gdchieden,::zoo -memhem niet- ha Banjar
Maffin j pfelders , na onze vyandèn, wilde
zien-vlugtdi; -j Wtk ■.
Qok voegde' de laàtfté votil hier by r i
Noti- tPer bewèZen y dat Dairt Mâbani met
Âfôe'TekÔ,?s gertiaàlin in Jovèrfpél geleèft
heeft ^ ’fchoon ’/ zendén ydh zÿne minncbrie-
vèn "aàn Saè’na 'tìaar  ‘ eii' volgèns onze ivet
ftrafbaar is-y maar Aroe feko wàs niet be-
yòegt' zieh zelve té wreeken y die wél tòt
zÿne'vetichooning zegt, dat hy my, en
dén kbfiìng van Boni y daar van voòr af
këhnis g'égeven heeft j maàr, inbpzigt
van ;mvy:: is dat onwaar. Zulk. éen daad
nu, aàar leggende , ftioèt vòlgensbnzè
wétten -^éftraft \vorddi y ‘’t zy met de
dòod y'?c‘zy met zyn gbèderéh te rarh^às.-
zehy,'ti2jÿ met hem'te^bährieh.
Wààrdm1 riti deze'fttaffen nog niet :ge-
óeffeht fcyri, is zeér ligt te denken. Aroe
Poni, oui de qùaade pier riiet te zyn, had
hefft j dàt de E. Maàtfchappy, die hier
doòr mede gehoont, en de eerftè der Bond-
gehôotçri-is^ daàr 't Vòhnis pver uidpraic,
op dàt Aròe fteko 's . broeàérs géeh quaad
bloed • tegetì hem mògteh rifetten. Ora
hèm nìfet de dood te ftraffen, daar toe Is
dé tyd te verré verlòojièh'} ' diethalVen
.oordéelévik, dàt hy mòèt gerampaïl, en
vàmallë zyne waardighèden àfgezet wòt-
dèn-, zonder hem òit weer in eenig aari-
ziéh te brengen, ora1 zyn wraak! niet on-
defhévig te zyn 5 doch zòo menait- ten
eerfteh''hiet döet y teh hy lòrit rièkty Zal
otìs dié"vòger zekçrlyk ohtvii^èn , 'cn
òns dàat na veel; mòéite ààn de faand géveii.
En dit wàs in ’t geméiri ’tgèvòelén dézér
vorilén òver deze zaak. '
Den 8ften Augufti liet de Heer Beérnìnk
den koriihg van Goà ÿ ;en Grain Bontofon-
gà ■( zytìén ryksbeftitìder) dè' pols dòcir
Sandbeek mede hier ovér tailèn, die beide
van! oòfdeel waren, dätAroeTeko een van
•dézètwee ftrafièn ,•: òfdedood-, o f ’t ram-
pàileh, òhdèrgaan mòèit*, eh dàt dè E.
'Maaridhàppy ’er ‘¿eri; van deze twee be-
hoordè te: verkiezen.;
DenJroden dito hóordezyn Edi y °dat
de koning van Tello ( die- in alles tìieéft
met Crai» Aganonja overeénftemde) van
oordeel was, dat ’tòvèripéTtulìchén^r»«
eri Dairi Mabani noit bèwezen tìf géble-
kén j én dat Aroe ‘Tekò deà zoo veel minder
tot-zulken vùileh tribord geregtigt,
én dierhalven té doodfchuldîgër wàs ^ te
rneeryàlzòo ’er pas te voòren eenverzoe-
riing tutìchén hem èri zyne Gbmaalin, met
Dain Mabani, getroffen wàs.
S'choòn hy nu hier doòr de dood verdient
had j kon égtèr dé E. Maàtfchappy
dat v'onriis-, alzoo die tÿd te vérre vérloo-
peh -was -, wel wat verzagten , triits dàt
de Macaflaarze wetten òrigéichoriden ble-
ven, die in zulken géval dàn van’tfam-
pafleh j-?of 'van ’f bannen fprakén y waar
door alle misnoegen 1 òrider de beledigde
pàrtyen idi1 wéggtììòmen worden , die
nu-byha niét wéten- j ' hoé zy rt met de
. ,zaak
p f l c hebberi. Ook was hy van gedag-
ten, dat de Heer Landvoogt, als zynde
*t Hooft aller Bondgenöoten, hem, nog
■riietnant der Macäflaarze vorften, na zvn
gevoelen behoorde te vragen , alzoo'ny
ten vollen geregtigt en gevolmagtigt
was, om ten eerflen tot de u i t voeri ng te
'treden , dat hen alle de andere Bondge-
nooten zekerlyk wel zouden laaten ge-
vallen,, wanrieer ’er maar volgens hunne
wetten (daar niemant aan twyffelde)
'gehandelt wierd. Het rampaflen , of
bannen, oordeelde hy , moeft een van
beiden ten eerflen aan hem in ’t werk
gefielt worden , hoewel hy ’t eerfle
’t beite , cn voor ’t minil gevaarlyk keur-
de -- Ook- Uelde-hy vaft , dat dit Aroe
Pont i hoe hy: zieh ook houden mögt,
:vah die zaak, uit inzigt van Aroe lyko 's
mägtige broeders, te willen laaten doöd
bloeden , mede zeer wel gevallen , en
Zekerlyk ook ’t zyne daar toe doen zoude,
zoo ras hy zag, dat de Heer L'ahd-
voogt met die zaak begon, en ’t fwaard
voor hem maar begön op te vatten: • En
dit was *t alles, dat de koning van Tellö
hier, over zeide.
De Heer Beerntnk had wel gaarrie öök
de ändere riiindete vorften eens willen
"doen fondeeren 5 doch die h ingeh van den
köning van Boni met zulken fläafagtige
■vreeze af, dat. zyri Ed. daar aari niet tillen
dorft j dierhalven keurde hy beit haar
Edelheden , op haaren laft van den 1ftea
Januari, dezes jaars, omdeGröotenhier
over teTondeeren , maar een net berigt
vari de gevoelehs dier vörflen , die zieh
daar over geuit hadden , te geven, en
haar Edelheden verder te verzoeken ,' öiri
hem Tpoedig laft tot het üitvoefen van
•’tvonnis te geven j dat hy haar Edelheden
den 1 £dea Augüfti aanlchreef.
Terwyl de Heer Beerntnk zieh met deze
fwaare zäak van büitcn belemmert vont,
wiert- zyn Ed. oök door een andere van
binnen, die hem nader ter harten ging,
•zeer gevoelig aangetaft,’ alzooMevrouw
zyne Gemaalinne, hü al eenigen tyd ziek
geweeft, hoe langer hoe erger begon te
worden.
OndertufTchen liet Radja Boni zieh
;<loor Marcus Sandbeek den i pden Augufti
byzyn Ed. verontfehüldigen, en zeggen,
dkt zyn broeder ’t hiet quaalyk nemen
moeft, dat hy in eenigen tyd niet by hem
gekomen was , alzöo hy dat alleen om
de ziekte van .zyn Ed. Gemaalinne, en
-om door zyn bezoek dikwils geen aan-
leiding tot haar Ed. vferergering te geven,
•nagelaaten had > doch alzoo haar Ed.
niet beterde, en zyn Hoogheid dierhalven
zyn Ed. nog niet ipreken kon,
fchoon dat wel jioodig was , liet hy
nu zyn Ed. door hem {Sandbeek) weten,
dat de Engelfchen zieh op Banjar Maffia
riiet alleen nedergeflagen , en daar reets 170t; r
eene vaftigheid opgerigt, maar dat zy
’tvoornemen hadden, om een meenigte Engelzen
der Celebize Volkeren, ’tzy met goede
woorden, *tzy met dreigementen, tot e^hannc
zieh te lokken, doenae door hunne poging.
kruiflers de Bonicrs, die uit Tsjinrana,
Wadjoe, Loeboe, enz. naPaffir, Laoet
Poelo, enz. ten handel vaaren, aanzeg-
gen, dat zy , des genegen zynde, zfch
maar onbefchroomt na Banjar by hen
konden begeven, en dat zy door den En-
gelzcn Generaal daar gehandhaafd zouden
worden tegen allen, die hunne ruft
daar zouden willen verftooren j ja zelfs
dat zy de Holländers niet behoefden te
vreezen , als zy zieh maar in dien ft der
Engelzen wilden begeven, biedende aan
yder foldaat f , en aan yder fergeant van
hen 8 R der* ter maand , door welk lok-
aas zy , völgens 'zeggen van zyn Hoogheid
, reets 300 misnoegde MacaÖaarze
en Boegineeze koppen in hün dienft ge-
kregen j en waar over zy, na die in ver-
fcheide vaandels verdeelc te hebben,,den
gevlugtenen bekenden Bambang als hoofd
gefielt hadden, ’t geen een van zyn Hoog-
heids fpions van^Bambang zelfs verftaan
had , en noodig oordeelde den Heer
Landvoogt te doen weten, en waar over
hy zyn Ed. riog meer zaaken van andere,
die daar mede aan fchuldig waren , en
buiten zyn Ed. weten in der ftilte met de
Engelfchen heulden, te zeggen hadde, die
hy aan andere niet vertrouwen kon, en
waar in egter tydig diende voorzien te
worden, om alle Europeers buiten onzen
gerichtsban te houden , en om te belet-
ten , dat die koningen van Mandhar, die
zy mede zeer flerk aangezogt hadden',
niet mogten waggelen.
De Heer Beerntnk , deze zaak van te Waar
veel gewigt artende , voqt goed, niet over zyri
tegenllaande de prangende ziekte van zy n Ed. den
Beminde, dien vorft ten eerften by zieh kon“ S .
te ontbieden, die den zo^ea dito ook by S o n 01*
hem quam , en van alles een omllandigzyn Ge*
berigt gaf, en hoewel de Heer Beermnk maaün
’er meer af wiil, dau zyn Hoogheid wel ^^zelf
dagt , r liet zyn Ed. dit zoo weinig , alshoord.
’t mogelyk was, blyken, om daar door
nog meer uit zyn Hoogheid, te krygen.
Hy zeide egter gehoort te. hebben , dat
’t Engelfch opperhoofd op Banjar Maffiri
twee kleine raonftervaatjens met bus-
kruit, yder van z pond, aan voorname
lieden op Macaflar ten gefehenk gezon-
den hadi doch Radja Boni zeide: neen,
myn Broeder wil zeggen, z kleine, en
1 groote vaten j de laatfte, die, in der
ftilte geligt zyn , ten gefehenk , en de
eerfte , om ’er wat anders mede uit te
beeiden. De beftelder der zelve , zei
Radja Boni, kenne ik zeer wel, en weet
ook , dat ’er brieven by geweeft zyn,
A a z yvaar