tftag lang zy daar zyn , zyn tafel aan tc bie-
den , en hen uicdrukkelyk door een op-
pafler te laaten noodigen, zonder dat Zy
’er anders komen zouden.
tafelgoed , dat na ’t jaar 1680. niet meer
byzonder getrokken mögt worden , ’er
onder gerekent.
Buiten het zelve zyn hem z leggers
Rhynfche, Franfche, o f Spaanfche wyn
( tot 400 kan yder) tot zyner keure, zoo
zy maar in ’t magazyn dat jaar gekomen
zyn, 3 vaten Mom, f kaflen. ( yder van
ontrent 50 ftoop drank) Perfiaanfche wyn,
vaten boter , yder van 310 pond , z
aamen Hollandiche azyn, 1 aam oly ven-
olie, (welke twee poften, by ’t nazien
der jaariykzeverteeringen der Landvoog-
den ganich Indien door , volgens aan-
fchryven haarer Edelheden van den i7dea
Februari 1680. uit de bepaalde lyft geligt
Zyn, en hem zoo veel, als hy van yder
noodig had •, toegeftaan , en ’t noodig
gebrmk van zout en ipeceryen toege-
voegt is) z laften ryft , 1 laft tarw,
mitsgaders wafchkaarzen en lampolie tot
noodig gebruik , volgens aanfchryving
van Batavia den zden Februari 167p. toe-
gelegt. Hy heeft van ouds 00k 288 R de»
voor het onthaalen van de Raaden des
tjerichts getrokken j doch in ’t jaar 1680.
belafte men ook ontrent die, zoo veel
mogelyk was, zuinig te zyn.
Ook plagt de Landvoogt hier yo flaa-
ven in geftadigen dienft der E. Maatfchap-
py te hebben, en alle maand 3 R ders van
yder, en dus ico R ders ter maand hier
van alleen te trekken 5 (ja in voorige ty*
den plagten ’er nog al meer te zyn , in
zoo verre dat haar Edelheden by hun
fchryvens van den zoften Februari i<S8y,
om de groote fomme der flaaven - loonen,
ook weten wilden, waar toe men-die-al
gebruikte) maardeze poft, wel devoor-
naamfte van hun inkomen geweeft,
duurde niet langer , dan tot de Heer
Landvoogt de Haze, in ’tjaar 1700, dit
geheel en al afichafte , meinende , ver-
mits hy gelds genoeg op de kuft van
Choromandel, enelders, gewonnen had,
dat zyn vervanger het genoeg met zyn
verder inkomen ftellen kon , en dat de
E. Maatichappy geen flaaven van anderen
meer in haar dienft, dan die zydaar reets
bezat, van nooden had, waarom hy buiten
twyfiel , zoo wel van alle zyne op-
volgers , als over andere zaaken van de
meefte ingezetenen van Banda , als een
verwoefter van die Landvoogdy , ver-
vloekt, endoodelyk gehaat is. Hydeed
dit wel om een roode letter in den Al-
manach der E: Maatiehappy te krygen,
dewyl hy de zelve hier mede dit voordeel
dede } maar zyn wonderlyk leven, tß2Jy
zoo daar, als elders, heeft hem by ver-
volg van tyd zoo fwart gemaakt, dat hem
nog al zyn geld , nog zyne daar op ge-
volgde verheffingen tot extraordinaar, en
ordmaar Raad van Indien , geen hair
meer agting, dan te vooren, by eerlyke
lieden gegeven hebben.
De Opperkoopman, die de tweededer
Landvoogdy, en opperbehandelaar isvan^e. ®P~
alles, wat den handel betreft, heeft cieman^uet
rang, magt, en agting naaft den Land-befchre-
voogt, hoewel die zeer veel daar vanven*
verichilt.
Hy doet verftrekking van allerlei waa-
ren der E. Maatichappy in ’tgros aan allerlei
andere minder bedienden , ' ofte
vreemde kooplieden , en gelyk hy die
alle, zoo als zy van Batavia komen T ont-
iangt, alzoo moet hy alleen ook alle de
zelve weder aan het algemein comptoir
tot Batavia, even als de mindere, ’t zy
opperhoofden , o f andere bedienden in
Banda ’t ontfängene weder aan hem , ver-
ant woorden.
Zyn inkomen beftaat in 80, o f ook wel
100 guld. gagie (dat het hoogfte isdat h y S l "^
wint) iOsK?crs koftgeld, ter maand5 in
zeker getal van kannen wyn, en ponden
wafchkeerzen (als inAmboina) z kannen
olyvenolie , eenige lampolie ter maand,
een vrye wooning , en iyo pond Hol-
lapdfche boter in ’t jaar. Ook zit ’er
nu en dan een voordeeltje, dat al vry
groot vallen kan, in ’tverftandig hande-
len met deze o f gene meeft getrokkene
kleeden, die hy dan ftil, als waren het
de zyne , met een fraaje winft weet te
verkoopen , gevende den Landvoogt,
alzoo ’t anders niet gaan zou , zyne ge-
regtigheid hier van.
Ook heeft hy nog zekere vafte voordeelen,
niet alleen van de lekkagie, en
den afflag op verfcheide goederen in de
pakhuizen , onder zyne verantwoording
beruftende, als de dranken, terw, ryft,
enz. maar trekt ook van de leverantie
van alle de ipeceryen , die by hem ont-
fengen worden , wegens flaaven , daar
toe noodig, een ichelling daags, en ook
van de overwigt der fpeceryen, die hem
goed gedaan word -, een fraaje ftuiver.
Een legger van 400 kannen verantwoord
hy maar tegen ayo , en zoo met de reit
der goederen, die lekkagie onderworpen
zyn- ,
De Capitein, de derde in rang, wintD? CaP‘*
80guld. ter maand, heeft io lR * * s ¿oft-*6“1*
geld, 7 kannen wyn, 7 pond kaarzen,
ennog eenige kleinigheden, hebbende in
t kafteel ook een zeer goede wooning.
Hy is het hoofd der krygsmagt, en
zonder hem , als hy ten quaadften wil,
kan de Landvoogt , daar ontrent geen
verandering, nog geen foldaat corporaal,
. , maaken, hoewel het den Capitein, wil
1 * hy daar eenige ftille voordeelen trekken
beft is,- zieh veel liever na ’t goeddunken
van den Landvoogt te ichikken, aange-
zien die al zyne ongeoorloofde voordeelen
beletten kan, die hy anders door de
vingeren z ie t , voor al als hy ’er mede
van trekt, gelyk zomtyds in deze en
gene Landvoogayen wel geichied- is.
Hy hecfr ook ’topzigt in ’t byzonder
over ’t ziekenhuis, en de zieken aldaar,
daar, hy op zekere tyden ’t gezigtvan gaat
nemen , om te weten , hoe zy gehandelt
worden. Ook moet hy alle avond het
woord by den Landvoogt haalen , en
dat aan de minder hoofden van ’tkafteel
Nafläu uitdeelenj doch die van’tkafteel
Belgica, en de borgers, krygen een ander
woord.
Het Opperhoofd van Lonthoir , een
¡o r koopman in bediening , is de vierde in
van Lon-rang, Hy heeft op Lonthoir in de lo-
thoir. gie een ichoon huis tot zyn wooning,
en altyd , als hy uitgaat, 2oppaflers, en
zyn vrouw eenen agter zieh. Hy trekt
6y o f 70 guld. ’smaands aan ioldy, heeft
8 Rdcis koftgeld , 7 kannen wyn , een
zeker tantum van kaarzen en olie , en
buiten het, zelve trekt hy nog; (gelyk ook
de verdere Buitenoppernoofaen vanPöelo
Ay en Wayer ) de overwigt der Ipeceryen
, en voor 10 o f i z flaaven 1 Ichelling,
voor den Marinjo, die hy tot het be-
handelender fpeceryen van nooden heeft,
i R dei daags , immers zoo plagt het te
wezen.
Den Fis- Na hem volgt de Fiscaal, diens ampt
caal. het zelve met dat van een Höoftfohout,
een iober inkomen j doch däarom, ne- i6ix;
: vens den Geheimfchiyver (dat ihede van;
des Landvoogts gunft, en voorfchtyvens
Ina Batavia meeft afhangt) de naafte tot
een der mindere buitencomptoifen , als
dat van Poelo A y , en Wayier.
De Geheimfciiryver , die onderkoop- pe Ge-;
man is , trekt zoo veel als de foldy- heim-
boekhouder j doch heeft daar en boven Pdiryver.
een faaai inkomen van alle uiterfte willen,
getuigfehriften, en alle andere openbaare
ltukken , die hy maar alleen maaken mag ,
waar toe hy ook een byzonder comptoir
in ’t kafteel , of ontrent het Huis van den
Landvoogt, en ook den eerften klerk,
en zeker getal van afEftenten tot zyn dienft.
heeft.
De Opperhoofden van Pöelo Ay en^e.
Wayer zyn gemeenelyk onder kooplieden.*^ “
Deze hebben maandelyks, ’t zelye inko- poei0
men, als de foldyboekhouderj döchAy en-
trekken ook eenig ficht , van-kaarzen enWayer*
olie , hebben ydèr een fraaje wooning,
de eerfte in; ’t kafteel Revengië , de andere
die derhalven ook eyfleher in ’t Gericht ,
uitvoerder der beflötene gerichtszaaken ,
en weerder van alle openbaare onorden-
telykheden is, waar toe Hy nog een ge-
weldiger, ofonderfchout, en f ofö kafters
heeft , met houwers en wakkere ftok-
ken gewaapent, om de quaadwilligen af
te keeren , en des noods gevangen te
nemen. ■’
Hy word op die bediening gemeenlyk
Koopman. *
< Zyn inkomen beftaat in fo guld.foldy
ter maand-, zondör meer, moetende het
verdere uit boetens-, enz. vinden j doch
tot een andere bediening overgaande,
wind hy 60 guld:, en heeft koopmans
buiten-voordeelen. Een groot deel van
zyn inkomen beftaat mede daar in , na
hy wel of quaalyk by den Landvoogt
ftaat, die hem, en in den Raad van Jü-
ftitie, en by andere voorvallen, met het
töeleggen van veel-, o f ’t naau beihoejen
der boetens, enz., zeer veel bevoordeelen
of benadeelen kan-.
DeSoldy- De Soldy - boekhouder , zynde een
Boekhou-onderkoopman, heeft 40 guld. , jftRder*
der* koftgeld, en4 kannen wyn ’smaands:
in^de logie op Wayer, en verder
genieten zy ’t overwigt der fpeceryen ,
nevens een zeker tantum daags voor
eenige flaaven , die zy dàar toé leveren.
Behalven den Raad van Pölifcie heeftDenRaad
men hier ook een Raad van Jiiftitie , voor des Ge-,
welken alle borgerlyke en ftraffelyke zaa-lidlts*
ken alleweek, o f wel alle i4;dagen, na
de zaaken vereiflehen1, afgedaan worden.
Zy beftaat uit dé Leden van dén Poli-,
tycquen Raad , die door een Lieutenant
der borgery (de hoogfte borgerbediening;
hier, alzoo men ’er geen Gapitein heeft);
en eenige andere van de voomaamfte der
zelve, verftërkt, en by welke over alle:
de voornoemde waken geoordeelt word,’
zoodanig nogtans , dat men van een von-
nis in■ ’tborgerlyke^ of vàn een procès
na Batavia op den Raad van Jiiftitie aldaar
zieh beroepen kan.
Deze 3 Raaden uit de borgerv plagten
80 R dcrs ’s jaars aan mantelgèla te trekken.
Men heeft ’er ook een Weeskamer,DeWees-
door welke de zaaken der weézen , bykamer.
lieden van eenig fatfben en aanzien nage-
laaten, en die middelen hebben , om van
te beftaan, op zekeren vaften dàg behandelt
; worden : want de kinderen dèr behoef-
' tigen, en Hunne ouders , worden of in
’t Armenhuis aldaar onderhouderi , o f dé
ouders; krygen maandelyks zoo veel van
j de Diakony , als zy in redelykheid; noo-
|dig hebben.
: Buiten dien is ’er ook een vergadèringx)e ' Vèr-’
ivan kleine en huwelykszaaken1, voorgaderiiig;
Iwelke alle lieden, welker t w i f t z a a k e der klone
minder dàn 100 Rde” bedraagt;, « ookfV^J '
lallen , die genegen zyn ondertrouw tekea.
1 doen, verfchynen , van welke làatfte alle
dienaaren der E. Maatichappy een verlof-
briefje,