fp&*7•
Treu. 4.
J?ƒ«/. 1
l i l l • --___H ___ ■ ________ ,____.---------------------- ------- -------
cómmentationis veftrs poflïnt videri vera, H sc funt me- falfa enimmeditaturcor eorum, & domes labia eoruïn loquitriiitï.
ditat jones veftræ in illo egregio cönciliö per tuara adu- Tu noli applicare impium adpâfcua iufti, neqite feducaris faturitatê
natopoteritiam. Propterekodis nos, quia concilium vc- ventris.Septiesenim cadtttuSlus &refurget,impij autefn iiifirma-
ftrummalignantium execremur* propterea m exilio fa- ! buntUrinmalts,cumfuperbisde'prsuaricatoribus,'cutn eis:
propterea in carcerenecamur,prQptereanobisfqli3 H qui volueritis cum IudaScarioch inùeniri, qua cum bea-
prohibetiir eonfpeókus ,idcirco reclufi in tenebras eufto- j tiffimis Prophetis,A*poftolis,atq; martyribus. Quomodo
dimrir ineenti cuftodia. Huiusrei caufanulhisadnos vi- effepoflumus,cumaudiamineen tefiino P fal m o,Deafnbu-
fendos admittitur hommtrm, quia videlicet noluerimus lahamin innocentia cordis.met in media domo tua. Nonphponeba
vobifcum impijsfacrilegisvllamfcelerum vefttorum ha- anteoculos meosremmalamfacientes,prauaricationesodiui, non
here foeietatem,• dexjuibus ex noftrapcrfona direóka eft adhafit mihi eorprauum , déclinantes à me malignosnon agnofce-
öbfecratiö ad Deum,ne fcilieet vobifcum degentes ft- bam:dptrabentemaduerfus proximo*fuós,occultéeumperfequebar,
mulperiremus, fedfuiflèmusfegregafi de vcftro nefario : fuperbo oculo&infattabth corde,cumhocfmul non edebam.Et in
cöncili©, de ve ft ta i niqua conlpiratione. Ait enimin Pi'ahno centelimó o&auo dccimo,lniquosodio habui,& le-
vicefimofeptimo Pfalmó, Exatidi Dominevocem deprecatio- | gem tuam dilext.Cam fitis iniqui, quippe negatores vnici
ntsmedcumoroad te,eumextoUo mantis meas ad templum fanttu i filij Dei,cum odiri vos oporteat à nobi^. propterea quod
tuuni,nefimul trahas cum peccatoribus antmatn meant » & cum 1 viam veritatis’ relinquentes comprehenderitis omnium
operantibus iniquitatem ne perdus me. CtimhisrquiloqUuntur j errorum.,proptereaquodrelinquenteslumen,iiedelege-
pacem cum proximo fuo, mala autem funt incordibus eorum ,Da | ritis in exteriores tenebras,quomodo tibi capiti nefando,
Hitsfecundum opera illorum, &fecundum nequitiamftudiorum 1- j tibi Dei domusdeftrudkori, omnium iniquitatem optrapfbrttm,
fecundum operationemipforummanuumtribue illis,redde J tiumfomitr,potueramuseflechariflimi,quomodo fami-
retributionemeorum ipfis. Propterea odimur a te , Gonftan- j liafesanfici,vtfunt Valens, Vrfaeeus,Epi<ftetus,Saturni-
thquouiam noluerimus hæc diei de nobis, quædicantur nus,& csterfè quo numero tamen etft videfintiriquam
ore prophets de te ac tuis,propter nequam veftram ope- | incidefint foueam,ccm tarnen tecu-tn diligerenc interire,
ram, quædicantur de ludsis, quorum imitator extiteris, | durrimodo iregnf tu i f inanem pulchritudincm vnà p e r - tP ro ïm
ft nön es tuConftantius Imperator, 8 ;. qui finxeris pa- | fruanrur tecum. Nos’quomoclo tecum efTepotneramus*
cem te facere vc fuerunt mala cogitamenta , nifi vt Dei | qui ifta quæ illi Éeeum frui elegerunt, habeames cxöfaj
negatusfuiflètfilius, niftvtApoftolïca atqueeuangeiica 1 hominesquiadillaconfèquenda tendant, quæ flint in
,/t* 1 -----Arrt«n« U perpetuum manfura, qua de re nobis ac vobis non Con*
uenic, nempe quia noluerimus fufeiperehærefim tuam,* ,
nempe quia Chriftiani noluerimus eftici Arriani. Quis eft
autem,niüquificutvoseftisArriani, imposmeflns qüi ^
derelinquatdomumDei, & eamdatdiabobmonumen-
tumî Ideirco autemapud teodiolaböramusquiafutri-
mus metuentes atqj fumus, ne iüa fuiflènt didta de nobis,
quæ funt didfca»de iüis défertoribus, hoceft,IudæiSÿ quoi
incüiàt Hieremias.dicens : Audite verbumDomini^domus la* - lertm. 2.
cob,& omnis domus ifrael,Hdc dieit Dominas, quid inuenerunt iti j
me Patresvejtri contumacis^quod recejferuni longea me,&abïeritt ^
pojlfuperuacua,&fruftrati funt,& non dixeruüt, vbïeftDens, qui
fidesfuifletdeftrudka: *dificata vero fuiffet Arriana hae-
refis veftra, nifi vt omnes tibi non aequiefeentes fuiflent
deportati, proferipti, varieexcarnificati, ad vltimum in-
terfedfci,& idcireo fpiritus fandkus te ac tuosdefignahs pa*
riteracpercutiens dicit experfonapopulinoftri, Cum 0-,
per antibus iniquitatem neperdas mejum bis quiloquuntur pacem
cum proximo fuo3mala autem funt in corde eorum. Nobis dice-1
bas,pacem volo fieri, <5cin corde tuo manens aduerfarius
religionis tioftras,cogitabatper tefacere nos idololatras,
vndc & vere recepturus eris fecundum operam tuam, fecundum
nequitiam ftudiorum vefttorum, nifi tibi feceris
efleprofpedkum, vitauimusac fumusvitantesconfilium
veftrum, quod contra Dcumfa^um eft ac fit, quorum
_______PJ|___ _ Itberauitnos de tetra Aegypti>qui eduxit nos ducatum prabens ttt '
tunciam videns meditationes ipiritus (andkus dixerit ore | defertoin terrainculta,& ignojta,&interraftne aqua,&fine fru-
Dauid in trigefimo fecundo pfalmo, Dominus diftpav.it een- iïujn terra in quam nemo coiiïmeamt viti neqÿcommoram eft ibi
ftliagentium jeprobat autem cogitationespopulorum, & reprebat filius hominis,&induxit vos in Carmelum vt mdrtduearetis fruftn
confilia principum. Gonftliaverö veftra contra fuamprola- etus& bonatius,&intraftis,& coinquinaftistertam, & haredita-
taecclefiamreprobat Deus* nee enim poteftodire pppu- [ tem meampofuïfttiÿjtjxterminationem, facerdotes non dixeruntf
lum f u u m hæreditatem fuam, & amare vos filios^efti-* : vbieftDemttous,ffîjenioreslegis meanefcierunt me,&paftoresim~
lentiæ, vos perfecucores feruorum fuorum. dixifti, tacite 1 pièegerunt in me,&propheta prophetauerunt inBaaly&poftinttti-
paGemcumepifcopistèiftæmeæ Arri^nis , & eftöte in v- lia abterunt. Noluimus hæc audirè opprobriai vnde êc fu-
num.& dicitDci ipiritus per Salomonem in Prouerbijs, j giendum diximus te ac tuosi Neque enim conuènire po-
Y’m impiorum nolt exfequi, neque amuleris viam tniquorum, in i terar Dei domefticis, vobifcum alienigenis, cum videaquocunquelocoexercitumconftituerinti
nefuperuentasilluc.dfctir J musdidkumàD eo , cumperfidotüoillopopuloearnalii
na autem abea,&deuita. non entm dormant-, nifi malefeUrtnt ; ; Auertepedem tuum ab ajpera via^&faucem tuam a fits. *Quae au-
ablatus eft enim fonmusabeis, & non dormiunt. Mi enim ctbantur j tem dixit, <lbnfortabor,quiadiiexit exteros Se póft illos
cibis impietatis: vino autem iniquo inebriantur. Nam via iuftorum \ abibat. poft vos ergo exteros,poft Vos allöphylos nqn (cm
fimiltter vt luxfulgebunt,procedunt & illuminant, donee corrigtt ; lum non ire voluimus, fed & anathema vobis filijs pefti-
dies.Viaautem impiorum tenebroft, nefciunt quomodo offendunt. j lentiæ ac tçnebrarum diximus,nefi reeelÇflètnus abApo-
Quomodo vobifcum Arrianis foeietatem poterainus ha- j ftolica atque euangeiica fide* derelinqueremufque viam'
bere,cumadulterisipiritalibus,quifcriptum retineamus, ! quam tenuerüt Abraham,IlaacSi.Iacob beadïïimi, Abel,
Nolite ïhtenderefallacimulteri: melenimdiftillatà labijs mulieris | Enoch,Noë ,& cun-Éi prophetæ,Apoftoli, atqj martyres,
meretritis-, qua ad tempus imptnguatfauces tuas, nouiftmè autem hæc etiam dióta fuiflènt à Deo denobis , quæ didka funB
amariusfellemuenies, &acutiusmagis quamgladius ex vtraque j deconblafphemistuisludaeis. Quemadmodumconfun-
parteacutus:infipientesautempedesdeducuntvtentesea eum mor- j ditur fur^enm eoraprehenfiis fuerït, ftpipnfundenEur ft'
te ad inferos. Sed quid dicis hæc propter carrtis adulteria
didta i Sf-propter carnisadulteria éflè àftruis hæc didka,
quanto magis fugiendi vos eftis fpiritales adulteri, ne per
Arrianam hærefim veftrara meretricem fpiritalcm, hæc
fuper nos quæ djeunturveniant ? Dulceetenim quibuida
videtur quod tibiregi in amicitiasiungantur fufeipiendo
hærefim tuam, fed amarius fellefenfuri, curatec&mtor-
queri in perpetuum cceperint in perpétua gehenna fendre,
qui tecjim eflë'delegerunc, tunc didl uri, Væ nobis qui
Gonftantium Imperatorem Deo præpofuerimus: conue-
nire nobis 8k vobis quomodo potuerat, cuui fiïfra dieat
adhuc Salomon,E«fce de confiliopeftilentem,&exiet cum tUdco-
* tentto,& ne imitatus fueris malos viras, neque defideres effe m idis.
lij Iftaelipfi,& regeseorumi& principe»^ forumy&fkeer*
dotesipfbrum, & proph^æ. noluimus elle intér vos i ne
etiam ilia increpatiovocisdiuinænpscum Iudæis,& vo*
bifcum hærcticis argueret, Vt quid loquimini ad merOmnes Vos
impie egiftis>&omnes vos deltqttiftis in me,dtcit Dominus. Quo-
modo vobifcum nobiscóuenire poterat cum legeris Icri-
pturn in libro Maccfwbæorum primo,Tunc eongregatifuni *
ad cos cotiuentusfortis ifffinb.ab ifrael,omnis volttntarius in lege,
& omnes qutfugiebant à malts additifunt ad eos, &faäifunt illis
firmant en tum, & consiituenmt virtute & .percuffcrunt peccatores.
tnirafua, & vir os iniquo sin indignationei & cateri fugerunt ad
nations* yVtfe liberarent, &circtiiuit Matathias & amici etus}&
deftruxerunt aras3&cinuaderuntpueros incircumcifos quotquot
De non conuettkndo cHm hreYeticis.
Matth j.
*.t a m
inuenerunt infinibus ifrael in fortitudine, & perfecuti funt film
(itperbia, & projperauit opus in manuseorum3&obtinuerunt 'legem
de manibusgenttüm®um3& non dederunt cor peccdtoti.
Vobifcumne efle potueramus , cum videatis quid illife*
cerint,ex toto eorde qui Deum inüeniunturtimuifle? Tu
dicismembrumiamtuncexedlum de corpore beats ec-
clefis quando Arrianus fadtus es ex Chriftiano , eftote
nobifeum. Et Dominus dicit in euangelio, Quod ftoculus
tuus dexter fcandalizat te , erue iüum 3 & proijce abs te.
Expedit enjm.tibi vt pereatvnapars membrorumtuorum, quam
totupi corpus tuum mittatur ingehennam: &ft dextera manus tua
fcandalUat te3abfeinde illam&proijce abste. expedit enim tibi vt
pereatvnaparsmembrorum tuorum quam mum corpus tuum eat
ingehennam• Secuiflefe Amum,atqjJproiecifle fecundum
Domini prscepta damn at ecclefia, & tu dicis, Sufcipite
compeftilentes aclues tuos. T u dicis, Sinite vos eodem
iriterire morb6,quo eg9#perierim. Sic eftdecorpore ecclefia:
cxcifus Sabellius,vt eil & condeteftabilis tuus exci-
fus Arrius ifte,cuius fermovt cancer in te fortiflifne ade6
ferpferit,vt totus iam cancer efl’e cernaris. nec poteris di-
cere, 83. te nop Arrij cancerafle fermonem, cum feetor
eancetafionis tax ad omneiU peruenerit regni tui locum,
& ciindi te vitare ftatuerimus,ne & ipfi pefte tua Arriana
canceraremut. Sic, inquam , fedlus eft , atque proiedkus
tuus magifter Arrius,vt eft fedkus & reiedkusSabellius,qui
fuericaufiis vnam efle perfonam patrem & filium & fpiri-
tum fandkum defendere,quiafuerit alxfus dicereipfum fi-
bi S&patrem efle,& filium & fpiritum fandkum,excifus eft
quiadicere nondubitarit, quod etiam iple pater in vtero
yirginisincarnatus fit,& fuerit paflus.Sic Marcionem ex-
cifuinproiecit, q'uinolueritDei filium hominem fufee-
pjfle confiteride vtero virginis', & per hoc hominem fa-
dkum. Sic excifus eft atque abiedtus Paulus Samofatenus
Photini magifter e corpore ecclefis,quiafiierit dicere di-
gnatus,hominem tantum Dei filium,Sic & cundkarum fe-
dkarum hsretici funt prascifi,vt eft Arrius prscifus, vtque
tu qui propterea quod dicas de Dei confiliö, fadlus eft ex
nihilo, & non eft verus filius, erat quandonon erat, ex-
feindi merueris.' Exfcifli igitureftis cundti blafphemi, atque
reiedki Virtute Dei de «cclefia eius dementis, quia
non fueritisinea inanentes fide,in qua manlerintPatriar-
chs,Prophets, Apoftoli, acMartyres. homo exdfus cum
omnibus comblafphemis tuis e corpore fandfcs Ecclefis,
iacens in diabolifentina,audes dicere ad eam: Efto talis
vt fum ego,quo poflis tali confici morbo, quo fum & ipfe
eonfumptus. Sic exiftimaueras non potuifle vobifcum
conuenire , tanquam non retineremus dixifle beatum
Paulum:Pracipimusautem vobisfratres in nomineDomininoftri
lefu Chrifti,vtfubtrahatis vos ab omni fratre inquiete ambulante,
& non fecundum traditionem quam acceperuntanobis. qu s effi-
cere p owerat ratio, vt deferentes viam,qus ducit ad co>
lorumregna, comprehenderemus veftramqusprscipi-
tet adgehennam? Cfrcümfcribtre nos te potuifle arbitra-
tus es lubtilitate, qua lerpens circumfcripferit Adam &
Euameximijs verbis, pulcherrimifque^enfibus conlcri-
bensediefcum, in quo omniiavenena tu s hsrefis conti-
nentur.Sed vnde iiiud potueras efticere, cum nos contra
tua,atque patris tui venenaarmaueritbeatus Paulus* di-
cens: Hocitaquedico,vt nemovosdecipiatin fubltmitate verboru.
Et; iterum: Videte ne quis vo$decipMtperphilofopfiiam3& inanem
feduäionem fecundum traditionem homtnum, fecundum elemen-
ta mundi,& nonfecundum"6hrißtm,quia in ipfo inhabitatomnis
plenitude dtuimtatis corporaliter.'^Qnomodo potueramus illis
Arrianis tuisfac^egis lenfibus,verbis fublimibus licet
, feduci, cuminanem tcphiiofopliiam cognouerimus habere?
vnde etiam dulces tui pöfleiit efle iermones, quem
viderimus tenentem traditionem Arrij, non beatorum
A poftolomm,ad quosdixerit ifte quem negas, quod verus
fit Dei filius : Eiuntesbapfizatecredentesinnomine
Patris & fili j,& Spiritus fan&i ? 'QupMödö tibi difeipulo
Arrij acquie leere mus C h ri ftia rii ,d eiere ntes Ap o fto h cam
traditionem,cum teinueniamusdicere, Patrem non efle
verum Patrem,fedappellari Patrem |Cum dicas, non ilium
verum habere filium, led f^&qrn efle ex nihilo ? län-
<äum paracletum fpiritum cum dicas totidem conftare
, Biblioth.Vet.Patr Tom.4.
ex nihilo*e^onsra videajnus Apoftolos credidiflein vnum
Detim Patrem omnipotentem ,verum Patrerii .-propcetea
verum Patrem,qudd ver^,non putatiue habeat filium,&
in vnicum filium eius Iefum Chriftum, hoc eft in verum
Dei filium,Sc in lan<5kum paracletum Ipiritum , in verum
Dei fpifitum. Quomodo potuerat quis ita credentium
fupplantari d diabolo per te Arrij blafphemis fundaro-
rem,cum fides Apoftolica &trinicatem confiteatur per-
fe6kam,& vnicam Deitatem fateatur, Patris & Filij & Spi-
ritus fandki, & Arrij,hoc eft tua blalphemia noq teneat,
nifi id quod placuerit chato tuo diabolo?cum tantum in-
terfit inter b eats ecclefis fidem & inter hsrefim tuam
quantum inter lucem atque tenebras. Redkevos interea
dixi itafeparatosanobis , vt tenebrsfunt fejftxrats a ht-
mine, quia li tis tenebrarum filij : vnde & tenebras de vi-
pereis cordibus euomueritis veftriis, fperaftiiios defledke-
re a via veritatis,tanq,Uam non feiremus prsmorluille fpiritum
fandkum per beatpm Paulum dicenfem, Nemo vos
conttincatvolens ih humilitate fenfrn & religione angelorum ,qua
videtur ambulansfine caufa inflatus fenfu carnis fust3& non tenens
caput ex quo omne corpus per connexum & comunclionem produ-
ttumcrefcit in augmentumfidei. Quomodo te ambulantem
fine caulk ^ilitum lerpentis ore, Arrij inflatum lenlu carnis
tu s apoftata fadkum fequeremur , cum Apoftoli prsce-
ptum cogerettemet vitari, dixiftirquod enim pads caula
cohiungi defiderans fueris pleudoepilcopos fe6k^ tus nobis:
led quomodo iftud facere potueramus,vt nonDeum,
fed te eius audiremusirfrinicum,non fumus vt vos.excor-
des,vtDti Deumnegemus filium, licut negant Iudsi cs-
citatis veftrs participes, ac duces veftrs incredulitatis:
quorum reprobationis exemplum beatUs oftendeiisPaU-
lus dicit ad Hebrxos3EtM.oyfesquidemfidelis in tota domo eius
tanquam feruusin teftimonio loquens, Clmftus autem tanquam filius
in domo eius, qua domus nos fumus, ft tamen liberalitatem &■
exultationem (pei tenuerimus, propter quod dicit fpinmfanctus,
Modiejivocem eius aufiieritis, nolite pudurare cor da veftra ,ficut in
exacerbationefecundu diem tetationis in deferto, vbi tentauerut me
Patrestui inexperimento,&videruntoperameaquadraginta an-
nisjdeofeperoft mihigens ett,& dixifemper errant corde. iftiaute
non cognouertintviasmeas, ftcutiur 'duiin irameafiintrdbunt in
requiem meam.Videtefratresnecafufitinaliquo veftrum cor ma-
lignum incredulitatis, difeedendo a Deo viuente /fed confolamini
vofmetipfos quotidie donee hodie vocatur: ne praduretur aliquis ex
vobis in errorepeccati.Participesenim Cbriftifafti fumus,fiqttidem
principiumfubftantia vfqueadfinemfirmum tenuerimus. Dum di-
citur,Hodieftvocemmeamaudieritis, nolitepradurate corda veftra,
ficminexacerbatiohe. Quidamenipt audito hoc non credide-
runtfed non omnes qui exietunt de Aegypto per Moyfen.Om autem
peroji ei fuerunt quadraginta annis,non hi quipeccauerunt, quoru
cadauera iacueruntinfolitudine: quibusautem iurauit non intra-
turos in requiem fuam,nift contumacibus}&videmusquta non po-
tueruntintrarepropterincredulitatem. Timeamus itaque necafu
dereliclo mandato intrare quidam veftrum in requiem eius non
pojfe videantur.Nant&annuntiatum eft nobis,quemadntodum &
illis, & nonprofuit illis verbum audit us, non temperatusfidei auditor
um. Intrabimus enim in requiem eius qui credidimus, vt dixit,
Sicutiurauiin ira mea ft intrabunt in requiem meam. Etcum ope-
ra ab origtne mundi fad a funt,dixit tamen alicubi de die feptimo
fic, & requieuit Deus in die feptimo ab omnibus operibus fuis. Bt in
hociterumftintrabuntinreqUiemmeam. Ergo quia fupereft reli-
quorum intrare in illam, & hi quibuspriuspudicatum eft non in-
traueruntpropter contumaciam.Rurfus aliam prafinijtdiem hodie,
in Dauid dicendo,poll tantum temporisftcut antea dictum eft, Ho-
diefi vocem eius audieritis,nolitepradware corda veftra,quoniam ft
lefus illis requiem dedijfet,non dealia dixtffet. potter a die ergoreftat
requiespopulo Dei. Etenim qui intrauit in requiem eius, & ipfe requieuit
aboperibus fuis,Jicutdfuis Deus. Quis tarn ftultus, vt
cum hsc legerit,h^cacceperita beato Apoftolo,deferens
fidem Apoftolicam,fufciperetenteEhsrefim? Quis eum
negareaudebir,quem videatsternam requiem tribuere
potentem credentibusfe.&velit in ilium credere cu quo
incipiatin sternum puniri? Quis eft talis nifi tu Cqnftan-
tiusfmperator,quidereliquiftiDorfiini ciftra, & tranfitu
feciftiad diaboli domum ? Non delegitnus ardere, ficuti
tu delegifti cum amatore tuo diabolo^ledinrequiem pgr-
petuam
Cotojf.2.
m
Heb. 3.
o 3