Ÿkeopbâi ^Üekdnfirini Epifiopi,
jg A I
Orïgcnes I
hydra bSe’f
t , geftprcfm veritas exhiberqt. Sciant igiturfe, huius foie
nmtatisàiicnos, nón polie npbifçurô celebrarcDomini-
! Origcnis
bxrclcs, &
allegorix.
A<â«r.
ß
Siderum
Crcano.v
c
Qrigenis ,
error dé ,
Angdorü
crcatione
$t metico.
Colojf.
cam paffioncm.^u Originem, ytlo.quar ajiquici defabu^
hYPpëcàrum,Hydram oninfom féquuntur hxreleon>& etf
uiseiiim inndrnetabilestexaerit librps,\ &garrulitatis (ux,
qüâèdàmnbl*' bôfleflîoni^. » .-tnundp r,eliqiierichæreditar
tcm,tamenfeimùslëgepræceptut^ cotiftuuerejufèru
hominemaUenum^utanonefi(rater mu. Qui çnim diuer-
1btràmiteabApoftoloruregulisaberràuit, quafiindignus
ôc profan us chord Çhtifti & conTortio myfteriorum eius,
de rolcnnitate Cbrjftïeiicitur, &àPatriOus maioribufque
natuquiSaluatofisExidefiamfo^
Philofopboram pannOs /nicens Aonp & fiimimmoEe-
clefîx çon^ifte vefti mémo, & ver is fàlïa Ibçiar e, y r ex ilibrüvicini,
tacefortiorptobeturinfirmitas,&hiiiuspulchiitudo
vioietur. Quæ enim ilium ratio, qufitdjlputàtionum
ordo perduxit.yt aUegorix vrabtis 8c caflîs:imaginibus,fcri-
pturarum toileret yeritatem ? Quis Piopheta (entire do-
cuit , propter ruiüain & lapfus de coelisanimaruro, Deum
eflVcompùifum corpora fabricate? Quis iuxta beatura LuT
cam , èpium qui’ viderunt & miniftri fuerunc fermonis
£)ei,Kd(ctradidit addocendum,dencgJigentia,ôc motu,ôe
; flbxu, de àltibribüs rationabilium creaturatum, prouoca-
tum Deumymundihuiuscpndere diueriitatem ? eurcrea-
rioUêniéiusM dixerit ,nec iudicaueritproprekaliquas
caulàs præçedentes.de rationalibibus fenfibilia,
condicas : &nonaliorum focördiam , & ininfetiora prola-
:pfum, occafîonemdedijîe Deojvt illaSiPrtncipatus',&Po-
t.eftates,&Fpt(itudinesreliqùas ripminarct ; maximèeum
çreacurarum pulchtitudo confiftajin ordine dignitatüm.Si
enim de Sole & Luna, & ftcllis fcriptü eft : Veitt Demduo lu-
minaria magna.lumnare mam,ytpratjfetdiei:&luminàremm,
vtpraèffbtnoât c&jtellas pofuit tnfirmamento c«lt,vt ludrentfuptr
terrant,ap.çpremium bonorum operum reciperertt: yt poft
çpnditionèm fuMn firmamento coelilucerent, ôüdieb.fiue
n oiStib us fuccederent ; fîcPri ncipatus & Poteftatës.quein i
coeiorum regiouibus conditæ funt, non poft bpna opera in
hçcprofeçiflè fentimus,fed fie ab initio condttasmeq; enim
Origenisôc difcipulorumréius iraitamur errorc, qui putànt
inlimilitudine dxmonûdcdiàbôli, quf propria vóluntate
caljà n om in ao fFiciaq*,for ticifüt ; Principatus,& Ppteftatés,
Virtutes, & Thronos, & Dominationes poft cûnditionëm
fuijbonialiquid perpetrafle, vtaliis ad infefioradi 1 apfis ad
excel fa conicenaerent : & iis nomiriibus infignirentür , ha-
beneés poftea quodprius non habuerant. C^uædieentes,
nonintelligunt Pauli fefêntétiç cpntrà-ire:in Ghrifto crea-
tos Principatus, & Poteftates, & Thronos, & Dominatio-
neSjlaquemisjQuodaücdicic creatos: nulli dubiu eft,quin
ficab exordioconditi ftrit,&non poftea iftiufmodi accepe-
rint dignitates. Verü hæcbreuitet lànxiftc fufficiat.*adaHam
eius .yçniamtifitnpietatcm , quam velut deprofundiffimis
renebris eru&âs loquitur, & bläfphemiarüiuarû peffimam
mundpreliquit memoriam. Dicitenim Spiritum (anéfcum
nbn operari ea quæin anima funt,tiecad irrationabiliaper-
uenire. Quodafterens non recogitataquas in baptifiriàte
myfticas-, aduentu S.Spirïtus conlecrari, panemq; domini
cum,quo Saluatoiis corpusoftenditur, & quern frangimus
in fan^fiçationëm noftii:& facrum calicem: quæin mçnfa
Ecclefia: coJlocantur, & vtiq; inanima funt ; per inuocatio-
nem & aduentum fandi Spiritusfanélificarn Si ad irratio-
nabilia, & ad ea quae abfque animafunt,(än6H Spiritus fot-
titudo non peruenir : ctirDauidcanitrjQr« abibotijpirttutuo*.
Quoddicens.-ofténdic(ânëloSpirituomnia contineri, &
illius maieftate circundari, fi omnia in omnibus, vfiq; & ir-
rationabilia,& inanima funr.Etalibi legimus.*5ptrints Domini
repleuïtorbem f«7V*rttw.Quod nùnquani Scriptura memorà-
retmift irmtiqjiabilia quæqj &inanima,illius num ine C'om-
plerentuR Verum non éft contencus hoefine blafphemiæ,
fed in m orem lunaticorum y qui fororé fuutn illifione den-
tium Ipumanrium faliuarumeieéiionë teftantur î tür-
fum eruâat & dicit ; Filium Dei,id eft,rationem &fermo-
nem ac virtutem eius, adea tantum quæ rariônabilià font ;
peruenire. Quod audiens, miror vndefumpforir, aut quo- ^ ^^
modolegiflè fe neidet,Omnia per ipfumfaftafunt. Ex quo a g | jio pd
probat ur, adcüôta verbi Deifôrtitudinëm peruenire. 'io*nM
fitan oblitus&illiushiftoriæ , quando vi r t U t e C h t i ûi Tà- ttan. i|
zarus fofciraruseft,cuius vtique corpus,eo tempore quo de !
morte furgebàt in vitam, vtanima, ira &ratione caî*uit. I- a
de inuifibilibùs yifibilià, dpmeliotib9 peiora prolata,quod
âperiilfimè dtigenes ptasdieat î Dicitenirn,propterpeccata
jiateliïgtbilium creaturatum , tnundum .eflè coepifle , no-
lens Pafeh’a celebrare cum lânétis, neq-, cum Paulo dicere,
inuifibtlia Dei,a creatura mundi ptr ea qua f allafuntjnttlletta con-
fijuïuntur-.Ncc c.Um Propheta vociferari: Confideraui opera tua
& objluput. Aliter enim mundi pulçbtitud.ofubfiftere non
^valébàCjpifiëumvarius creaturatum implêilct ornatus.De-
‘nique Sol & Luna,duo magna luminatia, & ftellæ reliquæ,
antçqiîamhpc eflcndn quodeascreatas quôtidianicurfus
; teftatur officium, nonerant ablqicorporibus*nccpropter
aliquascaufasfimplicitatem priftinam relinquétes ,corpo-
ribuscircüdata:funt, veille fomniatcôtraria fidei dogmata
ft ruensmee anima; incçlorum regiûnibus aliquid peccaue-
runt,& ideirep in corpora relegatæ funt.Si.n.hoc ita effet,o-
pdrtuerat.Saluatorem,necipfum corpus adfumere, &ani-
mas dé corporibus liberate: debebac eo tempore, qu âdo in
baptifmate pec.cata dimittir, ftatim baptizatum dccorporis
vinculjsfüluerëjquæ propter peccata in coqdénatione pec-
càti fa6ta commémorât.' Sçd&refurre£kionem corporum
fruftra ppllicëtur.fi expeditanimabus abfquegrauitate cor-l
porum ad coelum leuius fubuolare. Iplè quoque rciurgens, !
carnem iuam fulcicare non debuit, led folam diuinitaci ani-
mamcopulUe, ft meliuseft ablque corporibus quam cum
corporibus viuere. Quidftbi aùrem vu lt, crebro animas
& vinciricorporibus & abeisdiuidi pnedicare , & multas
nobis inferfe mortes,ignprans Chriftum ideirep veniflè,nô
vt ppftfëlurré.^iplDem corpotibusanimas foluerët, aotli*
bërat^rurfusaliiscorporibusindueret,&de coelorum re-
gionib. defcentlétes languine & carne veftiret, fed v.t (êmel
cqj^piaiuT^itataincorruptione&æternitatedonaretîSicutenimChriftùs
femel mortuus,vitra non moritur.nec mmitdo-
? mitiabttur, ita ne.ccprporafufcitata,poftrefurre^tionemjfècûdovelfteqnéçerintereunt,
nec mors eis vitra dominabi-
bïtuVjneque innihvlumrefoluentur, quia totum hominem
ÇHrifti ialüauit aduentus. Sed & itlud à fplennitate Ghrifti
Oi)gênemalienumfacit,quodPrincipatns,Poteftates,Eor-;
titudines,'Tbtonos, Dominationes, non ab.initioin hop
cpnditas'réfirr./êdpoftcreationemaliquohonoredigrias
I fadas^.&ilirsearumftmilibuypropternegligentiam adin-
! feridfa delapiisj hasinçlyusnbm app'ellatas, vt iuxta
ërrorem eïûs,npn eas côdiderit De.us,Principatus, 6c Pote-
| ftates, &c.fed aliofü peccataillis materiétribuerintgloria-
| ruvEtquomodp Paulus Apoftpl.fcribit,»» creatafum
; omnia in ccdit & intma,vifibilia,^ ThronufiueDm'ti
nationes,fiuePrincipatus,jiuePoteJlates7onwiaper ilium, &in illo
j créât afunt ^ipjeefi ante çtnrita. Sfintelligeret vim verbi.per
quemdicitur , creàta luntomnia : noffet ab initip ita eas
i - - j ■ y | | g h i l S f f l
Origcni,
armdçvj
Spirituûi
âo.
Origcni;
errorde.
gnorauit & illud quod de qûinq;panibus quing; mi Ilia f
turata funt hominum, exceptis mulreribus 8c inf. mtibus:&
fopeifueruntduodecim cophinifragmëcorum:Qjuôdvti-
que Chrifti fottitudo perfecit. Arbitrer, eum necitlius mi-
raculi rccordatum, quando rrrationabiles marisflu^us,di-
uinocalcâns pede,trâquillirati nau/gantium rcddiditrqux
Ghriftivktus, & non alrenuspatracttrimperiumiQuO,modo
ergo non toto corde & animo & corpore- perhbtfëfoit ,
dicetis,formudinemverbiDei,irràtionabiles créât uras non
pofte pertingere î Erquiiaébat fcinfcientiafcripturarum,&
putat tanta legiffè,quata nullus hominum legetit, fëîatfcri-
ptum,quod ægrotamesin le&ulis defereb'anr,& ponebant
in triuiis & plateis,vt eoî(Petri vmbra contingercr, p fana-1
rër,quôd/aera Apoftolorum Aâ a teftantur, arguenttaÖ-
rigenis ftultiriam : perquarid, Apoftolorum vmbra fVeiflè ,—
conuincitur,quod ille Filium Dei,verbum Dei non potuif î.jtl
fe teftaturÂimilFerroredereptUs,& nèfoiésqüid Ioquatur,||:"’ ' S
i eorum qur no 1 u n tÇ e rp ro u i d e n r i a m vfqjad om nés créa- 'ŸC|a|iàj
curas &mundi inferfora defeendere, fèdtanÇumjft efelpruj tsleÆ
regiqnibuscomm orari !ÿ dèilicet id vm bra fèeerit Petri
quo’d implcic SaluatorisTonitUdonon quiuerit. Sed & ad ^'8'^
f illû'veniamusjApoftplp .n.depv mogenito Fdio Dei||ër- Ç|0l)ll|([
ipicuè proclamante : Hoc intedtgat vriujquifque in nObtsl, quod ^ ptr;
&in J ^
I
nimam
luaioris
Inclina*
juiflë. ;
Cmtra Origértifias EpißoU Pafchalis , A
& in Chrifio Ufu,qui tiïrti informa Dëi effet, non rapmam arbitra*
tus tßtjfe fe èqualem Ù.eo, fed ftlpfutn txinaniUit,fotmani férui àc-
ciptensAile aufus eft dicere,qtiod anima falüatbris ietliàcüà*’
uerit,&foïmâierui acceperit, Vt îoannesmehtitüSeïîèèrë-
datur,qui air :Verbum caro factum ^.(îmilfcm iioftri cèditib-
ni ingerens Salüatortm , dum non ipfe qui feëuacuauit èc
formam ferui àccepir, fed Änitnäm illius & fide qUktomhiû
confeflione firmata éft,foàitnpietatediiIoluit*Siehimani-
ma Saluacoris eft , quæ fuit ih forma Dei,& æquàlis Deo,
iuxta Origcnis infahiam ; sequalis aütèm Deofiliüs Dei eft,
8c quod xquaie Deo eft, eiufdem conuincitut clïè fubftan-
tiar.-ipfe nosdifpurationisordopëfdUcit,Vt VtiiuS natUiæ, à-
nimam,& Deum éftècredamüSi Quod Cum dicar» (equitür
vr noftras quoqj animai, non al tenus FDeb UatUrae eflëco-
rendat.nulliqne dübium, noftras animas & animam Salua-
toris, vniusclîèfobftântiài, vtiam, faâoiatqüefaëtürà,
vnius natüra* fint; Et quomodoin Chrifto creara fineo-
mnia; fi animæ hominum, emfdem cum Creatotefobftah-
cix finit ? Verum bob eft ita, Frattes, necahimâ 5aluatoris,
fed ipfo fiiius Dei ctini eilet in forma Dei,& Xqualis Deo,fe
exinaniuit, formam ièrui accipiehs» At Origines in prbfun-
dum im pietatis demerfus ccbnum, non intèlligit fe gentili-
tim efle participem;qni idola pro Deo vcnetaniesjtcentesfc
effefapienteiyflultifalltfunti&immutauefunt gioriaihihcorrupti-
btlu Dei, in ßmilttudiMm imagmis corrupttbtlu homintt, quod ÔC
ifteincurrens , fitnili errbre detf ptüs eft ; in forma enim
& æqualirate Dei animam Saluatotis adfirmans,ficut Superior
letmo memoranir, impietati ethnicxæqualiseft. Vc
enim illi immutauerunrgloriam incorruptibilis Dei in fi-
militudinem imaginis con upribdis hominis, dicétes,Deos
eflè qui non erant : fie ifte immutauir gloriam incorrupribi-
lis Dei, in forma illius & æqualitate animam Saluatbrisàd-r
fei cs.quæ creara eft,& hanc,le euacuilîe,& non yerbû D e ll
ad cerrena veniflè, ficut Apoftoli adfii marauthoricas. Ncc
erubefoir, ex mulriloquio immemor foi, 8c auitnä hominis
nolens 4 condirionis exordio fie voca tarn, led ex eo quod
quæ priüS mens & lèn fus erat,frigus negligentiæ & infidcli-
taus adfumpferit:(Q«<e ethymologta magis Graca quam Latina
lingua conuemt. f Si autem,æqualem,&in forma illius con
ftitutam animam adlêrit Saluatoris, ergo & ilia ex frigöte
chariratis forcira vocabulum eft,& prions nominis perdidit
dignicatemtGeneralisenimilliusdiljjutatio eft,animas ho-
minum appellatas ex eoquod calorépriftiniferuorisâmi-
ferinr.Igicur fi omnium anirr æ.recepto frigore font vocatae,
8c conhcctur animam hakiit(lèSaluarorem,fequitUr>Vt&
iplàm, demente & lènfu, ditatad huiufmodi vocabulum
commigraftè.Quod Jiccr leimo nec taceat, apertaq; impie-
tas illius inlàniam réprimât : ramen ipfadicere ncceflîtate
Compellitur, quæprioribus dieftis. f ordine neëtit fequen-
tia« Àutenimnegaredebet habuiftë animam Saltiatotem,
vtapertiftimèconrra Euangeliorum vehiat authoriratem,
aut fi non poteftfibi contraria loqui, etiam hanccx fiigore
chariratis, f de mente & lènfu, confitebitur animam nun-
cupatam: omnium quippe animas, qui recefterinr à Deo> &
Caloré diüinæ charitatisamiferint: ex frigore æftimàt appel*
latas. Q|fis non cfedar, eum hoC làcrilegii fine contentum t
f Aliam rurfos JFiiio Dei ne<ft:t calummam iis verbis loquitur.
Si ficut Pater 8c Filins vnum funt,ita & anima qUam
adfumpfit Filius,& iplèFilius Dei vnum lunt.Necincelligit
Patrem & F ilium, vnum eflè propter communionem lub-
ftât iæ dC eâdem diuinitatém ; filium ailtem & animamëius,
diuerix 8c multumintèr fediftantisellenaturæ. Eteiiim fi
ficui Pater & Filius vnum fimt, fie & animaPilii,&ipfo Filius
vnum font ! vnurti eric Pater cum animaSaluatotis, 8c
iplà dicere poterit i Qui videt me , Videt&Pâtremi Sed non
cftiU,abfithocab Ëcclefiafticafide .* -FiliUs enim 8c Parer
vnum funt,qüia non eft tare? eos diueilà rtattitai Anima au
tem 8c Filius Dei,8c natuta inter le difctepanc 8c fobftantia,
eo qüod ôc ipfa à Filio condita fit noftrX Conditiohis ât-
que natiiræ.Siônimllcut Patêr & fiiius Vhuffl font, fie ahi-
maFiliiDei , St ipfe Filius vnum font* vnutti fcritf vtiam
dixirtniN) anima ôcDcUs Pater anima Saluatoris, fplen-
dorglurixôcformafubftantiæciUs eflè credëtiir. Veiüm,
hoc d cere, impiUm eft arque blalphemumi Eiuldém Igi-
tur impietatis rft.F Iiutri 6c animam illiU$*vnû dicetetcüius,
tiiblioihiÿetiPdtt.Tom*^.
Pattern ÔC Filium,Vhüm negate. Rurluth imtnèmbr fof*tèö
ttàtià,flbi ioqüitiir, àitënim: Anima q u i türbataéft* & tri-
ÂiS effcifta * hon ëràt ipfa Vhlgehitus 8c prlrtiogènitùS o-
mnistreàtutâe*hec verbum Dêf, quod Cônditlohem animfe
fiiperâfis, & Vétë FiÜuS Déi ih Ëüângelib loqücbatüt l Pote
fiaient babeopo'nendi tain, & pótefiatem habet iterutnfum end t tlla.
Érgo ft ttièllor eft Ôc pötehtior Filius Dei anima foâ ( qùbd
nulli dubium êft ) quombdo ànlma illius^ iüiorma Dei 6f-
lè poterât & àiq ualis Deb, qUam cum dicat, fe ëüâCiiafle êc
feruiadfomfifleFormam| orrines hiréticos magnitlidinê
blâfohemiæ fuperat* Si énim in forma Dei & æqualis Dep,
Verbum Del eft,ib formaàutem Dei 8c æqualitate cius,ani-
hla Saluatoris eft* quomodo poterit inter æqüalia , aliud
elle ttiaius,aliüd minusîEa enim qUæïnferions nafürtfefottt*
fublimiorem nàturam atque fubftantiam , foi deiréüohfc
teftantur. Nbn ei fufficit ifta bJàlphemià,fed trahs flumiha
Æthiopiæ cütru t ftulritiæ fuæ dirigëns, iterüm furibùhàui!
exultât, tô t , dicchs * voluntatefoa Deum cóndidiflè tatio»
nàbiles creatüras, quot poteratgubërûârè • : vt virtütem
D e i, imbecillitàti hominü & cætëris q u i creata font, comparer*
Nam in humano corpore, totfoftinido ciüs mëm*
bïa fuftentat & regit, quot poteftëx ëisihfula Vëgetârë, 8c
eam nobistribuittemperântiam,qnàmVâletfuaprifcfentia
regere, tantumq* Virtute fuftentar, quantum pblfuht membra
hóminum foftinere. Deus aürëm maior iis quæ ipfe Fabricants
eft, JEû illis menfura in creâtionepfæftiteric, quam
return ordopofccbat, & quo amplius foftinere nô poçcràt ;
plus pbteft quam taquæfadla'font.câpiunt.ÂtiUejColumé
Veritâtis.tcrminabilem Dei adferit fortitudihem, Ônninô-
rëm artibus hominum ; cëmehrarii quippe, & ii qui üli üéh-
darum domorum callen t Icientiam, majora pofliint ièdifi-
càte quam fccerunr, fi tarnen queant fondamenra lüftinefè
quX fuperxdificanda fünt, nec fabricatlo,cogitarionià arii-
ùm finiseft.Cumq; opera ranraperfecerinr, quantaterum
neceftitàS ftagitabàr, habeahtquë mehforam vitra quafe fi
Füilfcr aliquid extruâ u m, indecèns & inu tile probate tür,
ars ipfa plus mehte continet quam opéré demonfttauirinèc
fine terum , finis imponitut Iciëntiæ : fi tarnen , vtdiJtî,
qüicquid mens cbncepëric, & magnittidine bpërüm cbgi-
tatio dilatatie, poftînt ea quæ fubiëâa fut fiifti nere. F t qübJ
modonon impium eft humânæ artiftnem nohlmpohctè,
nec operib* fois àrtificu feientiahi côéquàrë,ÔcDeum tänta
feciftè diécte ratiônâbilium CTëatürarumiqUantâfàcefe po-
terat i Audiatergo &difcâtimpiuÿ, qubd non tanta eft vit-
tus Dei* quittas feciflè dicitur râtioUabiles creatüras*led im-1
ponensmenforam opcribus,vltra quam eflè non pötetaht,
8c rerum numerum, difpofitionis fuæ arte cöncludchs,iplè
menfura & numéro non renettir. Éx qülbüS liquide» âppà*
ter,non eum tanta feciflè,<\\i&tixbpotfrat,ftd quantum rèruih
necelfitas eXpetebat, tantum eius feciflè Virtütem; Ponaa
muséxemplum,vr quod dirimu$mani&ftiusfiar i Si qüis
opulen tus pàterfamilias*cohuiuas ad cb;nam Voluëtitihui-
tate.&tantasolfetredapesqüæimplerepoflintsuidiratcm
CCenânrium,hon ftâtim quantum illi cOmedéririt, 8c quàn*
tumëisfileritptæpàratum , tantum diuës Domiriôs hàbé-
rc poterât, fed præbûlt eis quantum cohüiùii flignitaséi-
pofeebat .* fie & omhipotehs Deus, Vihceßs cotnpàrâtlonls
exemplüm, noil ran tas fecit creatufaÿ quantas pöterat,led
taiitæ ab eo foâæfunt,qüantæ debebam ftéri; At illè , Vër=
bofttati$ femiharium,coûtent ÔëtêpiicatjÔc ait ; Tanta fe-
èit Deüs, qtiahta poterât côprchenderê, & fibi habet* lub-
ieéta, foâq; prbuidemia guberharei Nec audit Ptóphetam
dictntetti i Si omrtesgentes ïtftiÙa de fitula ,& peut momentum
ftatera compUtatafiiht, & quafifahu a deputahuntur, cUïadftnnL-
fiu Deum f Etturfom i Qült mtnfitt eft manu àquam. & cceliipat-
mo,& onmem w rdtnpugillo ? Si a d compaiatior.em fôttitudinisDei,
aquâàmehïi»ratÜr*manu,&çdtlümpâlmO,,&ornnis
ter ta pugillo r hæd autëmpér me taj h o ram die u tu r , V r eoru
qüæ faëta font, Viîitas faëtons magnifteeheia com probe-
tüi (neq} ehimdiuétfitàu membförüm copofitüseft Deus)
qüqmodo tahta feciflè dicitur ', quàn ta potei at lu a vu tu te
cortoprehendère? Calcemus quod edepimus, 8c fehfom no*
ftrum pleniüsexphcemtts.Si omnes gentes quafi ftilla de fitula,&
qUafi lnomèfltu ftateræ rèpütatç füht,& qüafi laliü^
tépütabfiturf* pergtiiC verbâ.Omniu creatUtarnmvflitaÿ,^
ÓHgéftés
oinnes hç*
rétiéos Vin
Decrratiô
nccrrorOrigertis.
t)éi potéti .
Élegâns to
PalM
Ôrig-tlcs
fcminariû
leqilacitaÈis.
W a m
O q o j