S.P.N.Cyri/li Hiertfilpnifmi Aichicpifiópi
I A fid quod cft inenairabilî. Nônnülii qnoquo fcptcmocii-
| \ lûsillutnhàbécc,àufi fùntdiccrfetoqüodTcrtptum,ut,5e-
Znch.+xo pumocutiâominiiTiJpïcicnttsfupcromtieMtiïrani. Si enim fo-
I los feptemoculosex parte habet, parricularisigiulr eftil-
ltus viïus S£ AoÀ vniùerfàlis,<juôd defas eft dicer^. Detim |
lenim in omnibus petfeftom'eflè, credere necéfle eft, vcn
'pfeSalùÙotdicebat,ratervtftirm<ftii(crfïlHitcSt. Peite-
I aasitt vidcnd6,perfeéhis in potenüa,perfeiftus inmagm-
: Deus nuf- tùdtoe.perfeausinfeientia, perfe£lus m boni» te , perte-
quam & iüftftia,perfedus in benignitate, non loco circum"
W t fcrip'tiis, fedin Omnibus locis exittens,À nulle tamecom-
prebentus. Sedes ipfi coelum, fed illndtamenexcellit le*
de ns : fcâbellum pedum eius £ eerta, fed virtus illius
ad lîibcêrfaneos ctiampcimanat. Vnus eft vbiqsprtefens,
'OmniaVÎdéns,omniainteingens,omniaperChriftumex-
truens.Fottsomnis boni maximas,&indeficiens,Fliinien
bèneficiôrum, lumen aflidue eorufeans, poteftas infu-
perabilis.imbeciUitacibusnoftris collàra,cuius neque no-
men àudire fuftinemus. AUt vejii&ium Domini ( inquitlob)
i Cor.i.b. iMenias,aut in extrema peraenias qua fecit Omnïpotens. Siex-
,u.fc tréma fadto ru m eius non capitis , quomodoiptum capietisî
Oculusnon vidit, née auris audiüit, necincorbominisafcen-
dit t quapraparauerit Deus dtltgentibusfe. Sieaquæpræpara-
uit Deus, mérite noftra comprehendi nonpoflunt ; nun-
quid ipfiim qui præparat, animo eomprehenderepoteri-
*«»»». n. d. mus î O altitudo diuittarumfapientia & feientia Dei, quam ïn£
comprebenfibïliafuntiudicta eius,& inuefiigabilesvtaetus, mquic
Apoftolus. Si indicia Sc viæeius incomprchéfibiles funt,
hum ip(e compreheridetur? Cum itaque tantus fît Deus,
irtvolonge maior:nec enim fi me totuminlinguâm muta-
ùëro, fatis digne magnitudinem eius eloqui potero, imo
Veto fi omnes àngelicôuenerint, ità vtaequum eft> id eloqui
non poflèntrtantus igitur cümfit Deus ,horiïo tamen
éxfculpçns làpidem,lapidi dixit,Dm metis es tu\ O magna
cæcitatem,à tanta magnitudine,intantam cxilitatem de-
labil Lignum quod Deus plantauit, & pluuia humeâa-
uit,&deinde coiïibuftumeft,&in cinerem per igné m re-
daéfcum,hoc Deus appellabitur. Abundauitaucem adeo
forriicatio idololatriæ,vt Feles & Lupos,& canes proDeo
adorauerint. Et Léo hominum vorator,pro Deo huma-
riiflimo adorabatur,Serpens & draco,æmuli eius qui nos
ex paradifo eiecit,adorantur: & qui paradifum plantauit,
contemnebatur î Pudet me dicere,& C « p e enim apud
quôfdam adorabatur. - Vinum datum eft, vtexhilaretcor
homnis,ôc Bacchus pro Deo celebraturlFrumentmivDeiis
fecitcurn diceret:
B 1 Formes- |
I Itioidolo-
tlauiz-G
If/mUo.
; Vint vlhs
■hilaiitas.
•Genef.r.
omnino eft bona t fi vero non bona, cur vocatur deltas;
quandoqUidem Dei eft bonftas t Si Deo cbngtuit beni-
gnitas,beneficentia;&omnipotentia,e duobusaiterum
fit:SiDeumnominevocabantj&operatione vbcenti fiL.
priuabitur operationibus, nee Deurti vocent fola ap e lla -^ ^ 5 dlj1
tione. Aufi funthaereticidicere, duos efte DeoS, & d«iosfejg^J*i
Fontes,alterumboni.alterummali, & eos ingenitos. Si
ambo ingeniti j certum eft oirihirib quod asqüales habeät
veriquevires. Quomodoigiturtollunt tenebraelumen?,
Sed quid tandem ? fimulne funt, an (eparatim? Simul e-
niin efte non poflunt? quae enim communicatio iuciscumte~*lCtrt
nebrisi dicit Apoftolus. Sin autem procul funtabinui- ' f’j
cem,omnino & locos proprioshabent: Omnino,alicu-1
bi,& vnum adorabimus. Sicenimcomparareoportet,vt
ex eorum ftultitia.quod vnum adoratenecefle eft, infera-
mus.Qtneramus autem exillis,quid dicunt de bo no Deo?
potens eft, an impotens ? Si quiaem potensj & quomodo
ipfo inuito fa<ftus eft malus ? quomodo ingrefta eft mala
fubftantiaipfo nolente?Si enim feieris prohibere non po-
tuit, argount ilium impotendae: fi autem cum poflet, non
prohibuit j proditionis eum accufant. Cohfidera autem
iftorum ftupiditatem:aliquando enim dicunr, malum nihil
habere commune cum bono in Mundi adminiftratio-
ne & bpificio. Aliquando vero dicunt, ilium-quartam
tantum partem habere.Etbonum fiine, aiunt Patrem efte
Chrifti; Chriftum autem, Solem huncvocant. Siitaque
Mundus (vtipfi docent J a malofa«ftuseft , & Sol eft in
Mundo: quomodo filius Boni in regno Mali iriuitiis (er-,
uit? Polluimur ifta dicentes: neautem aliquis eorum qui
ad(unt,exignbrantiain (ordes eiufmodi haereticorumin-
cidat^etiamli & os meum, & auditorum aures polluam,
tamen id confert: Multo enim melius eft , accufandis &
reprehendendisalijsaudireabfurda,quamexin(ciria, in
eadem incidere. Longe melius eft,vt (ordes cognofcas,&
oderis,quam ignorans, in eafdem incidas. Eft autem va-
ria & multiplex htereticorum do6trina:cum enim a via re-
dtitudinis exciderint, tuncin mu Ira prscipitia incidunt.
Etomnis hferefeos author & inuentoreft SimonMagus:
Simon, qui( vteftin Adis Apoftolorum,) ina^ftimabilem,
Spiritus gratiam argent© fe comparare pofle exiftimans ,
audiuit, No»fittibiparsnequebareditasinfermonehoc, & qu«
(equuntur:de quo (criptum eft; quod ex nobisprodierunt, fed
non erant ex nobis, fi enimejfent exnobispermanfijfentnobifcum.
Hie autem cum eflet Roms,pofteaquam ab Apoftolis re-
ieduseft, & Grxcam Selinen quandam meretricemcir-
cunducens, ore nefando prim us aufus eft dicere (eipfum
efte Deum,qui in monte Sina ranquam pater apparuit: ac
deinde apud Iud^os non in carne led in imagine tanquam
Ghriftus Iefus vifus eftj atque poftea tanquam Spiritum
fanclum a Chrifto mittend urn, Fe.efte promiftum. Et ita
lemenjecunaumgenus, vip»»», w ..... - • —
ig itu r eft quod Cerès colitur? Ignis ex lapidum collifio-
ne etiamhodie elicitur, & vnde Vulcan us ignis fador?
Vndemultitudo deorum öticoserrarefacit ? Incorpoeft
Deus, & vnde adulteria arguuntur eorum qui a- leduxerat ciuitatem Komanam, vt Claudius illi ftatuam
Hzrefes
h vitari I
poflint I
nolceadz.
Simon 1
Magus au-
ch or omnium
h&
refton.
m m
Scline, Simonis
Magi me*
Simon
Magus,'
crin um Ié;.
Dcumcll»
profitent'
pudipïosdij vocantur 1 TaceoIouisinCygmimmuta- erexeric cum cainfcriptionein linguaRomanafSimoni kiraoni
r. * BS >. life_L — I TlilïMrnaiirpmprmr/» Mromii-nrnm Kann-Muon
Mcechus
Gentilium
Deus lup-
piter.D
Filius Dei
cur delc6
Jitintcr-
AthewHx
u-cicorum
filii,. yt t
üciensji-
dem quod
mooi tas. 4:
rionés. Puâet dicere illius in bouem transformatibnes;
non decent enim Deum mu_gitus. Mcechus apud Græcos
Deus eflè dicitur, & non verentur 1 Si enim adulter eft
Deus,non dicatur id morta.libus, ne delcifcant Scalper-
nenturiftos quos dicitis Deos. Et mortes, defedionef-
que Sc tonitrua vöcarunt ÎDeos.Cetnis ex quanta magni-
tudine quo deciderintîQuid igitur,num feuftra Filius Dei
defeendit de ccelis,vt tantum vulnus ranarct?nunquid fine
caufa venir Filius., vt Pater agnofeeretur ? CognoFcis
quid mouerit àdextVa throni defeendere V nigenitum:Pa-:
ter fpernebatur, erat ergo nccefle vt Filius corrigeret er-
rörem :bpprtebat,vtis per que mom nia fada funt, dedu-
èerët omnia ad emendationem. Quid enim hoe morbo
fuerat perniciofiùs,quam fi lapispro Deb coleretur ?• N e-
que veroapüd Ethnicos tantum inuexerät ifta Diabolus,
fediarn etiam multi faifo didi Chriftiani, fauftiflimoque
Chrifti nomirte infàufteabutentes, audcbànt impie Deü
à fuis creatutisabaiienare. Dico aujem iftos hætetieorum
libetos atheos deteftabiles ,qui fimulabant (è efle Chrifti
ftudiofos& amatorcs ; cum eflentillius acerrimi ofores^
Qui enim Patte Chfiftilnfamatjhoftis eft Chrifti. Aufi sut
ifti dicere,duasefledeitates jvnam quidem bonam,alteram
vero malam; O ingentem cascitatem 1 Si eft Deitas,
Deo (ando.Dilatato aurera errpre.» paramicorum bono- M3go
rum, illam calamitatem correxit; Petrus & Paulus cum iClaudias
eftent prsfides Ecclefiae, & often tan tem (èfèiftum Simo- patuaür
nem,ftatim exdnxit. Cum enim prxdicaret Simon in ct£- ipctrusS
los feie alcenfurum,& vehiculo dasmonum in aerem eftet IpaulusEc-
fublatus, flexisgenibus, Serui De i,&concordiam often- |clefi*ps*‘
dentes,de qua dixit leCusyquodfiduoex vobisconcordauerint,de"^^‘ r
quacunquere, quampetierintfietipfis: Concordi^hoctelum ^
per orationem emittentes in Magum,deiecerunc ilium in \ ^ tt lfJj
terram.Necmirum eft,Patrusenim erat, qui^aues regni pctnis s
ccelorum porcabat. Non eft mirandum; Paulus enim erat Paulus S-
quiin terciu cadü raptus fuerat & in paradisü &,audiuerac monero^
arcana verba qua non licet bominiloqui. Ex aeréinterram de-^*|,?^ J
prefterunteum qui fe appellabat Deum, deinceps ad l n^junt. i
feros detrudendum. Hic primusiftfus improbicaris Draf;petrusds|
co.Vnoautetn prarcifo capite, multorum rurfus capicum. uiguc^l
reperitnr Leina malornm. Gherinthus enim vaftauit Ec4 !'• J
clefiam,& Menander Sc Carpocratcs, Ebion,& Marcionij
os im purum. Qui enim diuerfos efle Deos prredicac, al- I
terum bonum,& alterum iuftum: contradicit Chrifto d i- 1
cenci, Pater tufte. Ec rurfus,quialium Patrem,6c aliUm fä* j
dore m M und! d ici t, adu erfat ur Filio diceflti: Ajpice fixnuw
agri, quod bodteeft & eras in clibdnutn mitteturiquod Deusfic veJ
De monarchia Dei, Catecheßs V1.
A j quifoïem fuum facit orirt fuper bonos & malos pluit
*’6 ^ j fiiper iuftos &iniuftos. Sic rurfus (eenndus, Mard on, alce-
i»n-$ Ä'j rjus Qç improbitacis aurho'rfuit : ab his enim quae pofica
|. funr de veteri Lege in nouo Teftamento , teftimoniis re-
1 dargutus, primus aufus eftexcindere reftimonia, & fine
teftimoniisreljnquere eum quiannunciabacur , fideilerr-
I monem. RelinquensDeum,.& tanquampræconibus,
im^cillem volébat efficere Ecclefiæ fidem. Excepit id
àlius ftudiolè, Bafilidés execrandùs,, longe acerbiflime eu
j improbitatis modumannuncians. Accedebac illi nequi-
lafilidefc i
Vdcorû, tiac Valentinus, tiigintadeoruro pra*dicator. Graeci pau4-
cos dicunt,-'Seifte nomine potius quam re Chnftiâ.nus, in
folos triginta extendit errorem. Et diccbat quod profutv-
■ diras (Decerenim ipfumquieratprofunditas malitiæ, d
profundiratefuam aufpicaridodrinam)genuit Silentium
1 Sc ex Silencio procréât Sermonem i loue Çræeorum hic
I deterior,quicum jfororem habèbat, filia enim Prohindi-
/ taris dicebatur efte Silentium. Cernis a qua fpecie Chri-
ftianismi decideric? SedeXpedas paululum, & plusöde-
I ris impietatem.Dicit enim octo Seculaineofada èflè*, &
ex his,decern,Se rurfus ex iftis alia decern; duosmafculos
. Sc Reminas.
111 Vnde autem iftorum conftitucio ? Afpice nugas Sc de-»
j liria commentorum. Vnde habes probarionem horum
! triginta Seculorutn ? C um , inquic, feripeum fir , quod
iefus bajrtizoetusfit tanquam annorum triginta. Et qualis eft hçc
j demonftratio,exannis trigin ta,quod baptizatus fit?Nun-
quid igitur, quia quinque panes diuifit in quinque millia,
I quin que funr dij ? Quia auodecim habuit Difcipulos,
■ duodecim debent efle dij? Atque hoc quidem parum eft,
adreliquam eiusimpietatem. Dicitenim , vltima Deo- i
' rum vtrumque (exumhabens ( vt audët dicere )ip(a eft j
Sapientia. Oimpierarem i Chriftus Dei virtus , Sc Dei !
I fapientia, vnigenitus filius ; illene etiam eft mulier ? diene
ex trigintaelementaribus diis ? Sc vltimumcommen-
tum inferc, comprehendicque rationc Dei fapientiam,
inquic, quodconataeftSapientia primumDeum videre,
& aonferens(plendores, excidit è coelis Sc deleta eft ex
trigefimonumero, &ingemi(cettsgenuit Diabolunv, &
alencini quod deploranS calum fuum, Mare conftituic. Vides im-
jlafphe- pietatem ? Quomodo eriim ex Lacbryma, Diabolus
generaretur; &exintelle6hi, malicia, Sc exlumine , te-
nebra: ? Dicit praeterea quod diabolus genuiflet alios , ex
quibus, nonnulli compofuerunt Mundum : & quod
Chtiftus veniflet vt auerteret homines à Creatore Mundi.
Audi vero quern dicunt efte Chriftum; vt tanto.ma-
gis ode ris illos.
Docent enim, quod cum Sapientia decidiflet; ne numerus
illorum triginta deficeret, viginti o&o Eones,v-
nufquifque minimum quid adferens compofuerunt
Chriftum. Huncquoque,rurfus, vtrumque (exurn habere
dicunt. ^Nunquid his quicquam eft magisimpium?
eftne his quicquam abieëlius ? Egodiilèro tibi Sc enarro
huncerrorem; vt authores eius canto magisoderis; Fuge
. itaque éiufmodiimpiecatem, nëque aue dixerts tali ; ne
]»um 1er commitnices operibusirtftufluofis tenebrarum, neve fis
Cur*Q^us»nec*n fermonesillorum deuenirevelis. Acom-
\ o p in e s quidem oderishæreticos, maxime au tem, illuni quia
jm.f Mania feu infania nomen habet : ManichaÈum died, qui
P primum tempore Probicoepit. Nam ante annos feptua-
rVçtici girita, hic error viguit,& non défunt qui Autorcm illius,
j iuisôeuliscônfpeXeranti Non ided tamcnquódpaülö
"anetis ! àlltc f uerft> illüm oderis, fed vt riialiti&i fabricatörem * Sc
îretici, totius foeditatisfêdeptaculum, & omries hasrefeos fordeS
jftona. fufeipientem. AmbicnSenimirt maliS excellere } omnia
CongereiiS peflima ; vnam hærefim blafphemiis& (celé*,
ribus refer ta m conflauit* Vallat Ecclefiam, vel potitis eos
qui erant in Ècclefiâ i tanquam led oba m bulans. Tu igitur
non attendas illius fUauiloqùentiæ, neque fimulatæ
humilitati S Serperts enim eft, 6c germen viperatum, E è
1 llidasdixetat ; falue Rabbi: Sc tamen prodiditMagiftrum;
Ndriaduercasofeuiisjled obferua venenumi Acnefalfa
videamur opinati de illo ; obiter eonfidefabimus,
quis filerit ifte ManèS ; qüinetiam, aliquaéx pârfê, quid
docueric attingemüs ; nam Vriiûerlas illius lbrdes , ned
, . Biblioth. Vet. Patr.Tont.4fi ______
roro feculo (atis explieauerimus. Memïneris autem had |
apud teipfum j Sc teneas memoria irt auxiliüm dportünu,
quaéantea didta (unt & nünc qudque dtceil,tur‘,vt & ignorantes
difeant & fcienccs recordëncüti Norieft exChn*
ftianis Manes. Âbfit.NequeficutSimoneieëlüseJtÈcclë-
fi^nec ipfejnec illi priores eiüs erroris Magiftri. iUë enim
fur eft aliendrum malôrurri,vénaicans libi mala : qudmö-
do autem Sc qua ratione, audite:
iScÿthianUs quidam ètatin ^ ^ p t o , généré SarrAcëhuS,
nihil cum Chriftianifirio^habens coihmune. Hic Àlcxah-
driæhabitans, Sc Ariftotèlicàm Vitam imitàtuS,quatuor
libres compofuit : Vrtum, quem appel lauit Èuahgelium,
non quod adiones eius contineret, (çd fdlam appellatio-
nem i Alterum vocauit, Gapitüm, ‘TetciUm ; Mÿftërb-
rum; Quartum Vero quem nunc circümferünt, Thciàû-
roru m:D»fcipulus autem illius èrâc Therebinthust Cum
veroSéythianus,expropofito veniiîètiriïudæàm vtpèfti-
lenti contagione ameeret illam regionem morbo V exr
tirnftoillo, Dominus ledauitpfeftilentiam. Sed There*
bintus imprôbitatis illiusdifcipulus; & aUri,&librôrUj
&h|Èrefeos fadus hæres; cum adeflecinPalæftina , & in
Iudæa notus eflèt Sc exclufus, ftacuit in Perfidem tranfi-
re.Deinde, ne ex no mine etiam illiccognofcererur; Bud-
damfeipfumvocauit. Verum habuic illic aduerfariosfa*
çerdotèsSolis; & multis (èrmonibus concertatiombus*
que commons, cedarguebàtUri
Adextrémum,cum eflèccomprehendendus, profugit
ad quandam viduam : Deindeniper domum afeendens,
Sc aduocans aereos dæmones qpos Manichaei in abomi*
nahdis fuis facrisad hunc vfque diëm înuocarë folenc, di-
uinitus pereuflus Sc de domo proftratus cxcindus eft. Àt-
que fie excila eft altéra beftia;(ed relida fant monumentà
impietatis illius,Libri quorum ilia vidùahæresëratfimul-
que pecuniarum. Quæcum neque cognatum,neque ami-
cura haberet vllum, conftituic pro ilîis pecunijs lèruum
emercaliquem, Curbicumnomine quem püfteaàdopra-
ùit & Perlicis difciplinis erudjéndüm ciirâiiifi Ëxàcuit
autem ^çundumhumanitâtis malum cëliim Curbicris il*,
le malus feruus,&in femiphilöföpniim euàfit : Sc mortuà
vidua, & pecuni^&libri,hereditäre illi ccflèrunti Dein*
de, ne leruitutis nomen Curbicijilli con tumeliolum eflèt,
proCurbico , Manem (eipfiim àppellauit,quödlingua
Perfarum ,Homeliani fignifican Cum enim diàlédicus
quibufdameflè videretur, Marièm (eipfiim nominauit,
tanquàm optimum aliqiiemdifputatorem. At illequidein
bonam exiftimationem fibi in lingua Perfica hoc norriinë
parabat, fed diuinaadminiftrationc faduin eft,vt nolens,
exeofeipfiimargiieret : vt in Perfide feipfiim hortorare
exiftimans apùd Græcos, infaniæ iioiiiine feleappellalër.
Aridebàtaütem dicere (èipfum efle Ëaracietiimi Eft verb
feriptum ; qui blajphemaueritSpiriiumfànftum, non remittetur
et. hic autem,cum Jè Spiritum fandum efledicerët ; blaf-
phémabat illiim. Qui ergo cum îllîs commünicativideat
cum quibus verfatür; Gommouit (èruus vniuérfam terrain;
quandoquidem proptér tria cbntremifdt terra, &
quartum non pöteft Caffçtcetfiferuhsregnet. Prodiens por*
rô in medium,fijpra virés humanas Cclè iadabat : cü enjni
ægrotaflèc Régis Perfarum filius, Sc medicorumturbail-
li adëflèt ; Manes promiccebat, per orationem, tanquam
pidSjfefè ilium curaturum. Receflèrunt medici, réceflk
& vita à filio R eg is, vifiq; ilüiis iriipietas tedargutaeft, Sc
vindus erat irt euftodia philo foplius: non qüod rege ni ve-
ritace offendiflet, proftratus, neqiié quod idoladiilblüë*
têt, (ed quod leruare prômitfceret &,mentitlls eflèt : Iriio
vt verius dicam, propter homiciduim .Qui enim permedi*
corumetirampbtuiîlèt fànari, ifte medicos remouenS jil-
lum occidit t enecans negligentia. Cum ergo plurimà
mihi de illo dicenda fin t mala j rtiemineris priüs illius
bla(phemiæ-deinde (ètüituds ; non qiiod turpis fit ler-
uitusj (èd quod cum (èruus eflet j libertatem efiinxëric
tnalam. Terrium, falficatém promilfionis, quartum, ii-
lii régis cædemiquintum j türpicudinêm catceris, tüm Vé*
ro ex car cere fugairi, qui eriim dicebat le eflè ParàcletUrii
Sc veriçatis prbpügnâtorërii, fugit i Non.erât fücceflor
vel imitator Chrifti qui alatricer veniebac in crucem , led
Mm z fügien-
Scÿtiahüs
primus
.author
Manie hço
rlirrii
F .
■ fbcrcbià-
tus,Scy*
chiam Ma
nicha;î di*
(cipüluSi'
Buddas
Mauichç .
Dæmones
inuocanc
Maoichsii
G
Curbiciis
Manem
fc appcl-
Cuit:
Manfes,
paracletu
fe VÔ&bàÈ