" S'. Aß er ij Humilia,
t em acfuga labörum, vire per inertiató t em actuga îaoorum, vu s pci ac delidiam;ayoæ
crimen eft ac nota. Naiftfioperiacllbowaflaeuiflet^to
diendo nequaqüam abhorteret. Quod fi allegorice de
his quaéfub ititelledum cadüt, parabolam hanc interpre-
iamur, vbi femel bine migrauerimus, neq; operandi neq;
mendieandi teifipusieaq; nemo dicat, Fodere non valeo.y c
enim maxime valeâs, nemo permifetic. Cultus & obleruacio
mandatomm,huiuS propria vitæcftjfruicioveromturS.
Quare fi hie ceflaueris ac nihil operatus fueris,fruftra
[devitibus,fraftradefolfionecogitaueris.Sednecrogando
vel mcndicando quidquam profeceris. Declarer inii-
grte virginum infipiencium exemplum : quae, cum oleum
ipfis dcelfet,vc impudenter,fic iricalTum à prudentibus id
pecierunt.Qupdaoccmur,aduenientefponlo,nemtncm
oleo alicno, ideftaliorumrede fadisfuum ad commo-
dum acque frudum vti. Suisquifquc fadis quafi vefte
quadam amidus eft,hue fplendida ilia ac pretiqfa,liuc vi-
liacpaupercinamecexuere earn fas 8c alia permutare, nec
omnino vel ex dono vel commodato ludici j tempore ex-
ornari.Manet quifque qualis reucraeft, fiue bonorum c-
genus, fiue diues & copiofus. Et' h sc quidem hadenus.
I Quid iam dicamusde condonatione & remiffione debitorum,
quaminiquitatisillececonomuscommentuseft,
y t foiatiumaliquod & auxiliuminmalis apudeonferuos
16 hi Comparer«? Non enim lane procliue, conuertere id
1 inallegoriam feripto eongrnentem. Dicara tamen quod
in meniemmultavoluentimihi venir. Omnes quicumq;
pecCatorum reraiffionemobtinere ftudemùs, alienarurn
donationetn rerum lucrum atque qusftum proprium fa-
cimus. Aliena appello q u s Domini funt. Nihil enim om-
nino noftrum, fed quod bonorum eumque exiftit, illius
mandpio proprium eft. Quum igitur aliquis finem fuum
&abicumconfiderans peccatorum onus beneficentiàle-
uare ftude c,ac vél debitorum fibi nbminum gratiam facit,
vel egentibus de fortunis fuis largitur , ea quae Domini
funt donandoplurimos fibi conciliât amicos,qui bonita-
fcisaclibereliratiseiusteftesapud Iudicemerunt, fuoque
teftimonio recreationis & refrigerij locum ei parabunt.
Xeftimonium autem qui benefieijs affedi funt apud Iudi-
cem ferredicuntur, non voce &oratione tamquamapud
ignarum, fed ipfis illisquodammodo benefadisqusac-
ceperunc , audores fuos poena criminum eximentibus.
Nam qua ratione fanguis Abeli elamare ad Dominum di-
dtns eft,eodem modo operabonateftimonium ei tribucre
dicentur qui fecit in Chrifto lefu Domino nofttoycui gloria
in fæcula&culorurn, Amen.
M *
Genef. +
nj. 10.
turpem meretriculamjmultitudmi arridëntem | &âlïetoîs
ornatam induuijs ac fitcatam. Contra, amate diuinam
hanc,probam, pudicam, amidam decoreyultuquegraui
ac modeftoiSic enim ait Salomon in libro Proucibiali:^
dimirtaseam>&eußodiette:diligeeani >&conferuabu te. Noli
per contemptum prsterire,ߣ quçinmenfahacpropofita, '
quia gratis conlequi potes, neafpernare. Sed eo gratiora
fintac magisexpfctantur , qüod nos hie non fedemusad
modum inftitorum cum ftateraactrutina, fed vnicücen-
fcmüs lucrum auditoris acdifçipuli falutem. Led a a nobis
P
Zach.i,
Zack 4.
in Acftis Apoftolorum Pauli ad Feftum & Agrippam
oratiOjPauliinquam & fidelis Apoftoli & prudenris ora-
tpris. Actibi perfpeétum auditor, fi quidem animum aduertifti,
quomodo nec veritatem illeex metu prodat, &
obfequium erga Agrippam fermonis libertate temperans
duroscommitigetanimos atque deliniat, non aliter qua
fi belluas aliquas orationis, vtita dicam , contreélatione
incantaret. Vaticinatus eft & hodie Zacharias,ingentium
de vmgenito myfteriorùm ianuam nobis relèrâsper lapi-
dem feptem oculorum i^us habentem, perque candelabrum
aureum.fuper quodlucernae feptem duoquetrunci
oliuarum. Multa deinceps Scriptura: locathclkurum born
conditumhabent , quae percurrere quidem omnia ye-*
lim, & fpiritualis oftendere conuentus abundantiam, verum
vrget me & impellit ad debitum foluendum hefterna
promiffio. Cum enim inftituta turn à nobis & incoepta a-
uaritiae eflet acCufatio,neque exponfdenudarique Vanitas
eiusSc ftultitià potuiflet, in hanc diem reiecimus. Quare
attendite,& aequi veritatis aeftimatores atque iudices efto-
te.Non enim alienis de rebus,led de noftra ipforum falute.
difeeptatur, & damnatorios quofque calculos aduexfus
propriam animam quafi ream &domo vel vibe eijcien-
dam quifque mittit. Auaritiâ itaque eft non folum pecu-
niæcæterorumque bonorum cupiditate fernere 8c fern,-
prælèntiaquealijs infuper cumulate velle, led , vniuerfe
loquendo, qualibetinre plus quam par eft autadeft, cu-
pere & affe£kare. Et à diabolo'quidem peccatum hoc ma-
nauit, qui initio cum eminentiffimam Archangeli dignitatem
& ordinem obtineret, tyrannidem ac rebellionem
aduerfum diuinitatem molitus eft demens, ac moxin ae-
rem terraeproximum deturbatus, malus nobis & vitæ no-
ftraefaiftus eft vicinus: atque adeo neque diuinitaté/quam
captabar.adeptus eft, & Archangeli, quo fulgebat, honorem
amifit: feruiinftar infidi, qui temerarijs aufisirvlatro-
nemeuafit, ac canis illius in Gentium fabulis, qui & car- j
nem perdidit,6c vmbram ( nam quomodo rem inanem 8c 'G^
incomprchcnlibilem?)prehendcre noft potuit.Poft hunc .
primus hominumvoluptatepclle&us, veritasfumpfit da- j
pes, fummoqueexciditimmortalitatisbono, ficutEfau' Gen,tf>
poftea propterpulmentum iurc primogeniture. S e d & v 9 - .
multitudinem hanc linguarum 8c idiomatum immode- v ^
| E I V | D E .
BomilU aàuerfrs auaritÎAm.
HïriChriftiani,caeleftilq;participes vocationis, quot- ; multitudinem nanc unguarum ot fUUJiu<uuiu unuiuuc- f l
quot&exàgris &cxopidis^vniuerfimenimbmnes rataquorumdamcupiditas in vitam noftram introduxit. jjd
aDPello)hocadfeftumconcurriftis*vnufquifque veftrum Qui felicitatenimialafciuientesçumPentiumfibi caeiùm j
vtia1 oerfpicit & intejligit,qua de caula conüèncrim us, & j fore credidifTent.ndendamqueeiiiSacl adfcenfum turrim I
quare Martyres aedium ornatu eultuque magnifico, tum j moliti incalfum eflènt, tum ipfi cohibiulunt & coerciti, , enM'
annuis huiufmodi coetibus honcftentur,& quo potilîimû ! tumprocorifenfu concentuq; fermonis diftidram atque
____r..kÀkrr«nnnmatAfMtinftri iliaoiTxvidémusioiii- dilïcnfiônem inuexerunt, humanæq; genti moleftiam ex
obfcurarum fôno vocum,interpretanaique laborem reliaunuiïuui
«“ “ «“ “ ''*'“ " “ ' " -----*-------- -— . r t
propofîtofibi feopo maiores noftri iftaquæ videmusinfti-
tuerint,eumque ritum adpofteros tranlmiferint. Planum
certe perfpicUumquéei qui’vel parum cogitacionem in-
téndit, quodzelo pietatishaictaliaconftituta, quodque
publici ifti folemnelque conuentus tamquam ludi quidam
atque pædagogia funt animarum; vt & Martyres co-
lerites inilgnemeortim pietatemimiteniur, KDo&ori-
bus ea ocCàfione cdngregatisaurem ptæbentes, proflitu-'
ru m ali quid *i gnoratumque nobis antea difcaituis, quod
ad dogmaconfirmâdum, aut ad ambigiium obfcurumVe
Scripture locum explicandum, aut ad morum & vire e-
mendationem percineat. Sedenim vos mihividemini,
virtutisbmiflo ftudio, curaque animas pofthabita, toti
circa Mamonae fordesforumque rérum venalium verfari:
alii quidemipfi côntrahentes , alij alienisintentiinhian-
tefque»& æmulos inuicem fcifcitançes,quomodo res alien
s depretientùr ac vilefcanc. Verum,agire, transferee mihi
ftudium hoc ad Ecclefiam: relinquite Auaritiam, ilkm
cfrcumfor^neam,, illam Maenada i auenamini tamquan)
querunt. Iam veroPharao quare ihtantastamque varias Exc.lt
calamitâtesincidit» Nonne plus habendi cupiditate,do- ia,
minandiq; peregrinopopulo, quinihileiusad imperium
perttnerctîHinc faquin , vt, cum alienos non dimitteret,
fuos deperdèrer,quaftrageprimogenicorum,qua in traie-
£lù maris.Nam oiniDtofluentalanguinea,ranarum infini-: "
tamfubolem, bruchorum tetram luem, puftularumpa- 14
pularumqifoedam, eruptioné, & quadrupedu necem cum
cetera clade& pefte ,quà populus Ægyptius ob auaritiam
! atque cupidicatem Principis damnatus eft.Alibi vero peccatum
hoc mala Icabie & ipiftà lepra vindicaturo didici.Et
iuxtamecum hic recoidare quifquis hiftoriam amas , &
Elifæi preclara fada libenter audis , quemadmodum J
Naaman ille Syrus, poftquam in Iordane lap.iflet, d lepra v...
fueritliberatus,concraq; eacorreptus puer Giezei,puer a?
uarus& impentus,qui Ipirituale gratiâ,gratuitâqjdoâoris
; iuimedelamprctiovenditarat*. Quid Ablaloncm mitilïimi
pa-
Aduerfas au Ar U iam.
mipatris rerpeem audacemq; filiuni ad parricidiuadegit?
Nonne intépeftiua luecelîîonis regiæ & aliéna inuadendi
diripietidiq; cupiditasîludam qiudc catalogo dilcipuloru
expunxit,& ex Apoftolo proditorem fecit 2 Nonne cü ga-
zophylacij infida adminiftradô, tum precium infâme &
denariorû aliquot propudiolum<auâ;oramentûi Ananias
deniq; & Sapphire triftis vnde & tragicus in A6tis Apoft.
exitustNônequiafuarum furto propriorumq-, donariorû
facrilegio le le côtaminarant i Deficiec me dies,fi miniftros
8C mancipia auaritiæditiumerare pergâ. Quare miflam-fa-
ciam veterem hiftoriam, & cottiaianam vire experientiâ
intcrrogabojcuiusmodi fera fit auaritia, qudm ægrè quos
{èmelprehenderit^ elabi finat, vc Vegeta Temper ac valida,
nunquâ debilitetur atqjdeiiciat,fed eu m ijs,quos fibi fub-
ie cerir,côlenefcat & peren ne t. Libidinofus amatbrqv cor?
porum, vbi iam longâinfaniam infàniuitjremilfionem fi-
nemq; roorbi tandé inuenit.vel poftquâ fenilem ipfe state
attigitjvel cùm earn, quâ am at exoletam videt aeflorisex-
timfti.Gulofusvemrisvoluptatibusaliquandorenuhciat,
fiue quando iâ latietas eum cepit,fiue cùm ftomachus eac-
que partes, quib. cibum concoquendi vis ac munus,im-
becillioresfacts defideriû &appetentiamillâhiantem fe-
darunr. Ambitiofiis, poftquam in alultis fe iadauit thea-
triSjfpetftari tandem velle, ficinanes flare glorias définit.
Verùm auaritiæmorbus ciusmodiroalumeft.vtvix vm-
qtiâeoliberaripofiis. &quemadmodühxcfemper virens
atq, frondenshedera adficasirrepen sart>ores validé circü-
uoluituc 8c adhæret, ac ne ranis quidem fatifeentib. aut a-
refadis recedir,n:fi quisflexus iftos 8c anguineos quafi gyros
ferro lècet : ita nec au ari mente,fiuc iuuenis hic fiue le-
nex jinlibertatem facile vindicaris,nififobrio prudentiq*,
confiliovcluti machsramorbumdilèidcris. Auaruspro-
pinquiseftodiofus,famulisgrauis:amicisinutilis , exteris
difficile 8c aifabilis,vicinis moleftus,vxori malus contubernalis,
lmerorum parcus acque fordidus educatorjfui
ipfius malignus curator, n oâu interdiuq, lolicitus & co-
gitab undus,fecum ipleloquens ac diflerens>eorum more,
quimente excideruiu,& in inlaniam laplî func. Deniq; cü
omnibus abundat, ranquam oninium ,egenus ingemilcit>j
prelentib. no fruitur,qusablunc,anxièqu*ritat: propriis
non.vcitur, & ad aliéna oeulos adijcit. Multi in iftius[in-
quiQ gregeagni, ftabula vix capiunc, planiciesaçpalcua
tota teguntur. AcfipinguemSe be ne habitàm ouem viçi-
nividerit, miflb proprio-grege. ,in vnam 8c aiienam illam
eupiditatefertur. Atq; itaquoque de bubus, equis ,agris.
Omnium copia rerum asdes coanguftat,ûne vfu, fine fru-
élu. Nullum enim percipere fruôtum voluptatis poteft,
quisquis înlaciabilis, eftq;domuscius fimilis conditorijs
fiue lèpulchris, qu s lsp ê plena func auro atq; argento, cm
qui vtatur,exiftat nemo. Corpus auari non alitur : anima
nihil lucratur,quia non exuberac è dextera eius eleemoly-
na.Quis aucem laboris ôc ærumnæfinis i Dicat eqium aliquis,
quos hic morbus corripuit. -Multos equidé ipfe no-
ui, qui etiam cùm in morbo cubant, pecuniamlàlutefua
7 0 }
liena lætantutinfelicitate. Omnia vndiq^fummo fttidioin
horreaiuacongerunt&coaceruantjobfignantq; lingula
ac duplici cômuniunt fera,dime tien tes fine fine & fu pp u-
tantes.Inter hase&düiftafpe ticillatur,& quafi per Ibtnmü
inanib.&imaginarijsopib,auarusditatur,fi nubesaut nt-
bulacraflàfuperuenit-,extetreturaçfipericùlü ingens ipfi
immineat. Quodfi minütulapluùia tertam alpeigitiltibr
lacrimariincipitefi magnaaqus vis&lîceitati tolled*par ;
ingruit,extremus cü ludus occupât,iainq; nô mjnùslolli-
citè, quàm fi filius periclitaretur, remedium palTim quasrit
modûq; 8c rationemfrumentaàtabe & verniib. diuciffi-
mè feruapdi. Ac fi iam æftuare aniinaduertit&calorc cor-
.ripi, pro medicorüinllituto refrigerate ftud e teoq; tü ex-
cutit Ôc expandit,tum feparat ae perflari finir. Sed & roifer
adfidct,tegumenq; & tutamen d meridieexcogitac, quod
circa nodéturfus amouet*vt auras nbdurnæ afpirare 1 ibér
riùs queatit.Ip his laboribi ac molellijs (i pauper eum adir,
ac periclitantis aliquid frumenti rogat,nmija eius caritate
, autnihtl dabit,àuc parce &lemiammus.dabit.Ego verb te
exhortor, qui talipredit’ es ingenio,ne perpetuô fie labo4-
rare &diicruciari veils. Miferari one .n. dignus quilibet a-
uar9 î etiâ ille qui delicias nô abhorrer,qui beatavita volu-
ptate ventris aliisq; definie, èurnq; fine hominis precipuü
putat. Multb magis & omnium quidem milèrrimus, qui
îlhberalis atq; (ordidus,qui cùm fuum defraudat genium,
tum vnus qccupat, per quas pfùribus benè pulchrèq; fue-
rit, fine vilib tara exadas concinuasq; diligentis frudu vel
fine. Quis.n.ignorar,propterfèipsû,excéptis virtutib. nihil
fieri, lcd v t aliud ex àlio procédât ac fequacur i Nemo
certè quisquâ loli9caufa nauigationis mari lé cômi ttit; nemo
propter ipsâagricolationé inlabore state agit, fed liquidé
collât,quod cettovtcrq;feopo moleftiasiftas fub-
eat, alter nimir ü vti fruges vbercq;mefièm colligat,aker vt
ttâsmarins negotiationisdiuinas refer a t.T u verb dicfo-
des,quidnâfpedes,& cur fiçôniavndiq; corradas,opesq:
exftruere inutiles ftudeasîDeledat me,dices,afpedps. Ab
qui ratione alia morbo tuo induige.-nam alienis etiâbonis
kdaredéfideuûhocpotesi Si te capit&exhilaratargenti
tulgor ,m ofticinis tabiorüargentanurû afiidéci corulcâce
argentilucé côtempiarilicetjautcircaforü&locarerüve-
nanüjvbi dilu, lances, aquales,&omnegen9expofita vala
anmTÜobkdare.Liberû hoc &gratuitü tpedaculü. Quin
etiâ ipedaie eos potes,qui argen t à exarm nant ,ac pecuniâ
in menfisperpetub’côtredanrat'q; dinumerant. lmb verb
redispoti9 obtéperans monicis prauü hunc appeucüexu-
es,animûq; cuutabis. Faciiis.n.corredio, cüauaiitianô fie
naturaiisaliquanecelficas, (èd impet9 8c voluntaria qus-
dâ aftedio, quand difficile deponere ijs , qui confultû fibi
voiunt. Mitrecogitationéinfuturüsùü, quando nôeris,
quâdo pauxilla terra corp9cuüexporredüomnisq> lènlus
expers habebir,&paucorü cabula palm or u reliquiàs tuas
teget,vbi cû opes, vbitanto colledaftudio cimelia i Quis
bonorüabs re relictorû hæres?Nec.n.is omnino, quem tu
tibi dclhnas, certus eri t fuccefi'or. Si liberi tibi fuperftites,
magis ament&sftiment. Namfi fortè mediÇusremediü | forrèab auaro tuiq; iimiUGïrcüfenbentur,iniuriaafficién-
eis parabile pisfenbitaepatui precij,exapioputa;chyrao, 1 tur,^cfientcspatrijsex çdib.expellwntur.Qubdfiliberoiû
vel anetho,qus paflim obuia funt,&paruo côparantur,fi* | expers,amieorû alique hasredé mftituis.nôpft cur teftan-c-
ne mora cofilio obeépetant : fi verb medicamencorüeius- 1 ti,cabulis magnopere côfidas , taoquâ cerrs &dçfinitælemodi
mentio,qusexplunb. tôponuntur,vel exphatma-
copolio, Vel ex vpguétaria petenda func, animapotiùs exhalent,
quàm crumcnâ foluant (Qyid mirumJ/cura njen*'
te 8c cogitatibnib. terreriifint, térreftrium pofïèffioné rerum
vitâ & fpiritum-ducunt.Hos taies publica cômunisq;
félicitas moieftia afficic ac dolore, damna côtrà aç clades,
deiedatione ôegaudio. Lxoptans graues ÖC incolerabilcs
indi çi penfitationes & tributa, quo guandiore per eam ocr
calionem fceaore pecuniâluam occupent, auentq; videre
mifetQsaljquos àfoeuerarorib oppreflos&bonftridos,vt
eorum agros,iriftrumeata , aut pecora vel iumenta paruo
per necellïcaté sre proiedaacquiranc. Frequenter aucem
philofophorum inftareircaMéteor^verlàntiumin coelum
lùfpieiuntV nô vt fideris alicuius ortüaut planere domum
fcrute n tur, fed vt aëris côftitutioné côfiderent, 8c an appa-
rentia ligna iargiores imbres aut liccitate m den un ciér. Ae
fiprofpe fua multis«malum imminere animaduerteriut,a-,
gi,tanquärei minime cöcrouerfe, cuiq; conriadici nullo
modo polli c.Parua res feriptfi irritüfacit.Nöne videsy t a-
pud tribunalia fuperteftainentisalliduelitigetur?quotea
modis & quib.artib. per iurispericos,aduoca tos,orat oi es,
acfalfos,qui adhocaluntur,teftes,perq; iudicionim nun-
dinaciones oppugnencur i Ex his certe, qu s vi uo re 8c vi-
deiue Hunt, conieduram facere debes de his, quspoft te
futura. Sitibi diuitis berie 6c innocenterparre, exemolo
beatilobibenbeis vterej fi male &per nefas qusfitsjlol-
ue quafi captiuas,fuisq; dominis,quib. per iniuriamabla-
ts,vel quales ad te peruenete, veletiam eum audario,ve-
lut Zacchsus,repone. Si nullas habcs,noli per malas artes
äcquirere. Alioquin .n. abcunrem, ac neceuariü ingredic-
te icer,trifte peccati viaticü perlequecurtbohi&q; abs te re-
iidis alieni ignotiq; fruentunTü Dauide mirabere diecti
i tem: IhefaunzMt^&ignorM^cuioon^reg^t ea. Tum &diui-
tem illum Lazaro oppofitum agnöns: illum quide in Eu-
N nn 4 7 ang^lijs