Deatero
■ uoinium.
Isrem.js-
D
S. Of tati j f r i CHileuit. Epifcop,
rëreTvbipritnistcmpotib.aüc tabulæ legis frad x , au t libri
craditi elîe legûrurvelincilï & incenfi, &nemo damnatus
eft. Si>ytluprà dixi, parentes veftri illo tëmpore nudaren-
tur, li accufari potuîflènt,line dubio dicerent, le nihil am-
pjius fecilïe àMoyfeiegislatore,quarnuisiion fibi limilét,
fed inter fe répugnent neceflitas & voluntas, cum eodem
nomine legis parentum veftrorum & Moy.fi vna fuerit
eau fa. Poflent diçere parentes veftri,illud Ce de necelfira-
te feciflè,quod M oylesprior fecerit de voluntate. Quicü
populo indignarccur, non confiderauit, quia Deus digito
fuo Icriplèratt Et plus eft quod fcriptumeftin coelo, quâ
quod in terra : Et non eft vnum quod fecit Dei digitus,
Sc qüod feripfit calamus humana manu compofitus.Moy-
fes 1ère bat,quod per fiubem acceperat ; & parentés veftri
tradiderunt,quod data mëreede confeceran t , redè Ce parentes
vcltri détçndcrejut , docentes capitale crimen non
elle, fi id feeiflet ynufquifque eorum magrio meru percer-
ricus,quod Moyfes leaflet ira t us. Et non legimus Domi-
num indignatum efle Mpyfi, nee vindicate confradas ta-
bulas,quasmanu luapcrfcriplerat, nccpeccatorappella-
t us e^neepunitus. , Sic lex à Deo perféda eft * v t aqua de
fonte dilabicur, au t poma,qux de arbore falua radi.ee car-
puncur. Non périt quod erogat um eft,fi in origine lua fal-
uumc ll Denique Moyiespoil tabulas fparlàm legem &
comminutam non damnari meruiflet, Syna poftéamon-
tem reuocatusafçendit,& ioquj cumDeo iterum meruit,
& fecund ùm legeml mnpuatam açcepit, quam prodidit ti-
tulus libri,qui Graeco vocabuloDeuteronomos feribitur.
Ecce non périr in lege,quod faluum fuerat in origine. Sed
ne cuivideatur Moy les habuillé meritum,vt de colloquio
quandamapudDeumfiduciam , &ideo Deumnonira-
tum éfle_: & hoc fi icaeffet, lerirper amicitiameritum fuü
6c fiudtuni exigerc debebat. Quare in cum poltea vindi-
catum eft, quod often dit, non yjc uftenderetur leue fuifle
illud, quod iratus admilcrat. Lcxin Deo fana fui t, Sc poft-
quam ab homine cum tabulis lapideisfada ell deuotio,
qux ab hpmine debebatur,yjbi exhibita non e ll, Moyfes
ditionem Baruch, librum legis&incifum çftè, 6c combu-
ftum indicaeprouidcntiam luam,& promifit fe legem iam
non in tabulis feribere , née in libris, led iplo interiori homine,
hoc eit, in mente & in cordevniuscuiusque cred cutis
: Quomodo fçripièran tin co r de N© e , A b r ahæ, Ifâaç, &
Iacob,& exteroruPamarcharu,, quos collet lçgitin%g fine
lege vixilïe.Quârero probat & B. Apoftojus Paul9dicens;
Scripta non atrantehto ,fedJpirituDci vint, non in tabulis lapïdeis,
fed in tabulis cordis car naltbits. P.oft legem à Mpyfefradam,&
àfilijs Ilfael holbbusderelidam , Sc offerençe Bqruçh ad
loachim regem , Sc conciiam Sc incenfam ante rempota
Çhriftiana., vbi pbftea melius ferip turus erat, legem indi-
cauit Deus per Prophetamdicens ; Ouonianibocefttefia-
mentum meum,quod dijponam donnaifrael & domui ludoe,&pott
dies illosdicit Dominus,dans legesmeas in cordaeorum, et inmenti-
bus eorum feribam eas, P r o m ifi t ho ç i am du dum, & prpximè
reddiditremporibus Ghriftianis. Ergo iam feçundô loep
efteharta, lecundplocomembranæ. SiaDcolexibifçri-
pta eft, vnde tradi non poflir.vt parentes veftri, qui iam in
Trinitate credideçant, quamuislibros tradiderint, nec
corda j nec mentes tradiderint fuas,i n q.uibus Deus legem
fuam feripfit, ficuti Ce fçripturum eflè promiferat. Vbi eft
ergo, fraterParmeniane , quoddixiftipcnitusexuftamà
Traditpribas legem î Ecce nec penitus cft^ ne c ex tpto
fublata/lum & in cordibus credentium manec, & librorû
millia vbique recitantur, vndeapparet, te parentes tups,,
quamuis per ignorantiam,fruftra acculâre yoluillè. Igitur
fi parentes veftri àdtcmpora vnitatis. oçcurrerent tôt ex-
emplis rationabiliter redditis, & ipfi à communio.nere-
pelli nonppliènt : quanto vos confiât non,traditprçç elle,
lêd filios craditorum, cum patrum & filiotum & pérlpnæ
dilcernantur & nomina, inter quasperlbnas fi non fit cÔ-
munis culpa,non poflèt vna elle fencentia. Quamquam
etfi illorum vnitas fieret, ad Ecclefiam catbphcam fpô-
te venirent: non ficut. vos , quos non,fine voluntate Dei
adiutos elle confiât, y t rediretis vnde erraucratis f quamuis
adhuç erretis ) fi ad cacholicam, vt dixi ,Jppntç venilillam
pcenam meruit,vt medio n inere moreretur, ne ter- fent,quiatraditoresfuerunt. De talibus recipiendis du-
ram pronnilionis intraret; vndeconftat, lion magnum bitarencforfitannoftrimaiores, ftdnobisIxtandum eft,
peccatum pofle computari, quod in prxeeptis exemplo quod tales vlque adnoftra tempora minimè durkuerunt.
patuicimpunccommitti. Hxcfiaparentibus veftrisdice- Ergohodicnegotiumnpuumeft,dum yobiscumres,non
rentur,quis eis communio nem negarc potuiflet ? Quid fi [ jcum ftlis agenda eft? Quamuis abipfis ad vós videatur hx-
&iUaconiequentiaexemplaprpponerent,inquibuslegi- reditaria macula efle transmiila : tarnen in hoc titulo non
tUr innouata lex cum haberetur in area, & populus Ifia e l, poteftis rei efle cum patribus veftris, lecundum iudicium
in prxlio vinceretur. Lex qux in area confiliopopulorum Dei,qui locutus eftper Ezecbi^lero Prophetam dicens; A-
in holies allata eft, qux ab ipfispresby teris & exteris filijs \ nimaputrts mea est, et anima filij mea esl. Anima quapeccat,fola
Ifrael defendi non potuit,&inimicis eft rradita, dum m i-1punietur. Quxresiam & antiquis leculis in ipfis natalibus
nus eft reportata , traditaiege qui ad ferendam dixerant, j mundi comprebataeft : nam non perunuit ad S.ethfilium
fugerunt timidi,&non leguntur pofieain vindidta aliquid Ad x patris admiflum.Sed nequis dicat alio lo^o leriptum
path. Sr aparentibusvefirishxc ratio redderetur,quiseos j eftedicente.Dominói Mala patrum yfqj in quartampro-
CóihumpnefuarepeUerepótuilïèt ? Quid fi nec ilia exem- j geniemredditurum. Illiusfuntproculdubip ambxvo-
pla tacuiiient principes veftri? quibus iegitur Baruch libru ce»; lèdnon ad vnum populum fpnat vttaque. Prima eft
Jegi$,qticm ex oreleremixProphetxexcèperat,tradidilïè per Mpylen ad certain genus hpminum* SecundaperE"
Scnb’xïudin*;&aprincipibusRegisiulIumeflè,vt&;ipfe • zechiël^m ad alterum genus hpminum.: Sedcumfciret
Baruch,quicxceperat, &leremias,perquemDeuslocu-] Deus,IudxosapudPöntiuniPilatumprofelTuros ,v td i -
'tuserat,lugerentÓclaterent. Ieremiasdiiftabat, Baruch ' cerent:Sangpishuius fupern^etfiiperfitiosnofirps^ejptxCeU^-
cradidit, fugeriancamboadIoachimregem, liberallatus j tiaDeusyidit promagnitudineculpx parum fuilTequod
eft: qui rex cum ante fe pro qualitate temporis frigidi ari- j diólurierant. Et yt competerttibus poenis lueretur often-
dain habmlfet ardentem.&librum a Iudin Scriba rëcitatü fio,ipfis Iudxis comminatus eft, dicens fe mala patru m
npnlibenter audiuiflet, lubinde concilum minutatimi- que inquartam progenie,m redditurnm. Ergoh^cvo^
gnibus imponebat. Et noniratus eft Deus vel Ieremix, ad folos ludxos fpeciah'ter perrinet. Qxterum ilia ad
qqiFuge|ac,veLBaruch»qui cueofugiens tradiderat., Q ^i- Ghriftianos, quaDeusdignatuseftpromittére,nonyindi-
busfi Deus iratus eifet, adProphetain iliquem alterum parein filios, fi quid peecatur a patribus, n<:c in patribüs.fi
loqueretur,non ad a.lreru,lcdadipfum Ieremiam locutus quid 8 ...a H filijs p ip forlitan ip p i l. delinquatur... Cum Sc .. tempotibns
n
eft,lie enim Iegitur .* Et fact us eïtfermo Domini ad Ieremiam,
Moyfifine cuiu^quapcenalex iterata fit, & .arcateftamen'-
pojlquamcombuptrex capitulum libri,&fermones,quosfcripJtt.Ba-
tiab hoftibus vitro fit reddira,& ab Ierepaia, Dcp prxcipi-
rutb ex ore Uremia , dixit Deus ad ieremiam : Actipetibicbartam
ente,chartafitaltcrafcripta. Qiiarc putatur a pudmaiorps
altera,&fcri}e çmnesfermones tuos,qui tüc eratfenpti in libro,qu?
veftros folos capirale fume peccatum, in quo pertpt pxe^
cobujtitipacbtmrex luda. Ecce nec Deus iratus eft,nec qui ar-
pla nem© darnnauis eft. Nam fi lex ideo data eft,yt ho mines
lcrat,périt,necBaruchpunitus eft,nec leremias a Deo cp-
docerentur,no vt ipfii lex quafi proDeo cojiecetuf ,poft
temptus eft, vnde apparet,quod in fiac re grauis nunquam
fuerit culpa,quamnunquam potuit lequi vindiâa. Si hæc
parentes veftriallegarcnt,quis illos à communionereuo-
cacepotuiiret? Denique eum videret Deus & à Moyle lp-
gis tabulas fradtas, 6c arcam hoftibus derelufta, & poll tra
fadfcum patrum veftrorum nullu damnum pafla eftturba
credentium, vnufquifqueeorumfub metucodices,fuos.
perdidit. Nam lex qua?nepeflaria fuerat, valet apuddof
tftores populoru Sc eultptes Dei. Bibliotheex refertx funt
librisynihildeeft Ec'clefig, per loca lingula diuinum fonat
Efécb. i
Matt. *
peccatun
capitale.
GtnepSÇalat.
3-
vbiquepræcohium : Non filent ora le<ftorûm,manus oT
rnniumcodicibus^len*lunt. Nihil deeft pbpulis doceri
cupientibus , quamuis lex non magisprô dodrina, quam
pro futuro iudicioferipta elTe videatur, vc^ciat peccator,
quid pati poffit,fi minus iuftè vixerit.Deniq; feriptum eft,
ëc Iegitur, quodiuftisjex data non fit, quia vnufquifqj iii-
ftus iplçfibilexeft. É tâliolocoidem B.Apoftolusî?aulüs
dicit, quia lex nonfacitiuftos, fed ipfaamatiuftitiam. Ségnitatisfuxhabéîré
non potuit,dum præterfeptemltatres
&vnum lènioretircarném lùillam mahducare detreâan-
tes^nullùm Iudæum occidit, 6c leS perire non potuit. Sic
& parentes veftri tenipotc fuonè'cipfi Ôcciïï lunt>& libri
legis Domihicæton vbicjuerecitantur. Si parChtes veftri,
vtfupiàdixijhæcdiceient, quis illos in fuâm communio-
ném non intrepidèaccepifler>vbfivtdiâum cfty peccaüe-
rat necelïîtas,non voluttras: Tempüribuis vhitatisprinci-
périnomnïb. rebus efticienribuscffetfta quxruntur. Va-1 pes veftri qui probantùriftafecilîe,iam èviuiSeXcelîèruht,
cat lex quae cfficit, fi per compendium paratum eft, quod 1 vobis hæreditariam nlaculam relinquentes , quam prius
efticitür. Denique Abrahxnondiâumeft;Crede,f«^dvl- Dcüs à vobisprouidenriafùaficdiluit, dum inter panes j
tro cïfediditjin quo fine lege legis effeâusimpletus eft. Nô & filios, ficut fiîpià dixi mus, feparauit. Igitur quiatradere
Iegitur,audiuitAbrahahilegem, &credidit, lèdlegitür; peccatum eft,videantparentesvcftrijquidiüdicioDeire-
CrediditAbrâhaDeo,&reputatumeClilliadiujlitiam, &ptimis fpondeant:yeftrumtamen(quiabalijs tempôribus eftis)
tetnporib9,NoePatriarcha nihil legir,vndeiuftus fieret,& . pèccàtum elfe non poteft. Inde eft quod vos iamduduru
iuftusele^eft^uifabricataarcafeliciterindiluuionaui- ; iacommu.niûnem noftram voluimusreciperê , quiaVos
garet.Longüeft ire përfingulos, qui fine lege inuenti funt illo tempore non pcccaftis,led principes veftri. Namp.ec-
iufti. Haec h à veftris parentib. fuo tépore diceren tur, quis ; cator talis, quales fucrunt veftri maiores , fi ad Ecclefiam
eosàcommunioneluarepelleret? Quifidicerentynôde- ! veniat,&neceffitatisf æ rationem bfténdat,pritn6reci-
berefiientiopiæteriri, quodApoftolusdeextralegalibus pienduseft,deindeluftinendus pio finu mams Eccjefix.
ait, Gentes qua legem nefeiunt, ea qua legisJunt,faciUüt,babente- Nec quafi ex toto (andus debet quis de àùero iudicare
nim legtm fcnptam in cordibus fuis. Nam & multi probantur quia feriptum eft m Euangelio, Chrifto diceftte : Üoliièiu-
inlcge peccalle,& mulnbenèfinelegevixiflè. L ex&h o - du.tre,ne indice tur devobis: maxime cùm nemo extotolân-
mo duxres funt,led pares elle non pofiunr.Non enim hor dus poterit inuenni. .Nam fi funt qui polfint non habere
mo fadus eft propter legem,led lex data eft propter homi- peccatum, mentiuntur in oratione dominica j fi fine caula
nes. Nufquam video damhumillatum D eo , dum origo mdulgentiam poftulant,dicentesDeo patri : Dimitte nobis
legis apud cum manet,& poftquam fenptura veftris paré- peccata,ficut & nos dimittimus debitortbus nofiris cum Ioanries
tibus tradi ta efle dicitur,nihil deeft,omnia membra legis Apo'ftoius>& omnium confcientiaspibdat, & luam defi-
fana.iunc,(aluafuht,tecitantur. Nihil minus eftdelçge& gnet his verbis :Sidixerimus,»nquit, quoniam peccatum
docéfê)& docete cupicntibiis. An illuderat neceflanum, nonhabemus, nos ipfos decipimus, Sc veritas in nobis no
vtoccidereturhomo,nefcripturaaliquatraderetur.Quid eft. Cuiusdidirationem in quarto libro manifeftius exquod
nee homines occifiiiint, &omnesfcripturxnon planauimus.Sedfac &aliquoscllctotafanditatepeife-
defunt.'Noneft vnum lex & Deus. Si proDeomotien- , dos,non licet vt lint fine lxatribus,qüinetepellantur, Eu-
duni fuëiatyqui âcrdulcitare mortuos,&reddereprxmi- j angelicaprxeeptadéclamantes, fcripturamuniiintur; A-
um.potèft, liber non traditusdeduobushis, necalcerum i gereftenimtotusorbis,inquoeftEcclefia, 8c leminator
poteft. Impedit igitur neceflitas vires tuas. Nonminüs Chriftus, qui ptèceptà datfalucaria.È contrario,homcreft
yidemusncghgentiam hequenter operari, quam hecelfi- malus,id eit,diabolus,qui non in luce,fed per tenebras fêtas
opera ta eit. Nam fi membranxaut libri, quibus leri- minât importuna peccata : &invnoagronalcunturdi-
ptura légitima conrinetur in totum , debet illxla feruari, uerlalemma : ficut in Ecclclia non eft fimilis libi turbaa-
quali non damnantut aliqui négligentes , non eft longe ntmarum. Agerfufcipitlèminabonavel mala. Eftdilicrfi-
tradere auc male ponerc, aut male terre, alter in domoii- tas leminum, led creator vnus omnium eft animarum. V-
bium pqfiiic, qux domus incendio concremata «ft : da- ; nus Domini ager,vbi data funt zizanià; DuOfutitàüdores
mnetu.r qui negligent« pofuit, li damnandus eft, qui po- ' feminum ; ledaget vniiih Dominum habet* ipfum Detlm
ftulandumlibiumteiritusdedit : damnencur etiam llli, Dominum. ll}iusefttèrra,illiusfuntbonalèminà ,illi,us
qui negledas membranas aut libros ira pofuerunt, vt eos . eft pluuia. Ideo vos addudos recipere in vriitate confenfi-
domelticxbeftiolxjhoceft, muresitacotrolerint,vtlegi I mus,quianobisnonlicecvellèpatare,velrepellerë: quâ-
non polfint :Pamnetur&ilie,quiitaindomopoluit,vc | uis peccatores in vno agtonohiloimnatos , quia in vnà
mm
nimietatealiquaftnhcidiadeliquaient, vt omnia humore
obliterata legi non polfint. Da^mnentur Sc illi,qui feren-
tes libros legis temeranj lerapacibus vndts fluminum cre-
dideruntj&leliberari cupientes icnpturas in vndis efuis
manibusdimilèrunt. Ergo lilctiptura vna eft, & hanc qui
leruare non potuit, reus tit,alter vndis cradidit,alter rolb*
ribusbeftijsdeteliquit * alius ltillicidio corrumpendaiie-
glexit, alter met© mortis tetritushogio hominidedit,fiv-
num eft, quod ab hominibus admittitur. Quare eligitur,
qui damnetur,cùm leuior culpa fit traditoris,quam negli-
gentis , qui ante mures polint, aut fub ltillicidio reliquit,
voluntate negligensfuu, Sc qui in fluuio perdidit, homo
hominidedic, integrum erat apud dantem, integrum a-
pud accipientem. Si quis accipit,flammis tradidit j peccatum
magis accendcntis eft, non tradentis. Hxc fi à maio-
tibus veftris dicerentur, quando illos tepellere à noftra
communionepolTemus. Si etiam Antiochiregis tempora
commemorare voluilfent, quibus oinnes Iudxi coadi
funtjVc libros in inCendium darent,& ita vniiietlafcriptua
ra data eft,vt apex Vnus in aliquo libro minime remanfifi»
let; De îudxis illo tempore nemo damnatus elhnècàDeo
vel ab aliqilO Angelo in quenquam Iudxum eft vlla dida
fententia, quia peccatiim fuerat imperantis Sc mirtantis,
non populi cum tremore St dolore tradentis. Qui Aiitio-
ch’ ne aliquid primitiuopopülö nocuilïèvidereturrftàtim
prouidit Deus, vt per vnu hdiilineitf Hcldram, qui ledor
eodem tempore dicebàtur cota lex ficut anteafuerat ad
apicem didaretur.Sic tyranriUS Antlochus frudum mali-
Biblioth. Vet. Pair. Tom.4 . __________
pluuia, hoc eft, in bapnfmate nu tritos: quomodo non li*
cuit Apoftohs detruico zizanialeparare : quia leparatib
fine excer minio fieri non poteft: ne dum euellitur quod o-
pus non eft,cóculcetur quod opus eft. Parker hi Ifi t Chri-
ltus in agio fuo per cotum orbem terrarum, in quo eltvn^
Ecclefia,&feminafuacrcfceic,&alicnapo{tcrementa co
munia, venturus eltiudicij dies, qui meifiseftanimarum;
fedebic iudeX films Dei,qui agnbfeit quid eft (uum,&quid
eft alienum. Illius eric eiigere quid condatin liorreb , &
quid tradat incendio, qUosadintetminata tor men ta de-
ftinet,& quib. pro null'i prxmia rcprxfentet. Agnofcamus
nos omnes homines efle. Nemo fibi vlurpetditlini iiidicij
pofeftatem. Nam li libi to turn vindicet quiuis Epifcopus
dicatur t quid in iudicio adus eft Gh riltus ? Satis lit ho min
i, fi de peccaco fuo reus non lit, qudm vt dealieno iudex
efle defideret. Profelfio denique nottra eft non Ibliirrt vos
non repellerc, led etiam patentes veftros fi eöriirtt tempo-
ribus contingeret,& vnitas.fieret, bonum pacis hoh repel-
lere. Nefas eft enim, vtEpifcopi faciatnusquod Apoftoli
nonfecerunt, quipermiflinonfunt vel leitiina leparare,
vel détritico zizania euellere. Quod fide tècipiendisvo-
bis catholiCa dubicarec > nonne vosdebuiftis vnitatis ad-
fequi formam ? Sed exempla in Euangelio leda propone-
re noluifti$:vc eft ledio de perlbna beaulfimi Petri,ex qiia
forma vnitatis rétinëdx vel faciëdx deienpta recitatur. E-
qüidé mal ü eft contra interdidu aliquid facerelled pei9 eft
vnitatc hö habere cu pollis. Quam Vnitaté ipfum Ghriftu
videmusprxpofuifle vindida? lux, qui magis omnes difei
Bb 3_______ pulos
Mattb.'ó', ?
.loan. z-.
Matih. ij;
Matth, io.
Lmc.z•