^ ! in cotdibus fuis diuinum ac coeleftem igneixv, incra cogitationes
B
miniftrantem Ôc operanrctn in ipfis. Qui qui-
1 dcm ignis extra illos emerfit,ôc inter eosinterceffic,& co-
Ihibuiccxterioremignerti , ne coifibureret aut vllômo-
Idolæderetiuftbs. itidem etiam tetiiporibus filiorum I s rael
^cùm in animo ôc cogitatioiie ftatuilîènt recedéreà
Dco viuo, ôc ad idololacriam coniierti ; cdmpülfiis eft
Exod. 32. Aaron dicere illis , vrautea & prcçiola valâ afïcrrent :
pofteà aurum illud ôc vala quæ coniecerant in ignem,
in idolüni Verla fiint ; ôc ira quodam modo imitatas eft 1-
gnis, eorum intentiohem. Hocautem mirumeftqùod
lecundùm propofitumeorum, ôc prout intus in cogitationibus
luis decreuerant idblislèïuite; fie chain ignis ex
inié<ftisvafis idolum effinxit;ôc tum palam idola coluerunt.
SicutcrgotresillipücriqUicQgitabahtèaquæpértmebant
ad iuftitiam , lufcéperüfit in leipfis ighem diui-
[nttra, ôc adoraueruntDominuin in vërirare; fié etiam
nuncfidelès animæ recipiunt ilium igtifem diuinum ac
coeleftem ihttis, quantùmadhocfeculum ; & ignis illë
format imagine tri coeleftem iri bomine. Qüa igitur fatio-
ne,ignis ex vâfis atireis Formattit & produxit ldoluriî ita
Dominu«, fidelium &ptObarum ajumarûmintentiohes
imitatur j & pro voluntate ear um , for in at i m agi ne myquæ
nuncquidèmlatetiiianimà ; tempore verb lefurredtio-
nisexteriùsapparébic., glorificabicque corpora ipfarum
intuS ôc extra. At qüomodb corporaipiarum, tempore il-
locorruptareperiuntur mo'rtua,ôc difl'olilta : hocquo-
que mod o reperirc licet cogitarioncs quoriindam à Sata-
na corrnptas, & mortuàsdveravita, & dcmerfasinlu-
tum ac terrain ; perijt enim earum anima. Quemadrtio-
dùm ergo ifraèlitæ proiecëfunt in igném aurea vafa , &
prodijt Idolum : fie lionlo nunc cogitationes ptiras ôc bo-
na$tradidicnequitiæ;quædèhîerlælu.ntj in lu tum pecca-
ti,ÔC fa<ftæ finit idolum. Verum qüomodb poterit qüifi
piam illas inuenire,difcerrierei ôc educere èproprio igné?
Hic,lucérnadiuina opus bSbetanimamempeSpiritulàn-
<fto qui emundet domum bb tenebratam; ôc fplcftdido lo-
le iuftitiæ, qui illuminet ôc briatur in’ corde : armis deni-
qüé indiget,quibus vi&oria pâreturin bello. In eafiqui-
dem domo habitat ilia Vidüa,- quæ perdira drachma pr i-
mùm accCnditlucernam, tum emundauic domum; ôc ira,
mundatadôrnoj&accenfalucerna ; inuenta eft drachma
inftercoreôcloco irrimundo, iii terrain defolla. Nunc
quoque anima minime poteft à feipfa indagare proprias <
cogitationes, ôc ea$ le cerner e : fed cum accenlâ merit lu-
cerna diuina, quæ (blet illuftrare domtim obtenebra-
tam ; turîi perlpicit anima cogitationes (uas nempe de-
merfas in locum inipuram ôc lutum peccàti : oritur loi • &
tum cognofcit anima interitum luf; incipitcfue teuocare
cogitationes,in ftercore & fpurcitia inuolutas. Animaliquidera
tranigrefta mandatum,perdidit imaginem iuam.
Veluhfircgeïn quendam quibona ôc lèruos habeatfibi
miniftran tes, contingat ab hoftibüs apprellendi, ÔC capti-
uumdnci;eb comprehend) ôc exulante , vtiqüc needle
eft (èruos ôc miniftros eius à tergo illius fequi : (îc etiam
Adam creams eft à Deopurus ; in obfequium illius,hæ
verocreaturæ donaeæ lüntei , vt lublètyiiant : Domi-
nus enim Sc rexconftitütus eft omnium creatürarum: Verum
ex quo lèrmb improbus ilium adijt, cum quo collo-
cutus eft> ip(è primùrn auditu ex teriori haüfitlèrmonem,
quideindepenetrauit cor eius ôc omnem eius hÿpofta-
iunoccupauit ; ôc iracapcoillo , vnà comprelïcnfieft
creatura quæ miniftrabàt ôc fublèrüiebat eb Pereum e-
nim regnauit mors fùper vniuerfam âniniâm , prorfufi-
que deleuit imaginem Adæ propter illius inobedien-
tiamjira vt conuerfifinc hommes ad adoràndos dæmo-
nes. Ecceenim , fruétus terræ in bqnurh vfum à ,Deo
I creati,dæmo.mbusofteruntur; panis, vinum^ôc oleum,
eft in Ariseorum. ItèVri ôc anunalia imponünt. Quini-
I mofilios etiam fuos ôc filias îmmolauerunt dæmonijs.
I H ocigitilr tempore prodijt ille ipfé qui ccrrpusôc ani-
! mamformàuit, Ôcdillblurc omnem euerfionem Satanæ,
j ôc opera eiüs quæ molieferarur in cogitationibus > renotiat-
queôC format imaginem coeleftem , Ôc denuô créât ani-
mwiyvtiterum Adam fit rex mortis , ôcdominus créatu-
D
ratum; Etinvmbra Lègis , Moles vocabatur (àluà-:
torKrâelirarüinjeoquôdeduxitilloscxÆgypto :fic ctiam
nunc Chrifius redemptorVerbs animæ; pénétrât ab-
(ëohdita jÔcexpellitètèuebrofiiÆgÿpto, grauilïîmoiü-
go ôc dura feruitute. Præctpit ergo nobis , vt egredia-
mürcMundo, ôcrenunucmus omnibus quæ videmus;
nequegeramùs folicitudinem térrenam, fcdiioétudiu-
queftemusad ianuaqi expédiantes quando claufa corda
âpêriat dominus j ôc eftundat in nos donum Spiritus
fandfci. lu (fi tergo, vt relidtis auro, argemo, ôccognatio-
ne , vendamus quæ habemus ôc diftribuamus pauperi-
bus,ôc tbelàurizemus ea quæramufquèitiècelisi Vbi enim
éfithefattrustuus i ibieß&cor tuum. Nouëtatenirli Do-
minus , quodinde Satanàs vires accipicbatadtraducen-
das cogitationes in (olicitudinem terum materialium ôc
terrenàrum. PrdptereàDeus confulens aiiimætuæ, iuP
fit omnibus rebus tfenunciare; vtvelinuitus quærasopes
coelëftés, ôc jhabeas ita cpï tuum apud Deu.m : quia fi vo-
lueris reuerti ad pôflèflbres j ninil ex iis quæ in Mundo
funt reperies te poftïdere, ôc ob id (vèlis * noiis) co-
gêris mittere ad coeleftia , vbi ea thefaurizafti ac depo-
liiifti. Vbi chim eft thefaurus turn, 'ibi eft & cor tuum. în le -
geitäque præcepitDeusMofi ,facereSerpentemæneumj
ôc hùhcexalcatum adfumttiitatem ligni affigere ; ÔC qtii-
ciinqueàSerpentibus pereuffierant, fpedfantes Serpen-
tem æneum , lanabantur. Quod quidem non fine di-
(penfàtionëfiebat; vt qui terrenis curis, idolorutii èulcu-
ra,vôluptatibusSàtanæ,ôc quacunque impiérate dètine-
banturihocfaltéitifiiodo erigerenturaliquatenus ad fu-
periorâ : ôc moftui quoad hæc inferiora, oculos attende-
rentadfublimia j ôc rurfiiin ab illis promouerencadid
quod eft altiffimum ; ôc ita paülatim gradiqntes ad fiibli-
miorem ôc fuperiorem progeriiëm , cognofcerent eflè
quendam Altiffimumfupra omnem creaturam. Eadem
rationeiuffitteDeuspaupéremfieri; Ôc omüibusvendi-
tis,largîri pauperibus, vt poftmodùm (etiatil (i velis) de^
nuô repere fuperterram non poffis. Itaque incipe fctu-
tans cor tuum difputare cum cogitationibüs tuis;inqui-
eiis: cùmnihilpoffideamusfupertërram } tranfeamus
adcoelumvbithelâurumhabemus, ôc vbi negotiari fumas.
Tum incipit mens tua afpirare ad fublimia, ôc (upe-
rioraquærere , ôcineoproficere. Verùm* quid indicat lojf .
Serpens ille mortuus qui affixus ad fummicatem ligni., fa-
nabat vulneratos ? Ille vrique mdrtuus, Serpentes viuos
fuperabat. Certè typiis eft ddrporis Domini. Nam Corpus
qüod àccepit ex Maria,exaltauit in cruce,appendit ôc
affixit lign o j& ita corpus mortuum, vicit ôc interfecit
Serpentem qui viùebat ôc réptabat in corde. Hîc grande
m'ira culu m eft, qtlomodo Serpens mortuus occidit vi-
ùurii. Alio quoque modo nouum opus fecit Moles,
quando fimilitudinem viuiSerpentis effinxit ; Ita etiam
Dominùs, nouum opus ex Maria condidit quod ipfe induit,
non àutemattulit corpus è coelo ; Spiritual Coeleftem
irttroëunteminAdàm,creauit ; ôc hune cum diuinitate
tëmperduit, induitqùecàrnemhümânâm quàmforma-
uit in. v ter o. Siciitergovlqueâd Moiem rion ^ræccperàc
Dominus in Mundo fieri Serpentem æneum ; ita cörpus
nouum dpeccatöimmune, nonäpparuitin-Mundö, v(-
que'ad Cnriftum ; cùm enim primus Adatii trafilgreP
lus eft mandacum ; regnauit mors in vniuèrlos filios eiüs;
Vicie ergo corpus mortuum , Serpentem viuentera.;
Quod quidem miractiluni ; luddis quidem fcandàlum , Grd^
Cii autem eftftultitid, nam quid dicit Apoftolus i Nos aut em
pmdicamus lefum Chxftttm , & hune crucifixum ; ludaüqüi-
dem fcanddlum^Gracis dutemftultitianiÿ nobis verb qui faluamur,
Chrifttim Dei virtutem & Dei fdpientiaih. Quandotjuidem
in corpore mortuofitaeft vira; ibi redeftïptio »ibilumen,
illicDoininus accedic ad fnortem ôc dilpatat cum ea,-
irtiperatque vt emitfat animas ab Inferno ôc morte, eaf-
qüefibireddar. Mox igitur his perturbata Mors pergit
ad miniftros fuos ; congregatiique vniùerfisPôteftàti-
bus Princéps nequiciæ re^rælcntar chirographa ; inqiii-
ens: Eccehiparueruhtverbomeo ; vide, quomôdô'co-
lueruntrioSjhomines.Deusautem quiiuftus eft iudex ;• ôc
illic patéfecic iuftiriam fuam,aifqueilli:obtemperauit tibi
Adam;
j
tAM.rj.a.
Ut.i.d.
1 ,Io*.ZÂ.
loan.i+.d.
Mari. 3. b.
Mat.S.d.
B
Chrifti de
feenfus in
infemom.
Matth>27.
Chriftus
duo.iftii- :
u pene.
Adam, Ôcobidoccupaftivniuerfumcor eius t paruittibi
hqmanitas.hoc autem meum corpus quidnäm egit ? Illud
eft d peccato immune. Corpus quidem primi Adæ obligatem
eft tibi;& obid,iufta de caulàlunc apud te eius chirographa;
atmihi teftificanturomnes, quod tlon peccaue«-
fim, neque in aliquo tibi fum obligatus, quodque fum Filius
De i, omnes perhibent teftimoniüm. Deluperenim
atteftata eft vox veniens è coelis fuper terram : Hiceftfilius
mèift dileftusjpfum audite. Ioannes teftimoniüm perhibetj
dicèns : EcceagnusDei, quitollitpeccatum mundi. Etiterum !
Scriptura : Qui peccatum non fecit,nec inuentus eil dolus in eo. E t: ■
VenitprincepsmundibuiuSf&inmenonhabetquicquam. Quin-
etiam tu ipfe Sathan de me teftimoniüm perhibuifti, di- >
cens : tequodfisfiltusDet. Et rurfum : Quid nobis & tipi,
lefts Nazureneï venifti hue ante tempus torquerenos ? Très itaque |
telles habe o , nempceum,qui de Coelis vocem emifit,eos,
qui funt fuper terram,ôc te ipfum. Redimo igitur corpus
tibivenditumperpriorcm Adam; dilToluo tuachitogra-
pha.qui perloluidébita. Adæ, dum crucifixusfum,ôc in
infemumdefeendi : Præcipioigiturvobis,inf«rnærçne-J
bræôcmors,emittiteanimam Adæinclufam. Et itapaulo i
p o ll, improbæpoteftatestremebundæ reftitüunt Adam
inçlulum.Cæterùm cum audis,illo tempore Dominuti^li- I
berallè animas ab inferno ôc cenebris, arque defcendillè
ad inferos,ôcpræclarum opus peregillè , ne putaueris hæc
procul abclle ab anima tua, quoniam homocapax eftôc
itifcep tiuus mali. Mors enim decinet animam Adæ,ôc ani-
mæ cogitationes in xenebris inclulæ funt. Item,cùm audis,
de monument is, non tantùm cogites de monumentisexte-,
rioribus; nam etiam cor tüum eft monumentum ac fepul- ;
chrum. Cùm enim princéps vitiorum Ôcaneeli eius illic
nidum collocauerin t,ôc ibi vias ôc itinera confecerint, per
quænotcftates Sathanæ obambulent in mente tua ôcin
cogitationibus tuis ; uonne infernus e s, lèpulchrum, monumentum,
ac etiam mbrtuusDeo ? Illicenim Satanas argentum
reprobumimpreffit, in hac anima lèminaamara
feminauit,ôc antiquumfermentum piftum eft, featurit illic
fons luti. Venit ergo Dominus ad animas quærentes
ilium , ôedefeendit in profundum inferni cordis, ÔC illic
imperat morci,dices: emitte animas inclufas,quæ me quç-
runt, quas vi detines. EfFringit igitur graues lapides àni-
mæ fuperpofitos,aperit m onumen ta, fulcitat verb mortu-
um,ôceducit è carcere tenebrofo animam inclulàm.Qué-
admodum hominis habentis vindlos pedes man usque ca-
tenis,quifpiam vincula dillbluar, eumque liberum dimit-
tatinapettodeambulare : lie Domiuus animam ligatam
catenis mortis, loluitàvinculis, ôcdimictit cam, liberans
mctem,vtcumdele«ftatione ôc fine lab ore ambulec in aéra
diuinum.Non aliter quàm fi quis in pleno ôc medio fiu-
mine demerfus, iaceat in aqua mortuus, in lüedio feroci-
um animalium luffocatus, quem velit alius natandi minime
péri tus làluare,qui etiam iple fimul pereat ôc fuffoce-
tur : inconegoçiofupereftjVtrcqùiraturartifexquidam
natandiperitus,quiinprofundum finum aquæ defcëdar,
Ôc in de référât e um,qui demerlus eit, quiq; in medio bel-
1 u arum iacebat;ipfit yerb aqua,vbi talcm expercum ôena-
turæ Icientem conipexerir,huic,auxiliatur ôc eleuateum
in fuperficiem aquæ : hoc modo anima, in abyftum tene-
brarum ôc profundum mortis demerlà, fuffocata eft ôc
mortuain conlpeétu Dei,ôc medio diroxûanimalium. Et
quis poteft in lècreta ilia «3c profunda inferni mortisque
defcendere,nili opifex ille, qui corpus condidit? Iple vtiq;,
duas partes pénétrât, nempe profundum inferni, ôcinti-
mumfinum cordis,vbi anima cum luis cqgitationibus de-
tineturà morte, ôc èprofunditate tenebrola mortuum A-
'dam èducit. Ipfaquoque mors çxerpitationis rationeho-
minem adiuuat,velut aqua natantem. Qjxidenim difficile
eft Deo,penetrare mortem ôc imum finum cordis,ac in-
de mortuum Adam reüocare î Siquidem in prælèntile-
culo funt doipicijiaôcædificia,vbi habitant homines; ye-
rùm funt ôc alia, vbi beftiæ4£Qnçs,draconcs,Ôc.aiiæ belluç
vëncnolæ habitant. .Si,loi igitUr;pùmfit creatura.nihilo-
minus ingtéditur qùocunque,per animalia ilia ôc feras, in
ancra leonUm ôc cauernas reptilmm, ôc egreditur inde il-
læfus: quanto magis Deus ôc Douiinus omnium nidos in-
Biblioth.Vet. Patr.Tom.4.
Satanas
tnterdum.
fuadet de*
rperationcm.
gredietur ôcdo m i cilia, vbi m o rs habitat : penetrabit etiam
animas,illinc eripiens Adam, nec tatn.cn vllo modo læde-
tur à morte ? Pluuia quoque delcendenS ê coelo,peruc-
nirefolet ad inferiores partes terræ, vbi exieçatas radices
hume<ftat,ôc renouât producirquegermen nouum. Alius
eft,qui aogitur ôc aftligitur di mi cans cum làtana .* hic con-
tritam animam habet, ôcfolicitudinc ac moeroreconfe-
(ftus , lachrymas profundit, ac dupliccrci perfonam fufti-
net. Si igitur in hocnegocio firm us perfeuerec lu bello,
Dominus eft cum eo , Ôcconlèruaceum, quia diligenter
quæric ôcpullàt ianuam,expc6tans quando illi aperiat. I-
cem etiam fi videatur tibi frater ftrenuusin ea diffi cul täte,
à gratia eft confirmât us. Qui verb caretfundamento,non
tantopere Deum timet, nec contritnm eft cor eius, caret-
que metu, nec oblèruat cor liium ôc membra, neinordi-
natèambulent, talis adhuc perditam habet animam fu-
am,quianondum ingreflus eft certamen. Alius eft ergo
is,qui eft in cettamine Ôc afïli 6fcione : ôc alius, qui ignorât,
quid fit bellum. Quândoquidcm etiam femina, cùmin
terram mitruntur, affli dlionem luftinent à glacie, hy eme,
ôc frigoribusaeris : ppftea tempore opportunoreuiuifeit
germen. At interdum.contingit vt fatanas in corde tecum
difputet, inquiens : vide, quanta mala cornmififti
Ecce, quanta focordia plena eft anima tua, quàm Valde o-
nullus es peccatis,ôç quod no poffis vltrà faluari 1 Sed hæc
agit,vt adigat te in delperationem, tibique perfuadeat,nô
elle grata poenitentiam tuam. Nam vbi malitia per trafis-
greflionemintroitumçoepichabere:poftea fingulis horis
altercatur cum anima, tanquamhomo cum homipe.. Tu
verb relponde illi fie: Habeo feripta Domini teftimonia.
nempe ; Nolo mortempeccatoris,fedpcenitentiam ,vt conuertatur
ipfe a viaperuerftt^&viuat. Nam propterea defcenmpDomi-
nus,vcpeccatoresfaluaret,morcuos fufcitarec, ôc à morte
vulneratos vitæ reftitueret, eosque qui in cenebris e-
rant, illuminaret. R e enim veraDominus adueniens vo-
cauit nos in adoptionem filiorum,ad fan (ft am ôc pace ple-
nam ciuitatem, ad vitam nunquam morituram, ad incor-
ruptibilem gloriam, modo nos principio noftro bonum
finem imponamus perfeuerantes in paupertate, peregri-
natione, aftlitftione, ôc poftuiatione erga Deum, fine vilo
pudore pulfantesianuam. Qucmadmodum enim corpus
propinquüm eft animæ ; itapropinquioreft Dominus ad
veniendum ôc aperiendum fores occlulàs cordis noftri, ôc
ad conferendum nobis diuiciàs coekftes. Quippe bonus
eftôchumanus, nec vllo modofallnntpromilliones eius,
modo non definamus vlquead finem,ilium inquirere.
Gloria fit miferationibus Paths,ôcFilij, ôc Spiritus fandli
infecula;Amen.
DE STATV ADAE , POST IMAGl -
nem Dei perditam.
H O M I L I A • X I I.
A Dam transgrellus mandatum duobusmodisperiit.* Adamas
priore quidem modo, quia perdiditpùram ôc fpe-jdupliccm
ciofamillampofièllionemnaturæfuæ, quæcreataeratad jperpceea-
imaginem ôc fimilitudinem Dei : altero modo,quoniam *
imaginem illam amifit, per quatn promiflïoncm accepe-
rat totius hæreditatis coeleftis. Perinde ac fi moneca regis
imaginem habens adulteretur, non tantùm périr aurum,
fed etiam imago nullius eft moment! : talc quidpiam Adæ
contigit, cuiopesingen,tesôclocupletilfima hæreditase-
rat præparata, veluti prædiunr aliquod ampliIfimuni, ôc
multi reditus , in quo finxfrubluolæ vites, alibi fertiles a-
gri,illicgreges, alibi aurum ôc argentum. Ica vas Adæ,amte
inobedientiam erac veluti locus quidam preciolus;at
vbi cc&pit habere prauas cogitationes ôc commenta, periit
à eonlpeâu Dei. Non tarnendicimus,qubd prorlusin-
terierit, ac deletus fit ôcmortuus, Ccd quod quantum ad
Deum mortuus fit, fua tarnen natura viuic. Nam ecce
mundus vniuerfus obambulat in terraôc.negociatur : verum
oculus Dei mentem ipfam cernit ôc cogiratiohes, ôc
veluticircumlpicicacdefpicir,nec cum eis vilam contrahit
lbcietatem,quia nihil cogitant, qubd Deo fit gratum |
F Tantum
fecit
ia&uram.
H