10 ƒ#
A bantur «vrgebartt generafuppllcitmim 1 vcrbecantos prariiandum clîà neeeflatiata , & viricendi euentum
M Ä | ia sjïfflig en tis (jaoquepatibulocrucis.quenicunqde B r a q u e Me corn ob1idiret.vrbem morantibuscïteris,
• afbgea- offendeont-"quo vÉlcæccroturatemeiitas crueiatuum Stcttcafolennes machinas immotante exercitu .appofi-
'ibccicdlaceirGndiinhalentiarcuoèaretnr. Mifcrandaica- cis impiget fcalis muntm alcendit: fiigatilque piselenti-
que>arfoTito »rdebatar,tancamm acerbicas cahmrita- bu's.qm de ranro repugnabant,ó u e piUro rito v r a e u a i.in ,ia u .(uui>j — r v; . ' * - ‘ ■ r . rfot -lutse: fein vrb■ emadle.ie.-
'tum Gapiebanmtinnnmeri.qningehti fermè ad diein cc. -Nee-erat cempoiis,vc ipfe fibi fine comité .potto
tcnciabar!t*ur,campofque ante vtBem eniferabilis pom- apenrot,aim vrgorent penaria; fed immodicm animns,
. „ I 'orainepta;>c»bant,vtdemurisalpicerentur.Mifera- ac viaonceamdus.in hoftemprofriimt. Ceflere agmlÜ
M ianci.cRomani.nonmouebanuirtudaciccotnpatisbana na,fedqnantos poceratfolps profternerc? Deinde per
g § l („tlioftes focii’non fieftebanrur faciliusapudaduer- dmerfasvrbisplaceascircnnfnndebanmr hoftes.fi m vnS
n.Io- foioj piecas.qnam apudlbciosrepcriebamrl Tarnen ac- partem Aleaandcnm»mBerec.ahis poft fe crcumaSllan-
[h. z.c. „ndebahttirjsletique indignatipne.quodin tantis ma- di copiam dartt.Retorquebatitaquc. vidor_<• mgreflum
lisdèteriores fiebant, diuer'ns triodis afifi&os cernetes;^ hmin;neapopuU.crcumdaretur.Acriticonfetti inter ie
varafqoe pmnamm (peêies.fortq'as fiippliciornmeam in- j vegere ecepeiant.hihorrefcerefupereum telorum vis ma-
numerabiUmuhitudine.vt larhtocuspafibulisdeeffet, ] xima.refultabat gMeatinnira.ilypous fragore faxorum.
patibnlacorpöribus. Fnfebat ihtus Simon,ff emebat lo- | Acm roetuences Daci irmpiflenfMaeedones, vicftor in-
hannes infidiabantut fiogulis per minifttos fuos: fiqms j nuroecabilmmgentinmmtra vrbem exiguain fueratopfügere
tehtatet.traólns pet hutntini difcerpebatur. Eo'
rum* quoque qui abieraof prpximi a ctuciabanmr.aut
't triicida-i'cruci affixa pleidrumque. cadaueta fuis.qni elapfifnerac,
bdiuur. j oftentabantur.E diuerfó etiam ipfi murum quadam pafti-
B bulorum lêgéte prietexuerant.quafi de aduerlariis trium-
phaiué$,fi quqs .de fills ad Romanos j e l l e confugere de-
• transfu ■ piehendîflënt,ÿt cæteios 4trânlgrediendi me tus ïffcellegiendime
Cap » ix
, Anti o-
chus l>br-
, tapir C x
farcmad
vrbis mu-
ros- fucci-
dendos.
ret. Ndllûsiocüsiinmunisacerbicatis|loris captiuitas,
ihtus fames,foriixido veröbi que; minus tarnen cimeban-
cur arm ä ,q u an i torrhenta^euiufque erat conficitumultu
potius holhiiOiCjUaro paaiciciio- Necincermittebat tarne
Cæfarinuitare fa&ionum principes ad fpëm dedmoniS.
Naiiique ftruiSHsaggefibus denuntiabat, non longe ab-
futitrum operis eftedum:imminere vrbiexcidia, confia
lerentfibi.vV&falutem lucrarenrur,& temphim ineen-
düseiiperetur. Id qaöfacilius crederent.amputatis plerique
Iudæorum manibus dirigebantur,ne voluntaiio
ttansfugio tfànlïfle ad Komanos aeftimarcntur,& quad
perfidis non deféirent fidem,vel eos ipfi necarenc. At
veto ilii pro aiTimonirione ledula grauia retprquebant
conuitia: furieftiorétnfibi hnmanitatfeth Gaelâris,quàai
crudèlitacem vidtri,qu6d altera libercatem eriperet, altéra
vitàm aiiferrct.-malle fe liberos mori^quam (eruos vi-
uere.deiïouifle ?anim,im fiiam in cemplo. Immortalita-
t e m fu tu r am, fi -cu m templo exufti,aris ac focis pacriis im-
mórerefttur. Nihil egifid Titum,eripüiflcparua,dedifïè
plara : pro templo fibi Paradiftim fiiccedete,illolque le,
quipró templo Dei pugnatierint : transferen^ios t^n-
tuftf-jne oculislüis triiirhphos Romanos vidèrent, & ca-
ptiuaiugo colla fubiieeretit. Goiifecrari paruufos-fuos,
non incetfici, quorum parentes cceleftium propugnato-
resfuérinrlâcrâmentomm. Quo cômmotiôrTitus,vt'
eoSfaltem eriperet,quiinuiti attinebantur,admoueri iui-
fitmachinas. . " -
Eratinexercitu Antiochi Comageni filias.qui venerat
adbelliföcictatem,impiger läne iuuenis,& manu própt
us j led eOnfilio proüidus,qui moderationem Romani
éxercitusifentiorérfïratus, necconfidera'ns'munerisdiffi-
ciiltacem,infinuauit Cæ(aii,mii‘ari-le,quodcunthuentur
Romaiumurum fuceideire.Rifit Titus,& ait: Commune
eftopüs.Eo lermoneiuuenis fefe proripuitcumhis,quos
arrhatos Macedonicumin moEem promptiöres h^bebat
adbdlandüm:hamque & aliisfubnixusaduenerat. Co-
hörs tarnen, qus appcllabatut Macedonum,& viribus
corporis,& proceritate ipfa præftareæftimabatnr.Quibus
appro pin quantibûs bellum adoleuit. Gontra dé mur o
promptms decertientibus,quos extrema vrgebant peri-
cula,& fuccefius praefentis certaminis animabat: cum în-
'feriores à luperiôribiTs Freqüentius transfigerentur,aci lu-
i peciorès non omniaperuenirent fpicul a,iilius tarnen Re~
îgisiüuenta alacris,armis munitiôr,comiiatufilccinâ:ior,
1 alios eludebarjâ:us,repellebatalios,quoseciam vt cauer
ret luggerentibus lociis,ûiftruebatur:&ideo integer avul-
" ‘ ' uerauit;féd de Macedonumfcdhotté pleri-
»greffiim
prelTus.Fuit igitur alâcricatis,quôd murum inhliuit,- bo-1
ftèm deiecit,in vrbem lolus ciiumphali làlcu felèprori-
puitjimpetu fuofugauitpopulos Vfuit tarnen etiam euc-
rus,quimaxime[>ucinecelfarius e ft,quod tantis ingruc-
tibuspopulis,tot fagitcaium iaculis,tot ruentibus (picu-
lis,nullusfuitlethalivulnerilocus.Periculumitaque-vir-
tusatculeiat,mortem quoq;alacritasinuexerat,fl euen-
tu&bellantem delèruiflet.lngreffi lùntxMacedones pro-
rupta porta ; fic teméritasvid:oriam inuenit ,& euentus
periciilum ingloriam vertit. Nofterquoque Dauid cum
pugnaretaduerfumg:gançes4 inuedtus in hoftemà tergo
perculïbrem habebat,fcd «thberantem iôtus fuos eûmes
Régis Abiiaiptxuenit. Verum Alexandrum euentus 1er-!
uauit, Prpphe tam-gratia.ï
• Cederice itaque Antiochi Regis Comageni filio,& co-l
gnolcenre non quodformidinis,lèdcautionis elïèt Rov
inani exercitus perpenlà moderatio , 'vr aggeribus& vineis,
arictibus quoque & caeteris machinamentis murum
adorirentur, extruebantur aggeres per numéros Opéré
diuifo: præcipui quatuorinfurrexerant,ex quibus vnus c
régione milnirionis ( cui nomen Antonia ) per mediam
diidius eratpilcinam,quam Struthiamvocabant. Hune
aggerem quintus numerus tngiiTta cubitorum in alcitu-.
dinemfecerar,iuxraIohannis (epulcrum. Quibus è -di-
uerfo lohannes piinceps feditionu m cunicul um fuftodîti
Sc Romanorum opera fulpendit: ignorantibushis,4qui
latenci cuniculo Iudæi machinati foret, quia fulturis ta-
bularum materiaxquèlubie(5ta,fuperiora cuniculoi um
fu|penderat,fràus omnis lace bat. Itaque vbiopportu-
■ nitas vifa,ignem appoluere, qui adultus fulphure ôc pice,
quibus illiraerat materies,quælulturam cuniculo dabat,
ligna omnia facile confumpfitincendium, fubieóloium
ruina fecura eft. Itaque Romanorum opera fubito lapla,
lbnitumingentemdedere. Puluereitaquc & fumo re-
pletaomina,plurimumcenebraruraobduxerant, maio-
remqueterrorem induxerat latens caula. Deinde vbi
confumpns alimentis exteris,quibus primo opertus dat,
liber poftea ignis 4ei:ipuit,dolumpfq4idit,^ Romanis
ad præfens quidem formido periculi diminuta, led e.ua-
cuau labofisgraueluccclîictædiumifimul quod inlulta-
bant Iudæi,non mediocris angebac pudor.óê in reliquum
parandæ expugu ationis Ipes ichixit. At in parte alia biduó
poft,cumiaminürusàiietequatcretur,Teptheusde Gali-
læa,Maga(làlus, & Iabenus,& Agyras direptis facibus in
machinamcntarouraliaprofiluerunrt Nihil his viris au-
dacius, nihil terribilius' eobello ex vrbe in hoftem proeef-
fit. In medium nam que hoftium proruentes non ttepi-
dauerunt,nó rctradauerut fed tanquâ familiariü fuoriïm
confortiis immorati,n^.antè remeandum pucarunt, cum
vndiqjin eos pila, làgittæ,Ipiculaiacerentur,quâ fiibieótis
ignibus adoletent abiidialiü infirümenta maghinarum.
Concurlue ingens Rqmani exercitus,vt incendium re-
ftingueretur: Iudæorum quoque clamor 8c ftudium quo
4 fitb.texeranrimpedimenta,Romanis ne fubueniretur.
I quid.
I . n ^ B u s p ë f f . ; | ru . - n .* H % HR .
qiit (quöniam pudOïi putabant,etiam naturæaut muniv j Hli atietc?prbperàbât flammis fubducere: ifti adhucIpar-
4vuln crà rtiëciscedéréjpertinaciuspræliantés, 4Viilrterantur.ltaq; ■ gebänt incendia. Vndc cOmprehenfis omnibfis, quæ
baotur. I g^natuirnto cclfere fupenôribus:do«SHeciam4:viris M.v vri poterant; Romanos flammæ circumuallaueranc,
* vin Ma- cec^0nibusli velient vincere,&'alactitatem Alexandri ad nili mâture conluluillènt. / Inftabant.enim acriter Iudæi,
: eriptt"’
fubtexe
rent-
A
'jjnfcefius
alit audatiam.
I
aéque h o c ip lo ,q u p d m eapatté'cohafüs’irrftos non ha- meient, fed tarnen mutislam fenfibus alpicientes tem -j “
blief.vnc/ucçcflusaudaciâm âlcban Deniqne non coir*, p la in , qnâfiin d t vltio ta ra diri exipus depofcererür? A- <imunçr'
ténti iam m unimemis muraljbus'ivltia pmgredicbântur, _ iqeVant fupremorum 4 numerum lacrymæ, quiaomtiem j
atâuc i^las Romanorunidneefièbanrebftodias,dc ad ca- j afte âuifi vis rnaliclaufêrat. Obriguerat animus , omnis
ftëllum.in qu'qpiu'tendebât Ronvani vitro cüerfum,per- Jenlus hærçbat.plufqüanilacrÿmanda tôlerantibüs.-dee-
rcxerat.Etnrfi R om ani n om in is g lo n a , & militiæ vêtus ! ratiam teVra tumulis,defolfis omnibus Intra vrbem lo’-l
difciplina.qukmuniahùiufmodideferferegrauiotispcenç j cis.quæporueruntdarevlumfi-pulchri. T en tab antali-j
arceretfüri'nidine,fuiétibus repugnauiffet,'expugnatores j qui inter duosmuros,nouum oftiumj veteremqufe vrbis
vrbium ipfi prbpriis ceffctant thiinitiombus Veria itaque proçedcre noélurno filen tiÓipericulola lieer -, pia tamën
fpeeies bcll), & vfus o b fi d i 0 n i s.- c a t à p u leis, & velocioris fuira petfuaferanr. Itaque pro.vno pluies infepulti ia-
gçnérisiactilisfeledcfenl'abantRomani,vt ludccos tepel- cébant,ôeeo quod vnideférregeftierant proà bonbrum
lcrenr,quoipfisânte geiiei e refifiebant.Interq'uæT îtus nui ne te defraudabantur : lcd etiam vbi hoftjs dfeeràt,
aducnu,claiporc-exaiiis,& acccrfitusad iemcdiuni,Ro- J fames opevabatur. Sepultor, plerunque præucniebat
maniscbntinuo vires additæ piæfente Cxfare, Ôi pudor j fcpéliendum,& tumülôeo,quemalij paiauefatjinclüde- l
aluiraudariatu : Clamante Tito graue Ronvani nominis j batur fubitoexaniAvis:&lap,fuscum defodir,velutquo-
'ópprobnum;fi verlavieëCuosamitterent,quibusian) lvo- ; damlludio bperis fui,iusvindicabaci , Et vbi rerradee-
ftiümiunrifqiii diruerentur5defeccrant,diiiidentes lu- ! rat,tabulatainneôlebantur,v.tdefundorumcadaueralodæos’nïïinitionibus,
lblâ ilici temerirate.-ibrent tantum
niôdo Romani,-vidoriam non defuturam. Itaque hbr-
1 culis iticludeientur. Plerique eos fibiipfi parabant ma-
! nibusXuiSjnedefiteret huiufifipdi miriifterium,atqüéitin.
crg.
Rcplerx
tandopaïueracptæliandôTitusftatuitfuos,auertit lu- i hislefefæpefponte crmdebant:,fufpeëbi ne mob præue-
dæôs.qîii nôn Iblüm animisad mortem paiati , led iplo; 'j niret,& fepultordeeflèr. ^ilebantôhi'niametù , inëdia
nifivcorporiHngniebant,vcRomanos gradu mouerent. ! vocem ademerat,ciùitas plefi« mortis, &c hüllus eiulatus
Nèc incdiocrefuit periculum Cæfatisinterconlufa qm- ! inexequiis totius Vibis:& ctimlènlus quidem dolotîsin
nia,'cünvâb!rolte foçius non difceroeretur,inter qiiæ T i- ; terierat,inimia; non defiftebaç. Non deeiattt etiam in
tuSiufmcdiover'fab.vtur:audaxiuuenta,& gloriæ cupidi- j tantismalis,détériorés omnibus, viöialöres etiamfepul-
tatéadprxliaiidumacrior.quo celerius viéloiiaconltim- j toruhr : Quid dicam non horrui’fle cum illudçrent
marérur,in __ lecundis ____________criurophi j m o ponèns r t u i S vCüram j ' & g fàlutis.
l a d î o r U t n f u o r u ' i f t a c i f e r t i i n d e f u n û o r u t n c a -
lepàlfis | tamën 'lioftibitsancepsçon( ' ‘
ilium:alij reför- j dâueribusprætentarénr ? ^ 'NonUulli étiam yiuèntium - Àffig
idosaggerès,rëparandamachinamëntamuraiià opi- | adhucüvrgendiscorporibusexperircntur,fi telafibia aT
-tàlridq’^ . , ---- ,- .t — ,
nabantùr.-aiij abiilie ndum obfidionis periculis fuggere-
ban^dedlè rëpârafidi materiam,commune cum a multis !
perîculüra,muroclaudendamvibemconlultiusaibitrabantur,
vt cqhficerecfames,4 délèdlis lubiidiisalirhento-
rum. Piæponderauithuiülmodilèncentia,vt clauderen-
k i i'y«c 1 iberos excui fus habere nr,quo - amp li us & , defperationè^
lfiigténdi,ôc indigentia cibi conficerentur.Diuifis
itaque a pernumerum portîonibus, properè muais fur-
rexit-,qub pçr ciicuitum omnem inclufaeft ciuitas. Di-
•ftribu'ibfîic:aluisCæl'ar,vt noëbibus quoque euftodien-
.-1 i'Vvcè's no nom ittere nr. Primd vigilia iplë obeundi fin-
gulos-cdlVodiarum oïdines munia curabat-lècundam vi-
gvl ia m A1 èxa n d ro deputauir: demque per ordinem tribu-
n is (pt our eui u'que crat folcrtia co m per taj vices manda-
tæ.CaftëÙis état muriis per interuallaintextus,in his ma-
iVUs i|$ilKum prætendebar,vigiles ex çquo tibifomnos,&
tempora vigiliarum fortiëbantur.Circumibancmomen-
tis omnibus nmrum, per fpatia quifque præfcripta fuo
iminerijdc caftello in caftellum:per ordinem,& mune-
>ruiri vices nox frequenrabantur. Præcilavndiquelpës
' Iudæorum,claufifque feinfuderat fames, atquem.ipfas
pOpnli medullasdefcenderat. Perlonahant omnia gerni-
tibus dcplorantium milerabilis morcièfupplicia. a Replfe-
ta erant vniüeriafcmine cum cafdauerum: & li paululum
expe€lares,intra momentum deficieb.ant, quos viuentes
reper-eras.Ipli quoque,qui adhuc fpirabant, macie con-
fecli imaginem mortis gerebanr.Exhâuftifame, & tabe
luiidi.necociilos quidem facilesattollere; quia nullum
vigorem naturalis motus,eonfumptaieiunio fubftantia,
dabat. Figura lôla hominis remanièrat, vfus intercide-
rat. Siriiulaclïra cctneres,ofti£ia defidcrares.Aridacutrs
liccis hærebât oflibiis. Si leuis motus viuentem prode-
ret,foeVor redarguebat : exiles amis 8c color itaniger, vt
vmbram putaves. Nec humandi miferis officia fuppedi^
tabanr^xhauftis priiïto omnibus & continuo moritutis.
Et fi cui vires aliquas recentior cibus dabat,congeftio ca-*
dauerum fpem ademerat , impolîïbilitatem’ ineufièrat.
Plerique «tiam condendis fuorUm funeribus immorie-
bantur,&inexpleca fuptemi muneris officia.fuo quo que
obitu detelinquebant. Ruebant luper defiuiiftos i quos
fiilceperantmuniendos,vt iple quoque oneri accederet,
lettando aduenerat.indigens eïus niinifterio quàdàlij
gabatur, vtmilëros adgfâuiqraluppliciafanies depafee-
rerur. Nequaquam tampn vltio rnorituris deerannârn
quod viui non potucrantjvindicabant, le mortui; vit oré
lui foetorem #reantës,quo(edelatronibusvlcifcërentur.
Qui grauiterlæiiientesquærentelque remedium,fpeciem
quandam pietaris indueranr : etiam ipfi ,-cjtii lattocina-
bancur,vteos de publico ærario fépéliri iuberéqe. || Sed
vbi nequitum occurrere,de muro defundtorum reliquias
in profunda ptæcipitiadeiiciebant. Itaque afpiciehs T itus
præruptoslpecus plenos cadauerum,lâriiem â de late-
rarisvifeeribus innatantem, altè ingemuit ,& mânùs ad
coelum eleuans teftabatur,haud quaquam illudfibi aferi-
bendum,quivolùiflctvëniam dare, fi deditio procede-
rct.expedalTe fe Vr pacem rogarent: pararum le vt incolu-
raes lêruarctjfi bellum depofuiflent.-iubet itaque aggeres
rürfus iacere,etiam,non propinquantibùs fyluis,quia
fiiccifa crane omnia fuburbana nemora fyluarum. Ve-
hebant materiam milites,fpe viétoriæ folante’s laborem.
Nec tarnen frangèbantur anifiïis principes lèditionum.
FurebatSimon ,nectanrorum mortibus exfaturatus ce-,
debat, & quiaiqimici deeflè cceperantjirl focips coniier-
tebatur»
a dilacerà
t is.Titus
teftatur \
ludxos di,
uinitus af
flidtos -,
poft tà fy
Deniqfiè nec Matthiam quidem,quoautore in vrbem
receptuseft4excruciatum necauic,nollius apud le côui-
ûum flagitijjlèd infiniulatum pröditionis, &C fufpeiâum
confilij,quod in vlum plebis lëdulp,& fine vlla haude ,
tanquam familiari crëdiderat infinuandum. Id altè im-
preflumaliquandiu tenuit,nec iam fe vtamico çredidit,
fedaluit indignationem , indicio dilfimulato,èrgo infi-
mulatumàpüdlèiquod cum Romanis ftudio congrue-
ret,& conueniret.rapl cunv filijs iubet.4 Accerfitur , nec
defenfionis vlla copiadâtur, ante examen adiudicâtur
lupplicio,neceius foboleSèxcipitur, fed pcenæ adiuhgi-
tur. Otabatnoh viræ vluraiii,lëd tnortis'cèleritatetn,
naturiordinem,vt prior oceiderctur, ne filiörum heCes
Ipeôtaretjhec fupeiftesefïèt funeribus libërorum fuorü,.
iplè cpntinudfunus futurus : non impettaüic, quod ipfa
pietas exigebar,etiam fi non rogàrfet : 4 Hoc rogabat fibi
reddi pro müqerë, quodeirvrbem aperUiftèt i reus
quidem pâtriæ, fed cöficiliator Simonis. • Debuérit ille
hànc pcënam ciuibus ^ dcbebàt tahienciSimongtatiam.
Ga p - xxïi
Matthias
quoit
rbctn r<
ceptus eft
Simon,oc
cidiçur.
H
cod veti
inexcru-
ci a tu m. ,
4 Arccllidèfërebat.
Necerat vllusdolprilocusin communi öm- j Quo crudelior*quinec amico pepÊrcit,nec patfbno rë- l
niuinealamitateinifiquod.autores tantæ miferiæ luper- j ceptiohis fuæ pöenam relaxapic. Ducitüt ad jiippliciiim 1
iuüerent, nec-tempus querël* liberis qûidénl^iàm voci- • pàcercurq tribus liberis : nam quanus fuga 0 çxemerat. I
bus, fi loqui pciflènr* > - Quidenim fibi iam moriencgsci- Sc^utçpf in cpnfpedhi Romani exerfC»tus mlnlrarionis, |
iî “ Biblioh). Veu P a t rT ïom .^ ~~ S s s ‘s s . |