Pfal. 109.
Ept.4$.
F fui. 21.
c
fit, honorem pr®ftat e is qui per ftdem fiipcrxd i fi'ean tut in & performs abßinete vos a carnaltbus defidertts, qui militant ad-
eo, fundamentum eorum robuftiflimum vehementer ex- uerfus animam, &c. Qui propter diuirtam pietatem digni
iftens.Apud eos qui non ctedunt, nonhonorabilisfedof- Zimtvtamentur>iar’echarifliminuricupantur,none6quöd
fen (io n is eft lapis, 8c perra fcandali, cum fimiles exiftant ® - j tales natura ftierint, led quia efle meruerunt. Conferiptor
dificatoribus,qui defpexerunteunii Hi namqüe funtScri- | ergo huhis Epiftol® dicit,quoniaropr*cipuo circa vos a£
b ® & Pharifiei. Ad hoc enim, hoc eft, ad non credendum,
& oft'cndendum,in eo politos dicit eos, qui ab eius dodrir
na dillcntiunr. Eft autem politic qua pofiti fiint volunra-
ria,inirium non credendi gerens.> Sicin enim mundusqui
inmalignopolitus eft, non ex natura fed ex paflione propria
pofi tionem habüit in maligno, ita & de quibiis fermo
eft,adnoncredendumäfemetipfisfiintpofiti.cognati exi-
ftentes eorum, qui tradid funrad contumelias-paflionum,
ßcreprobumfenfum. Quia enim peccantesdn multapati-
endaeosportabatDeusjcontemhentes benigniiate & lon.-
ganimitatem eius, poft multarnjnuitarionem, monitiohe
dodrinamquereliquit eos fecund tun propriam pergere
voluntatem, quaiido alips quidem rradidit ccelcfti militi®
deferuire,alios autem diueriis cohcupifcentijs cordis fiii ad
impudicitiam. Nemo in fe quidem miretur,audiens quo-
niam vnares alijslitad vtilitatem,alijs ad-Ixfibne. Videmus
enim eundem ciBöm alijs quidem fälutetn, alijs ferre pece.
Idem odor vnguenti, alijs quide nocetatq; mordficat, alijs
,prodeft,fic& fpirkualiter accipienduhi eft,quoniam Apo-
ftoli Chrifti bonus ddor funt,alijs odor ex vita in vitS, alijs
ex mortein mortem. Hunc fermone extendimus.eo quod
male quidamiftisvtuntur. Per auteingenuseleäum,regalefacer-
dotium.gem ßtncla.populus acqutfitionü, vt virtutes annuncietis eis,
&c. Secundum vetetem di fpofi tionem legis, aliud erat re-
gnum,& aliud facerdotale genus. Säcerdotalenartiq; a Le-
ui,regale ex Iuda genere fuccedebat. Alter enim apud He-
br®os reghabat,& alterfacerdotium obtinebar. Poftillam
itaq-, confticutioPem fiicceflit Euangclium ,vnum 8c eundc
facerdotem,regemq; conftituens,Chriftus namq; vttutnq;
eft. Ad eum namqüe didum eft: Tu es fdeerdos in aternum, 8c
iterum: Ego fufeitaui eum regtih cum iußitia.Sed & ipfede fe dicit
:Ef0 autem conßitutusfum rex ab eo,hoceft, a Deo. His itaq;
di/penfetis neceilarium erat difperfos ab eo qui fimul rex 8c
fäcerdos eftjeledum efle genus & regale fimul arq;fäccrdo-
tale. Patre liquidem eorö vtrumq; häbenre principatö, ne-
cefle eos tan quam ex rege regale, & tan quam ex fäcerdotc
efle facerdotale genus. Quapropter gens fändadicuntur,
vocati ab eo,qui ländus eft, vt fändi lint. Hi namqüe fuper
hoc, quodfändageüs vöcantur, etiam populus acquifitio-
nis exiftunt.cxtranei ab omni perditione fädi,acquifitione,
qu® fit ex his qui lufcipiuntur,non qui proijeiuntur. Fugi-
endum eft itaq ue de naturis loqui, quod Manichxi propo-
nunt,dicentes bonam feu rnalam naturam, etiam propter
prxfentcs voces. Nam quod eligitur^non ex natura,fed vir-
rutismunere poflidetur. Quxrendum eft autem, quomo-
do dum ex omnibus gentibüs fint vocati fid e l« , vria gen-
tem fan dam eos efle dixerit.- Et dicendum, quia forlän licet
ex diuerfis gentibüs fint vocati, tarnen eö quöd relpue-
rintomnem vanitatern,proprer quam genres dilperfievide-
bantur,& liifeeperinr voluntatem, vnam eandemque m entern,
vnam- refpicientes vtique difciplinatn & fidem vnam.
Quandoanima &corvnum fit omnium ctedentiiim.idco
vnagens didi efle üofeuntur. Opi ahquando non populus,nunc
autem populus Dei, quorum aliquando non mifertus eil, nunc autem
«ir/wWttnlntelligenti quoniade his qui credidetüt exgeifti-
bus,h®c con/eripta funt,nihil oecurrit aduerfum,quoniam
. ante vocationenl,cum Hon eflent populus,Peque his mife-
reretur, vt eflent populus D e i,& mifericoidiaconfeque-
rentur,euoeatiaPeo.yenerunt. Multamamqueexhotiad-
uerfitas confiftit contra eos, qui pütänt h ic de diuerfisefle
conferipta naturis. Non enim poflibile eft de Ipirirualibus
dici, quia fuerunt aliquando non populus, &mifericot-
diamnon haben'es, üeque rutfiis de terrehis, quöniam de
nonpopulopopuli,&de non miferlcordiam confedutis,
mifericordiam confecuri Hint. Malitia naftiquenecpopu-
lüm,nec miferandum,cum maliti® perCepti biles Ipirifuales
non lürit , fed ex virtute- mifericordiam confequuntur, &
populus Dei fiunt, terren® verö virtutis e diuerfe lüfeepri-
biles non luric. Fruftra igitur arbitrantur diuerfitatem nattr-
r ® hzc verb a fign i fi car e. Cbanßimi obficfo tanquam adutnas
fedu Conftringor,obfecröac inuito,vt abftineatis à carna-
libus defiderijs, quae militant aduerlus animam, & inimici-,
tiasmultas habentaduerlusearn; Quoniam aliaanimæ,&
aliacarnis fiibftantia eft. lila liquidem incorrupt» ßcim-
mortalis,incorrupta;immörtaliaquc defiderat: hæcautem
cùm ficcorrupra atque diftiifa, turpia & languentia concu-
pifeit. Hac igitur differentia conflftente circa carnem &
animam hominum,necefleeft&ftudiavniufeuiulquefub-
ftanti® eflè contraria. Quia veröalterius generis eft alte-
riulque lîibftantiæ anima præter corpus, palam aduertenti
compafiiones eorum atque difcordias. Nam quando lub-
trahit fe anima à paflionibus corporalibus,munda & Iplen-
didaconferuatur,falubriter operationes dignas & purèin-
telHgens acperficiéns, memoriam habens boni,diligens
Deum,& Icientiam eius habere volens. Quando verö car-
nis paflionibus implicatur,omnia apud eam his aduerlare-
periuntur, quæ intellexérit obliuioni repenrètradit, qu®
dudum feiebat amittit, amorem libidinîS habens podùs
quàm Dei dileédonem, ita vt pene ad Irocvfque credatur
peruenire, quatenus tota putetur conuérti in carnem : De
quorum tali effe£fcu,in feriptùradiuina nomina huiulmödi
refèruntur.Carneusenim qui venditus eft lub peccato vo-
catur, fed etiam illi qui vehementer inclinantur ad carnem
&fen6fco Spiritu defolantur, proptereà carnes nuncupan-
tur,d iccnte illis Deo : Non permanentJpiritus meus inter homi- ‘
nes ißos,eo qubd carnes funt. Cùm igitur anima pr®ter naturam
degenscarneavocctur,&cum fecundum naturam moue-
tur,(piritus inuifibilis,mens,& occultus homo drei cur,confiât
quôd non eft de lubftantia corporis,-cùm fit immorta-
lis atque perpétua eiiis natura, 8c corpori humanoadh®-
reat,& in eo viuat,quatenus poflit data ho minibus mandata
feruare & illuminata Çhrifti virtute poflit afccndere, fe-
quendo verbum quod eam inuitar afcèndereper ®difica-
tum afeenfiim qui dujcit ad coelum.
Subiefti eßote omni bumana ordinations propter De um.
Sicut alia fiunt propter Deum frequenter, & proprer
aliud, fimiliter &fubijciprincipibus & poteftatibus huma-
n is, aliquando propter Dèum, aliquando propter aliud
quiequam fit. Qui enim propter Dominum lubditur eis,
qui ad principandutn funt conftituti, tune /öiummodo eis
fiibieâus nöneft, quando contraria vpluntatiDei perci-
piunt. Quapropter etiam reluäandum eft v/que ad mor-
rem, fi quando voluerint extra Chriftum nos facere »liquid,
d jcere vel agere pr® ter fen fum aut lanäiönes Eccle-
fiafticai; Manifeftat itaque Paulus in quibus oporteat eis *
fubdi, id eft, vt tributum löluatur atque ve&igal : vt liber-
, tatis pudor apud eos decenti iure fetuetur. Sioenim reddi-
tur honor cui congrui t,& cimor cui debetur. Hoc enim pr®
omnibus doeuit läluatot dicens, oportetreddiqua(Unt Cafaris Matth. 22
Csfari, & qua funt Dei Deo. Ordinationem verb humänam
dixit poteftatem, qu® hominum dilpöfitione coiififtir.5i«e
regt tanquampraceäenti,ßüe dtteibus tanquam ab eo mißis yad vm-
diäam mahfaCtor um,lau dein verb bonorum. Pricones veritatii
omnem malitiæ occafionem aufèrentes anobis,fcribunt
quatenus taies fimusapud eos qui in poteftatibus degunt,
neper nos Euangelium aüt do&rina eius impediatur, no-
lentes nos eis officium débité deuo tionis exoluere, 8c eorum
adtibus efle fübie&os,quando tarnen réélis legibus ali-
qu id agere cbtnprobantut. Scribit itaque Petrus omni ot-
dinationi human® fubijciendos, regibus quidam tanquam
egregium culmen habentibus, ducibus autem tanquam
miffis abeo ad comprobationém bonorum, & malorum
feil i ce t vltionem. Paulus autem : Omnis, inquir, anima pote-
ßatibus fublimioribus fubditafit,non enim ellpoteßas nifia Deo: qua
autem ex Deo,ordinata funt,8c reliqua. His igitür o rdina tioni-
bus ab eoj qui bonorum eft cau/a conftitutis, ipfe namqüe
conftituit, 8c deftruxit reges, cuius fapientia dixit : Per me
reges regnant,$£ potentes feribuntiuftidam. Per meprinci- i
cipes magnificantur, & tyrami per me pößident terrant. Noüo-
^•ottet ccmtubad fi quando fiunt huiufinodi iudiccs, vt
malè^
C
Cautè lege,
I nä videcur
I damnare ti-
■ cum tarnen
|ex fe bonus
Je Vdlis fit.
co modo
juo Sanft.
Thom.
■ >onit2.2 .q.
. art. 4,
Jj JtA.Concil.
I W- wm
• ö. & ca-
I 1 onei.
I '«» io.
Un 17,
} fidem S.
tnäic quidam fàciant, vt puniant bonos, approbertt àutem 1
8c laudentinobedientes legi, fiue amorepecuniatum, fiue
ratia deliélomm in aliquos oportunè non faciéntes iudin
C A P . I I I ,
cium, faciant tranfeendentes legem äbfqiie prouidenti® Vmefiü0 a benefacitntes, nec tmentes vüam perturbatiovoluntate,
perquàm,gdculmen eueéli funt. Ecnonmife- X^jnem.i „ , . | Inuitatfceminas vtiiim i't entur f"anélas,&præcirahdum
fi aliter Faciant, quam vult ille,per quem adepti | pueSaram,fuadensçis, fiefubijeiviris,ficütillafubdita
fuhfpà'éftatem, Nam penèapudomnesinueniseflèpcc-1 Abraham,cuius&fîlias
cata. Dédit nôbis Deus fenfiim vt vtamur, vtimùt eo ma-
lè freqaenter, fed noftra voluntate. .Quod aütem itafir,
non oportet vt illum,qui dédit fenfùm,culpare debeamus.
Plantauk in nobis vigorem vt diligamus,& odiohabca-
mus, vt quidem odio habeamus mala, & diligamus bona.
Homines ergo è diuerfb muneribus his vtuntur,non kaque
Deus, fed 8c ipfi fiint magis in culpa. Quapropter omni
querela liber eft Deus, fcilicet his qui ab eo ad principan-
dum conftituuntur.abfqueeiuspropofito perpetrate ali-
quid nofeuntur. Conftituit enim eos vt terribiles 8c malorum
tbreores eflent,& laudatores bonorum,& honorantes
bonos. Qui dum vfi fuerint hoc modo poteftate quam
obtinent, non folùm non ofFeildimur, fed etiam collauda-
mus eum qui ordinatum appétit ptincipatum. Si verb hi
contrarium quiequam gerant j non àccufemus Deum, fed
potius longanimitàtem eius circa eos,ficuc 8c circa alios
homines qui deflnquunt admiremur. Sed fient ferui Dei, 0-
mneshoüorate,fraternitatumdiligite. Deum timete, regem honori-
fiedte. Cùm' différencia fie filiorum Dei atque feruorum
eiusjferüisiubeturvt timeant, ficut 8c ipfe Deus dicit: Si
Dominils ego fiim,vbi eft timor meus ? nequaquam timo-
rem,fed gloriam à filijs exigens cùm dicit: Et fi pater ego
fum,vbi eft gloria mea? Filius enim glorificac patrem, 8c
feruus timet Dominum fuum, ficut Propheca dicit: Quia
igitur feribens hæc, nondutn filios faélos, fed feruos adhuc
nouit) quibus feribens aie : ficut ferui Dei Deum timete.
Confequèns eft enim, vt per hæc verba difeiplinabilicer, &
ficut oportuitjomnes qui in fublimitatc funt honotétur,&
diliganturreéla voluntatefiraternitatis. Omnium enim qui
laüdabiliter agunt, Deus timor, 8c fundamentum eft. Et;
Deum timete, Vérumtamen hoc ptincipali ordinecon-
feruandum eft. Serui obedite cumomm timoré Dominis veftris,
&c. Non paflîbilem timorem feruos habere præcipic apud
Dominos.Hic enim irracionabilis,& ad irrationabilia con-
ftitutus eft,fed eum qui cum difciplina & reéla ratione confiftit
feuius proprium eft reuerentia. Qui enim propter
Chriftum 8c doârinam eius Deum timet, cum reuerentia
eifiibieâus eft, cùm ille qui per verbera aliaque tormenta
timet Deum, paflîbilem timorem habere videt. Hac figni-
ficatione &hic poft alia'vtitur adfoeminas dicens: Confî-
derantes vèftram in timoré caftam conuerfàtionem. Et frequenter
feriprura hæc de timoré, tali modo perloqüitur:
Qui cùm malediceretur, non male dicebat, cùm pateretur,
non cotnminabatur. Præfenres equidem laudes eius fiint,
qui voluntariam 8c non fubftantialem habet benignita-
tem,perquæ verba, hon inukatad laudem eius, qui natu-
ram non habuit ad peccandum,quafi fubftantiale fie eius
■ bon um. Vnde hominem Iefumlaudac, quipetcatum non
fecitj nec dolus inuentus eft in oreeius, & eXpertus omnia,
feçundum fimüitudinem noftram, præter peccatum.Quapropter
& præfen tia de eo funt percipienda j qui alibi dicit :
Quæritis me occid ere qui veritatem loquor vobis. Qui cùm
malediceretur non male dicebat, tUÛh malum promalo,autmale-
dtClum pro malediäo reddens: fed neque cùm pateretur com*
minabatur eis,quimalis afficiebanteum,tradens eos, qui
infurgebant aduerfuseum, iuftciudicanti Deo,verbo in-
habitantiinfemetipfe). Nam licet vnitas in diûina fitfàn-
<5ta & impartit 1 hominis ad vetbum : verumtamèn alter
eft intelleéliis hominis aflumpti, 8c alter afliimehtiseum
verbiDei. Audienteseum: Ego &patei-vtiumfumus.Et,ego
inpdtre & pater in me elf, & illud: Qui vidit me, v'iditpatrem.
■ . , ®rat
fa^as dicit per Operationes bo-
nas. Sicut enim qui faciens opus Abraham, & habens eius
fidem,filius eiusfit,ita bona facientcs fidclcs feemin®, ma-
trem habent Saram. Et h®c quidem ad textum. Allegoti-;
verb confideramus quomodo quilibet fit filius Abraham
& Sar®, hoc modo vt Apoftolus ait,dicens: Quia Ab ■
raham duos habuit filios, vnum deancilla,& vnum ex libera.Deiti-
de fpiritualiterintelligitper mulieresduo teftamenta: &
poft alia dicit: eum qui ex libera natus eft, fecundum fpirirum/
andlumliberam dicens fupemamlcrufalem. Concordat
his verbis Propheria, dicens: Rejpictte Abraham patrem
vefirum, & Saram qua vos conctpit. Non enim poflibile eft ad
illos homines,id eft, Abraham 8c Saram h®c feferti carnali-
ter. Quomodo enim adhuc conciperet huiiis Prophet®
tempore, qu® ante mulros annos natur® debitum /uicepei
rat mortem ? Quapropter & h®cpercipienda funt proxime
verbis Apoftoli dicentes: Matrem efle ^arum qu® fecun-
dum fpiritum generantur,non fceminam,fed teftamentum
nouum & Icrufalem efle fupernara, &inukat mulieres per
opera bona, matrem habere Saram, & fuper omnia confi-
ftere,nec hibere timorem ilium,quem pauor fequitur&
tumulcus, quem rationabiliter perfeiSla charitas mittitfo-
ras,quohiam pcen® magis eft,nori Del. Hunc enim per o-
mnia diuinus interdidt fermo, alicubi quidem dicens:
Qujs ettvt tirneashornirem mortalem ? Alicubi autem; Nolite
timereeos, quiocciduntcorpus, 8c alia his vicina.
Dominum verb Chriftumfanclificate incordibus Pefiris. Sicuti
non magnificatur Deus, non augmentum magnitudinise?
proferrifignifieatur,fednequedum glorificatur ei excrin-
fecus culmen fublimkatisafFertur, fic neque dum fandifi-
catur Dominus, ei tirulus fenditatis augetur. Vnde & in
cordibus noftris hoc facere iubemur.Siehim fariditatis e-
ius integram perfedionem habuerimus, non tanrum ore
eumfandificamus, fed in cordibus noftris. Dum enim
hoefacimus intelledu noftro,Dei fenSitas magis augetur.
Similiter & qui magnificat eum,roagnitudinis eius partici-
pium fufeipitin femetipfum. Vnde didum eft: Magnificat
anima mea Dominum. E t iterum: Magnificate Dominum me-
cum. Similiter&d,e gloria eius dicendum eft. H®cautem
non yideanturefle mira fubtiliter aduettenti : quod dicitur
a nobis bona non fufeipit,fed miriiftrat.His ehim fimiliter
incelligendunieft, &illud: Sandificetut nomen tuum.
Sandificaturenimnomen Dei, quando indutieo,ea qu*
funt fanditatis impleqaus. Adhuc accipiendum eft 8c il-
lud : Deum fandificate,& ipfe erit timor vefter.Et iterum:
St in to confidis,erittibiin fanCUtate.VideGqiiidem quomodo
infanditateipfe Dominusfitei qui fandificaceum.Si enim
vtfandificaturChriftiisabeo, quiimitatureum: ficani-
maduertendum eft, quoniam qui tranfeendit mandarum
pr®fens,quomodo maculet Chriftum, qui confiterur eum
ore,& negar operibus ? Sic enim ad quofdam dicit: Profa-
naftis nomen meum in gentibus. Per vos enim blafphe-
marur nomen meum,cum viuitis ih peccato. Paratifemper
adrejponfiooem omnipofeenti vos rationem defide, & Jpe qua in vobis
ell. Sicuti continue agi quod bonumeft diuinadodri-
na vulc,ita & inftrudos efle fideles hortatur, vtparati fine
ad conlprobationemreturniapiehdarura.Quiaenim multi
Euangelio difeiplinabiliterilitendenfeSjexigunt nos fa-
tisfadionem fpci beat®,non oportet fegnes efle & ad fatis-
fadionem def'errerequirentes,ftd magis efle pr*pararos
Chrifti difeipulos, quatenus volenti mutuo percipere rationales
peciinias non negatur. Non enim de fenfibilibus
ibidem.
Matth, i*.
Pjalii.
\Efa. 8.
Intelligimus quod qui hæc dixit, vnigenitus Dei filius éft. I pecunijs hoc Apoftoliseftpræceptum, aurum non haben-
Ec rurfiis cognofeentes ilu d : Nunc anima mea turbata ell. tibus&argentum: Ad hoc etiam Paulus inukat, feribens:
Et : Oui coepifmceftus effe & contriflari, de lîomine
quemafl'umpfir,feriprafenrimus.
BMioth. Vet.Patr.Tom.4.
In fapientia ambulate,propter eos qui forts funt,fcientes qnomodo
opotteatfingulis fefpondere,foris,dicens eos,qui nondumfi-
I deles cxiftunt. Ifti namque requirunt volenres agnolcete
I aliquid de fpe q u ® in nobis eft.: Propterea qui pr*fidere
j Ecclefiafticomagifteriodeputatur, fuper hoc quod debet
habere
Ctlojf 3.
I l l
: h m
1 ^ 1
K
.HI