Cetera diffimilenuqulppe hanc comprédere promtum eft,
Quam modus,& lpcciesdecerminat:at Deusingens,
Atque fupcifufiis tratiS bmnia.nil habetin fe
Extrcmura,vr claudi valeat,'fenfiiue reneri.
Incomprenfa manet virtus, cui linea défit
Vltima,quam Ipatium nonmenfuraBile tendit.
Ergo animam fabkam, magno & Fablorc roinorem,
Maiorcraquc alijs,acqne omnibus imperitantera,'
Corruptdaputris nalcèntem turbida carnis
. Concipit,ac mebbris tabentibus interfufam
Participât dcfecèlùaifitmifta deinde
Peccandi natura luto eutn fimpiiee flatu*
Sed fortaflè animam jDomim quia fluxit ab ore
Compofitan*»fa£tamque nëgés,velüt ipfa Dei pars:
Quod diétu feelus eft>tetras trahat oblita cüïpas,
Et pclTum dïènnata riiens Chaös intret opettum.
Sit res ilia Dei.nön abnuorpärs tarnen ilia
Haudquaquam dicenda Dei eft,quæ tettipöre ettpit:
Nee prior,aut fenior,quam ptimum plafmäjputandaeft»
Tuneetenim fadfciam vidéo,cum cordis amici
Intrauitgermana dotTmm,limiqUe receritis
Hofpita,& ipfâ recens fraterna (edit in aula.
Ilia quidem flatus Domini eft.-fed fpiritus,&vis
Non eft plena Deijtanto moderamine railfa,
Quanto flans voluir flandi feruare renotera.
Eft impolfibile fpeclare profunda Sabaoth:
Sed fpeculum Deitatis homo eft.in corpore difeas
Rem non corpoream tollers,interprète Chrifto;
Qui Patrem proprium mortali in corpore monftrat.
Pcrlpice quam varies fiihdamusab ore vaporcs,
Spiramus quoties animæ fumabilis auras.
Nuncflatumtepidum calor exhalatus anhelar,
Roranteis nebulas vdis de faucibus efflans :
Cum libet, in gelidum flabtali frigore ventum
Spiritus exiftit tenuis, & fibilat aèr.
Adde & diftindfcum, quern m ufica tibia flatum
Concipit: aut ille eft preffo m odulamine parcus, I
Auttuiriidutn largo fublimat flaminebombum,
Aut raucos frangit modulos,ätu lene fiilurrat,
Aut exile traheris fonitus producit acutos,,
Aut murmur tenerum fublidit voce minuta.
Hæc cum te videas mortali in corpore poflè:
Cur non æternum potuiflè infundere credas
Qualem animam voluit? præfcriptis quam quia cohdens
Efïlauitjfuditque modis/it fatfta heceiïè eft»
Denique multa lapit,fed non fapit omnia, noftraé
Vis animas,certum iàpere,acprasnofcere iufia.
Iam,cui certusineft modus, & cüi nolle negatum eft
Omnia,fadturaeft: riam condita.&auâaprobatur.
Collige de fimili fitne bàec faâura rcreauit
Ncrope manus Domini corpus mortale,lutumque
; Compofuitdigitis.nunquid manusarticulatim
Eft digefta Dei ? nunquid vola?nUnquid & vngueis
Claudereflexibileis?patulam ieu tendere palmam?
Ifta figura manus hoftr® eft,quam non habetin fe
Incircumfcriptus Dominus:fed ttadita forma eft,
Humanis quaé nota animis datet intelledlum.
Vtper corpoream fpeciem plafmalîe feratur
Corporis effigienv.ue eft plafmata viciflim
Flatu îndorporeores flabilis, oris & elfe
. Fertur opus ».tenuis per quod confttudka réfulfît
Forma animæ,atque rudi fadfcam fe munere fenfit.
Si non eft fadfcura roanuS caro noftramec oris
Eft fadturâanima,flatu & fpiramine ccepta,
Inque locum dedudaaliquem: namque omne,quod horâ
Natal-s prbfort,Âcusacèipit,& locus vllus
Quod cohibere poteft,modicum aft,nec in omnia fufum.
Et quod tammodicum eft,vc certa fede locetur,
Iam titubarepoteft:& quod titübauéritjintra
Natüram vitij eft:vitk>fum denique ttiftem
Decidic in pcenam:Deushoc,mihi credite,non eft.
Aut,fi maieftas f -anima.eft,oftendite quid fit,
Quod iapfam Chriftiqùe inopem noua gtatia inundat,
Spiritus &C fandfcus baptiFmate iuftificatam
Nobilirat.famuiæqueîlecus.quod defuit,addit :
Quod,quia praeftaturmcritis,méritisque negâtür,' f
Abfurde fertur Déusiaut pars efiè Dei : quæ
Diuinum/uftrmumque bonum de fonte perenni
Nunc bibit obfequio,nunc culpa,aut crimine perdir,
Etmoddfiipphcium recipit,modo libera calcar.
Mirarispeccare animam-, qu* carne coadlam
Sortira eft habitare domurn,üûm peccet & ipfe
Angelus,hoipitium qui nefeit adne caducum
Cratis tabifluac,peccat:quiafa^us & ipfe eft,
Non genitus,qi|OcUnque modo fit faiftus, id vnus
Seit fadtor Doifiinus:faäum mihi credere fat fit.
Solus labe caret peceati Conditor orbts,
Ingenitus,genitusqueDeus : Fatet,& Patre Natus,
Solus,& exceptus tormentum admittere trifte
Ipiiiolatus agit, nec quidquam fentitacetbi.
Exfortemsdicefleanimam crucis,atque dolörisi.
Si culpæifomunem.vacuamque d crimine nofti.
Quæ peccàte valet,valet & fiiccumbere poenx.
Ipià quidem fincera fuit,dum conditorqlim :
Quæ colla ca rudern fecit viiiifeere limuro:
Vtpote de liquido naturae femine primos
Accipiens habitus,fuperoque expreflafereno.
Sed m0X,Vt grauido iufla eft inuedtier äruo »
Suauibusillecebrisnimium blanditarefrixit,
Deque volutabri s pretiolum poiluit ignem,
Dum tränIgreflfaDei pofitum iasimproba calcat.
Hæc prima eft natura animæ,fie condita fimplex,
Decidit in vicium.per fordida foedera carnis.
Exin timfta malo peccamineprincipis Adæ
I nfècic genus omnè hominum,qiiod pullulât inde:
Et tenet ingenicas animarum intantia in ortu
Primi hominis maculas,nec quifquam nalcitur infons.
Vitandus camen error erit,ne traduce carnis
ttransfundi in fobolem credatnr fons animarum
Wnguinis exemplörcui texta propaginc vena eft.
Non animas anunæpariunt: fed lege latenti
Fundit opus natura fuum,quo paruulaanhelent
Vafeula,vicalisque adfit fcintilla coàdfcis.
Quæ,quamuisinfu(a nouum pénétrée noua femper
Figmenturn,vêtus ilia tarnen de crimine auotum
Ducitur: illoto quoniam concreta veterno eft. “
Inde fçcunda redit generatio,& inde lauatur
NaturaÉ iliuaieSjiterumqUe renafeimur intus
Perfufi,vt veterem Iplendcns anima exüat Adam.
Quæ,quia,matériam peccati ex fomite carnis
Confociata trabit.necnon fimulipfaiodali
Eft incenthiuip peccaminis,implicat ambas
Vindexpoena feas:peccanteis mente (ub vnà ,
Peccandique crefnatiociâs ctuciatibus æquis.
His crucibus Chriftus nos libérât,inCorruptæ
Matrisj&innocui geftator corporis : vnus
Naturampoenæexpofitam,fednônvitiorum ■ ■
Naturam expofitam contadHbus induit lefiis :
Atque ideo poenæ nil debuit:intemeratus, ‘
Fraude carens,omni culparum adfpergine liber.
Quid peccqcOrumptoiapia cotpore in illo,
Quid Chriftiin membris peccati læua fatellcs
Poena agetet?quid mors homini fine crimine poffèt?
Nimirum caffisconatibiis,&fine neruis
Concideret fterilis peccati fomite nullo.
Morsaßtur culpa:culpàm qui ttoh habet,ipfo
Paftus defedtu mortem confümitinanem.
Sic mors in domiqiconiumta eft corpore Chrifti; ,
Sic perijt, folitum dum non habet arida paftum.
Sufpicequaproptet foluminculpabile Numen,
Virtutem Pacris,& Chrifti,& iam définenoftr^
Inuidiam conflate animæ,quod fit Deus,aut quod
Pôriio parua E)ei, Cum Chrifto abfcinderequidquam,
Et refecarepeopartero,velcarpere tantum
Numen non liceat,plénum fibifemper,&infe.
| Eft operæpretiunfnebülofi dogmatis vmbram
;Prodere,quam tenuesatomi compage minuta
' Inftituunt:fed caflà cadir,ventoque liquefcit
A flimilis,fluxu nec fè fiiften tat inani.
Aëreum Manichæus ait,fihecorpore vero _____
|>hantafio» I
Peruolitaftè Deum, mendax phantâfma,cauamque
Corporis effigiemj-nil contreôlabiîêhabentem.,
Acprimù.mfpeôta,andeceat quidquam firaulatum
AflignareDeo,euiusmèraglôtiafalfi «
Nil reçipit,membris hic fe fallacibus apranï
Fingeret elle hoîninem ventofa fubdolus arte? ^
Mencitus totieS,cùm diceret,iriueteratis
Do veniam morbis,fimul Scpeccataremittoî
Filïus efthominis,peftem qui péllere carnis, - ,
Et feelerum nexus laxare,& foluere poffit.
Surge valenSjfutge innocuüs.iam toile grabatuni,
Filius hoçfiomiliis iubeo.dignusnevidetur
Qui tfeftis fibi fit,feque,ac fua caf neanorit? >
Quid,cum difeipulos hominis quid Filips effet
PalfuruSjfido iam præfcius ore monebat?
Npnne fatebaturle cum Virtute paterna
Efle.hominemverum?quodfinon,credofefellit.
Si naturà Dei quæ fit,Manichæe, réquiris:
Omne quodeft,veriim éft.nam fi mendpfiis agit quid)
Nec De us eft:mendum diui nus non capit v fus.
QbijcitæternoDomino^quàdiubricusadnos: ‘
Venerit,afllmulans aliud, quàm verus habebat.
ObtnUtefce,furor:linguam,canisimprobe,mprde
Ipfe tüarhjlacero çonfiimens verba palato.
Latrantiobfiftit^Mattheus,rabicmquerefellit:
Qui notât om ne genus carnalis ftitpis, adufque
Cprporeum C hriftù ni,për fex feptena virorum
Nomina defcendens,& venam fanguinis alti
Ex atauislbngp texens per ftem'mata filo. '
Septimus hebdomadi venir fupçraddere fextæ,
H un c num erum Chvi ftus: placid u m qui cohficit annum
Cunctfremirtèntcm cPntraélibusiUâqueata
MulcimodiSjhominemque hominis de morte leuantem.
Imperfccftus enim limusmortalis erattunc:
Virfolus.petfc(ft'usadeft,atquémregetIefusi '
Cui hîhil ex feptem feptenis dc-fuit, ex quo
J*,efffcferet mortafe genus virtute perennir
Hic ille eft.ncbis qui feptima fabbata complet,. <
Vt caron oftra Deo tandem fociatâ quielcat, -
'Quam bisternâ malis vexabanr fabbata noxis.
Çuriramus hbrisgradibus-,Regumq-,fequamur ^ ;
îPrôgèniemtCllriftum inuenies de carneparentüra
■ ÈffluXiflè hpminumrqUifit defemineDauidj
Sri r p er e cerifita n ù m era n dusfà n gu i n isli æres. - -
Qui d.cumfa tiétiloquusreuoluto germine Lucas
Surfum Veriusigit feriemdcandênte riepotis
Corpore,perq; atauos curfum relegente vetuftos,
Sep te nos de ci es confcendit Chriftus in ortus»
Et dao?nam to,tidem doftores mifit in orbem :
Dèfcenfos nàfcéndo gradus redeundo retexic
A6tus ad vfque apicem tèrrerti corporis Adam, ÿ
Inde pareiïsDeitas rccipit fua,hoftraque miftim,
Fitque Dei fiimmi per Chriftum.fiifuS Adam*
Reliât,vt aeream^pingas ab origine gentemi
Aereos proceres,Leuin,ludam,Simeonémj.
Aè’rcum Dauid,magnorum.corpora Regum
Aëuéà.atquè ipfam f oecundæ vitginis aluum
Àëre fallaci.nebulifque &nube tumentem.
Vanefcatlanguisperflabilis:oflàliquefcant
Molliaineruorum péreat textura volancum.
Omne,qubd eft geftüm, Notus auferat irritus: auræ
Dilpergint tenües.fit fabula^ quod furtlus omnes,
Et quid agit Chriftus,!! me non fulcipitf aut quem
Libérât infir mum,fi dedignaturadiie
Carnis onUs,matluumque horret mo num en ta fuârum? -
Indignûmne putac luteum confcifcere corpus;
Qui nçn indignum qüondamfibi crediditipfum
Pertraâarelutum,cùm vas componerèt aruö
Nondum vifi:ereo: fedinertisglutinelimi,
Imprelïocpputres fub polliceducereÇMCusî
Tantus amor terræ,tanta eft dileiftio noftri ! ' . .
Dignat u r præpinguis h um i comprêndere mollem .
Diuinisglebam digitis,nec fordida cenfec
Hæréntis maflæ contagia.iuflèratvvt lux
Confierecrfaóta eft,vt'iullèrat:ômniaiuluir
Imperitante nouas rraxerunt édita formas.
Soluis homo emeruit Domini formabjle dcxttà
Os éapere,& fiabrp Deitatis figmine nalci.
Quorfiim igtturlimp tanta indulgentianoftro
Cpntigit, v t Domini mani bus traâatus,honora
Arte facer fieretjtadluiam nobilis ipfo?
Decrçrat quoniam Chriftüm Deusincorrupto
Admilceïè foIo:fartéiis quodfingere velle
Dignum habuitdigitis, & carum conderepignus.
Deftituitnatura quidem deftruâacoaâæ
Telluris formam,morriqué obhoxia ccfllt:
Sed natuça Dei nunquam foluenda,caducam
T ellurem noftro vitiatam primirus vfii
Elle fuam voluit,ne iam vitiabilis eflet;
Chriftus noftracaro eftjmihi foluitur,& mihifurgit.
Soluor motte mea, Chrifti virtutë relurgo, .
Cùm môrftur Chriftus,cum fiebilitertumulatur,
Me Video:è tumulo cùm iàm remeabilis adftat
Cerrio Deum.fi membrorum phantafma meorumcft,
EtphantafmaDeieft:mendax in vtraque,fieceflèeft
Sit Chriftus fpecie,fi Chriftus fallerc nouit.
Si non verus homo eft, quem mQrs hominem probat ipfa:
EJec verus Deus eft, operis quem gloria prodit i .
Éflè Deum.vel credc mbri,vel adeftèrefelle,
Et geminaverum Chriftüm rationenegato. .
Nam quid magnifiai m,fi non eft mortuus Iefus,
Et redit?illa Dei Virtus mémorabilis eft, yc
Occims redeat fiiperis,furgatque fepuItuS;
Quifqui*Peum Chriftüm vulc dicere:dicat ëundem
Elle hominem,ne maieAas lua fortia perdat.
Nofco meum in Chrifto corpus confij£gere:quid me
Delpetare iubes?véniam,quibus ille reùehit,
Calcacade morte,vijs.quod crcdimus,hoceft.
Ét totus veniaminec enim minor, aut,alius,quàm
Nunclum,reftituar.vukus,Vigor,&:coloridem,
Qui m odo viüit,ërit;Uec me vel de n te, vel vngue
Fraudatumteuomet patcfadli folia fepul cri.
Qui iubet,vtredeam,nbn reddet débile quidquam:
Nam fi debilitasrcdit,inftauratio nonëfti
Quq d cafus rapuit,quod m orbus, quod dolor haufit,
Quod truncauit edax fenium populan te veterno:
O m ne réuértenti reparata in membra redibit.
Debet enim mprs vidta fidem,ne fraude fepulcri .
Reddat çurtum aliquid:quamuis iam çurta yoraric
Corpora. débilitas tamen,& viôlentia morbi
Virtus mortis erit:reddet,quod parti culatim
Sorbuerat quocunque modo,ne mortùusomhis
N on redeat,fi quïd pleno, de corpore défit.
Pellite corde metum m eàmembra,& crédité volinèc
Cum ChriftoredituraDeoinam vosgerit ille,
Et fecum reiiocat.morbos ridetë minaces:. ‘
Inflidfcos éafus contémn^tetra fepulcra (
Delpuite.-cxfurgens qiio Chriftus prouocat, ite. ’
AVRELI I PRV.
D E N T I I CLEM
E N T I S IN A 'M A P T I -
' t E- N E I A N
P R Æ î A T i à .
R a t r e s ephebi,foflbr&pâftor, duo,
Quos feminàrum prima primqs procreaq
Siftunt ad aràrh de laborum frubîibus,
Deo làcranda m uncrum prim ordia:
Hic terrulentis,ille viuis fùngitur.
Certànte votodilcrepahtes immolant: .
Fe t um bide n tis alter,aft al ter ferobis.
Deus miiiûris çomprobauic hoftiam,
Reiecir illam,quam paraui t grandi or.
V ox ecce fummo milia perful tat t hrono.
Cain quiefee.-nanque fireétç offeras, ,
Oblata nec tu legereâa diuidas,,
Peruerfa nigram vota culpam traxerint.
Armât deinde parricidalem manum
frater,
RU