9* &. P. N. Macarij Sentons, i^iEgyptij,
AS.
'eut. j.
ibbatuoe
.nima:.
D E S A B B A T O A N T I <QV O
ér Nouo.
Audlor in hachomilia.&alijslocis videturinducereapathiam illam»
quandoanima vi gratia: Dei ad cam peruenit ixnpaflibilitatem >vt nullo
vnqiiam afficiatur fenfij fomitis, feu paffioncaliqua appetitus,quafiin
ipfa nullus vnquam exurget motus, nullus confli&us carnis> & fpiritus,
prorfus fopitQ /vel extinélo peccati fomitc. Quern errorem in Eua-
gripPolitico , Ruffino, Iouiniano. & alijs Origcniftisl,& Pelagianis fx-
piflimè damnat S. Hieronymus, Vi Je qut notamus *n hocftculo
tn Eu.tgrio. Verum fi homilia:ffta5genuina:fiintMacarij, neeabHa:-
rcticis Origeniftis, vclPelagianis deprauatx:dicémus planè S. Macati-
urn non ftabilire apathiam fimpliciter; fed quantum proratione buius
vita: noftrx, & flatus viatorum fieri poteft: nempe eilï quofdam yiros,
quiexercitio pratftaBti virtutdm continentcrcamem domant,ac validé
frenant, exurgeiHefq* rebelles appetitus motus compefeunt, vt nun-
quam (prasuia Dei gratia _) adconfcnlum letalis crimims pertrahantur,
cam quandoq; tranqtiillitatem adepti.vt pauciffimi in ipfis inordinati
impulfus excitentur. Et hoccflc my fticum antmz Sa.bbatum,cjuod yir-
tutc Chriftiin hac vita,& fub lrgeEuangelicainchoatur,in beäta vero
Gloria plenècomplcbitur. Nam fimpliciter in aliquo Sando fopiri.vcl
largiri,vcl extingui peccati fomitemjvtnunquamjnccvenialiter peccent,
efle fingularc Dei priuilcgium,nec ylli nifi B. Deiparz conccfl'ura: fum-
mo confcnfil docentTheologi, & contrarium afièrcie, nifi forfin de S.
Prjecuribre, temcmium, & erroneum cenfcnt(Vide S. T hornar», i.a.q.
109.art.$.eit4ftjs interpret es. Regrcditor ad ea qua: notauimus initio ha-
rum homibarum.
H O M I L I A X X X V .
ÎN vmbra legis per Mofem dat*,iuftit Deus vnumquem-
que Sabbaco quiefeere, ac nihil agere:hoc autem pr* fe
ferebat figuram & vmbram veri Sabbatiquodanim*do-
natur a Domino. Nam anima qu*hberari meruit abob-
fcoenis & ferdidis cogitationibus, verum Sabbatum célébrât,
& veram quietem requiefrit, ocium agens & liberata
à çündis operibustenebrofis. Siquidem illicV etfi corpore
quiefcebantvt Sabbatum typicum celebrarçnt, anim* ramen
étant nequitiis ac vitiis illigatæ. Hoc autem verum
Sabbatum e ft, vera requies anim*qu* vacua eft & expur-
gîta a cogitationibus Satan* conquiefcit in perpetua-quie-
te & Leticia Domini. Quemadmodum itaque cum édixit,
vt vel ipià animalia ratione carentia quiefeerent Sabbato;
ne bos fub iugum neceffarium traheretur, neve afinus gra-
uarecur oneribus (fiquidem etiam ipfa animalia quiefeebät
àduris operibus) itaDommus cum veniflèt, & verum *ter-
numque contuliflet Sabbatü; recteàuit animam grauatäm
& onuftam oneribus iniquitatis & immundarum cogita-
tionum; quæiniquaneceflàrio admittebät opera,velùri fub
acetborum dominorum feruitucem redada:&leuauit earn
oneribus *grè tolerabilibu s, vanis & fordidis cogitationibus,
fiiblatograuiiugoiniuftorum operum, ac refeci t earn,
impuris cogitationibus laborantem, ;Vocat enim Domi-
! nus hominem, ad recreationem , dum ait, ventte omnes
qui laboratis & oneratießis, & ego reficiam vos. Qu*cum-
queitàque animæ'credunt, & accedunt, récréât eas ab
his moleftisgrauibus&immuqdis cogitationibus: qu* o-
mni iniquitate vacu* celebrant Sabbatum verum, delici-
arum plenum & fanctum, peragunt feftum ipirituslætiti*
ôc exultationis inenanabilis &ex puro corde feruiunt mun-
dum & Deo gratum feruitium. Iftud eft verum ac Can-
dum (àbbatum, Quarc nos quoque inuocemus Deum,
vt ingrediamur in illam requiem , vt defiftamus à fee-'
dis , peruerfis & vanis cogitationibus: quo fie peflimus
ex mundo corde feruire Deo , feftumquc Spiritus
fandi celebrare. Beatus ergo , qui ingreflus
eft in illam requiem . Gloria Patri,
cuilievifumeft,& filio,acSpiritui
Ian do,in fe cula:
Amen.
D IV E R S A E S T R E S VRG È ï f -
tturn gloria.
H O M I L I A X X X V I .
A Nimarum mortuarum refurredio fit ex prælènti
a ! tempore, refurredio vero corporum, in ilia die. At-
qui ucutincoeloquæ funtftellæ.nonfunt omnesæquales,
fed vna differt ab altera, /plendore àc maieftate: lie in rebus'
Ipiritualibus, pro mqdo fidei funt promotiones in iplo Ipi-
ritu, vnufque alterofocupletror eft.Scriptura etiam dit: qui
loquitur lingua, Spiritu Deo loquitur: hic qui cum Deo,
loquitur, Ipiritalis eft: Qui veroProphetat,EcdeCiam ædificat:
ifte abundantiam adeptus eft gratis ; Ille enim feipfum
duntaxat*dificat, hie autem feiplum & Proximum. Hoc
porro fe habetjVtgranumftumenti terr* mandatumîldém
ex vnocorde,plura diuerfeq; grana producit. Item éx ipfis
lpicis,ali*ampIiores,ali* tehtiiores, vniuerfie tamen in v-
nam congregantur aream & horreum:ac licet diferepenr.ex
ipfis corificitur vnus panis. Aut ficutinciuitatefiinthbmi-
nümmultitudines:nonnulliiuht pueri pufilli, alij autem
viri vel adolefcentes, cundi verb bibunt aquam ex eodern
fonte,vnô’panevelcuntur,vniimlpirantesaêrem.Autvél-
üt inter lùcernas,hçchabetduplumïnària,ilia verofeptem,
& alicubi roaior eft copia lucis, & âlitèr illuminât : ira qui
fiint in igné & luminè,in tenebris eflè nequeunt, plurimum
tamen in ter Ce difcrepant.Non aliter,quam fi pater quidam
duos habeat filics:vnum puellum.alterum adoiefeentem:
hune q.iidem in vibes & regionesmitfit,püfiilùmautero
fcmpertuetur,quiriihilpoteltagerc.Glôfia Deo:Amen.
Homiliam 37. cuius Argumentant eft, de Puraiifo &LegeJpiri-
tali, hoc locopratermtjimus quod integra babeatur inter Mam be-
remita Qpufiula.
EX ACT O OP VS E S T IVDICIO IN DIS-
cernent dis verts Clmjlianis, &quinam
fintilli.
H O M I L I A X X X V I I I .
EXiftimantur multieflè Chriftiani,quod appareant iu-
fti: fed artificum eft peritorum, iudicare num taies ve-
rèfignum&iraaginemRegishabeant, an quoquo modo
adulreratafintaitificum opéra, ah admirentur artifices &
redarguant. Quod ûdefiierinteiusartispériti,dolpfi fa-
bricatores argui non poterünt : nam ipfi quoque folitariè
viuentium feu Chriftiàhotum habitumgerunt. Siquidem
Pfeûdoapoftoli pro Chrifto patiébantur , & regnum coe-
lorum annunciabant.'propreteainquit Apoftolus: In labo-
rthusplurunis, in caneribus abundanttiu, inplagü fupramodum:
volens oftendere, fegraùiorâ pàfium elfe, quam ipfi. Au-
rum facile repeiit ur, margaritæ verb & lapides preeiofi, qui
faciant ad diadémaregium ratius inueniuntur, frequenter
enim ex eis non reperias qui conférant ï eodem etiam modo,
Chriftianiin conftruenda coronaChrifti,vtanimæillæ
fàndorûmeuadantfpciæ. Gloria fit eiqui vfque adeo di-
lexit ipfam animam , &proillapafTus eft, illartiq; fufeita-
uitàmortuis. Quemadmodum vultui Mofis iniieiebâtur
velamen,ne populus intendete poflèt in faciem eius, ita
nunc Cordi tuo fuperpofi t ura eft velamen, ne poftîs in t ueri
gloriamDcitcum autemilludablatumfuerit,turn apparet
ac manifeftat feipfum Chriftianis,&iis qui dilrgunt ilium &
exquitüt in virritate, vt inqmtmaritfejlaboetmeipfum,&mau-
fionem apudeumfaciam. Omni igitur Audio accedamus ad
minime mendacemChriftum,vtconfequamurpromiffio-
nem & nouum teftamentum quod per crucem 6c moicem
renouauit Dominus, effradis Inferni peccatique foribus:
&eduxit animas fidèles quibus donauir interius Parade-
tum, & reduxit eas in regnum fuum. Regnemus ergo cum
illo in Hiérufaltmciuitate ipfius,in Ecclefia coelefti,in cho-
rof andorû angelorum. Fratresautem qui ex longo téport
i.Cor. 14.4
F
G
;Pftudoa-
fpoftölipa-
jtieb'ahtur
pro Chrifto.
.
' a.Çor.iu.
H
Exod. 34-
a.Cor. 3.
toan.i\.
HomÜia quadragefima.
excrcitati finit & probati , poflunt opem ferre rudibus &
compatit quidam enim feipfos feçuros exiftimarunt, 6c Dei
gratia permoti,adeo fan dificaca membra fuarepererunt, vt
cupidttatemiriChcifttanumcaderenuUo modo putarent,
fed eùm caftam 6c puram obtinere mentem, in reliquo in-
teriorem hominem à diuinis ÔC coeleftibuspendere,itavt
arbicrarentur, talem perfectam menfuram iam attigtftè 6c
adportumtranquillumappulillç. Portoihfiirrexeruht flu-
dusin eum, vt denuoinucntusiîtin medio pelago illucq-,
dclatus,vbimarc,coelum& mors inftabant, adeo pecca-
tum ingieifum prpduxerat omnem malam cupiditatem.
Rurfiim vero talcs aliquadignati gratia, 6c (vt ita dicam)
è profundo maris, quiDufdam guttulis irrorati ,hocipfùm
fingulishoris repenunt : tantamque quotidie & tam ad-
mirandam operationem fieri, vt qui eam experitur, obin-
opinatam,pcregrinam,&diuinam effedionem obftupe-
feat 6c admiretur qua ràtione deceptus fit. Gæterum gratia
( per omnia )diuinacoeleftifque ipfiira illuminât, dedu-
cit, placatumredditj&lificat, vtreges, potentes, fà-
pientes, & qui pollent dignitatibus, fi conferantur cumillo,
minimi vilefqUe putentur. Aliquanto verb poft tempore
vcl hora, res immutantur, vt is feipfum re vera graui-
orem peccatorem omnibus hominibus arbitretur : alia rur-
fùshora feipfum videat veluti regem maximum &ingen-
tem,autpotentem Regisamicum,cdiuerfe>, alia hora feipfum
infirm um & pauperem fpedet. Pr*terea labitur in
perplexitatem animus, quamobrem fie, & r urfum fie, quia
Satanas cum oderit quod bonum eft, mala fuggerit his qui
virtutem fedantur,& conatur eos auertere: hoc enim illius.
eft opus. T u vero illi ne fubiieitor, fed ver fare circa iuftiti-
amquæ in interior! homme perficitur, in quoaltare Chrifti
confiftitcumimpollutoSanduario,vt teftimonium con-
feienti* tu* glorietur in cruce Chrifti qui emundauit con-
feiéciam tuam ab operib.mortuis,vt fpiritu tuo feruiasDeo,
vt notis quid adoras,ex fencentia eius qui d ixi t,Nos adoranm
quodfcimus. Confide dirigent; ce Deo: cum Deo conforti-
um habeat anima tua,vt fponfà confuetudinem habet cum
fponfb. Myjlerium enim hoc magnum eft ( ait) ego vero d;co,
inter Chriftum& animam immaculatam: Cui gloria in fe- ;
cula, Amen-
A D <QV I D S C R I P T VR A DI VU
na nobis donataefl à
Deoî
H O M I L I A X X X IX »
S VemadmodumRexquiferibitliteras ad eos quibuS
codicillos & peculiaria munera largiri defiderar, edi-
citomnibus: nempe, Sacagite quam primùm ad mêvénire,
vtaccipiatis à me regia dona, qui nifi venerinc & accepc-
rint, nihilo meliorisconditioniseruntquodhas lcgcrinte-
piftolas, iramb potius capitali lupplicio tenebuntur.quod
venire neglexerint, & à manu regia honorarium confequi.
Hune in modum,RexDeus mi fit hominibusScripturasdi-
uinas,velutepiftolas,quibus fignificauit, vt inuocantes
Deum 6c credentes poftulent & accipiant donum coelefte,
exhypoftafi diuinitatis eius. Scriptum eft enim, qUofiamus
diuinaconfortesnatura. Quod fi nQn veneric homo,non po-
pofeerit, necaCceperit, nihiliuuabitquod legerit Scriptu-
ras : quinimmo pleâenduseft morte, quod à Rege coelefti
donum vit* caperenolùerit, fine quo vitam immortalem
confequi nemo poteft,qu* eft Chriftus, cui gloria in fecu-
la'.Amen.
VI RT VT VM INTE R SE COL LU
gatio,itidem viùorum.
H O M I L I A XL.
DE exterioriexcrcitatione quodnam infticutum Ci t potius
& primum, hoc feitote ( dileéti) virtutesomnes
inter fe colligatas eflè* canquam enim catena quæda fpirita-
lis, vna dependet ab altera: precatio à dilebtione, diledio à
gaiidio, gaudiû à mlfùetudine, mäfuetudo ab humiiitate,
humilitasab obfequio, obfequiüà fpc* fpes à fide,fides ab
auditu, aüditusd fimpliritace: haud fecus quam in aduerfà-
ria parte, vida dependent ynum abaltero, odium ab ira,ità
à fupetbja, fuperbia à vana gloria * vana gloria ab infideli*
täte, infidelitasa duritia cordis, duritia cordis à negligentia*
negligentia ab ignauia , ignauia ab acedia » acedia ab
impatientia, impatientiaà voluptate* & reliqua vitiorum
membra inuicem depéndentia» Ica etiam circa bonam
pattem, virtutes à femutuomanent & dependent : Caput
autem totins boni inftitutiac vertex honeflarum adio^
num, eft perfeuerare in oratione, cuius beneficiö reliqüas
cria virtutes,poftulätes àDeo,quotidie ob tinere poflumus.
Nam inde nafeitur his qui digni habentur,eommunicatip
diuin*fandimoni*fpiritalifq} energi*, & connexio affe-
dionisanimi per,dilcdioncm arcanam cum Domino.Qui
enim fe compellit quotidie ad peffeuerandum in Oratione,
a fpiritalidiledtoneaccenditur in amorèm diuinum 6t
defiderium ardens erga Dcum,& gratiam perfedionisSpi-.
ritus fândificantisfufcipit»
Interrogatto. Cum quidam vendant facultates fuas, fer-
uos manumittant, & obfèruerit mandata, non tamen qu*-
ranc accipereSpiritum in hoemundo, an qui ficviuunt,nö
abeunt in regnum coelorum?
Rejponfio. Difputatio h*c fubtiliseft:quia nonnullif vni-
cum regnum, & vnicam Gehennam eflè aiunt: nos autem,
multos gradus & differentias atque menfuras eflè dicimus,
turn in iplo Regno turn in ipfe Gehenna. Itaque quo pado
anima,cum fit vnicainomnibusmembris, furfumin cerc-
brovimfuam exerit,ac deorfu m agitat pedesfita etiam diui-
nitas continet omnes creaturas, tam cceleftes quam qu*
fubiacenc abyflo: 6c vbiqilèplenè eft in Creaturis* quam-
uis aliéna fit ab eis, vtpote aimenfionis & comprehenfio-
nis expers. Confiderat igitur homines ipfa diuinitas, 6c
cum rarionegubernatomnia. Ecquianonnulliprecantur,
ignorantes quid qu*rant, quidam ieiunant, alij perdurant
in minifterio, Deus qui iuftus eft iudex, vhicuique pro modo
fidci reddic mercedem. Qu*enimfàciunt, me tu Dei
agunt, at non omnes iftifiint filij, reges* aut hsredes. Porté
in feculo alij fiinthoraicid*, alij ftupro dediril alij rapto-
res, contra nonnulli fua pauperibus erogant : hos & illos
penfac Dominus, ac bene agentibus quietem 6c pr*mium
largicur. Siquidem funt fuperfluentes menfer*, funt & exigu*.
AcinipfoLumine& gloria funtdiferimina.Itemin
ipfa Gehenna & fupplicio inueniuntur venefici, alij lacton
e s ^ alij quileuius deliquerunt.Qui veto vnicü inquiunt
eflè Regnum, 6c ynicam Gehennam,nee yllos eflè gradus*
male dicunt.Quot enim modo fèculares fpedaculis h*réc,
& alijsrebusinhoneftis ? quotitem nunc funt * quide-
precantur ac metuutit Deum ? hos igitur & illos attendit
D eus? 6c ranquam iuftus iudex præparat his quïe-
tem , illis vero fiipplicium. Porro ficut homines qui
apcantequoscurribus,agitant habenas,& in fe mutuoim-
pellunt ( nam quifque contendit, quo pado proftetnac
& fiiperet aduerfàrium J ita fe habet in corde certantium,
fpedaculum improborum Spirituum cum anima ludanti-
Um, Deo & Angelis cerramen fpedantibus. Itaquefingu-
lasinhotasinterius tumabanimatum à virio procreantur
mult*recentes cogirationes :etenim anima reconditisab-
undat cogitationibus, quasad horam ipfàm producit & gi-
gnit. Itidemipfum vitium permultas habet cogitationes
6c ftudia , quin ad horam nouas molirur cogirationes ad-
uerfus animam , quia mens eft auriga qu* aptat currum
anim*, tenens cogitationum habenas 1 &currit illue contra
currum Satan*,vbi etiam ipfè currum iunxit aduerfus a-
nimam.
Interrogatto, Si quies eft ariim a, quo pado dicüht aliqui
non pofte nos orare, nee permanent in otatione?
Rejponfio. Requies ipfa fiaftluat, affedum mifericordi*
aliaque obfequia fuppeditat 2 ver bi gratia, vifitandi fratres*
inferuiendi verbo. Ipfa quoque natura defiderat progre-
di, & fratres inuifcre, neenon loqui verbum. Siquidem nihil
eft, quodin ignem ptoiedum, haturam fuam ferueri
fed ipfiim in ignem verti neceflc eft» Veluti ft lapillos
mittas in ignem,modicum viu* calcis oritur. Sin mittas in
Ê
Vftiorüm
carena»
’• öraHöhis
bcncficio
: poflumus
: obtinerc
virtutes o-
; nines.
I Ora^tionis
! pciTeuec •
! ria, Dei
charitas
' augetur.
■ t Vriicuni
accipe pró
vnirormt
&pahi
6
Öeatitudi-
nis & Gehenna;
plu
res fiant
gradus.
H
Nouz in
Ifingulas
horas * in
Anima na
fcuntur c<?
gitationcsi
mare