i& 'fip f
*dctmu'e-
’ ali qui
coatis.
*fpuérit
Ioppea
fandam.
tis' cxcifa.
C a .xxi
# feriaban
C.XXII
lOI/f. ~ _____ - -
lerabilishommumgemitus, cumfrangerentur. Qui v i
'vacillantibhs alueis «débatte mareirrumpcre,al,j le pttecipiiabantnatandiperitia:
alij dunt in appropmquantes
exdimitfcaplias.iuinarelapfi.concurfualueorumpEoterebantur.
Pleriquc cumipfisinprofundo fidebajtt ntyoparombns,
quoseiiatandi'fiducia*deftiruerat,i,amoïe Earned
cruaatu.quibus ars dccraE.vellpcsvlla temamentorummorsérâitsfigebat.
Cçterànînatareadorlos,conuulfanaaiunifragiiiêtacrebrisquariebantiâibusdateiibulqueill'ifâ
mifcios ai*’ tedcroulftabaiiE ,autkopul,s mipulfosimeripfaample<
ftendilittorisv&ta,morslequebaturtqualecnnq,
tamen liabentcs folatiunnn rems pcuj 1-
fe.'Mifmndaitaque facies crat,.cùmexcuiroinfoelicium
oerebrovcautesafpergerentur.fangumcmaderentlittora.
‘Cerneres infc dunt çruoribns mare ,repleta onjniacadaneribus.
EE fi quifoEEè euafaanE.appropmqaanccs liE'Eori
inEerficiebantuiExftiiiiantibusRont.quöditonex io co iu ,
-afperit&te,vfuér, ventotum inillis locis delaulEccprocclla,
feddiuinaindignacione.prçcerfoiiEumconlpiranEibus
ve,iris maremuolueretur,neludÿeuaderent:Acideo menie,
icibus eis parcere,qaibusDeusnonpeperc,flet.Fuere
quiteferro iitterficereitt.tplerabilius rat, ierro, qua iiaufragio
perirc:*Alij qui crois procrudere volentes.nauigia
perforauerinr-. nónulli.qui lapfos in mare.fi forte orarct,
y r à nauieantibuseleuarcnrur ; remisrepellcrenc,aut tc-
lo fèrirent.Qupd ideo nó pr«term,i,, quo clarear ab ïpüs
fibiludatojum populis, quant ab bótte p e n c il um mams
fuiflè.quifeipfos inrerimebannquabexiguaeilencadeOT
■ rutnexirium, iofeftalimui&mnia.cqlunr.holtt.rnare, runes.
QuamoririquemilHaquingcniaque detunüorum
numerrEacorpora,qnæ*.delpueraEmaÊe,fmebellocapra I! vrbsiSeexcifaàfundaiEieims.SicinbreaiEeiqpocefccun-
I dbloppeii Romanamanus dirùit. Qjjpd lure Veipaliai
nusprçdpicndump'Utauit,ne iterum illicpiraacacondcrentur
haVitacula. ¥nde & cquitatum eo ioei ,-fihnçcum
.peditibus paucioribus licet proficifçens, rcliquit vtpedireSin
locomanerent'nequidaudcret prcedonummanus
I alfuetalatro.cinijs -. équités autem*percuriarant hnitima
! re.gionisjvicofque & oppida,quo pcnitus omnia (ne-con - |J fpirarent in aliquoà autus^ diruerentur.
' p v M haecin Ioppe geruntur, quamuis procul Hierp-
folymitani degerem | nee fic quidem à coniortio ciadis
+ fferiabàntur.Audkis enim,quçgeftaà Romanis fuerant
i n Iuda:a;& maxime, quia Io fep hum i n terfeétum compe-
reranr,primo,quia deiocis ad eos index nullus aduenerat,
non ctedebant-. deindeDucemtantum nó temerè mmanushpftium
incidiffe arbitrabantur. Etreuera nullus nu-
ciustantæ'* claris fupërfuerat,*& hoc ipfum fup^emiex-
cidij fama,qufa nullus index fupererat, aftruebat perijfle
omnia,nihilque reledifte,vel ad indicium return geftarü.
-f- Manebat opinio quouis maiorrelata, quod iptaincer-
tos dum t tenent filent-ia ,-credebantur omnia qu£ rime-
ban ta. i':ïantumque aberat, quo vertus aliquid nuntiare-
tur,vt etiam quæ geftanó fuerant,adijcerentur. Namlo-
j fedhum quoque interfeóbum fama't' afleuerahat, idque
‘ dolorimaximofuitvniuetfis. Sedvbieum apudRoma-
nos déféré compertum jt-auto odio perfequebatur,vt cuius
Regém & Romanós interuenirent. Penique Tyberias •
proxima Csefàrsae remedium non abnuit,fanitatein inue-*'
nic.Nam & ipfagraui morbo diifidentis inter fe plebis ex-
æftuabat.Vnde Veïpalianustresordincs validiores acci-
ri,&Scy thopölim pctere,dire£to in negotium fijio decer-
nit.Ea erat decem vrbium maxima,vicina T yberiadis.In-
de appropinquate mûris Valerianum cum quinquaginta
equitibus iubet,qui pacifi ca fuaderet,6c ad fidem focieta*
tis claufos vocarctjvt congregati exercitus terror,auerfos
percelieret,nuncius pacis volentes inuitaret. Valerianus
propè muros equo delilijt: eade fecere etjam ij, qui fimul
propiusacceflerant.Quos pjonumero (pernejidos arbi-
tratijlefus pried'atorxie manus Princeps rcùm fuis, qui pa--
riterinceflère auii,repentina eruptione deturbant loco,
cædentefque iiniul quos deduxerant equos inuolauere: y ajcrjan»
dementésquinonaduerterenc | confultius Valerianum çéditin-
celïiilèinfoientiæ, quàm Ipoliade his,quipacemoiFere- folenti*
•bantjvfurpauilTe. Deniqj-lênioresoffenlilàcinorisacer-
bitate, vrbémrelinqüentès, ad Vefpalianumprccatum ! F
venerc,ne paucoruin mfolentia vniuerfe^plebi afleribe1*-
retuc.Veipalianusilieb ad vrbemT raianum dire>xit,vtex-‘-
ploraret,ü populusinüdiatorum temeriratem aduerlare-
tiu. At ïl-le'con uenaen tia popuh ft'udia,fenrorüm piecïbus'
annuntians,fidem iegationiaccumulauit.Ita petentibus
venia data : maxime quiafolicitum Regem pro totius vr-
bis ftatu Vefpàfianus intuebàtur. Cuius fide interpolita^
•nihil talc auluros pp (lea,delicti gratiam volenseeHit. -,
-Inde Tar i clic as^io 1 ici to arqué inftru^to agrainé petit,
có quodplurimum adiplam vrbempropcer münitionem
loci conHuxerat multiradinis: & quia muro earn vallaue-
rat Iofephus,nifi qua pedeftribusinuiaGenerafi lacus flu-
£fcibus alluebatur,ideo nauigijs-congregatis, anceps ‘bel-
iumfremebat. Si terrenum înclinaréc aduerfum & prae-
lium.ad naues conlugerentjfi nauali certamine cederent,
vrbêrh reùilerent, muriiqj le le ambientibus defenlarent.
Confimiliavtrobiquc prælidia , vélin vrb.e Tyberiade^
vel Taiicîie-is-Sed "1 ancbeis^ permcioraihgfema:tmuiis
validio'r Tyberiadis. ,Sed & Taricheorum furor prom-
ptior,vt k neceife eife^mifeerent ômriia,Rai»lia terrenis
i certamina,terrenaclaflicis.Deniq; circumuallati aduerfa
-acie,cüm maioraauderent viribu^, necadüèrfus difpoii-
tioms Romanæ moderamina,vcteràni quoque exercitus
virtutem quicqiiam tenieritas prompueret, priüfquam a-
liquid exitij fubireht,verfiinfugam , ad naues conuola-
ueie. Qui b use© nier tis, tan quam de ri fat a acie præliaba--
•tur , ac n in terris manu res,gereretür.' In campo etiàm
multitudo innumerabiïis hoiiemjiræftolabatur.Eo cor
gnitofilium cumdeleólisequitibus Ve^afianus direxit-.
Qùjvbifeingentibustireumfufum copijs v id it, ad pa-
trem quidemreculit maibrem 'elle hoftium multitudi-
nem,quàm opinio comprehenderat : fedçôuocatis quos
fecum deduxeratjbellandiincenciuum huiufmodit allô -
quio infudic. !
primo rftortem dolebant 1 -eiufiicm vitam vel ignauiae
vetarodkionisindicem deteftarétur. Hiric maior in-Ro-
manos commotio.vt fe delofepho vlcifcerentur. -Et quo
magisebrutn res inclinaba!tiir,ëb amplius in bcjlumaccé-
debantur.Vbi finis-eflè debuerat, inde exordium malorü
capelïcbatur. Nam fapientibusjàduerri exitus rerum, ad
cauendummagis documento funt ,ne rurfuseadem décidant,
qureiamlnalè cdï’erunt. -Imprudentibusautemin-
centittum mifenarum. DebüeratergO'Hierofolymitanis
caufafobrietatis eflè fófciorum periculü : fed quia nolue-
rtnit intclligere,vT bene agercnt,in-exitiumv ertit.
V es-pas i a n v s tarnen ,vt-& ipla mora in meliuscon -
fuleretfibi, & | labore exercitus paulifper requiefeeret,
roganti ceffit Agtippæ, vtin vrbe regnieiusCæfareaPhi-
lippi viginti ferèinterponeretdies,ümul vtægra partium
eiusàcommotionisêcdifcordiæ furore refipilcerent, qui
fe intéruentuRegisfuicipipoffe,-fi conuerterentur,agnö-
fceredeberent, cum tam fédula officiorum fcedera inter
V i r i , inquit,Rom.memini(Te enim Veflrî vos nomi-
C.xxiii
^peritior»
^■ rnurus. I
^àlloquiui
V 1R. I,inqmt,lvoiH.incmminc emm C .x xmJ '
nis & generis praeliaturosdecet,quorum manus nemo ef-
fqgicjquimorbeRomanpeft.Vnde enim hoc nomen v- ^ ajl0°tjs
mucrfis tcr’ris nifi vincendo dedift-is?Meminifle etiamlo- pr
ci oportetjin quopunclitis,& adüerfumquos Rom.bel- lrum* J
lum geratis. In extrerfia-epimparte orbis teirarum cófi^i- H
mus. Tantaergo terrarumfpatiatranfeuntès, nihilalie-
num vidifiis. • Qüidéiiimvobis alieqüm,quorum in pof-
felfioneorbisterrarum eft ? Quicquidvbiqueeftiusve-
ftruin eft • quicquidincolatus vninerforum tenet,poflef-
fio veftra eft.-t- Currebat ïsbenè, qui ftatuit yeftros orbe | cürrcba
.totpcuirentes triumphos, quosnon Hafdmbal Pcenus, tisbenc
nonPyrrhus/Eacides,nonBieiirius Capitolinisvcfttbu- g a1
lis in cu mb e n s^no n- Per far um eater u rc, iu» n yEgy p ti« pha-
langes ftatuerepptuerunt .■ •iïos ftatuittebellis ^ludxain- .
eruditam.praeferensbellldi temeritatc, rix<j qudm pugn? !
aptiór. Neq-, enirti eft.qupd vereor,fed plenum verecun- j
direarbitror, quod vqs vincendo defatigamini. Illi au*
tem quoties vincuntur,audaciam fumpfere : '&T laffatl ^ laflad-
vos rebus lecudis, cum illi adueffis dutioresfmt. Atrolli-
teigitur animosRomani viri,& aduerfüs cateruashoftiu,
freti.patria virtute,exutgite.jNequc vos numerus m oueaj-
Ijrfilitat«
jexerdf
jtioncs.
\ prlcliu.
IH t ,.
bisDucis
/mus
oirnac
rm >a- uerfai'iös
I Manliu
nleb'siludææ, chm illostot vc’ftire virtutisinfignia non quad filium , vel in folo mihi liccat imitari periculoi
dci’ei leant, qüoe lorigè numero validiora funt. Neque quern lecuri pater iuflirferiri,quod contra imperium pa-
cnim vilainHebræis vel rei militaris fcientia, vel præ- tris exercitum in hoftem produxerac. Stabat hoftibus
iiandi peritia,vel moderandi gratia, nullus difeiplinæ v- j cæfis adolefcens,ami6l:is adoreis triumphalibus, fub car-
fus,nulla tokrandi patientia : Solùmïn * prælium de- j nificè mortis fecurus, quoniam beatiflimum putabatin
ferunt mot’ds contémptum, fed nemo vnquam,morren- victoria mori. Quid enim illuftrius,quàm vitam trium-
dovicit hoftem, (cd perimendo. Ill.i nefeiunt arma nil! | pho claudere, necad incerta rerum (cruari poft certain
in bell o, nos in pace àrmis excrcemur: vtinbello cafus fvidoriamJOcxpetendumprudentibus crimen viiftoriac.
belli dubios non fentiamUs. Infue.tis enim euentus du- I Vtinam Sc nobis hoc obijeiatur, quod vicerimus. Gerte
bij’, veceraiijs folcrtnis criumphus. Quid enim aliud J illo exemplo folus ego periclitabor, vos triumphabi-
agi'mus quoddic , nifi vt nobis vana nunquam prælia I tis. Et ramen non prohibuit nos pater pugnare, fed
fint ? Viuifquifqué domi quafi in prælio exercetur, vt ! iuffit,quosad pugncundirexir. Vnde niagis indignatu-
in prælio meditàtitkquædam certaminis fit. Denique rum ai,bitror:,cefliire nosIudæis,cùmpoflêmusvinGere,
non errauerk quifquam alferens,quodmeditationes no- j quàm pugnaiiifle.
S b j 1 fine fanguinefint, bèllanoftramciliraErones I H æ c | [ | | | imlls m in hoftem i t , & da.
finr. PtogrediEEEUEin bcllura mumr| vadiguc rcg.Eur more m f£ J uti carreri : roro campo exrendebangaleac5put,
loricape6tus,totumquec ypeo corpus . v i , t Q etjam plurcs æftimabantur. Traianus quoque
fetiar hoftis RoriEarEum rnilitem, «p en re eeoii poEeft,, rre& ntj! /qairibus miffrES i Vcfpfian o, iam pro-
quem fertofeprum circumfpicif. Alijs Eabaaniia onerr J ic„ tcX it0 (-Upemenit. Ncc diuriusrcfiftereporucflinr,
nobisinrcgumenEo, quiavfuleaanEur. u^r iee rLinc j L,dçI;CLim yiioiura conris.&frciniuicqiiorLim per.
■ nenne« igirur ac nudes præliüm nobis eft. An veto turbatc„ tul..ConuerfiiEaqudindiueffa alij.pleriqucvr-
meruimus,ne numéro circumueniamuri Primum liber bem-„ctebrant: Emicat Titus, & alios à tergofugientes
inprælijs equitatus eftjcedendoatquem equen o e 0 pprimit>aiipScædit.palantesvniuerfos\præuerfo itine-
lum proludit. Et quamuis inaximasacies cucumcur at, ^ mdL-is repelfit, & obuius recurrentibus fugam inter-
&quibuslibitum merit.fpatijs exccait. Deinde in ip o , cjU(jit,R lufusdamenduinalijfteniUntur,elapli alij qui-
pedeftri certamine, non tam numerus plurium con - bysvtbsrefugioerat . fed * illis quoque acrius pradium.
cit pugnam^quam virtus paucorum. Multitudo ai ci- ^ am q'ai de locis fimtnnis afïluxeiant,à principiopacem
plinæ infolens,iplàfibi eft impedimento : in pro pens præferei:)ant 5fcd populus fupemeniens inuidtis bellan-
advidtodam,inaduerfisadfugam. Virtus vero paticns jg ^ucjja excorferat;. Indeintra vrbem dilfenfio,& tu-
&fecundis v.alefcit,necvfquead finemlabitur m aduer- mujCHS&raUis,qu0 ftrepicuexcitus,Te conuertic àd mili-
fis. Accedit g jg § q u b d alTuetudo vidtoriarum,mcen- g Titus-.Hoc,inquit,eft tempus fanftiffimi commilito-
riuum nobisfit præliandi. Namethilh pro pa,tna , pro nes-qLÏOC{ * expetebam. Inrfer fe hoftes incra vrbem tu-
liberis dimicant, non ideo prompteres eos eile quam multi m£erua^ f orisC£eduntui-,intus digladiantar. Fe-
nos oportet. Neque emm minus eft.imo haudlcio, an ! ftinemusitaque,dum àdhucdiflïdent, ne fdrtè periculi
etiam amp! ms,* nobis, quàm pro noftns decernere. 1 ro j raeruin gra:1;iara redeant.^Itaquc afeendit equum,quo
nobispræliamur,&;cùmpræliamurproglona,iie mino- defilierat, mûris p roxi mus, & conuerfusadlacum ,per-
resfimuseoquod fumus, Qqis ergo dubitet , plus e e | flU(c'tus aqUaiLim Vl-kem petebac,ptimufque in vrbem ir-
prö glöria decernere_, quam pro falute ? Nobis autem rilir)* ^ p0ftea cæteri. Statimqueomncs,qui in terms e-
bellumhocprpexi|timationiseft periculo, neiuspar- . ranc_ dilberfi in fugam, alij profteiiiebancur,alij afcen-
tumiinntreprrcriiddaatr.. PPeerriicclliittaammfdirr eettiiaamm vviiddttoorieess ggeennçtiiuumm lS c | dentes nauigia,in lacum dèmergebantut,cæfi intlis mulprincipes
orbis terrarum. : Iudæis pares videri | quos ex
æquo nobis * in aduérfàrium colifticuimus, fi non aliter
nifi pari numéro congrediatnur. Maîores noftri magnas
hoftium copias parua manu fre^uenter fuderunt. Et
quid nobis cofiferunt quotidiana exercitia ? quid diuturnus
ti mortalcs. Sanè qui de agris étant,offerebant fefe Ro-
munis aliénos Culpæ alferentes, quibus pio moderâmi-
ne Titus parcendum putabat, folos vrgens rebellionis
au tores. Mi fit itaque ad patremequitem,quinunriatÉt
euentum vidtoriæ. Quo aeledlatüs Vefpafiahus,& ma-
ximèftlij triumpho,qui maximam portionem totius bel
labor, fi pares ad prælium venimus î, Nufitiaui- i ^ ïm m m r ------ ^........................
mus quidem de numéro patri, quia non licebat aliua, | g contecerat,quod aduerfusludæamgerébatur ,co con-
fed adu,értat nos, non de periculo metuifle, (ed reueren- | tendit,& iülfitobferuari vrbem diligentiùs, ne quis ela-
tiambelliaubitrio referuauifle. Licet prælibarebellum, | jjercturjeoqa àdvniuerfipoenædeberentur.AIio tamen
tenerc hoftem, rapere vidtoriam, dura adiumenta ve- j diepropteteos , qui in fehaphas fefe contuleranr rares
fieri iullir: quæ fuie mota fadtæ, quohiam & fyluæ finiti-
mæ,&operarij plerique accelêrahdi muneris facultatem
dedere.
N AMbjye laCûsipfiiis.vélut quddam maris ambitu
finusamplillimus,inlongirudinem céntum quadraginta
exteditur ftadia, latitudine quadraginta diffunditur,criniurit
: ne non tam fuperatos aduerfarios communi ro-
bore,quàm proteftos nos virtute fua iad ent, qui vène-
tînt. Qüp igitur ore in conipedum patris veniemus, fi
bellum incipere timuerimus ? Quo pudore degerier
filius fubibo oculos tanti viri, qui nefeiat militem fuum
ni.fi vidorem .videre ? Qijpmodo eius me militera probabo
& filium,cùmillefemperraumphatort; ego etiani MÊÊÊKÊÊË - —
îfteo , quod graüius eft, vidusiudicio,qui hofti Iudæo fpantibus aquis auram de leiplofibicxcitans. VndeÔC
cefl'erim^qtiidvobisfietcondemnatoDuce, quemvobis ] Genclar dicitur Græco vocabulo j quafi'generans fibi
pater fecurus commiferit? Sedmàlode virtute ducisvos^ 1 auram aqua dulcis, & ad potandumhabilis. Siquideip
quamdeienauiacaufasdicetfe. Proruamuâ igitur in ad- i nec paluftris vliginis craflum aliquid aut turbidum re-
uerfarios.properemus,* proteramus hoftem. Primusin l.cipk , quia arenofo vndique litcorc circumuenitur, &
periculum excurram.vosfequiminhvt depofitümpatris | temperatoréftfluuialiautfontisrigore.Frigidior tamen
cuftodiatîss & cbmmiflumpatris referuetis. Ego autem ■ pjacfd* galudis ^quore vèô ipfo quôd non iii ftagtii mo-
C a p v t
XXV.
Titus ir-
rumpit.
éxpeda-
bam.
H
Gencfa-'
reth lacus
YQjdci
lion periculi.focios exigo, fed confortes vifEorirc. Vos
taincn'cauéte, neoblatamvpbis palmam triumphi, alijs
■ refcruaric videamim.vobis cripuiflè. Cerre fi iccus c e f
feiït.malo me filium patel in vulncribus nieis recognot.
car: fi in militibus fuii( non recogiiouerir. Ponamus tamen
offend, pattern prælij aggrcflionfaQuid igitur to-
lerabilins,præripuifle vi0.onam,an defetuiffeî^In pta-
ripiendo prbperaçio fortitudinis eft,iii delete,ido ctilpa
ignauiæ. Gondcmnet cettè vidotes pater, reatum hu-
inlfnod, non refbrmido : malo réus elfe tliumphante
Republica , anàm læfa innoxius. Vtinam,ManlijTortem
fternitur aqua, fed per diffufiota fpatia lacus fre-
quentiusaurisfpirantibusagitatur svnde&purior hau-
ftuseius,ac mollioreftad vlumbibendi,& (i quis natural!
gratia: ftudiumadiungere velit,vraeftiuis fufpenfiim,
ad auras nodibus more incolarumpotui patet, haud-
quaquamaniuismudiftarearbitretur. Genera quoque
pifeium guftu 8c fpecie, quam in alio lacu praeftantiora.
Resexigerevidecur,vtIordanisortum, quem alibi pro-
mifimus,äperiamus:nam fuperiqrisxui dubio, vtmrn de
lacu Geriefar fiumen, cui nomen Iordanis, exoriretur.
PhilippusTetrarcbes T rachonitidis regionis falfam opi-
Qqqq^ 4 nionem