Cer. ï. *
ibidem, d
B
Modidiuiüi
cuks
S. iMnrct EXtrcitöris
eft,defurlum eft,defeendens apatrelumjnurn,cuiüs indi-
cium eft humilitas. Qui ergo placere volunt hominibus,
pro diuinafapientia nadi funt humanam : de qua lnflati
äc gloriantes, deceperunt pluies è fimpliçioribus: dum
fuaferunt illis, vcPhi lolbpharentur non circa ftudia pie-
tatis & orationis, lèd in perfuaforijs humanæ Tapientiæ
verbis; de qua continenter qucritur Apoftolus, euàcua-
tionem crucis appellahs. Inquitenim Epiftola adCprin-
thiosy Nó» mißt me ChrißtubaptUare.fedeuangelt^art ,non in
fapientiaverbi ; vtnoneuacueturcrux Chrfiii Ét iteriim : jQmæ
bat,quodquidemtibi, virreligiofiffime, praereropinio-
nem accidir; volebas enimjVt arbittor, cxplicare qiiid éf-
f e e h o c e f t , fui aomplàcentia. Cum igitur tibi
non ab ignaüia,Ted ab imperitia acciderir, æquum fuerit,
explicaca denominatione, etiam caufas velu.tifallasfilen-
tiö prætermitti, quas tarn futiles & inuehtii difficiles exi-
ftimafti£vtyel làpien tium animos impediant. Exercitor
autem, vt cognoui c ilium in aigu mentis manifeftè excan-
defcere,acdehis quædicendaerant coriqüéri,raodicum
obftupuitjitâvtcundiauditoresconijcerèntyillumvelut
(lultafuntmundi, elegitDeus, vtcbnfandatfapient.es: & ignobi- fyllogiCmis confpffuffi,côngreffionès effe reli61urum.Sed
liamundi& contempttbiliaeiegtt Dm y& eaquanonfunt, vt ea j is aperto ore dicère coepit. Quoniam non animo vineen-
quafuntdefirueret, vt ndglomturomnü taro in conjpettu eius. Cü di déuémraus ad has difputatiûnes, fed vt frudum alique
ergo, vtdemonftratumeft,non fintgxatajDeoGræcani- confequamur :tuverohadenüsfîlentiovfuscs,nonquod
cæfapientLx verba, fed potins orationis & humilitati? ftu- ignorâres,dixifti,quidiuftiu$ fit, fed qüàd prius explana-
dia : quid inànicer fapiiint, & derelidaprimacolendi tionem noftram audireexpèteres; haede eaufa magnitu-
Dei ratione, quafi a r e d o aberret, non per îè cü nda m, ne- dinem tuam admirandam obfecramus, vt pollicitationi
que per tertiam feruari volunt : & ita circümueniuntfim- finem imponas, ac demonftres , feriptûram diuinam
pliciores ? Tum Scholàftiço feireeupientfiquinam eflènt ( quam vniuerfarn cum prôbècalleas, improbe hade-
coîendi Dei modi ; refpontÜt Exercitor i Çrimus eft , non ; nus fubticuiffi ) non ex Tua perfona & iplà fpeeie re-
pèccafe ; Seeundus, cùm quis peçcauerit, q u s illi àcisi- prehendere complacentiam humanam, led fufc>alcerius
dunt aduerfavt coleret -, Ter dus, fi non ferai; aequo ani- ! numine. Ita enim fiet, vt-te narrante, quæ funtCcnpcuræ,
tno vt lugeat patientiæ defediones : pfopterea quod hic J non ob èa folüm quç d i da,fîint,a ddu ea mur ad credcndü;
non emendatæ,per ea quæ adnata funt accidentia, necef- : led etiam in rebus permulcis exponcndis, teiuftïoradicér
lario pofthàc orien cem inde nobis infliguiit condemna- i tern libenter feramus : licet ex nmplicitate & imperitia,vt
tionem, nififortè nosDeus, ybi -çonlpexerit lugentes & j dixifti,permutatisnominibus,perturbationisloco virtuté
humiliatos, omnipotentifvt nouit) bonitate fîia , &grà- | propofuerimus. Sæcularis autem , his auditis refpondit j
tiadiuinadeleatpeccatanoftra, Siri ad eorum.quæ dixir i Nequàquamdiximefeireferipturam omnem, ledâliqua
mus^egiedumÿaccedatlüdusdc humilitatis OmilIiq^ & ex parte. Tute igitur ne me prouoces ad dicendum ; fed
infuperipfîn’obis placeamus dehumanæfapientiæverbis, vbiinç(èperis,fi de aliquaforte difputatione dubices,tace:
ita vt de illis extoliàmur aduerfus fimpliciores : quo pacto & à nobis veniam confequere.Sin potes demonftrare no-
pofthac mifericordiam conlequemur, qui Gontraria mife- minatim proutnofti , complacentiam humànam dicito ;
ricotdiæperpetramus^c>,quarauooeprpbabilefiet,qu5- &neccfîarionos,vélinuiti,fatebimurveritatern.TüExer*
ta cum difficultate reperiaturhumanæ complacentiæaf- ci tor, inqüit^Ifthæcita lèhaheant*, Reprehenfiones âüt
fedus ; qu^vcliplorum fapientum animos tenet ? Reli- tem tuas ïnliiftas quo in loco ponemus î Sub legem, in-
quarum enim perturbacionum operationies perlpicuæ quit Forenfîsy longanimitatis, quam nos anteadocuilbi.
funt his,qui earum funt participes:, obidque præparant ^enex porràTiç relpOndit; Laudote fapientiæ nomine ;
adhumilitàtem, quos oc.cupauetint : humana verocom- j ne dicâm calliditatiis.* quod ignoratio'ni compaflîonem
plaçentiaadeo tegitur verbis & habitu religionism vt qui < indtixifti, dum ex præftandi promiffioneaccepturum te
ealuntinefcati, diucrticula illius facile perfpicere nô p o f j praeuides. Cæteiùm, his prætermifîis, reuertamur ad in-,
fint. Per contât us eft Sæcularis Quasnam funt hun^anæ j ûitutum; Audiigitur feriptûram Tuas enuntiancem qiîe-
complacentiæ diuerticula ? Imô yerô ant^a difeere malo, | relays aduerfus humanam complacentiam, Se in primis
quid eft humana côplacentia, quoniam animaduerto te, Prophetam dicentem : jQuoniam Deus difiipauit ojfa eertim qui
fècutum eos qui venantur lucra.i npn diceïe confenranea J hominibusplacent ; canfuji funt,quoniam Deus Jpreuit eos. Et A-;
naturæ, fed omnes de culpa i mp eri tiæTu (pédosh a bere, pbftolus : N on ad oculum fermentes, quafi hominibus placentes.
& quæ funtvtiliaineptisàrgumentis improbate. Idcirco , Êtrurfum: An qu&ro hominibus placerez Ecrurfum: Si adbuc
ediflère mihiprimum proprietatem. denominationis hu- hommbusplacerem, Chrijiiferuusnonejfem. E t multa aiiade-
iüs : & ita credemus, temaximègeneraliaeiusincommo- cerpens è lcripturadiuina reperies. Tutti Sæcularis: Quid
da ç.Omplexum eflè. Tum Exercitor ait ;; Gomplacentia ergo, ihquit, cùm ea quoque feripta fînt, quæ'dixi, num
humanaeftjVt arbitror,hominibus placere,hanc fcio cap- feripturaà lèipfa difîbnat î‘ Ait Exercitor ; Mffiimè diflb-
tandi quæftùi eflè proprietatem. Forenfis.autem admira- natà;lèipla: led nos cæc'utimusin demonftratione verita-
tus qu6ddidum eft,tanqüam magnum quiddam,inquit: tiSv Cujm enim non omnes homines fint impij, neque o-
Equidem ad naturam aptè dixiftiTGnr ergovvir religio- mnes pij fîmus, hancob rem non omnibus placere debe-r
fîflime, iniuftè vitupéras quod iuftum eft ? Exiftimafne æ- mus, veïum bonis : itidem non omnibus aifplicere de-
quumeflè, ciiique equeedi fuorum operum àpprobatio- bemus, led malis. Quo fiti-v.tapertè Dominusvdicat in
nerri; an alijspotiushoneftiiudicium eflè^permittendum, Euaqgelio : F<ecum benedixerint vobis omnes homines* Neque
quàm fibiipfî î Ego. vero non placere hominibus;, % non^^verô i nhis d u n t ax ^.t, fe d etia min his quç præfefèruntfpe-
laudari à proximo , aflero plané non eflè virtutem. appel- ciem boni placere uos vetat hominibus : quando non e-
landam, quod quidem audiui feriptûram dicentem ; lau- mendationis aut imitationis gratia, fed ftudio laudis aut
detteproximusy& non os tuurn : aliéna,& non tua labia. Et rur- i remunerationis oftéfitamus hominibus quæfuntreda. Et
lum: Vnufquifque vefirum proximo.fuoplaceat in bonum ,ad adi-. m eri to. Nafiretributioniscorporeaîcaufavelitquifpiam
ficationem. Et iterum : Sinoffenfione efioieludais ^ygentïbus & \ hommibusplaeere.charifma fpiritale nô recipit à Deo,ne-
Rom.
i. Cor.it>. g
tcclefia Dei.Quis autem, nifi place.athp mmi bu s,poteft efle
fine' offenfione ? Cur ergo; tarn profunda difputatione
complacentiam,humanam E'eprehendis ? Si yc fententia
tuaeft;,recipianturqui nonplaccnt,peropportun4poft?
hac laudare pores latrones , homicidas, raptores &
infidiatofc^. Nemiprhquidem^ominum placqnr. C?-
terum ne m ire r^ quod hadenpC, dum: fiabuifti fermo-
nem prxcedentem, taGuirnus; quia non vt nelcientes feri
pturas,autquodiuftumeftignorantes, hqc/eamusrfed
quod .prius fiirmonem veftruni audire cuperemus. Noui-
mus autem cqndonare his, qui lermocinando falluntur,
dummodo hop ptqficifeatuc hoc a voluntate. quie caufa
que repofitas illic conle’quituf renftinerationes, cum m.ci-
lpiarmércedemfuam»vti Dominus etiàm declarauitinEuangelijs.,
nön lèmel,lèd fiepius: necnoin dandis oratiöhiSi
ieiunij, & e.leemplynæ præceptis, denuntiatvtilla occul-
tenturhominibus. Schqlafticusaùtem,dum hæè profer-
rentur;adhucverbo,intenfavbcedixit;Sufficitihancrem
compettiffimam nabeo. Supereft tibi,y.t non Tub çnigma-
te aut conie&ura, led clarè dicas, quæ fint diucrticula ne*
quitjæjVt exadlefciamuSjanfint, vt dixifti, teneb risobdu-
(fta&inueritudifficilia,vtpoffinr,çùmoc:Currunt,etiam
prudentes occupare. Dixit Exèrcitor; Audi attenté, &
•recitabo tibi nominatim; ipfe verbinfiftas, fi noarepefitimperi.
tjæ,& probacisdenominationibusyitiu'm afleti- I^iascun^tailla peromniahaecafFedlui ipfivaldeconnexa.
foifputme. '
priimiR! igitur&nwtr7 hôramdmc’tticuiu rtimeftinfide- T-
licas:quampoftea, vclutfoetus,fequunturinuidia,odium,
æmulatio, dolusVcontentio -, hypocrifis, perfonarum ac-
ceptio, obfequium oculisexhibitum' ; detraétio'menda-
cium,- religionis fpecies & imago, non vèritatis, & quæ-
cu n que fim ilesoblcuræ & caliginofæ per tu r bâti ones. 1 Et;
quod pei us eft om nibus, orationis artificio nonnulli cu>
mulant ifta velutbona, & Tub eo latëntia tegunt incommoda.
Quod fi placet,eorum verfutiam fpeçiafirn ëxplî-
cabo. Callidus, & qui placet hominibus, d umvni coniu-
lit, alteti infidiatur: (i laudat alium, alîum vitupérât: dum
admonetproximum, feipfum ftabilit: patrdeinaturiniu-
dicio j non Vt quod iuftum eft iudicet, fed vt dë inimicis
fumât vlrionem.'blandcreprehendit, doitiec contumelio-:
sè excepetit fuumipfius inimicum, Tùppreflb nominecà-
lumniatur,vtfuam detradlionem dccdltec.iureiurando a-
digit pauperes proficeri quibus indigeant, tan quam elar-
giturusquippiam:cümquedeclarauermridiffamateos,'Vt
efflagitatores: gloriatur apud imperitos ;.& apuddb^ps
fubmilla voce loquitur, vt qui venërurab ycrïlqi laüdem:
ægrèfert dum celebrantur en comijs,qui dant operam vir-
tü ti, àliâqii e narratione in te rie d a contrahi c enco roium :
magnates., cùm abfuttt^deprimic jprælèntesautem in fa-
eiem exrollit f fubfan na t h umiles, & magiftfos reprehen- I
dendi gratia curiosèoblèruat : fimplicesprobro afficic, vt __________ H H
feipluro fapientem oftèntet : virtutes omnium cauillâtur, I alii>prSpter fui fcelêrâh ili/proStn^rum
& vitia tenet memoria- Et,vt femel dicam , captat.occ^
fiones V inferuit perfonis.; quAprobatum reddat valde
m u i ci p li cé m h u m an re compla cèn ti x afted um; fuajpfiüsl
viriaiirfaré nititur, alien or urn rogatione. Atverèmona^
chi non funt.ciufmodf,vimo contra aliorum vitia comp^"
trendo dilfimulant,(Ua veró declarant Deo,ideoq;apudi-
gnaros homines parui fiunt: quia non ram ftudent hominibus
placere, qudm Deo: in noe quidem redcplacenres,
iilo Vero feiplos cpndemnances; vrroqj tarnen .nomine ac-
cepruri reihunerationemiaDomino dicente:jQ«< fe exalt at,
b«»ji/wttr«r.Scholafticusautem argumentis fatigatus aic;
Ego turn arijmi tuilènla, b Exercitor, turn aftutiam tuam
demiror.'de qua cunfoblcuréipfe alios accufes,hactämen
ipfe teneris: Deftitutusfiquidem liberalibus difciplimsi
redadus es in earn qu* fecundum Deum eftftultitiam, al-
ferens illam maxnriam & Deo graram eflè fapientiam; cui
precationcm& läbores pro pietate lufceptosadiunxifti,vt
i'mperitiammanifeftam oblcura religioneregeres. Anye-
ro tuarum enarrationum lisprorlus artifex , . eras denuo
comitesagnofeemus. Echisdidis luigensabijt. Tum fe-
nexjcoaledemiflojconucrlusobteftabaturcumgemitu:
fratres auterh rögabant, vt gemitus fui caufam expoheret,
qui dixit: Video quofdam yeftrum perturbaros,quód inde.
conijcio,quia non incommodurndèdindetrimentii Cau-
lidiei vetba excepiftis: & nihilo adiutosvos ipfos his qua:
dicta funt exiftimaftis, imocontumeliaaftedos, hcc eft
caula mceroris mei, quod legem Ipiritalem eloquimura-
lijsy ipfiverb non feruamus. Si verb non lècutus.fum ingenue
moroforum voluntatem, qui legem Dei tenenr, St
credit nt, iuxta fcripturam, aduerfii omnia non iniuftèac-
cidere, mihi, vt ferii , ob imbecillitatem intelledus con-
donare, vt contingentium fairem nobis moleftiarum reos
nos eflè credamus,& li non recenter aucqb praelentiafaci-
norayaut ex antique debico. Tunc vnusèfratribus,quide
fu a fidebat Continentia, & ea de caula veritatem ignora-
bat, qui etiam aduerficates omnes fufferre Conabatur, verum
feveiut martyrem irftmeritb patiexiftimabar,relpon-
dit audäder, inquiens; Vbinam feriptura dixit yiufio Dei
iudicio, pro culpa cuiulque, calamitates hominibus eue-
nire ? Senex verb valdè fereno vultu excipiens qua: dixe-
rat,inquitiMultisin capitulis, 6 dilede, li quxras, hocre-
peries, turn in yeteri, tum in nöuo teftamento; aefi velis,
pauca fubijeiemusoculis: ipfe verb vbi didiceris, abieda
arrogantiapoftulahumilitatemChrifti,dicencis:Toij«i«-
gum meumfupervoSi& difeite dme, quiamitisfum &bumilis cor-
de: & initenietis requiem animabus ye/?miSubditus porro diT
putationi occurrens dixit: $i quifquè noftrumimitaturin
eó humiliratem Chrifti, qubdarbitratureaquxaccidunt,
efle velut proprium debitumiy|quemadmodum dixifti,
profedoetjam Chtiftus, dum pailuscft, pfopritim dcbr ■
tum perfoluitV quo fir, vt ego cumhlafphcfliàre affirmé ?
quihocdicir. Hæccùmaudiflèt qiîipræera^a'friCoiTaba'r
eqaidem priftinam tuam quæftionem ptifis fdluere : led
quoniamhuic&alreraminieeiftijtauqdainirifitiitarum
quæftionuni confiflionefolutiones obruifli. Nos cam en
de eo per Dominum facisfaciemiis, congruentibus vieil-
fim ytentesinterrogationlbus;. Dicicomjhi,quiex ifiuhio
debifum proprium contrahunt, hinc loli dcbitorcs exi-
ftunrran & illi qui fpondentpro eisi Reipondicfubditus:
V tique & quifideiubenteorum nomine. ' Cui fencx : Ex-
plor^umigiturtibj;fit,Chriftumquandonosfufcepir,fe
feoujidu m ferip r u ras d i u i nas, d eb i t ô r e in.co n It/t u-
i fe i Agnus phi,qui iollit peccatum mundi, Qui factus eft pro nobis
maledtâus. Q iji mortem omnium fefcepir,& pro omnibus';
fiipctuus eftjtion fè dun taxât excépit; Hoc apercé confite-
-çe,& nos vicimus. Fraterautem fe prpfternens inquit, Ec-
flvclutpufillusignorantiafajfuTffimynontamenabnego
redemptoremaclufceptoremanimarumnoftrarum.Scio
enim nullam aliâm fupereflè Ipem'^falutishominibus^cum
dicat A poftolus: Omttefpeccauerunt, & egentgloria DeUiufiifi- ‘
\cati gratis pergratiam ipfius. -Rectearis autem omnibus ob
agnitionerri &.refipifcetia/n fratris,Senexait:Supereft, vc
demonftremus è feriptiira ex aduerfis quæeuiq; accidunr^
uullum iniuftèeuenire, fed omniaexiufto Dei iudiéio: dü
nomine patiuhy
tur, ^ Iniquisomniareciduntinfinutti:dDeotamenomniaiufta.
Et iterùm; Q.mn'taoperaDeicum iufiftia. Et ; Quodfeminat homo,
hoc& metet. Et,Siiniquitas nofira iujhtiam Deicommendat,
quiddicemusi NunquidiniquusefiDeusquitnfert tram ? fecundum
hominemdico. Abfit. Eccetres'pueri in caminum proiedt,
docent nos italèntire debere: cùm ai□ nr, profijaculpa&
caftigatione diuina fe iniedos efle licet aliam perlonam
fulèipérenr, Sandusquoque Dauid dum iiilTuDeiaffligi-.
turàSemei, ob facinoraipropria/èfeteturalHigi. El'ajasi-
teva &r Hieremias, Ezeehiel, Daniel,&reiiqui Prophetæ,
tam populo quam gencibus prophetarunc , procuiiilquç
peccato Venturas ipfis calamiràtes:vnaqué caulas&occa-
liones ante declarauerunc. Aie enim :-Pro eo quodloque-
batur ljà:c & jliâ,,& ifta éommittebant;hæc&i|Iaeuenie-
banteis. Quod àperèdicebar fandus Dauid in Plalmo:
Cogtioui, Domine, quia aquttas iudtcta ttia, & in vent ate tun bu-
mihafiime. Et ite|um. Opprobriummfipiemdedifiime| obmu-
tuïf& non aperuidsnieum,quia tufeçïfit. Et demîflàfibiiaten-
riuminnbhis cogitationum prauarumeogicarionegtatias
agit: VtexadèpeTpënfisanimi noftri.concëptibusy corri-
gamtis nofipfos,.& nqn verfemùr in ahcipiti,vitiorum no-
llrorum multicudinetriignorahces. Intcgri liquidem viri
eft-jin fuisdelidisn ontorpefeere. Qfièdii conlpicuadeli-
d a func.hobJscognitu difficilia'y quauto magis cpgitatio-
nes^Quâmobrein, eâ eommodo npftro con tinger<^ quaî-
cunque Dominus iîljmittic, & ^èr eaadmodum benè no-
bifeumagere. Nâm-efficitin primis, Vtindagemus qùæ
nos clam occupant cogi tationes: his repertis, liriceram &
nonfimulatam humilitàtem addit.-deinde reuelationem,
qilæiuber,vcopiniqnenoft:ravânalibetemur: quemad-
inodum feriptuméft: Projpexerunt omnes qui operamuriniqui-
tatem, vtinterednt infeculum feculi. Hoc ergo irâcrcs accüra-
I tèfeicote & eognofcite^nosocculta vicia noninueheuros,
nificufh fide & gratiarumadioneperferamuseaquæ rio-
bisimmittuncuru'llisVerbplânè nonrepettis, prauas cogi-.
catipnesinfitasabigerenon pbffium'us,nécmalbrümpriùs
ad miflorum propitiationem quærere,neque de füturisef-
lelecùri.
I n t e r r o g a t i o . Si quæ dixit Forenfis,redarguunt
facinora noftra, cur didis repreheiifionibus nofiplps eflè
obnoxios non fentimûs? y
RESPONSio.Impreflipnes& caftigationes non finît ipfa
euiden tia culpis cpnfimfles: verùm quoad Spiritum-, om-
nem conferuanr æqualitatémîûftitiæ;quod vel è lèriptura-
fenda poflunluscoghpfcere. Non epiin quifiib turre Si-
loe ceciderünt, alijs inftaurarunt turrim: & qui pçenitcn-
tiæ nomine çaptiui Ipatio lèptuâginta annorutn abdudi
funt in BaByionem, àlios quoltlam captitios coeperUnt ad
poenitentiam, non ita fe habent cQildicionès ealtigaroriæ.
^ ^ ^ m m m 4 SçdVeiiCfirîftas
Iqpyir.o-'/'
j.d'O QCOltôi
fuir»
TM iRpm. 3■ e.
p Sortes
\rnittnntm
Iin finuif:\
f e d k Du
pêr/tntur.
Ûro 16.il ,
{Ibidem d
Mal. 6. b.
ïâ.Re^.16.
tffalnZ.k, j
?jdl. 3S. b. \
M
ffal. 9t. b
yiria oc-
:ujfa noi.j
cxcuriuF