S.F. iV. CynlU Hierofolymitam Archieptfcopi,
A
! opetaretùt,ambulans fuper aquas Maris -, quoniamantc j dominaturum vniuerfoorbi : Echæcapertifiîmè dicit. Et i
Pfkt. llt.î-
Mors&vi-
• ta per yir-
Dcus, eut
. h o rrtô fa-
! fabius fit. '
■ in<»,i.44
i.Cor.i.8.
Chrifti cor
pus fuit ef-
B
ica mords
fiuehainus
> caprj>
fuit dx me
Apoe.jiçif]
Deû, cor-
pusafium-
pflflc, no
uum efle
Iudzis no
debet.
Ges. 32.30.
I Gethi8$.I
Dominus
qui apüd -
’ Abraham,
, idem apüd
G
nos man-
ducabat.,:.
Exo. 33.22.
f.Rt.19 13.
Matt. 17.2
AS.i.ÿf.
Deut. 18K
Chrifti ad-
u en tu s, >
tempus.
B
Geh.49.8.
y/alm, 2.:
îvomanti
Imperium
virgafer- '
cn n is aflumptionem , Malevidit ilhiiu,&fugit,lordanus efl
cornierfus retrorfum : Alïumpfit corpus Dominus, vt marc videos
lüllineret ; & Iordanu^dïne timoré ilium fufeiperet:
arq, hzcquidcmvna caülà. Eftautem & altera : per viiginé
Euàra venit mors, operæpreeiurh erat de virgine apparere
vfcunîvt ficutillauflerpens dccepit,itahanc Gabriel annû-
ciaret.Relinquentes homines Deum,fabricaueruntIdola:
,.Deo itaque in hurüana figura fallo adorato : Deus yerè ho-
Ino fàétus eft , vt (blueiçcur fa!(um. Carnis inftrumento
contra nos diabolus v lus eft : 8c hoc cognölcens Paulus dice
bac j Video aliam legem m membris mit repugnantem legt mentit
me a, &c. quibus armis diabolus nos oppugnabat, pereadé
làluati fumus. A ITumpfit fimile nobis corpus : vt deficienti
maiorem conferretgratiam: & vt peccatrix humanitas,Dei
fierct particeps : Vbi enim abundauitpeccatum,ibifuperabunda-
Uit gratia. Oportuit pati pro nobis Donfinü , fed nö audetet
accedere diabolus, fi hoc feire t : ft enim fciuifiet, nequaqüa Do-
minü gloria crucifixiffent.ECca. igitur mortis faétum eft corpus,
Vt cum iperaretfedeuoraturum draco, euomeretetiä illos
quos iam deuorauerat : deuorabat enim mors præuàlens.
Et rurfus; Abftulit Deus omnem lachryma ab omni facie.N unquid
fruftra Chriftus incarnatus eft ? nunquid hæc commenta
funt Scfophifmata humana ? Nunquid diuinz leripturz,
nobis non fuot lalus ; nunquid non Prophetarum prolo-
quià ? Cuftodi igitur depofitum hoc ftabÜe>& nemo te corn
oueat: Crede,Deum hominem faäum. Acdemonftra-
tun?'quidem eft , quod ilium incarnati erat polfibile ; fi
tarnen nihilominus non credunt Iudzi, quzramusexillis,
quid in his, noui & inufitati annunciamus; Quid extraneû
»nmlnciämus, cum Deum incarnatum dicimus, cum vos
dicatis,qùod Abraham Deum exceperat hofpitioîQuid in-
utitatum ptzditamus, cum Iacob dicat : Vidi Deum facie ad
faciem,&faluafaäaefi animamea; Q uiapud Abraham man-
ducabat Dominus > idc & apud nos comedebac. Quid igi-
turinufitati praedicarhus ? Sed duos teftes exhibeamus, eos
qui in monteSina, Dominoaffiftebant. Moles etat in fora-
minepetrz,&: Heliasin oftiofpeluncz. Olimilli,transfigura
topraîlenresfaefti in monte Thabor, dicebantdilcipulis
Exeeffum eius, quem completurus er at in Uierufalem. Sed quod
quidem polfibilc erat incarnati demonftratü eft, ficut prz-
dixi : relinquanturautem quæreftatdemonftrationes , ad
çolligendum, ftudiofis. Czterum propolueramus dicere,
& tempus aduentus Saluatoris, & locum : ne itaq;fàlfi nos
argui patiämur , imo pptius vt eos qui recens in Ecçlefiam
vénère , ficmiorés remittamus : inquiramus tempus quo
Chriftus aduenerat : quandoquidem recens eft illxus præ-
lèntiacuicontradicitur,quamuisCh r i s t v s I e sy s fit
&heri&hodie, fitetiaminfeculaleculorum. Moylèsigitur
Pr opheta dici t j Prophet am vobisfufeitabit Dominus Dm ex
fratribusveßrit , ficut me. Refer uetur interea idquoddicit :
Sicut me: quodeftinaliislocisdeclarandum. Sedquando
Prophetahicvenier,tamdiùexpeâatus?Recurie,inquit,ad
ea quæ à me lcripta lunt. Perquire diligenter Iacob Pro-
phetiam?Iudaslii<âr.m : luda telaudabunlftatrestui^&c. neo-
• mnia recitemus ; Non deficietPrïnceps ex luda, nequeduxdefe-
j moribusetus, doneeveniatqui mit tendus efi, & ipfe erit expeâa-
1 tiojnon ludæorùm fed gentium. Signum igitur dédit Chriifti
aduentus , cum defineret principatus ludzorum \ qui fi
nunefub Romanis non lîint,nondum venir Chriftus*Si ha-
bent prinçipem eigenere luda & Dauid ; nondum venft
ille expeclatus. Vereorenim obiicereillis recentia, dehis
quæ nunc apudillos vocantur Patriarcharum inftituta : ôc
quod ifiorum genus, & quæ mater : Relinquo au tem' ifta
fciéntibus. Sed ipfe venieiis erit expeâatio gentium ; qualis,
nunquid etiam aliudfignumhabebit ? Dicit dein ceps: Li-
gansad vineampuüum fuum.Cemis pullum ilium ab Zachariâ
maniff ftè promilfnm ? Sed rurfus quæ'is & aliud temporis
teftimonium : Dominusdixit adme,Filius meus estu^ego hodiege-
nuiteyregeseosin virgaferrea.Die autem mihi: vtrum no aperce
vo cat ur vii ga ferrea, Roman oru m Imperium ? de quo,
ieliqimm èx Daniele commemoremus. Enarrans enim &
dcclaransNdbuchodônblôriimaginéilliusftatuæ, & reli-
quaoinnia qnæ funt circa illatn vifîoüem : Lapide fine ma-
nibuS de mote exeilum & lion humana opera confiftencf,
in dich us regnorum illorum, excitabit Deus cali, regnumquod in a-
ternumnondißipabitur , & regmm illius pdpulo alterinontrade-
tur. Sed clarius adhue quzramus aduentus illius temporis
dcmonftratxonem : Infidelis enimhömo,nifi & an-
nosad calculum enumeracos accipiat , didlis non credit.
' Quod igitur tempus & quod Iccülum cft,quando deficicn-
rbus ex Iudj regibns deinceps alienigenaerat Rex Hero-
des ? Dicitigiturad Danielem loquens Angelus : Tuergo
nota fermonem, & [cito & animadtierte abexttu ftrmonis vt ite-
rumadtficetur Uierufalem vfquead chriftum ducem, hebdomada
feptem & hebdomada fexaginta dua. Sexaginca igitur ÖC nouem
he bdomada: annorum , conftituuntquadringentoso«fto-
ginta tees annos. Dixit igitur ,quod poft zdificationé Hie-
rulalem, quadringentisoiftogintatribus annis peraftis j'tfic
veniet quidam alienigcnaiex,cuiuS tempore nafcctur Chriftus.
Darius igitur Medus aedificauit Ierulalem odauo
regni lui anno; primo autem anno , fêcundum Grxcos,
lêxagefimaefèxtzolympiadis. OlympiasaucemapudGrz-
cosvocatur , quod lingulo quadriennio perado fieri fblet
certamen, propter quaeuor annorum curium Solis.in quibus
fingulis annis tres horas adiieiens, diem quarto anno
addit. Herödes autem regnabat centefima odogefimaiex-
ta Olympiade, quarto eiiilHem annö. A fexagefima ergo 8c
fexta vfque ad centefimam odogefimam fexcam, intcrcef-
lèrunt centum viginti olympiades, & paulb amplius. Con-
gregentur igitur centüviginti olympiadum anni, quadrin-
gentiodoginta, przter annos tres qui delunt, fortalfis ex
eo quod inter tertium 8c quartumallumitur^ & habesiam
hinc demon ftrationem fecundum (cripturam quz dicit:^
exitufermonis, cum edtäurn ent vt it er um adificetur Hierufalem,
vfque ad Chriftum ducem hebdomades feptem & h ebdomades fexaginta
dua. Temporum itaque hucufquehabes demon-
ftrationem } quamuisnon defintalizdiuerlz, deprzdi-
d is Danielis Hebdomadis , annorum in.terpretationes.
Promittit autem 8c iplc höc ; Et tu Bethlehem domus Ephrata,
nequaquam minima es in millibus luda , ex te enim mihi exibit
dux quifit dominator in ifrael, & exitus illius ab initio a diebus fecu-
li.De lods autem, Hierololymitanus cum fis & ea occupes,
nofti .* & in centclimo trigefimo primo Pfalmo leriptum
eft :Ecce audiuimus earn inEpbratajnuenimus earn incampis fylua.
Ante paucos enim annos,dylueftris erat locus. Audifti rurfus
Abacacdiccntem ad Dominum : Cum appropinquabunt
gentesyagnofeetur. Etqupd fignum eft, o Propheta, venturi
Domini; Ille autem dicit deinde: inmedto duorum animalium
cognofcetur : höc, ad Dnm dicensmanifefte: quiaveniens,
in carneviues& moriens , & refuigensa mortuis viuesrur-
fus. Et ex qua parte Hierololymz veniet ? ex Oriente vel oc-
cidente, aTeptentrione velmeridie; die mihi accurate. Ille
autem apettilfimé relpondet ,8c inquit: Deus aThemanve-
ttiet: Theman auté inrerpretapur Außer: Et fanüus , de monte
Pharanabvmbraopaca. Cui confonum dixit Pfalmus: Inue-
niemusipfam incampis fylua.
Deinde quzramus ex quo veniet,& quomodo veniet.
Hoc autem nobis dicisElaias : Ecce virgo concipiet & pariet
Eilium} & vocabitur nomen eius Emanuel. Ec contradicunthis
Iu d z i: mos enim eftillisantiquus, veritati malèrefragari. j
Et diennt: nonejl feriptü, vi^o,fed, iuuencula. Ego,dicenti
hocetia concedens: nihilominus reperiam veritaté. Quz-
ram enim éxillis: Virgo cum violatur, quando clamare lo-
ler? poft corrüptionera vel ante corruptioftem, vöcäs auxi- j
liatores ï Si igitur alibi dicitScripfura ; Clamauitiuuencula,
& non erat qui auxiliaretur ei ; nunquid hienon de viigihe 1
dicit ? Vt autem manifelliusdilêas, quod virgo in diuina
leriptura, iuuencula vocatur: audi librum Regum de Abi-
läg Sunamitide dicente: Et iuuencula pul.hr* valde. Quod
autem virginem illam elegcrint vt ad Dauid adducerent,
inconfelioéft. Sed diennt rurfiis Indzi: de Ezechiahöc
diÄum eftad Achas. IgiturlegamusScripturam : Petetibi
fignum a Domino Deo tuo, in profundum aut in altum. Atqui fi -
gnum,'maxime paradoxum efledebet: Signum enim erat,
aqua de petra.dilruptiomaiis^, Solis retrocelfio, & alia e-
iufeemodi. Quz autem dicenda fuhr, maniféliiorem habe
nt aduerfus iudzos redargutionemi Scio , mulia me
|nielhf||
' puutioj
plyrap»
dcsciitiä
ßituw.
Fi
Matt.»
Muh.^x
' G i
Locus il
tientos
iChriffilj
PpU'tyl
H lfai-pl
:Matt.itf
^firgo I
iuuena»
Sdem itf.
Scriptuö
biüt.
Signum f
r^doxu01.
eße àty
Tie incarnate (frïnhumanato Chrtjto Catech. X II.
diceïitê'.defatigatoselfe auditotfes, fed petferre copiam ferjthedra
Dyfijdo^
Jrinz pp.--
Tftjtcm (î
'incat. ;
jtf.u '9
itb ar-
1 1. jm
cetdotio
hrifii bc-
IfüngEs
JRineta^vj
Mliere. |
”21.10.
jebraôi
rpotis ?
llumtuî
AbinU
fw.S.'If;
cremoii1
impof.1
monis : quandoquidem non de rebus fortuitis led propter
Chriftttm hzc moiïentür : Régnante itàq; Achâb, Ilàias di-
tit : Cüm ft’dtcim annis AchXsregnaret folum: &hi§ annis ifta
prophetia ad ilium di&a , redarguit ludzorum contra-
diiftionenSi Succedensenirhrex Elèchias, filius Àchas y
cum regnarét ? eru annorum viginti quinques. Prophetia
namque in fex& decent annis,comptehenlâ j nouem
annis ante hanc Propheiiam natas erat Elèchias : quid i-
girtir de eo qui iam natüs fuetat , dicere Propheriàm fuit
iteccflè ? Kpn enitû dixit,quod concepitfefêd, quod Virgo
concipiet,ptieaiâcndofuturum dixit. Ac , quodquidem de
Virgine mahifeftè dfôtum eft : ex quo autem généré nalçi^
cura d it Vitgo ; oftendendum eft : luriuit Dommus Dauid ve-
ritatem & nonfruftrabiVut earn, defru ftu Ventris tùiponam fupet
fedê tuam. Ecrurlus: Etpwamin feculufecultfernen eius,& federn
eiiu,ficut dies coeli. Et deinde >femel luraui in Chrifto meofi Dauid
mentiär fernen eius in feculum manet\, &fedes eiusficutSol cor am
me,&ficut Luna in fecutumfundata.Vidcs quod de Chrifto &
non de Salortione lermo hiceft f neq-, enim ledes eius ficut
Sol permanfitl Quod fiquis contfadiCat,eo quodChriftus
filper ligneä Dauidis lede non federit ; profera mus juli
aliam fimilcm phrafim. Super Cathedra Moyfi federunt Scriba
& Pharifai : non h x ligneam Cathedram, lèddoéèrinzfi-
gtltficat poteftatem : fic&ledern Dauid ne quzras , non
modo illam ligneam led neregnum ipfiim quidem. Cuius
rei teftes accipeetiam pueros clamantes ; O fanna domui Dauid
benediüus rex. Er ezei dicunt ; Fill Dauid miferere nobis. Ét
Gabriel aperte teftamrad Mariam,dicens : Etdabit Ult Dominus
Deus federn Dauidpatris eius. Ec Paulus dicit -, Memineris le-1
fum Chriftum excitatum a mortuis de femine Dauid , fecundum
Euatigeltum meum. Erin prinCipio Epilh ad Roman.dicic;
Qui fallus eft de femine Dauid fecundum catnem. Recipe ergo
eum qui ex Dauid natüs eft.credens prophetiz dicenti; Ete-
rit in ilia radix lejfe,& confurgens reget gentés, ïmpfogentes fiera -
b nut.Sed Iudzi propter hæc vehementer córendunr, & ad i-
gnem etiam ptoüoeant. Przuidit & hoc Ilàias dicens, quia
puer natus eft hobis *, non enim illis : & Filius datus eft nobis. Per
quöd eti^m indicatur,qilod ptius filiusDei erat.Deinde da*
itis eft nobis. Ec pöftpaü ca dicit ; Etpacis eius non erit terminus.
Fines Perlàrum, & Medomtn lime : Filii autem huius,non
eft finis. Deinde fequitur: Superfedern Dauid & fuper regnuni
eius.Ex Dauid procelfit Virgo fàn&a. Decébat fane purilfi-
mum puritans dodorem -, ex paris prodirethalamis. Si e-
nim qui apud lélùm benè fungitut làcerdotio , abftinetà
midiere ïiple lefiis quomodo eX Viro & muliere prodi turns
eftètî Quiatu(inqukPCidn\us)extraxiftimedeventre:Cigni-
ficans ilium fine viro, de virginisvteró&carneeXtradum
& natum eile. Eötum enim qui lege hüptiali nafeuntur ; ä*
lius eft modus : non reueretur autem ex membris eiulrnö*]
di alTuttlere éarnem, qui eft ipfe membrorum creator. Sêd
quis tandem nobis hoc dicit? Ad Hiercmiam loquitur Do- I
minus : Priufquamforniarem te in vtero,noUite i & antequam
exires ex vtero ,fanâificaui te. Qui igitur in creandis hömini-
bus atcingic membra & nonreüeretut .* nunquid fncrean-
dafantftacarne &velamento illodeitatis: pröpterfeipfum
reuerebitur ; Deus eft, quiinventreetiamnuncfaDricac
infantes,ficut Iob lcripfit j Nonnefiait lac mulfifti me, & coagu-
lafti meficut cafeum î cuti & car nib us me indaifti, & oßibiis neruif-
quemecompegifti. Nihil eftabominabilein humana confti-
tutione , fi non adulteriis & lafciûiis poiluatur.Qui treàüic
Adam, creauit&Euamdiuinis manibus : Malculüs 8c
foemina creati funr. ; Nullum ex his qnz funcin corpöre
tnembris, turpe ab initio creatuta êfti Obmutefcanthite-
tici bmnes qui acculant corpora,imo potiiis ipfum Creàto-
rertl j nos autem corttmettioremuS diêlüm Pauli ï Nifèitis
quod Corpora tfiftra tempi4 fiirtt Spiritus faHéti ? Ec rütlus qüöd
Propheta ptzdixit ex perlbna le lu : Caro mea ex ipfts. Et alibi
feriptum eft ; Propter hoc dabitipfts vfque ad tempusparturieii^
tis. Et qiiod fignuth deinceps dicit Î Pdtiet, & reliquifratfüm
èius conuertentur. E t quz fiint defpönfiohes Virginis lanöz
Sponfe ? Et defponfabo temihi ipfi infide. ÈtElilabeth loquens
âd illam, fi mi liter dicit ; Beataesqua credidifti, quiAperfictehtuf
e^qualocutuseft Dominus. Sed conuincerè hos ftudenr tato
GtiEci qüatn Iudzi,& dieüt quod erat im polfibile* Cnriflû
de Virgine nafci^Graicis igitur primum ex iplbrammet f .bulb
os obftruamus. Qüi enim dititis * proie&os lapides in
homines mutari , quomodo vitginem parère polie nega-
tis î Qui cX louiscerébro nàtam filiam fab u la tn ih iq u o modo
ex vtero vitginali nafci aliquem * impoffibile eïîè
dititis l Qüi dë femore veftri louisprognatutafallbeflè
dicitis Bacchuni ; cur noftràta vecitatem reiieitis ? Scio me
indigna przlèntiaülcultariooedicete i fed opportune tu
Græcosredarguàs, hzc attulimus exipforumfabulis, ad
eos,dicetes. Illis vero,qui fùnt de Citcumcifionefic occup-
rens j perquire. Vtrum eftdilficilius > lenem &fteriletoj
( müliéribus iam deficientibus) parère, auc virginem iüue-
nemgenerare ;Scerilisèrat Sara, & deficientibus iana mu-
liebtib us przter naturam peperit. ïgitur cum & fterileta &
virginem parère,fit prztér naturam, âut vttunque nega,aut
vttunque concede. Idem enim Déus„ vttunque operatüs
eft : nequé enim audebis dicere , quod illic quidetn polfi-
bile, hic autem impolfibile eft Deoi Etratfus ,quz natura :
manum hominis , vna hora in diüerfas fpecies mutare
poteft, & rurfus reftituere. Quomodo igitur Moylîs ma1
nus ficut nix alba apparuit ; & rurlùs ftatim , albedine ilia
deftituta eft ? Sed dices : quia Deus voluit,mütata eft. Illicj
Deus volens poteft,hic autem» nunquid non poteft ? Àc
illudquidem fignum, adÆgyptios tantum : hocauteiû
datum erat fignum vniuerloGrbi. O Iudzi ! vtrum au1
tédifficilius eft, virginem parère, auc virgam in animal ma1
tari ? Confitemini quod temporeMoyfis reâilîïma vîrga,
SerpentinaIpeciefaâaeft ; & horrendafuitetiamproii-
cienti illam : & qui anteatenebat virgam, paùlo poftfiige-
batillam, tanquam draconem. Reuera enim draco erat:
fugiebac autem } nonmctuensidquodtènuic, ïèdtimënS
mutatüm.Dentes habuir virgj,& draconis oculos: de virga
itaque oculipullularunc, & de vtero Virginia , puer non
nafceturDeo volente ? Taeeo hic quod & virga Aaron *
quod leliquz arbores per annos plures faciunt, hoc per v-
namnoâemfecit ! Quisenimnefdt,qtiodvirgàcortice
deftituta,etiam fi in mediisfluminibus plantetur i üùqüam
florebit ; Sed cüm Deus non naturam arborum fèqUatur*
fèdnaturzfitfàtftor : etiam infrmftuolà ficcaque virgà &
fine cbrtïce, efiîoruit& nucum t frmftumprotuh't. Quii-
gitutvirgzproptertypicumfùmmumSacerdbtem * przter
naturam fru&umrulit : nünqüid Virgini, vt verum Sa- ;
cerdotem fummum paterec, hoctlonconferret ; B on z ‘
fùntciufmùdi fèrmonüm comraemorationes : fèd nihilo^
minus conttadiclmt Iudæi ; néqüehis quæ de virga protu-
limus perliiadérifibipàtiuntur, nifi fimilibus& paradoxis
ac przter naturam, pérfuadeanturpaftubus; Qüzro igitur
ficab illis : Euààbinitio déquonataëft; quasmatercon-
eeperat illam quæ macrem non habuit ; Dicit enim Scti-
ptura,quod de latere fàéiaeft Adami. Niinquid igitür
Eüa quidem dë latere viri * fine matre nalcitur s de virginâli!
autem Vtero * fine viro nihil hafeetur ? Mutuata eftdvi1-
ris foemibeogéneri gratia : Ëaâenimex virOnataeft , &
hod ex matte concepta ; lèdexlbloviro , tanquam partü
édita. ReddiditigitUrMaria * gratiz huiuS mutuum,ofli- ■
ciùm ; & non ëx Viro * fèd ex ipfaloiâ impollütè, ex Spiritu •
fanéto virtuteque Dei pepcrîti Accipiamus porrô aliüd
loiigè maius. Ex côrporibasenim eorporagigni j Tjuam-
uis lit âliquando parâdoxon, fedpo.lfibile timen; led pul-
iierem terrz,hominem fieri, hoc multo mirabilius i lutum
confulurnj ocqlorum tunicas & IplendoreS accipérë, hoc
longe mirabiliusi Ex vnius formæ püliiere, & o Ilium robut
& pulmonis leUitarem & reliquorum diuerfitarem membrorum
fieri j hoc admirabilë. Lutum animatum cir-
Cuiretertam., & feipfummouere , &ædificare ; hocad-
miràndtim : Lututn, docere & loqui & parère & regnâre :
hoc admiranduhî ? Itaque, ô indoâilfimi Iud^i; vnde A-
dam fà&uS eft î Nonrië Deus accepic puluerem dë tetra *
8c creaüit crèatufam hanc admirandatn ? Quid igitur? latum
quidem iti oculum mutatür ; 6c Vit go non genera-
bit?Qùod âpüd homines hiaximè eft impolfibile,Üain quid*
Deus præftare non poterit? Horum meiÜinerimüs,fratrés,
inftrumentis iftis auXiliatoiiis Vtentes non fetàmushz-
rèticos, qui,per imaginatiohêm tantum, Chrifti aduenriim
eflè doèenrf Delpiciamns & eos qui ex viro & muliere
xff... •, , N n génera-
M
fibilcÔtà:-
cis & iii-
difcisi
Virga Mo*
fis, reuera
idraco erah
Exod. ■+■
t Virgà
Aaron prö
talie imeesi
ait tarnen
leriptura
flores illius
amjrg.
dalas fui fie
deforma-
tOSà
Num.lÿ.i.
Eua, fine
matre?
Gen.z.'z t.
I H
Chriftus
fine pâtre
carnis.
Genefn