itiX
jj>. 'WÊÊSÊÊSÊ& WÊ& g ^ ui"?ytos>
B
P fa i. h .
Eph.s.
■ ■ 0 6 9 1
I f e s Ä t f e r a
B -E aB s a a sW M
ijg g jg isä S B S S m Quod viiium, anterioribus nupti|s Iudxi habenies, non
idfalubriuteinfuambibemnt,fed inebtuci lunt, etiam
nérnicidfigrauedine fauciati,imb?cilhotes quippe men
tibus &.vfrratetndiOini Spiritus noatereates.: qui au-,
temröbuftus in fide eft ; répletmSpmcuTanao,«onm-
ebriäcur .v Ideo enim prteciaiunv eft poculum Dei m
ebt aS^^quomm fobtias effieit b.bent,um meutes d,mm
^rnsebiietai-. vnde Apoftolus ait-, Null« mbrun rmo,
ftdrcpliminiSpiritufantto. Nam & S tiPh‘ n“ rb " ^ ° 5 ‘'
ritfi blenuSjUon e b t iq s ,« tmlctnpmn&Mum 4 date
S rnD tl ttopteteä& beatiffin-us Petrus, ebttetatctn de-.
tetoiuseftdicens: No»e»iw,yi£»<v»jp»«r<mquir)he&rif
*m*nt*üm/&tef*up»c rsmÉnmamrncm vymq-prmopbewubumrttßMlqveftMn&fitr
& m & - Hoc fecit mitium jignemn lejoc mCana.Gdikn-
« Ä y t t t i t e e 1 Gentium ,&mumf(ßnmt glorim funm,&
m m m # P «■ m n g s i m m
tiüm declare!,difciptiiotum noVmt “en“ p-o‘ f(“mttn.nnohn AAppool ttoo -
lorum. Sufit enim omnesqmcredunt,eiusdiicipuli,ied,
vt ait beams Paulus, »a»9«id»»m« Apeßoll! . Studeamus
„anc&predemutichanflimilvtpolthocluiuurofignorum
d e l c u i C jV e i p o i t u u u u i u i u i t . j - r - - n. ,
vrbesSodomotum vbi mafeubin mafculos tuipitudints
I cxerccbant, fufphur.Sc ignem de coelo confia moteni
pluir, vt qpos ardorilhütus ad eipugnandum ipfius ns-
tutæmoren)fiuccendertit,igneusimberextinguefet. Ipfe
genus Patfiatchatum cùm delegitexSentibus popuinm
! lcibcet Hebneorum.pto alius bbertate .Ægypti reghùm 1 nouem plagis affliânm deBma:interemit.lple:diuilit.ru-
I biUm Mate.quando in murorum fitmitatein liqu^ntis’ e-
! lemend vnda.diiiguit,.,gelauerunt'enim(tanquam;lniti
j rus) aquæ, gelauerunt fluöus in ’medio maorisliçpttefta-
.turinbxodo fides iliius Canticitriumphaliji., Ipfe ergo
l | Anquanij diûifit mare iuhrumquod àGræçis nnnçupatut
quod fecit Dotninus lefiis dandoSpmtmqianaum
in cotdibus noftris, extern quoque mnobis petficiat figna
vittutumIalij daturenimlermo lapientix, ahj verbum
fcienrix fecundum eundemSpintum, alij fides m eodem
Spiritu, alij fanitasiri vnoSpmtu, ab) operatio vittu-
tiLl'ijdifcrttioSpitituum.äfij Propbetia.alq genera lin-
euatum,alij iuteipretatio fetmünum, hecautemonintd ope-
,m r vnuc & idem spiritm dimdern rnmique front vult.. Has
iuitut habefitespromifiiones chanffirm, M É É I
J , omni inquinamento carnis, perficientes
nem'fpiwus io timote Dei fecundum Spiritual. ldarco
T Z o J * author,cans atbttno d.fttibuete munera cce-
5 lelbumgratiatum prxdicaiut Apoftolus dicens: Ha om-
„ L Jc u r v nm «que >demSpmm, dm.lcrn
imbecilUi CC„U1S, ffifpicatfaudcatinlbaTrinitatis adorandx fub-.
autcoira-j )bincia,aliquid eile fubieftucn vel minus poteens , yelbbl-
_ m m i p,“ ws fan'
* ' a,vnamomnibus& voluntas panter&poteftas, per o-
mniäfeCula,Amcn. !
mibicum.dieinvdiesSabbati Gptiraus probat; g j u t u e B E g P
I: quieuiftb pethibetut Dens disent« Scripturi. B bcneim | g | |
\ mucdiemtiptinwm, &fU^teaitetmgeunm nrnem A
j oinnibus operibttifnu,quit, caperat Deus facere, .Gaute lQquitut
hSctiptutadiqina,mdnabfol»tèaicensrequitui8eDram
L abqpenbnsfuis.feiaboperibusquscmpeiatDeus tacere;
Non omnipotentem äcimpeiib ii-rmonis rundta ta.
t cientem .laboraflc exiftim.ÇS, çnm. requituiffe
i: defctibirur,cfim.&Vala.yolunAti t o f liccta operart njb
/ d c iin a t : fie p t t e ita tu t m E u a n g e n o d om in u s le lu s tit-l
' c e n i : Pater meus vfqueinddh operatitrt& e g o ogerot. R e qU ie s
mtutDeiinoplaboristemediumjedcceptotuni finis d t "
i opetum , liquidem póftquam perfeeij Mundum, "pus n
1 fiiura-regerenon defiltit i lpfius eniin uum, oniniumie^
tum natuta curfumfmim ; vel ipilà pétagit.vel ptohibita
fubtrahit. Namindiebusfan£tiNoP.ipfi“ s P,ou,9™ n l
i> V. e_ t . I X n n r l m r i I c w i i r a f a f VlTIld
flics, primus
eft
0llU/£:
àmj.
Réquies
Dei, qüi-
lis fit.
ProUidefci
tiaDd
I fubtrahit. Namindiebuslan«iNoe,;ipliusptouioem.? Mundus
polliitumvarijsiniquitatibus Mundmn, vel catadyfmo
1 deleuit,velpoftdlluuiumrcpat.'.uit. Iplejupet quatuor y j j j j
■ A I _____..« ..kl .wainili ut muirnlfiS nithltllultiCS
Wm\
Gen.iS.(j
loan.
Crcdentes
omnes ,
Difcipuli
i'uat> fed
non Apo-
ftoii.
Eph. 2>4>
Exod. I;
'} I+&1.
MatetübruraGiç
mm ibeaeum.
Exod>i6-
i n c i p i t i t e r v m d e e x o d i l e c t i o -
ï SE b c '*A V V * .,<UrVE S £T > N
ordiue decimus.
Exod. ij.
Déni. \6.
^ X p l i c i t i s his q u i proposerait, dlffetenda , tam de
^EiExodiquamdcËuangebjltdtiône,congrue ns aliquid
cbëi Doiriinico refetuain, quod Deusrn poftrema patte
Uliuslcdtionisvbl pnmùmlegem P.urlu:aonunc.ac,ki.-
bitotptaicepiaV. Namportmtetmmationem,.quam dixetat,
Oi»nnPî#» mmddenumt fementntmv | S dttvfout
tn [optimumAient, ifëèruttmmilUextfrnel'lSc acbecit, di-
1 T Bpnmmimvoamrfnnttm, arftftmm dm vocurn
IfiméÊærnM p«»:.
Ery thrauro, vt & plein fure ttapfltum, & petfeqqent!-
bus foueam præpatatet. Egrèlfis namque [fraclitis per
fubdamentum marid, ficcoveftigfo, S: Ægyptijs omnibus,
eodeiu meatu poitillos ptoperantet ingtellis, conte.
(tim proptiûm bqùotem.ftnpentibus aquis, Deus tjui ,âb‘
ftnlerat teddidit,& atmatasaf iesequitutn, ipfufcqi Pba*
raoneni paritercumquadiigisc'utiuumtotoqueexereitu
i vndis obtuentibus enecauit. Aqparum fiiuri,qui eteden-
tem populum tuiti fuétïnt,bôftilsm inanuro.proptiami-
I naprolternunt. IpfepluitMannacibum luis cultonbus
! inetemo.qui ignem plueiatnefandTofactilegio ctimino-
' lis; iplc piuit Manna placidus, qui llammam pluetat m-
I dignatus..,.Sed quoniam lîngqlapet ordinem replicate,
propofitus ptinai aclfeptimidietum traâatus non coipit,
neceflàna bicmtate prætetiens, pauca petfttingam.^ IffeffûtJAj.
dïfrupitpetrum&fluxemuijue, tôt milbbns hominulft fi- ; |
tientibusin detëtto'.ptfiftfauitinfinitos aducrfatiotum
populos , pliitima iuimicarum gentiuhi régna deleuit :
lotdanem quoqneficcauitfluuium ,vt ctedentem pcipu-
lllminreiram reptomilfionisinduceret. Ipfe lotdanem
ficcault fiuuiuin.qui ateiitem petram,flummis vertetat in j
liquorein: tfucie imniDoimm motaetiterra, à felle Dei le- rfilm.1
cob,'qui conuertitfoltdam-fetrem inftegmmetjue, &rupemin
fpntes aquerum. Deinde legem qiiam dedetat.in Sma,
conftiiuu in Sion.auxit in Hicrulàiem poit uuenfam
S&eclipopuli, eande'm pottexit ad Genres. Nam poil- p p ,
tiitam veniens in hominem Dei Filius,psr quem bec omnte
mefune,àjineqmfeclumejliiiliil,ukiptislais‘la0a^am/ i-
I lijsqiiosptotexerat Sc exaltauerat , non foiùm tepulfus
i clt,venun etiam ctocifixusclamatvciquepeil’ tophetam:
IdmgemA&exelteui.ipfieutem mejpreuerunt, egnmtbos pof-
1 [efforemfuum&ejinmprefepeDomimfui, ifreel verb me non co-
I gmun,&popului me non imilhxit: tanquamli dicctet ,quo-
i ni am cognouerunt olim bruta aniifiaba Gentibum
I popuiorpm, legnatoicm coeli fuumque^poffcflóreinac
Dorainum.bumaiiotumpeccaminu.ii pànnis induttun,
1 B in angutto ludçæ prafepio collocacum, lftaelicicus ve-
■ rà populusiibetaiotenvfil.umm.u voluit agqolçete au-
1 feiamjiicut pratdiâmneftj ab ludsa 4c abHietufalepl.
, validuiu d£ vabdaro : Vcibum vtique incarnauim, virtu-
! tem panis& vittu|emaqux, vittutem cibi coeleffis Sc vit-
j tutem aquae tegçnecani», & prudentem quinquageiiaa
' fium,iubilxum fcilicetremifijonis annum i Oc fapientem
architeaum.Spiritumyideliccf famftum pet quem mihi
xdificem Écdefiam nouam exGentibus. Abftulit enim
Do.mi-
Deleftidne Exodi \ Strmo X, m
Ope«
pci inciemcnçif
jtibort«-
iiibùs*. ,
Dominüs Cun<äa (aiutariuln munerum dona vel, quar tri-
buerat vel quae pLomiieLatludxis ingtatis, &coficulic ad
fidem fuam prompco.-feruicio ex omninactone conuerfis^.;
Quando ergo requieuic Dominus qui femper eft opera-,
cus',quern ex paucis openbus eius quaetranliens memora-
uijCtrcifTune cerci fumus .femper operatlim,,, 6c quotidie
operariperlpieimus ? Nam quod elementa jam cceleftia
quarn terrena, humano geneti, {eruiunc,ipfius opus eft.
Quo mo,do enim non tpncemnerepcexiguum cerrenu.m-
qüe ho m i ne m ,n i ft Great oris fui imperip obedirent? Nos
ipli eciam,qubd renafeimur, quod haee ipfa opera, Domini
ex parte nouimijs , quod viuendo vitam quxrimus,
quöd futurorum fpem gerentes pie conueriainur & lo-
quimur, DeifinquamjDei flint opera. Cuius pietads & \
hoc ingens opus eft, quod etiam malös atqueincredulos
patieocer ruftineat,clcmenterrexpe(ftet: & ii pcenicuerinr,
ircuc mifericors Pater ampledtatur.Requieuir plane tunc
etiam Dei Filius ab pmntbus operibus fuis qü^cceperat j
Deus facere quando conlummadsmirabilibiis vnmerfis, |
& impleco fexto die omniopere Paflipnis, die feptima, id. I
eft, die Sabbati requieuit(epulcus. Sed quoniäm Dei o-
Defcenfiö' ^crp(a quies eft,jpfa requies ptiolaefle non pptuic. Nam
MWoi# I corpore in fepulchro fepofco Ditiinitastcum -anima ho-
[ minis ad Infer na defeendens, vocauit de locis fuas ani-
| mas fandlorüm, quorum corpora furrcxiÜe Matr. Euan-
hUtth.17- jgelifta teftacur dicens: Et multa corpora Sanctorum dormien-
tittiu furrexerunt, & exeunt es, mquit ^ de monument is pofi Re fur-
reäionem ipfim, intraueruttt in fanftam emitatem & multts ap-
parucrunt. Defcendifle autertiSaluatoris aniinam ad in feros
vilitandos, non folum Beati Petri Epiftola: verum-i
etiamBcatiDauidisPfophetia teftacur,cumdicit: Quoniam
non derelinquesanimam meam in Inferno,nec dabisfanttum
mm viderecorruptionem. Filius enim Dei non idcirco cum
fufeepd hominis anima ad Inferos defcendit vt earn in
inferriorelinqueret, ftd vtplurimas refurredturis fando-
mtn corporibusanimasreuocarec. Ob hoc namque is,
qui in forma Dei femper erat,forma ferui fufeipiens, fui- l
cepir äc Crucem, vt die terdarelurgendo, exceptam tri-1
ump'harec mortem,, quam perpeti omnino vitas Dominum
non liceret. Ergo quohia.nl poft Paflionemfuara
Domitius Iefus illuceicence Dominica, a mortuis eratre-
furredurusj&primain fan&itatem primo Refurredionis
fme die collaturus: ideolex antiqua prxnunciat, & pft-
musdies, inquit, vocabiturfanäusi & dies feptimusvocatusfan^
äuserit vobis. Primum diem Refurtedionis vocandum
perhibec landum, feptimum iam vocacum futurum dicit
(atldum , ieptimum millefinnun fcilicet annum, de
quo äitPropheta ad Dominum: Quoniam mitte anni ante
ocitlostuosficut dies vnus. Jta igitur in primum diem Refutrc-
d:ionis Chrifto miferat transferendafeftiuitas,& leptimi
dieiexpedandä nobisefler, & requies ilmul &c fandiras.
Cum uicitur^rimw diesVocabitur[anftus, ftadmque adijei-
tilr, & dies feptimus vocatus ,fanctuserit Vobis, Omne opusferuile
non facietis:praterquant quod eritfaciendit dthni anima. Quod
enim primum diem Dominicum diemnuncupamus landum
, credentes- eum faniftificatum Refurredione Do*
inini lefujexpedamus etiam ilium vere fandum diemfe-
ptimi miUelimianni diem, qui adueniec & poftiftos fex
'diesfexmillium,videlicetannprum feculij quib-iis cotti-
pletis requies erittverielanditads.&fidelitcrcredehdbus
in Refurredione Chrifti.Nanl nullaeric ibipugnä contra
Diaboluini qui nine vdque dednebitür fuppheijs religa*
tus.' Nullum certamencontra vitia corporis,qiiöd iam
concüpifccntisobnqxium eil,cric t nam fpiricuale refur-
get corpus,vt Apoftolus ait: Quod femindturincortuptione,
furget iti itHorrupttone, qnod feininaturincontttmeUarfurget in
glmntquod femmatur in tnfirmitaie,furget in vir tute, quod ferni-
natur corpus animale, furget corpusfpirituale. Ec icerum poft
pauca,idem Beacifliihus Paulus: oportet, inquit, corruptibi-
leboc induere incomiptiontm, & mortalehoc iuduere immortali-
tatem?tuncfiet jnqmhfcrmo quiferiptus ejhiAbforptaeft morsin
viäoria}vbießmorsvictoriatualVbimorsqculeustuus| Ec quis
iftc lit mortis aculeas,ipiius Beati Apoftoli cqh«rens ape-
, nefermo. Aculeusautem mortis peccatumy vir tus autem peccdti
\ lex eft. Aciilens quide m m ortis peccatum,chäriflimi,quia
I iblioth.Vet.Patr. Tom.4. ___________
Dies Re-
furredtio ■
pis fim-.
ftus. mm
D
Opinatuc
Mundi . :
roiifum-
Dationeä)
infcito
millcnaiio
fututam
quo.lniül.
tis alils’v,
qua
tati oiie'fit
■ «eiligen!
daifta6;',;
Amentia
dbcemus
abunde’1?!
Ailticliri.
perpeccatum mors,virçüs vero peccati lex,quoniam fine ,
lege peccatum mprtuum eft. Pcccàtùm enim nonimpu- '
tacur,cumlex non eft.Nam nequeAdam fuillet mortuus,
quod de frudu illius arboris manducauit, niii contra ve-
titum manducaflèt,legem mandati contemnens. Neque
hodie aliquis reatum peccati ihcurritj, fieÜm nop afttin-
gar^auc naturalis lex,aut mandati lex, autlicerælex. Na- !
tu ralis lex eft illa, quam Gentes legem literal non haben- !
tes,naturaliter ea quælegis funt,faciunc,quia rationabilis '
animte humane natura,vt creatorem fuum fendat,vt prp-
ximum non léedat,vt non faciac quod pad hon vult,natu-,
rali quadam legeinrelligit.: vnde inexculabilis eft omnis
homo, qui vel authorem fuum negat, vel facit malum v
quöd per legem natùrænpnignorac eile malum. Icerum
lex mandati eft,ab omni frudu ligni, quod eft in Paradi-
fo,adefcam,edes,abiftoautem nonedas, & qu£ecumque
ante Moylen verb.o tantum Dominus prsecepifle cögnpf-
cicur.Lex liter« eft : No» occides,Non moechaberis, Honfalfum
testimonium dices,&c. quæ trän iado iam dimidip numéro
annorum fieculi, ideo per legem ftteræ prohibentut, vt
negligenri homini vel naturalem legem , yelmandati legem,
icriptum legis commonitorium traderetur,&habe-
retobliuiopçdagogum, diilimulatiocompulforem,di-
cente Apoftolo : Quoniam lex pedagogus nofterfuit in ChriftO,
lex autem fiue naturae,liue mandati, fiue liter«, tunc do-
miinatur hojnini,quando «tas eius qapax elle cceperic legis.
Et hinc eft illud, quod Apoftolus Paulus exludæispa*
rendbus natus,Hebr«us quippe ex Hebræis ait; Ego autem
viuebamfinelegealiquandoy vt oftenderet folam infantis «-
tatem fine lege viuere,qu« nondiim capiat lege, fed mox
vbi venir lex,inquit, peccatumreuixit : ego autem ntof-
cuus fum, hoc eft dixiflè,peccatum quod erat ignoranti
mortuum, viuereintelligenticcepif, 6c ego quiviuebatn
priùs fine lege, fadus fiim mortiobnoxius, hifideclina-
uero peccatum, quod iam mihi intelligenti mortem ge*
nerat,&incipit mandatum quod mihi ad vitam, datu .eft,
hoc eile ad mortem. Ille ergo feptimus millefimus annus,
vt ad propofitum.caput redeam, ipfe érit yere beatiftimus
dies,quando agonis huius,quemnuncpatimut defiheh-
te condidujopcatam vidores requiem capienr, ac foelici
ocio perfruencur: nullum feruile opusibi,& nullum pec->
cad opus facicntes. Quia qui facit peccatum,eftfer.uus peccati,
vraie Saluator,fid hocplaneiolum facienc, quod faciendum
eric omni animsfand«^ fcilicet vt eppulad agmini-
bus Angelorum, perpçtuos hymnos, & gratiarum adio-
nes Domino noftro référant in æccrnum. Sanèiuxta hi-
ftori« rationem,præceptum ludæis fuerat, vt diebus Sabbati
ab omni opere peccati quiefeerene, & ea folùm quæ
ànim ç congtueb.an t,exe rcetent.-fed quoniam hac làlutari
obferuationencgleda , omnem Sabbati legem ad otium
1 uxuriamque contulerint, palam eft, ynde odiilè le Deus
iam notiifua,fedillorum Sabbata conteftatur. In Euange-
licis ledionibus fraternitad veftr« frequenter expolui,
vbiSaluatorem Säbbatiun violafle Iudæi vecordes ipeu-,
fanc, quem no&impleuifle magis legem Sabbati ipforum
operum» quæSabbatis celebrauic, euidentiprubanone
doeuimus, non aliunde inftrudi, niii ex ipialege, quam
pariterlegimuscum ludæis, Scripcumeft.enim, Vnalexerit
indigente &aduenà. I ndigenæ procul dubio Iudæierant,Pa-
tdarcharum ciües&Prophecarum: aduenæ autem, qui
GræCo férmone appellantur «e»n>A«!tf«<,Nos Vtique eramus
Gentesjvt ait Apoftolus, peregrini atquehoipitesTéfta-
mentorum te promiifionis corum,fpein non hàbcntes,&
fineDeoinhocmundo- Sed poftquamcredidimus,dicic
nobisidem Beatus Paulus: lamnoneftis boßntes & aduena,
fedeftis ciues Sanäorum,&domeftici Dei. V na ergo nobls cum
ludæis eftleXjfcdilli earn carnali fenfu excipiunt;,nihil ibi
fpicicualis intelligenti« iequirenres: Nos ycröin ea Chri-
itnrn repenirms ,in quo funt omnes thefauri fapienci« .&
feienti« cceleftis abicondid. Denique in hac etiam ledio-
nè Exodi , qu« ordinem celebrandæPafch«, diiponit,v-
numDei agnum cum omnibus myftetijs vit« noftræ in-
uenimus, îpfum coghofcences Dominum verum Sc ho-
minem, Dominum gregis & ouem,paftorem fitnul &pa-
Ccm.Mifericors enim& miferator Dominusfemetipfum deditefca
E
Lex riDrür
XX quæ
fit.
Gen. 2.
1 F
Gal.}.
Rom. 7.
G
loan. 8.
if-- :•
i H
txod iS.
Eph. z .
Ibid.
■
Pfal.ito.