
CW Dominus
die-
moniacû
paftùseft
difccrpi.
Vila cer-
tiorasür,
quapi ab
bisträdiditj nevideiicetvllamvnquatïi Daemoriibusiidé nos perhoc,vc paulo ante di&um e ft , doderevolcns, ne
habeamus,etiamfi verafe di&uros profiteantur. j vllura omnino teftimonium àDxmonibusrecipiamus: Et
Er difeerpens eum Spiritus, & exclamans voce magna exijt ah eo. ' dihiculovaldefurgens. Cumhis per omnia cdnfpirant, quæ
CurDxmon obfeflum hune fudic in terram ? Dominus | narrat Lucas:F<*#4 autem die,fetibit ille, egreffus, ibat inde fer^
6b id ilium iaiftari, difeerpique paflus e ft, v t omnibus tum locum:& turba requ'trebanteum. Marcus autem Apollo-
palam ficret, Dæinonem fiiiffe, quidieebat:Scwquifris&c. I losmultitudinis aduentum anteuertifle infintiat,aitenim:
öcnon hominem; tametfreafobrietatis verba eflène. Exi- EtprofecutusefteumSimon,&quicumilloerant.Etcuminuenif-
uit autem ab illo , nihil eum lædens. Nametfiimmundus fent eum, dixeruntei: quia omnesquarunt te : Verum hæc non
Spiritus permikiis eft eum ia&are, Schumi fternérc, non I pugnant, fieri cnim potuir,pofteaquam Apoftoli adlefum
tarnen vulnerare. Indulfit autem Dominus iftiufmodi ve- iam peraenerant,turbas mox àtergo cofecutas, Chriftum
/ vationem, quo imperantis vktus præfentibus manifefta comprehendiflè, enixéque, vt ilium apud fe detinerent,
fieret. At ægrum vero hominem confauciari, aut graüiter contendifle.Dominus autem peregrinationisfuæ tempus
ea ia&atione lxdi non perraifit. Et miratifunt omîtes. Q u * breuefiiturum coinpertum habens ,';do<5fcrinæq; fiiærhe-
enim propalam cernebantur, certam fidem façiebant,he- | fauros cum alijs quoque communicare volens, illos,vt ab
que enim fimplex auditus,qui animum quodammodo di- i meeptodefiftant^admoheti ait namque: Emus inproximos
auai- uidit (eonftituit cnim eum medium inter fidem & dubita- vicos;&ciuitates,vtibipradicm, &C.
I tionem)eorum qu*fiebant,teftiserat,fedoculus.Quare Adlmenimveni. Commode hoc fubdit EuangeliftaI
B ctiam non abfque ftupore inter fe difquirebant, dicentes; | Neque enim fola Diuinitatis illius authoritas,per hoc ad-
Quidnam hoc rei eft?q.uid hoc fa&um portendit ? aut nos j umbratur, verum etiam foontaneæ euacuationis humili-
do cet venus? Imperat malignisDæmonibus,Sc t veftigio tas.Lucas autem, quo verbi oeconomiam exprimât ,ad hoc
è medio facefliint. Prodibant in medium Prophet*,at,
enimmjfusfum, feribit. Quare in Patris de verbis incarna-
hæc dicit Dominus,aiebant, hic autem ; Ego dico vobis, ait.
tionebeneplacitum,Apoftolatus nomine defignat. Quin
Ecquæ hæc noua do&rina? non enimProphetarum more
___________________ ^ etiam Ioannes,quândoj Poenitentiam agite, appropinquat e-
Deuminuocat, verum ipfecum^oteftate: Obmutefce, & j nimregnumcalorum, indeferto prxdicabat,advnumhoc
....ab eo, intonat. Omnino omnium hunc Dominum eflè*
nobis probabilé fit.Qaamobrem miraculum hoeper vni-
uerfam raoxregionem diuulgatumeft. Etprotinus egredien-
tes de Synagoga. Poftfignum patratum-Synagogamegreffi,
quödfabbatum eflèt, cibifumendi caufaaddilcipuiido-
mumdiuertunt. Verum qux illis miniftraturacrat,febrib.
detinebatur.
Statim ergo difcipuli eade re ilium certiorem faciunt:
fiquidem certum de illius virtuté experimentum iam tum
ceperant. Et accedem,eleuauiteam. Aeceffit ad illam Verbum
, corporeaque manu extenla, febricitantem erexit.
corpus fc- Namindiuulfam fe cum carne fua focietatem habere,per-
ftramaa- fuafumvolens,pleraquemkacula&fignapercorporismi-
tum. j nifteriumedebat. Et minifirabat eis. So crus Petria febri-
C ! bus liberata, fuum viciflhn minifterium '& feruitium ex-
Quo ani- hibet: nos perhocerudiens nelanitatis beneficium frump
fani- ftra ? aut praepoftere a Deo expetamus,verum eö praecipue
tas a Deo animOjVtfanitatemiam adepti,prsceptisillius accuratius
parere, San&ifqueeiuldem neccflariavitxpnefidiafaci-
liüs fiibminiftrare vileaams.VeJpereautemfaélo, cum occidif-
fetSol. Non temereadditur, poft Solis tandem occafinn
multos «gros oblatos ede. Quandoquidem Iudsis per-
fuafiim eratjSabbato curare fas non eflè:Eius ergo rei cau-
ia Sabbatifineraexpedabant. Sed&Iudasorum proceres
quoque, ob id Domino infuitabant, quód Sabbato fana-
ret. At Chrifti vero difcipuli, qui nonnullos iam in fide
progreflTushabebantjVefperanon expe6èata,Ieliim,vt Petri
focrum a morbó exfufciret,roganc. Et. curauit multos. E-
uangelirta MarcusChriliura multo's male habentes curafi-
fe aflerit, Verum is , aut fcripturarura more multitudinis
nomen generatim pro omnibusaceipit ( feripturae narnq;
di(5tionem hanc frequenter in eo fenlu vfurpant;, no tum
r - ’ ; eft enim iliud Vzulv.Sicutper inobedïentiam vnitu hominis, pec-
idefignanc. catores confiitutï funt multi, ita & per vnius obeditionem iufii con-
Rom. j. fiituenturmulti) aut certe ii multos eos omnes & folos dei
notat,qui in ilium credebant. Fides namque ad praeftan-
‘ dumranitatisbeneficiumalliciebat. Verum L u c * conte-
xtus cum priori expofitione magis facit, ait enim: At ille fin-
c*p.+. If guit*manus imponens,curabat eos.Etdmenia multaeijciebat.Qu$
Dzmoiies hic dicuntur, ea ijs non aduerfantur, quaehabentur apud
duplici ' S.Lucam.Illeenirnfcribitadhuncmodum: Exibantautem
decaola | i)£monia 'a multis clamantia & dicentia: Quia tu es Eilius Dei. Et
iturepansmnfinebatealoqui, quifciebanttpfumChriftumeffè.
chriftum j Marcos autem compendio v(us,illud; Clamantia&dicen-
eftè colli-! tia: Quia tuesEilius Dei, tanquamè luperioribus notü,prater
mictir. Quiafciebanteutn.Dxmones norant ilium Chri-
ftum eflè; iam enim de virtuteillius experimentum ceperant
, parti m quidem ex mfraculisqux iam ante patrarat,
parthn verb expeculiari modo & ratione>qua figna &ver-
ba facie bat.
Iudxi ne-
fas puca-
jbant Sab.-
jbato curare.
\l0MI.9‘
'■Lue. i j .
[Scriptura:
multitudinis
vo-
cabulo V-
niuerGta-
tem
gebaut.
Dzmonü
teftimonium
de
verrtate
lalpcäö.
Cap.
yfterium fpctftabat. Necenim aliud ille regnum ccelo-
rum annunciabat,quam, Verbum caro fafrum eft,hoc eft,
Chriftutn. Egrejfusabijt in defertum locum. Secedit Chriftus
pufillum in delèrtum locum quo abfens eorum defideriu
acuat, qui ilium fequebantur, fuoque nos exemple ad-
moneat, vtpoft miraculum patratum, aut opus àliqûo d
illuftreperfe<5tùm,aliquofeorfumfècedamus, ne quod
inanisgloriævenenum,aut humanælaudis ftudiufn, in a-
nimos noftros irrepat, fed Dco fua vbiqüe glôria, debita-
quegratiarUm aâionufquam non confier, ibiqtie orabat,
Orabàtautem, non quod is vlloprorfiis precum præfidio
egeretjied quodpræftantiffime cuiufque adionis formam
feipfum nobis proponere vellet. Eteratpradicans in Synago-
gis eorum.Voeàiczt in Iudæorum Synagogis Dominus,quo
vnum ex veteri & nouo Tèftamento doârinæ corpus ab-
foluirfefeque veteris,æque, ac noùi inftfumenti autho-
rem effe fe oftendat, & non alterius tantum, vt impij
nugantur hæretici. Vbiqueautem, quo dodrinæ fuæ ro-
bur&.fidem conciliet , verba fua miraculis confirmât: Et
venit ad eum leprofus deprecans eum. Qui terrarum orbem,
abimpietatis lepra expiatum venerat,is nun clepram, quæ
corpori cohærcbat,expiât. Quo autem illud in integrum
reftituat »quocfeftfecundum naturâ,primo omniümétemi
per fidem & fpem emundàt. Dicit autem ad eiim leprofus:
Si visjores me mundare.Noui te omnia pofïè, modo fola
adfit voluntas. Si operari placuerit, nihil extar, quod im-
perarete valeat.Ex tota animaleprofus aiebat; Certp içio,
te id poflè, fed neque ignoro quoque, hocjpe beneficio
prorlusindignum elle : Iu'fto namque iudicioDeipatior,
quæcunquepatior. Quamobrem fi id beneficij præftare
nolueris, non tepugno.
Ie{u6 autem mifertuseius, &c. Seruator mifericordia motus,
leprofum tangit.Eccur, ais, Dominus hominem Iepra
contaminatum tangit,&non folo verbo ianitatem illi reftituit?
LexMofaicaeumpollutumpronunciabar,quicunque
leprofum contig;erat. Vt ergo conftet, naturalem foe-
ditatem Seruatorem inficere non polie; Tum rurfum, vt
legem illam contra le latam non eflè oftendat, fed contra :
cæteros homines, quäcümlibet excellentes, dicit leprofo;
Volo,mundare.Ve rboqi prolato morbum moxfugat, adeo-1
que quod verbo leprolüs dixerat, hoc ille opère ipfo yerij
eflè demonftrat. Vide nemini dixeris. Non indigeo tua præ-
dicatione,fi enim morbùs,quolaborabas,me non prædi-t
cauerit, müditia tua nullaerit. Sedvade,&oßendeteprimipi
Sacerdotutn:Q uo impudentem Iudæorum linguâ obftruat,
fecundum legis decretum, ad Sacerdotum principem
tnundztumzmzndzt.Vade,inqait,oßendeteSacerdotumprin-
cipi:vt oum paulo poft, veluti errorem & impoftorem me,
perfequentur, tute mihi teftimoniumperhibeas, & quod
à me fanatus fueris, & quod iuxta 1 egis præfcriptum, Sa-
Qnaleequod
loi
annuuriapoft
patratum
miraculum
le.
cédâtm
j delèrtum.
Cluiftus
non fui,
lcd noflr
caufaota-
bar.
Chtiftts
animam
ante cof
ipus tLànar.
Magtialo
pron eu-
iufdam
humilitai
& fides.
Etnonfinèbatealoqut. Non patiebâtur hæc illos dicerc; cerdotisiudiciö té filtere iuflùs. Oftende tenihilo fccius
ne extra homirtumconfortiumeijciare :*Siquidemlexca-
uebac, vti lepra contaminatus, tanquampollutus, extra
caftra maneret.Quod li qui fponte mundabatur ( id quod
Deivoluhtate contingere nonnunquam poterat)illi extra
hominum confuetudinem non prolcfibebantiir. Interim
dum fummusSacerdos illiufmodi homines expiatos de-
clararet, tanquam adhuccoinquinati, Vnd cum csteris
polluris,extra caftra confiftere compellebantur.
Etegrejfus ccepit pradicare. Leproius hic debit* gratitudinis
nequaquam oblitus, vbique lo corum benefaiftorem liium
laudat,&pr*dicat4 -
C A P V T II.
ETpeneruntai iliumferentes Paralyticum. His non abfimi-
lia exponit Lucas quoque vno illo duntaxat exceptQ:
qùod ciuitatis, in qua miraculum editumfuerat, nomen
peopusipfum , quo hacrationeinfidelitas redarguatur,
quodque animo agitabant,vanitatis reuincatur.
Tibidicofurge,& toUegrabatum tuum, Tibi, ait,dico men*
te hofce, infideles enim funt,malaque, 8c improba animo
volunt.Te,inquam, nonillos compello, quandoquidem
remilla funt tibi peccaratua,idoneufque fermonum meo-
rumauditoreuafifti, 8c dignusnihilofeciushabitus, cui
fanitatis beneficium impenderetur. Surge proinde, lub-
latoque grabato vade in domum tazro.Etßatimfurrexit ille»|
Exijt ex ore verbum, & eueftigio conlècutum eft miraculum.
Redijcftatim fua vis corpori ,[totumqueexemplo
coqfolidatum eft. Paralyticus autem lapitatis fenfu per*
cepto ( hunc namque Dominus illi impertiuerat) in pe -
des rnoxfe erigit, plantarumque, ac csterorum membro-
rumarticulos denemos in tendens, fanus in domum fuam
abijt.
At quorlumSeruatorfignüm patraturus, pi*mittit ;Vt
autem fciatis, quia Filius hominis habetpotefiatem in terra dimit- ,
tendipeccatai Haudaliadecaufaiftudfacit, quamvtpla- r«diuina
I Duo IcnjTcaphar
|aiiChri-
ciuitas,
ippelletm
non exprimât. Matthæus vero, quod de te«fto reuullo numhincfiat,diuinitatisvim, propterindiuullam vtriuf- j^an^hri»
narratur,fuppreifo,eadem fere verboru.m ierie,fignumin qUe ynionem, in humanam quoque naturam felè diffun-
fti natura
luaciuitatera6bum feribit. At ciuitas illius nonCaphar- ! J erei Quod ergo dicit,eiufmodi eft: Quamuis homo iam
(ê difFun-
naum,fed Nazareth habebaturmifiquis Capharnaumob j fa(ftus, cum Deusalioquieflem, proptercarnis oecono-
debat.
idforfan ciuitatem illius appellatam dicat.quod frequen- . miamj n têrrisdegam,&familiariter cum hominib.agam,
teradmoduminilladegeretjmultaqucfubiodemiracula nihilofeçius,vtDeus, fignaornnemrarionemfuperantia
ineapatraret. Sunt qui purent,J quod locaüla p^ruo in- edo,peccatifque obftritftisjpeccatorum vincla relaxo., lu
Hrticumfi-
Bumvopditfuh
plutn.
terualloàfeinuicemdiftarent) EuangcliftasBon tam eu-
rafle , vt locum præcifeindicarent, quamvt miraculum
iplum exponerent.dc hoc autem omnium fententias inter
lèconlpirarejetiamlialij alio modo hiftpriam texant. Et
cum non pojfeut offerte eum illi, praturba. Venerunt çrgo, qui
paraly ticum baiulabant; Cum autem ianuam magna hominum
multitudine vndique oblèptam comperillènt,adeo
vt null us omnino per illam aditusadChriftampaterct,
(Nepenim ij^qui intus erant,illis,qui fpris vrgebant, concédera
, aut vllum prorfus acceflum ad medicum indulge-
re volebant ) capto repente conlîlio, cum làlutis ægri ef-
fent oppido auidi, fupra domum confcendunt, remque,
ob certam lànitatis fpem,adoriunturnouàm,planeque in-
ufitatam. Etenim teéfco euerlo , leétum vnà cum onere,
hoc eft, virum paralyfi decentum, vnà cum grabato ante
ChriftiSeruatoris noftri pedes in terram demictunt.
CUm autem vidiffetlefusfidem illorum, ait Paralytica : Fili, di-
mittuntur tibipeccatatua. Hic tu mihi nunç Chrifti Domini
benignitatem,&manfuetudinemperpende : Perpende,
inquam,quomodo tranlaftis, quæ modo audimus, ægro
Inox pèccacorumvcniamindulgeat, non ignar us, quod il-
lo minus erat, paulo poll vitro illi obuenturum. Dominus
itaque fide illorum comperta,quem fumpferant labo-
rem., inanem abire nequaquam paflus eft, ait autem : Fili,
vel,vt Lucas habet, homo,dimittuntur tibi peccatatua. Quod
autem Paraly ticum hunc filium vocat,.illud aut propter
fidem, quam de iplb conceperat, facit, aut certe ad crea-
tionis caulam refpicit. At quid hoceft, in träfe ille, quod
de peccatisaudio ? Aliudexpe£lo,& aliud largieris. De-
tuleruntmehucilli, vt recuperata lànitate inambulem,
tu vero aliud pro alio fanas ? Cernishauddubie, quæ illi
non cernunt. Cognofcis enim, quæfecreto admifi, quæ
illi non cognojfcunt. Anima præ corpore laborat j morbi
itaque caulàm c medio fubmouens, ipfe ctiammorbus v-
nàfubmouebitur. Quideftfaciliusdicere : dimittuntur itbipec-
cata tua, &c.V tique peccata re ipla dimit tere difticilius eft,.
quam dicererdimittuntur tibi peccata tua.Nequeenim is
facilefalfitatisrédargui poteft, qui dicit : dimittuntur tibi
peccata tua, quippe cum hiceffeâus lub fenlum non ve-
niat: Siquidem vulnusnonpatet, vt medici virtusdiiu-
dicare pofllt. Dicit ergo, vtrum eft facilius, dicerene, an
facere ? haud dubie dicerc, quandoquidem opus, quod
prçmittitur, fenfibus non pbijcitur.Quia ergo fidem non
nabetis, en opus adijcio : quo illucl ftatur ,quod fub alpe-
dum non cadit. Etenim fi Dominusprimum exterius paralyticum
lanaflèt, atquedeinde peccataillicondonaflèt,
rati fuiflènt', prim um quidem præftitum, fecundum vero
tnanere incertum. Quia eigoprimum crac ambiguum,
Vulgogueparum ereditum,adfeçlumeft fecundum: nem-
Maiuscft
animo
quam cor*
pori fani-
catcm prç-
ftarc.
Turba Sc
Gmplices
(cquuntur
G
Chriftum,
Phariftci .
vtmirarentur omnes,&honorificarentDeum. Qupdmaioris
momenti erat,putapeccatotü remillione-milium faciunt,
id vnum autem, quod in omnium oculos incurrebat, de-
mirantur.Ecenim fi retftam rationem inire voluiflent,dice-
re omnino debebant-;iam nontantum paralyticum furre-
xifleadmiramur,quantuhincedo6li,animä illius fanitate,
Hoc eft,dpeccatis hberationem,confecutam credimus.
- Etegrejfus eft rurfum ad mare.Iterum pofteditum miraculum,
do&rinam in medium proponic : viam hacratione
ad certam indubitataraquefidem audicoribus aperiens.
Et omnis turba veniebat ad eum. Dum omnem rurbam ad.
eum venifleferibic* qui ilium fequebantur, non Scribas,
aut Pharifeos, extitifle infinuat, fed homines fimplices,
omnifque fuci & aftuti*expertes, neenon fano incorru-
ptoqueiudicio pr«ditos. Etegrejfus eft rurfus ad mare. Ob-
leruahic quo modoSeruatornofter, nufquam non ab o-
mni prorius ambitiqne, & faftu alienum fe oftendat: Neque
enim cum ingens multitudo ad eum confiueret ad
frequentes ciuirates fe conferebac, aut in medium fo-
tum fe inferebat; verum ad defertum , vel montem
fefe recipiebat. Per hoc nosadmonens, ne quiequam
vnquam ad oftentationem faciamus , fedfeceflum qute-
ramus, cum alias fiepe, tum vero praecipue, quando fa-
crarum rerum meditationi infiftendum , aut de rebus ad
falutem neccflarijs diflerendumeft. Etcumprateriret,vidit
Leut Alphai, &c. Seruator nofter non per diuturnum return
vfiim, vc caeceri mortalium folcnt. difeipulorum ani-
Vtcertoe»
[ligar,
mos explorat, verum veis, qui omnium hominum con- 'egitpro.
fefentiasintimecompertashabet, quos idoneosiudicat, bauonc
feligit- Quare fi quam margaritara coeno obrutam,alicu- Deus-
biiacentem viderit,eam mox e fordibus excipir.lateritem-'
que animx eius candorem iri luccmproducit.Egreflus igi-
tur competitLeui, ad teloniumfedeacem.Elt autem Leui
hic idem omnino cum EuangeliftaMatth^o.Et quidem B.
Marcus 8c Lucas nomen,quod illi familiäre erac,prira9ua
appellationc obnubunt. At ipfe vero Leui,.dum Euangelij Matthzus
hiltoriam contexic,palam,qu* ad fe pertinebant, denun- b,nomias
ciat,ait enim; Cum tranßret lefts, vidit hominem fedentem in
telonio Matthäum nomine. Quo enim medici artem impen-
fius admireris,fuum ipfe vulnusaperit. Sequereme. Homi- I
num amacor, Seruärorque nofter Iefus, Leui, tarneth to- ;'
tus,quantus eratjin iniquitatumfecibusimmcrfusiaceiet,
nonafpernaturifedclementeiin'uitat, amanterqueadfe
vocat,aic zatem-.Sequereme.lÜe vero animx falutem c$tcris
omnib.potiorem ducens,cun<5lisdefertis,fetotuin cueiti- chriftus
gio,vocatisnutui,&voluntatimancipat;neq*, moroladi- pcccatores
latione Chriftum ^ocante cotriftat j verum ob vocationis
beneficium jgratum fe declarac: Nam magno mox conui- tat
uipin domo iuainftru&o, cü Chriftu ipfum, cum exceros