
Cæfa ferro
trede-
-cim mil- ~
lia*
f ramen.
Iudæoru
vnadie
pericru:.
92100.
B
C a .xvi.
Apud lofe.
lad-f.
ca.4. B«-,
gabri Ca-
pharto- j
phram re-
gitgr vet-
cod.
c
* Ligarim
& Copar-
coram.
Amathus
ab aquis I
calidis.
D
Vrbis. de-
feriptio. ■
Mós fer-
rcus.
Et efipp‘ >
ru m-r emi gi j s ,i n ter i b at. Fuêre etiam, qui natarê nefeij,
dum expeném dalorisinortem requirunt.edito riparum
torofin fluuium k excutérent voluntarij : Alij arenofo
ingreflilit-tore, merfo veftigio deprituebantur : plerique
etiam fàxorum tererium lubricoyaut vadofis offenfi lo - '
cis.inftabili flmftuancesgradu, fluentisfëquentibus ob-
ruebantur. Çæla ferro tredecim n|illia: innumeràbilis
autem mukitudoflamoconfumprà,£rædaiijgens de o-
uiiim.gregibus, ôc camelorum arque afinorum ôc boum
parta: quæ licet ftrages höriïinum maxima fuerit,* tüm
vero maior æftimàbacur,quiationrolàm,regio omnis re-
pleta èrat cadaueribus Kumanis,(càm difperfi acpalan-
ces quibufeunque injocis cornprehenfi fuerant, inreri-
mcrentjjt) verùm etiam vc Iordanis ipfe defumâorum
-corporibus obftrudtus , curfus proprios djrigere lion
poflèt.Afphakites quoquelacus cruore &yifcëribus de-
runéfcof um mutarct naturae fuæ fpeciem, in quem omnia,
quæounqueIordanis attraxerat,inuehebahtur. De-
nique nonaginta duo millia & ducènti illajdie ludæo-
rumpenfle ælÙmati, à quingentis tantummodoequitï-
b us, & tribus millibus exercitus pedeftris. Progrelfus
quoque ad vl teriôra Placidus, Abilam , Ôc Iüliadem ,&
Betefmon,& omnès viçqs loei ipfius', vfque ad Alphakitem
lacum Róriiano imperio reftitu it. Scàphis quoque
impofuit milites,à quibus vniuerfi,qui in lacummeino-'
ratutn-confugerant, extingucrentur.
I t a E Scliaçç orrinia vfque ad Macher untemrecepta:
Vélpafiànüs tamentempus prælij qpcriebatur,qu6
metropplim to t iusiudææexerc i t u Rom a n o adöriretur:
inter quae, occupato rebus fibicreditis, motus noui ex
Gafiicanispartibusinfinuantur, quod à Nerpnepotentes
quidem Romance militiæ viridefçiuiuènt. Quo com-
pertô, cupiens inteftinaBella ac fiimmæ rei ,totiufque
Ronirimpérij periculumyeonfeôfco in Oriente bellorum
tumultUjlçuarc:y 1 rêrum Ipcundarum nuntijs,motus o-
mncsTcaliæ vel comprimerêt,vel p ræ ù en ir c rv b i pri-
rmini fæua hyejnsremperata veris prinetpio,cum,maiore
parte exercitus dé.Gæfarca iter mouit. Excep it eùm
Antipatris nominè ciukäs appellat!. Inde procédons,
exurebat vicos,necabat eos,qups reperiebatalien os : ac
maximèldurnæis vicinâ, quæcunque offenderat, depo-
. pulabatunquod inquiet um genus hominum potiùs bellis
quam otio vel quieti amicum Forer. Duos quoque
ïdurnææ viqos*Ligariiin&Capartorem, eorumque in-
colas domprehendens maxima fttâge lâbefaâauit. Si-
quidem Éipra ic.Pop. virqium peremit, mille captiuos
abduxit,reliquum vulgus expulit^v t ibi conftitueret nja-
num ïuorum: quia mofitäna locorumxegionis eius la-
trpcinijs infeftabantur. Ipfe cum exe r ci eu Amathunta
repetit, quæ de aquis calidis vocabulum fumpiît, quod'
aquarum vapprSyro fermone Amathus appellari fertur.
Thermæ ergnGr«cè dicicur,eo quod cahdum fontem
habeat intra muros. Deinde per Samariam iuxta Nea-
pofim in Hiericiio contendtt j vbi occurrit eiTraianus
multam mannin agens, ex his, qui vitra lordanem iîti
Perææ regionis populi, in ditionem Romanam vi<5ti re-
uertci^nt. Njantio itaquë adifenientis Romani exerei-
tus,plerique ex vrbeHiericho, quod eamintutam vidèrent
in mon tan a Hieroioly mitanæ regionis kfe contu-
lerant. Rclidentium turbaomnis coatumitur. Nequc
Ènnndifficilefuitvrbem prqperato caplpquæ netî natu-
rali fükaedéc munimine, &à,fuiseflèc dilabentibus de-
lerta ac deftituta. Vrbsèppdiraûi campo,cui fu.peremi-
nct monrs difFufior/& nudusgignencium, -Namque fe-
ettndum fepteiftribnalem plàgani, vlque ad-Scytppolis
vrbis terrain extendicur,exparce mërediana vfque ad zè-
gioncm Sodomitanam, ôc Alpbakitisfines dinufus habetur.
Ægtum aatem &c ieianum-tbluuîj Scideo delèr-
tuin ab incoks, quod fine vllovlu eflèt cukoubus hatu-
rali fterilitace., Aduerfus huic-mons liipta lordanem,çü-
iusfcxordium àIuliade, &q)laga lèptèntrionali affurgit :
iplë a u te mp r æ te n ditin mêr idianum yfque ad Spbâros,
Arabiæ.-Petrææ coptisrrainos.vbi'etiam mons eft,vfu ve-
tcrum ferreus nuncupatus.Incer hosduos,montes Camfpatia
+diiigatur(yetcri vfuj iûcolæ Magnun. appella-
uerunt, cuius, longitùdo criginta & ducentorun ftadio-
rum,latitudo centum yiginti. Exordium a yiço.Gxana'-
bar, finis ylquc ad Aiphakitem lacum. Iordaniseu->i *
medium in teriècat ,campum non folum inoffcnlà,{ed ew
iamadiun (Sla gratia viriaantibus ripis fluminis alluuio^
ne, ôc fucccdentibus Ajphakite ôc Tiberiade vnius fonds,
ôc vtroque diueriæ qualitatis lacu. Namque alterius
aquæ fap orlàlfus, &;fte ri li s vfus, T iberiadis autem dulcis
arque genitalis. Sanè in diebus aiftatis immodicus per
fpatia cam pi cxæiluat vapor, vnde coalelcentc vitio ni-
miæ ficcitatis, atque humoafi do çorrup ci or aer, mife-
ran dasacco 1 isconfi c i tægrit u d ines. Arida funt enim'O-
mniaprêteroras fluminis. Dcniqueinremôtioribus.»^
grefeit & fruârùsarborùm, liquidem & copia huberior,
& fru<âuspalmarum opimiqr eft, qui fupra ripas Iordanis
fluminis gignitur , alius longé exilior.
J E s t etiam iuxta Hicricho vrbem fonsabundans, atque
idem huberior àdpotum , pinguior adirrigandum,
quem lefus Naue natione Hebræus, manu valid us i pri-
mùmgenti eripuitQhananaeorum. Is in principio cot-
ruptior habitus, ac fterilis ad generandum, potantibus
ôcvfuiparuinfalubris. V'nde rogatUsàb incplisElifieus
Prôpheta, idemqùeEliæ difeipnius 1 & tanto, fucceflor
nequaquam indignus magiftro", vc holpitalitatis lùæ
mercedem relinquéret, qûpsvifitaueräilbcis, ôc cOrru-
ptelam aquarumleuafet,:remedium dëdir , fîeut regno-
rum vêtus fcriptura edocet -, præcipicns vasfiôdle cum
laie derern iïbi, q ùod accipie ns, deieci t i n fon temfai,&:
dixit : Sanaui aquàs iftàs, & non élit in his moriensj iie-
que fterilis ab eis : & fanatae funt aqttæ, fectthdum verbum,
inquit,Elifiei Prophetæ. Ex‘ilia it a que benediétf
làlis infufiöne temperatæ aquæ,relerataque pra-fonris,
ian<Stificarifuntaquarummeatus,vtdulciorès potus ve-
narum fcacurigo effunderct, &omnisilladulcëiccret at
quarum amaritudo,huberiores frùélüs terra darer. G‘e-
neranda: quoque fobolis opima fueceflio, largain pofte-
ritatis copiam fub triiniftraret, nec defiçerer gènitalis a-
qua:* çùm diuina.gratia pro iu ft or il kifid el i b us ftudijs
ranti Prophetæ benedidtiönibus alpirauillet. Conuertit
itaque naturam aquarum ad preces Prophetre caèleftis
oïacul) fefukatiojContinuoquë fterilitatem depulit, Fcb-
çunditatem infudit. Côepereillic erebrefeere genera-
tiones hominum, firuftusterrarum,fiiccufque*aquar
mm,antè iciunüs & amarusinternéeare folitus lata, tri-
ftiaque bibentium ora torquere ,fertili tateifi fplo, po-
tanubusfuauftateininFundere , vt fi breuiter cuita con4
tingat plus profit,quàm y bi diutiùs itrigauerit. Eft enim
noua gratia, vtprofe^us redundanrioffit , vbi vfus minor,.&
vbi ampiius quifqiiam vfus fuerit, ibi minor Fru-
étusfif: eoqire plus eæterisfontibus rigat, quia vél exi-
guum eius abiindat ad hubercatenn Denique campus
eum circumiacet ièptuaginta ftadiorum in longitudi-
nem-, viginti in laricudinem pateiis-. In eo tnitabilera
hortorum gtatiam cernas, varia.palmàrum gênera, çan-
tamque daélyloruin dulccdinem, vc mella defliiere putes,
haudcÆtcris inferiöra. Sunt etiamillicpræftantifli-
mi apumfoetusincc mirum, vbi tam diueriis inhalantes
floribus,.paradifi Fuauesfiinduntodores, lik e opobalfa-
mmn^gignitur. Quod ideo eum adiecfciohefignificaui-<
mus , quia agricole cortice tenus virgnlas incidunt eas,
in qui bus-bai lama * giguancar,vtper illascauernas pau-
latim diftitlans hùmpr le colligit. Gaucrna autem Graeco
nomine dicitur.Illic cypreliin,illiemyrabolanuin
nafei ferunt, & alia iftiuknodi,quce in alijs ldcis haud-
quaquam repeduntur. Aqùa vt pétera rontium,jllic
tarnen.præftancior, æftate Frigida , hy.eme tepens. Aer
mollipr, y.t- lummahyemelineisincolae exuuiis ytantur
indumentotum.
V n c.Alphaltiris iacus qualitatem Ipe&emUs. Melius
éft-emm m locorum veterum deferiptionibus, Vel
coeterorum elementorum niiraculo | quàm in Iüdæo-
rum lèditipnibus-ftyl-um occupare.; Siquidem ifta flagi-
riamentemexafperânt,illademulcentanimum,dum re'
[Magnus,
t médius. -
P^balriJ
k l difetime. !
JElifæuffl
JPropliea
.remediu-
dedit a
quatum.
S al benei
diiilum. 1
-H
Balfaraa
cuorno^ .
foglgnï
C ap-.
kfphalii'*
[fis qua-
îitas.
pus;iacet, t|uc;n pcopicr magnnuding:«, quù<i in nrnlra1 ceftÆnmr, Sc ad veteris ■ hiftoriæ reuocam cognitioncm.
■ . .................... ...... Nobis
W l
I Miranda
I liicnar-
1 rantur. de
I lacu A-,
I fphaltitp
B
Bitumi-
! mis gleba:
ïn aquis
aaunjEé^
C ■ Sodomo ■
lplpcciesi
*pe excidïo 'vrbis Hier6ßl.^ib\ IV.
Nóbis autem | qû i b u s;i n cultiusi n eehmm éft, cord ie ft,
<patrumexÆgypto^regrediéntiurn,vfqueintexraiTire-
proniilIionisTepeteré vêftigia, Vt fi cui forte npftrà lii
manus venianty non noftra legatvfèd patrum-relègat.
DÙlce éft en im in ter Malôrüm vërkti; habitacùla, Si ye-
terum diifta fadtaque recënlère memoria, atqué eorum
inhæretegratiæ. Sed iam fiufe naturàmvfiue qualiratem
àquarum exprimamus -, né riofter quöque in èb laçù
^proijciaturftylus, èx qiio omnia,quæcunque mçrgen-
dà pdtaueris,yiuentia tamenrefiliie öpiniaeft:& quam-,
üis veljeniemer^allilà, ftatim excuti: Aquaipla.amara
ôc fterilrsjfiihilrecipien^generum viuenrium. Denüqué
hequé pilces, neqùe afluefas aquis, ôc lætas mërgëndî
fnifana’ cîuftàs cireûmfufa bëllo vndiquc âtdêbât. 'N e e
feriati èrahV Hie ro fol y m i tahi àfùo r n mfc n fu periculo-
rümj quîbris omnèsinterelufi erant exitus, ne qüis f'iga
pèriciiló eximeretùr.Intàsinalàmintëftinûin,foriscla u-
fà'onmià,iTé'qiiemancndivoluntAS,hequêfugiëndierât
copia. ’E t f i qui à Romaiïis Veniam Eranfugio f^étaue-
-râritjàrrfiiegiedi prohibëbantur. -
‘ R e g r e s s.v s état Vefpâfianusin VtbcmCai-fueam,
vt inde collèólis omnibus viribus adoii re tut Hiejrti'fbly-
iu i tan æ vrbis cblidionem. N un c inique- aduenii éaluin
Nei'bnemtërtiodea^
i a m d ç â h f t d ’i è q u e r i t i o é t a n ' ü m d i e i i v d e g e r e t . D i g n u s é a
p oe n à I q u i n b i x f o l f t m f i d e i h f a c r i l e g i o . p f e t â t e m p ,
vfü patftur aues. Lucernàm accenfam.ferunt aquis fu- ; d jo, pudiciriam incGelVo vidlaucrat, lcd ipfam quoque
petnatarëjfinc vlla eôhuerfatione extinéto dêmergi lu- 1 potefta.tcm Romani imperij, cuius vel officia, vel nçgo-
mine ôc quamuis demerfum arte, quod vidât,difficile [ tia impróbjlfimis libértoriim commiferat. Cum éhim
inprofuiidphærere. DeniqueVelpafiànumferuncprae- Et
cepiflé natàndi ignarosreuinétis manibus îh profun- iaeQneqùiffimislfeNymphidio',&Gëibelhno præcipüé
dumdéijci,eol^ue omries illico fupèrhàtafle, quafi fpî- j credëridum’pdta,dit,quOsvilisCo'nditio dbnoXipsfece-
ritu quod àin v e n ril euatbs, & ad fiiperioravi mag tiare- j rät.' Sed &ipfiexempldm,crüd
puifosrefilijfle.
ftiniaderunt,qux nobis inexpertis veritatem reiiprbmë- j rati cadendum in ferati,præuenitevokiecdnt quôd mete
nunquani corifilium fuit. Mutate etiam ter in die | tdcbarit. Itaque fâ&à çiipi c0 têri^cönlpirati6nc^
colorera aquæ, & . ad radios Sqlis varié reFulgëre non i cidam deferurit. Cu'v ënnTi pàrciriuus æftididbatur , qui
pllçuit pro Vciodocare, cum fit ipfius * aquælacas ob- ] niàtri non peperéiflet? Deléitus efgd ab ÖmnibdS fuis,
fçuriorcætcfisaquis, & quafi adultæ præferenrfitnilitu- i fu|itex vtbp çüm quatuôrjlibertis luis. Et cüiîi fevrge-
dinem. Gëftè fiadradiumSplis & iplà refplendeat, ni- ri imminentibus coniura'ris3atquëàgidine aduerfo vide--
h if npudm,& quafi pro miraculo prorneridum : cùni hoc j tet-i in luburbanum rus clànculo conccflit : difeiflus &
commune fitaquis omnibus. Vagari fupèr aquas bitu- i dilâceràtdsfëntibdsV dam fórmidat d quoquàm vidërii
minis glëbas cértdmcft atroliquore , quas feaphis ap- | ne pcqderecur: deinde cum fè civiràmleptuéiintéilige-
proptnquantes colligunt, qûibus id muneris eft : hærere | ret,ne graues poenæexigerentui „magnum
fibi ferturbitunfen,vcterrohâdflquâquam,vel àlia præ- j bi delignq päräiiic, ^.mafuibfis conypQiüirfhk;i*.qdd le
acuta metalli^ecierécidatur. Sanguini fanè.cedit mu- j hecàret.
lierum, quomenftruâfoluentes leuari feruntUr. C u i u s 1 montra? ^ I t a q u e a c c t b i l f i m u s p a n i c i d a d i g n u m æ e r i -
t i s f u i s v i t æ e x i t r a i i t ü l i t , V c - q d f m a t r e m a t f i i ó s o c ü d e -
f b i t ) i n t e 1 1 u m p i p r o d i t u t : v t i l i s a u t e m à d c o m p a g é m r a t , n c c l î b i p a r c e t c t . V e r è b o n i ^ n e c i s f u æ a r t r i ë x , q i i i
- n a t r i u m F e r t u r , ôc c o r p o r i b u s h o m i n u m l à l u b r i s a d n t i - ^ c o m m e h r u s é f t , V t i i e p e r i r e t , n e v e l m o r S f u o f e e l e r e v a -
xtâ m e d i ë a m e n t i s i ' L o n g i t r i d o l a c u s e ^ s v f q u e a d Z o a - c a r e t . ^ f .
râsÀrabiædiri»itur ftadijs quingcntii oétoginta : laritü- ; Fa m a itaque, intërFeifti Nerônis ptóüenérat môtê
do ftadijs eènfum quinqüdginta, vfque ad vicina Sodo- 1 ingferajbui-qaira-éui fatis eft,vbt-cupiwaccéperit, estera
momm,quiquondam hubcrnmain régionem itiliabita- , non reqiuiere,fed ftatimdilïipare, arqué inexploratuni
baht- âbundaiicêm ftdétibüs, âiftinétatn quoque vrbi- in vulgus triittCre, quod deiëétauerin N e t multé pofi:
bus'fplendidilfimis. Nunc aütem ea locorum deferta, tamen Galbam ^ om . impeïio præelfe innoruit; Vnde
atque, exiiftà fiintïnceildio,: fNâm cum bninia îllvsDeus fententiàm noui principis de bèllo iuâæb|um fcifèitari,
fuo corirulilfet i-nunerë, arüa frugumfeiàcia , & verieis : Velpafiano coniîlmmfuir,milîtqueTitum filiüm.ôçjRe-
ctétêrifquè Früâilôfis arboribus' rus confiturri j itigrati, 1 gem Agrippai«! Titus de AchaiavFeuertic ,-comperto;
nee præ beülis hähentes potential« Dei fummf/ quäfi quodetiäm Galbä fèptimo éiêrilë àc dieaflui«ptæ poté-'
non bmriia eernerët, orimiâprôfpedaretflagitia, nilrik itatis exutüs iafignibus>pä:nas luifletinmedio vrbis flaue
efletiquod illüi« latere, aut præterire polTet : ita in«* nujifl eft, Ronianb foro j & Qfhq pbrirétiir tebqs fccun«^
^mperanuæ fuæ probris mifteré vniuerfa, ac pblluerê : dis, ac fucéëfTuimpêriali. Agrippa Rónrartl cóntendit>t
G a ï X k'.
Nero cz
fus ijiim.
èerij fui
'anno'/
!*pèrhorruere.
'Nerômà-
tri non pe
flege
&act:
Iti; ;
iQuindüé
Ijvrbcs di-
Muina' vl-;
IC a p v i
tum prëtio de ëcelodefcëndifignis, quiregiöhemillam
éxuteret: Qrahqüeitaque vrbesmcérifas,quatum vmbra
quædam ôc fpeciésin fauillis yidetur; Ârfere^jjræ, aÿ
eiFpaternæpietaçisfeüereritiajquamprihcipâliSpôtêfta;
tiSjqupdincqiifükb pâtre fi,* prætenderèt : né îpfi qfti-
dei« placiturüi« putâret. Certé exitüs ddcüitjopportünè'
GalbaRo:
præelt
imperio.
Othorè-;
[bus pocif
pèreeü-
dcrct.
&ineercüm:- iju6
cuntur, arque adhiSc raânent. SfiüsSes illic ad fjeciem ! vergerenr, öenique ctia::i VWpaüandsanxiusdetotiiis
pomaviridantia, formaros yuarmn râceinos,vc edendi ( Imperij Rdman: aeparua liam,bciium iü:jiendir, arque
eenerentfpéfSanpbüicujiiditatem vSidârpasj'&Éïfcdnt !' *imperianî tehukluum,pôfthibte; |üæinlud!ea gerça
ac refolàutimr in^irtêrétii-j, furauoeqqe éxçirant, quafi* bantUr.pr* cdtius fumma: dura, & pia érgà parridîn lbliadhuc
ar.dcaut. 'H ïc proprer fùpplida irópiörum ’de ; titudïne. . '
SbdomkMo terntoffecoinp'trcajfileiitio obducerïMoa I
ôportuit. Hisenim decurfissrerourrèrationem pijsföre i ,fuös,,quim àdderflimèxtâïuqsgpfc&T;. Nam eûmibana
tlubitar: non parafe. ' -, i a1'*-- histrchoeilet:nto!erabüis:* iniiirreÿitprærereà bimon,
V e s p A's i a tàv s iraque proxinià quæqùcHierofoa * mfenorqûldcm mdrumimpt'bbicare ;ied foiaiia corpo-
ïvînirdflÿ.vrbiâ eafietla, velvtbiuîn munimentai'di(iri- ^ ? Bë&ïrdrldtracïriîjl
butô'éxérefiUs'Rqmâni ^ël/ócïWui'b iubïidio replèbar, Oiuif
B M f f f l i )>ar t > y
turï fecdm adirbïtàm cbiirrà Kómanqs ^ërbrtdum'àrtjiv I .‘Âriâutfs gen-ulcrat propte’r luqiim.v eomtrabanrur;
16 infidjis" vrbem Sèfiit:’ raille' ‘etiam txtbgiidAi 'iiqU«s
gàpitviitfegfeBjp.iu M a S a f f l g
dûii à aïque yniuérffbàrîlrt pàt#monia'inùlifibds in^J
ùafa’ Piâ-ccpÉo ÏJdcis p&llellroiîbs.qua:repértæ fueranti j Çitcdmdeiuret, fàeilê (ÖfteaÄorätofeifttdditfdd'etate.
exüi.Âbàntur, lApinæ excrcébamur liccmai. Vaftabatic j Po‘pùlabitarcdmh"iiea,qdieflei,it bnitima nmniciani-
k-Obuin: ip.onrar.:! -iStjiiis eâtfa'péftriâjqurbiis Hiêtefely-; b%qubdilliVttér> b a ft ;teren6,prafiKfat6ahtÿf6d ijdaiî
a yer.ïiur.Tm.4, ... .R r r r à ______ __________ in fQ-
! » '
; H
j f l
*impccü j: I l
■ i i
i , 1 |
CÀ.XXÜ Simon il
aiitdr flaji
riorum. i l
* iüucnta
3'èrafcé-'
Sus «iuis. 1 : S |
I