' Lue.i2.30-
Apoc.j. ie
i f Heliam,
ex Arabia
natum, ha
. bitalle in
Galaad v
vide apud
■‘1 Dorotheü
inSynopfi.
Helias ;
mönachö
ram Ptm-
^ caps, manda
n cc Spi-
’ u (ah-1'
I fto.Vitairi'
D, -
Monaftj-,:
cainftituic.
Cardtn. Baronius affirmât, tom., 6. Annalium ad annum 444*
adde quoi ftylus eft hominis Latini , & temparum pofierio-
G A P V T I.
T)Rindpium religionis huins, &quemadmodum, & vo-
L deprimo ipla proceflït,ratione petis, dfte&e Çaprafi,
ante alia perferutandum. Quamuis namque eonuemtio-
, nis huius ratio in folaexperientia conliftat, 8c nequaquam
jibffèc hæc ratio plene verborùm doârina, nifi ab ejcpertö
tradi, nequeetiam à te totaliter percipi, nifi eam pari fthdib
acfudore per éxperientiam appreliendcrelaboraueris:mUl-
to,tamen efficacius poteris fuiceptæ huius profcflïonis a f
fequi difciplinam, & ad illatn capeflcndam alios ardentius
incitare; cutn Auftorum atque fundatotumeius agqoueris ;
dignitatem, 8c primariam Religionis ipfius fciuerisinftitu-
tionem. Pro^tèrquod ( vt ordine debit o procedamüs ) dc
fiipremo huius Religionisfundatore, 8c primaria eius infti-
tutione, éloqui pauliiperinchbabimus:deindealiqua fim-
<ftagefta,& glorioias virtutes, & eXteriorèm habitus orna-
tum, deque ipfo fundatore & primis eius difcipulis, caete-
rilque huius Religionis prifeis profefloribus, fhceinéte d it
ponemus,ficut hæc omnia, ahtiqui huius noftræ conuer-
fationisfcdfcatoresantenosintellexerunt, & nobis, tam in
veteri quam in noua liege i-do&rinis & excmplis philqfo-
phafifunt: vtper hæcdifcas, quanta fànâorum præcipùôr
rum autftotitate hæc noftræ vitæ religioconfirmetur-, &
cum quanta mentisfecuritate, formam hüius 'cônuerfàtio-
nis fequentes, non per nouitates fumptas, neqqe per inanes
tabulas, fed per approbata totius vitæ tnonafticæ primaria
exemplaria, viam & cordanoftra domino dirigimus, vtfe-
mitasveniendi ad nosDearioftrb reéfcas faciamus,# cum vt-
nerit & gulfauerït,confeftimei aperiamus, quiait:Effe/?o adofti-
um,&pulfo-,û quis audieritvocc meam & aperuerit ianuam,
introibo ad ilium & coenabo cum illo, & ipfemecum.Scio
igitur 8c animaduertô, ab initio regni Achab regis Ifrael v t
que ad Chrifti aduentum in carnem, decades annorum cir-
citer nonaginraquatupr fluxifle, per quas, ( vt Ghronogra-
phi tradu nr) coepit Achab regnare ante incarnationem Domini
Ielu. In diebus vero huius Achab regisllrael,&in regno
éiùs, fuit quidam Propheta mâgnus, de tribu Aaron,
cui nomen erarHelias,ex pâtre vocato Sa bacha,ortus in ci-
uitace Thesbà quæ eft j* in regione Galand. Ex qua Thesbi
Helias eftThesbites diéhis:qtii Helias, fuit poftmodum
habitator ciuitatis Galaad quaj-ab ipfo monte nomen eft
fbrtita, fient: & regio monti iili circumuicina, trans Iorda-
nem'fita in forte dimidiæ tribus Manaflè.
? C A P V T I I .
Hic Propheta Dei, Helias, Monachorum princeps pri-
mus*extitit, à qüo fânâaeorum prim?uainiiitutio
fùmpfitexordium. Ipleenim obtentucontemplationisdi-
uinæ^& deûderio fùblimiorîs profe&us, longe, ab vrbibus
recedens,& (èiptum cunâisterienis ac mundanis exuens,
rêligiolâmdcprophetalëm'vitameremiticâmprimishominum'
à propofito, ducere ccèpitH, quaih fan cto disante &
mandante Spiritu inchoauit &inftituit. QuippeDeus ei
apparèns, man dauit, vt coin mu ne ni hopitnum hab i tatio-
nem fùgéret, 8c fc à turbis in Defèrto abiconderet, atq; de-
inceps in etemo monafticc iecuhdum formam ei indibtam
viueret : quod euiden ti làcræScrip turæ teftimonio compro-
batur, ;Legimus énim, dehpcj ica feriptum ih libro regno-
nnn: Fitiïum efiverbum Domini ad Heliam, dicènsyfecede bine, &
vade contra Oruntem,&abfcondere in Tonente Charït qui efi con-
tralordanem,&. ibtdetorrentebibes,coruifquepracepi vtpafeant
teib't. Hæjfcitem præmilîà lâlubria mandata, ad quæ im-
plenda Spnmis fanétus Heliam inftigaûit, & defiderabilia
promifià, àd quæ adipifeenda euni erexit, tanto debet ma-
iotiintentione nofblumHiftoiicè fedpotius myfticèàno-
bis monachiseremitisperfingula verba peufàii,quanto in
eispleniôr.comprehe'nditusJnfiïtutio',ideft,forma,adper-
fedionem Prbpheticam, & finem érerniçicæ vitæ, religiole^
peruenieudi.Cuius viræ,duplexdignôfciturefle finis; vnus
n
||t* finis
duplcj
quidem, quem perlaborem nofttum 8c virtuoiUm exerci
tium.diuina adiuuante gracia, acquirimus. Hocautem ëft,
offerre Deo cor fiiü putü ab ornni aéhtali foi de peccatorü. ■
Quem fine attingimus eu furnusperfe&iin chariraterid eft,
iiwjharitatcilla abïconditi, de qua fap'iens u\i,vniuerfadeliâa
ojfètit chantasAd quem finem,volens Deus Heliam perue-
nire,dixit: Abfconderein tonente Char if. A1 iùs aucem huius vi-
tæ finis eft, ex mero Dei dpfto nobis collatus: videlicet,non
fölum poll mortem j fe iam in hac morcali vita, aliqualiter
• guftare in corde & experiri i n mente, virtutcmdiuinæ præ-
;iêntiæ 8c dulcediiicm fiipernæ gloriæ.Hoc auté eft, de Toteren
Pnti.iz
|Cotdis[
tas, lato.
te voluptatis Dei bibere ; quem finé promifit Deus He-
liæ,di cens,df tbï de Tonente btbes.Vroptet vttumqj finem ho-
rum duorûm,prophetalis vira cremitica, eft d monacho af-
fumenda,tenante Propheta: fis terra, inquit, deferta,inuïa & Pf«l 6iJ
inaquofa,ficinfanâo apparui ttbi, oDeus, vt vider emvir tut em
tuam &gloriamtuam.Rerhocenim quod in terra defèrca,in-
uia& inaquoïa manere clegir,vt fie,in fànâo,id eft,in corde
puro àpeccati$,appareret Deo:monftrac primum eleâeper
eum vitæfqlitariæ finem, quieft, offerre Deo cor fantftum,
id eft,àb omni atftuali peccato purum.Per hoc aurem quod
addic,vt vider em virtutém tuam &gloriam r«<j;«,monftrac ma-
nifefte fêcundum finem vitç prædi<ftæ:qui eft,iam in hac vi-l
ca,aliqualiter experiri feu myfticè videre in corde virturem
diuinæ prælentiæ,&guftare dulçediné fiipernæ gloriæ. Ad
primum autem horum,fcilicet,puritatem cordis, perueni-
turper laborem &exercitium virtuofum,diuina gracia ad-
iuuanre:Ecper perfcâioné dile(ftionis,deuënitur adfècun-
dû, fcilicet ad experimentale guftum diuinæ virtutis & glo-L
riæ coe!eftis,dicence D o m i n o , diligit me, diligetur à Pâtre re acquirf]
meo,é'egodtligameum>&riiftpifeflaboeimeipJitm.ldcitcoiDeas\tar’
per ea quæ in fupëriorbus omnibus præmiftis verbis fimâo
Héliæ propofuic,Prophetæ illi primo & præcipup mona-iacquintu!
; çhorum Principi, & nobis eum imitâtibus fuadere maximè lguftas cx-
yolmtiVtßmuspnfefliyßcut&Pat&veßercalefiü^inqakjperfe-l^mtm
äus eß, & fuper omnia charitatem habemes,quod eß vinculum per- ,is
/e#w»».Quapropter,vrad perfeiftionisfuafæ&vifionisglo-
riæ dona valeamus prom i flæ pertingere:forma, ad hoc per- q ■
ueniendi,perDcumindi(ftis verbis,beatoHeliæ propofitäjLf««.}.^
eurem us,aure intenta,diftinâè, per ordiné percipere & o-
pereadimplete.Loquensenim Dominus fànâoHeliæV atque
etiam cam in veteri,quam in nouaLege cuilibet mona-
cho vitæ eremicicæ ait : Recede fiinc,(fcilieec,ârebus caducis
raundf,& tranfitorijs) & vade contra Oriente i fcilicer contra
originale cupidinemcuæ carnis:&<i bfeondere in Tonente Charit,
ne invrbibüs moreris fîmilitèr eu turbis: eß contra lor-
danem, vt,fcilicet per chariracém,fis diuifus à deliétis.His na-
q; quatuorgradibus,ad culmé propheticæ peifetftionis cô-
[ceiiBés,&ibideTonete bibesSed vt in hoc quëas perfèuera-
re,cor uu pracepi vtpafcattt iii.Hçc àüt in t eiliges melius,fi,per
fingula difcurrendo,ea diftintâèper ordineni exponàmus.
C A P V T III.
E A quæ tibifiiadeo,figillatim intellige perôtdinem, &
difeurre. Nam primo dixi tibi in meavifion e,recede hint:
ïci\icet,de terra, & de cognationetua, & de domo patrie tui, non
fblum animo,vt terrenis pofieftionibûs tui generis 8c çadu-
cismundi diuitiis cor tuum non apponas : fedetiam opéré,
vc ipfas non poftideas.N//îenim quit renmeiaueritomnibus qua
pojiidetjion potejl meus ejfe <f</ci/>«/w:’quonram,licet polie flæ di
uitiæ non çlaudant diuiti introitum coeleftisregni , fi coi
fùum ad eas nonapponar,lâpiente diceine,beatus ejldiues qui
imentut eft fine macula%8c qui poft aurum non abijt, necffierauit in
thefauris pecunia,ait amen per nocquod lâpiens protinusfub-
dir, dictas,Quiseft hic, 8c laudàbimus iKmiexpreflh fànè ma-
nifeftè, difficultatem repèrrendi talem virurri, qui diuicias
poflidens ad eas cor non apponat: cor enim facile adhærer
h is quæfiequentat.Pi opter quod, cum pofiidenturdiuitiæ
multç.non pofïis maiorc flammâaccendere in corde,& ve-
h’emeritioié cupidinem gignere,quenladmodûfapiens air, ! kfiitsM
Saturitasdiuitis nonfiifit eum dormire.Occapatus quipge in fii-
peruacuopf)ÏÏeirarumdiuitiarüamoîè',cum;hàbeatiprere-
bus dQmeftic’isintieiideïéiaffligituraflïdüe ab çruriinacôti-
nuarücuraiü quç np finiint ad ipsu ingredi
' - §| I I I ( h ‘ I . ple'ndi
aenif.iH
î>e infcituîieneMonacmritmy Liber. mm
pledrverbum quod audmic diuerlbrum praeceptorum. JE-
lUtnnaenim feculi,& deceptio diuitiarum, & circa reliqua
c0neubifcenti* inttbeuntes, fuffocanr verbum, &finefru-
■ <5lu e^citmiproptet^aod, diuesdifficileintroibitin ngnumttt-
I lorum. Tu ergo,hli mr, fi vis pérfebfcuse fle, & ad fine mona*-
ftic* vica! eremitica! peruenire,ibiq5 de T orrente bibere:«-
cede fii»c:lcil«arebus caducis mundi huius jrelinqüédojcor-
de&opere, omnes pofiefliones cuasterrenas & facilitates,
propter me;quoriiaih facilidr & tutior via ad perfedionem
Propheticam tédendi, & tandé adrégnum cdslotum per-
ueniéndijcft ifta: Owiwé enim quireliquerit domum,autfratreSy
autforores,autpairem,aut matrem, aut wore, autfilios, aut agros,
propter nomen meum, centuplum aedpiet: iam in nac vita praegu-
ftans fuauitatis meae dulcedinem,cun6tis terrenis cencupli-
citerpraeualentcm: & tandem vitamaternampdftidebit. Ecce
breuiteraudifti primum gradum : quo confecndere pollis
ad Prophecise perfe^ionis fummum."
tch. iö.
C a p v ï I V v
illuc tantum perrnittens fui cpcdis intuitum.quo (è nofl d u -
bitat illico tranfiruru : ita quoq*, te titnore Domini confixûi,
oportethispræmifliisqmnib.eflèdêfiinâum » ilii^tantum
oculosanimætuohp.bendodefixos , quo telperaredebes
fingulis moment is i ntrarurum. Hoc ergo modo Vade com
tca Orientem } Icilicet,contra originalem tuæcarnis cupi-
dinera. Sic enim,qui chriftifiunt,carnem fitamcrucifixetuntcum
vkfi&càncupifcentijsy lëmper, mortificadone Çhrifti in carne
Gàl. j. 3+
lua circumferen tes, vt 8c vita eorum in corporib. eoru m
man, feftctui,in qua, cum fiierint transformati, peruenmnt
ad illam fupernam glotiam quæ eft æterna , quemadmo-
dum eis ait Apoftolus: Mort ni enim e(lis,& vif a veftraabfcondi-
ta eft cum Chnfto in Deo ; cum enim Cbrifto apparuerit vit a v~eftra;
tune & vos apparebitis cum ipfo ingloria. Ecce ! « ofterid i fuccin- j
«5tè ,fecùndum gradum qupperuenire queas ad prppheta- - •
lis perfeëtionisgcadum. i
C A PVT V.
V T V N c attendefecundum. Sequitur enim ineJcliprta* IN tione mea: Et vdde contra Ortenfem j fcilicet contra originalem
tux carnis cóncüpilcehtiam. Scire namque debesj
quod in die ortut f«i , non eft a peccatopracifits vmbilicus tuut \
quoniam in peccatis nätus es totus , quemadmodum ini
petfona diiuslibet hominis geniti a viro & fo!miria,ait Pro-1
phetAPÈcceininfquitattbtu conceptusfum, & in peccatis cojicepit
me mater mea. AlShoe autem original! peccato in quo conci-
pitur homo,iilud prouenit?quod caro hominum aduerfusfin*
ritum concupifcit. Vtdeo(inq uit Apoftolus)4/w»« legem in mem-
bris meis repugnantem legt mentis mea , c^captiuanttm me in lege
peccati,quse eft in membris mcis.HsclÉt peccati- eft ilia lata
port<j:perquam quis intrat, cu ei con(ehtit:&fit Ipaciolavia
per quam homoambulat, dum Ifecündum earn viuit qua!
ducitad perfe&ioheimdr multifunt qtti intrant per earn. Acce-
dentem veroadleruitutemDei,opoi tetabftinere acarnalib.
defiderijs qui militant aduerfus animam: &ftareiniuftitia& ti-
more Dei,&praeparare animam fuam, non ad requiem heqj
ad delitias, (edadtentationem 8c anguftias, quoniam oportet per
multas tribulationesintroire inregnumOei.Angufta naqj eft porta,
& arcta via quadtictl Od vita<, &paüci fünf qui imentut eam:quo-
nitsmpauci, funtEleOi, & pufillus eftgtex, culcoplacuit Patri
dare regnum. Tu ergö,filimij fi vis eflcperfe«ftus,& vlqj
ad vici non i f onafticte vel eremiticjc peruenire , ibjquede
Torrënte bibere, vade contraQrientera: hoc eft,contra o-
riginalem tu*carnis.cupidinem , ae cóncüpifcentiaseiUs;
Egö enim rioui(inquit ditiina fapientia)iniquos,in die iudi-
cii relèruare crudandos: quanto autem magis, eos qui poft
carnemin concupilcentiasimmunditi*ambulant jdómi-1
natiónëi^qi contcmnuht ?' Poft ergo concupifientiastuasnon
tas,drd voluntate tua auertere,eam prorfus rélinqucs,&fupe-
rion,re<fto arbirrio vlq; ad mortetnipfopter me, huroihrer,
te fubmitrens: Nontft e#nim difcipulitifupra magiflrüm,pérfe£lus
autem omnis eritfifitficut magtfter eius.Ego veto Dominus Pro
phetarum & ma^ifter,defctvdt decceld ,non vtfaciatnVolurita-
tem eius qui mifif me Patrts, eifaftus obediftis vfque ad mortem,
mortem autem ewisif^totiobtemfi quit vult poft mvenire,abr
negetfemetipfum& tollat crutemfuam c[aoiidië,& fequaturme.
Quiehim noli baiulatcriicem fuam,&: vënit poft mé: hon
j reftmeusefle dilcipulus. Si ergo vis contra Orientetti,id
eftveotra originalem tu* carnis cupidinem, poft mé veiiirè:
attendêqualiteroportet' te,jcrucembaiplare* Sicü^hamq;
cru,tifixus quis , liam non profiiianimi vbluntate niemEta
lua quoquam mbuendi 8c conuertendi habetpoteftatem:
led ili.x tantum h*rèt imtnobilitèr ybièrücifigens eä fixe-
rit: id non ad id qupd tibi placet tequedeleétat ad prirlens,
tuam vbluntaiemcönuértas, fed quo te voluntas mea con-
ftrixeric-, tuam vniuetfiim vóluntatem applicare dëbes, vt
iam;(nbnhbminuiudefideriiSjfed[ volüntati Dei) quod re-
liquum eft,in carhe viuat,tcporis. Et quetriadmodü illequi
ctucis patibulo eft affixus, prafentianqn cbntéplatur,pr*-
teritornm obliuifeitur,de craftinó no'n,fblicitatur,hulla có-
cuJjifLëtia carnali permouetur,huHa lupetbia, nulla cotué-
tiotïe,nulla vltiqne, nulla jemulatione füqce&djtur, fed cö
adhuc afpirët ih córpötë, le ftsundo credit eflè defiiniftum •*
Monaitica
K I
'EceUi-V.
» Ö d o ampledere tertium .• fequitur enim iriperfua-
fionemea: Et abfconderein Tor rente Charit. Noloe-,
nim,te vUerius morari inter turbas in vrbe, quonia vfdi tniqui-
tatem&contradiäionem in cïuitate,die ac noble ctrcundatfam fuper
muros eius, iniquitas, & labor inmedïbem & 'tnïuftitïa,<ùrnàn,
defecit de plateis eituvfiira & dolus. Propter quæ omnia vitan-
da, ipfeProphetainexemplum tibi dat9,maluit in lolitudi-
ne habirare,quain vibeÆcce(inquit)elong/tuifugiens,&manfi
in folitudine. A it enim fapiens.-Non pec ces inmultitudine ciuitatis,
nec teimmittas in populum&ec alliges duplicia^, nec immer is in vno
immunis. Quia ergo, fecundnm fapientem > ip Cid e f t j î r ^
in vno, in fingulari ) degens $ non eris à peccato immiiriis
ideo debes lblitarius pauëfe & flere, id eft, monachi officp
umeXèrcere^ ^»»,® oenim,Gî£feçê: LaMhè4 idtur,vnusfiue ' jviona^ic-
fingulans,aut folus: A^sfaUtem Græcèdkitur,Latinè tri-, nominréJ
ftis., Inde itàque diólus eft m onachus , quafi fi ngularis 8c thym oio-
triftis: feafqiïcet&aliörümpeccata,iblitariuslugeps; Et. g'a.dequa
'hoctibiëligibiliiis quam inter tutbâs conüerlàriiiv yrl>%ST^r'.?Vjjji
enim,tefte fapknte,in vnö (ideft,in monade,leu finginaii- pCrni!jt7_’'
tare aut folitudine ) degens, non étisi peccatO vfqueqtiàq} j q A
immunise quanto magis, ipfo teftâhte,fi teimmittas ihpo-
pulum i duplicia tibi peccata alligabis, ac pet hoc, pane- | _
re amplitis & flere te oportebit î Déclina ergo frequentias Splitii«
curbatum | bein Ciuitatepbfitusfacerecörnpellaris, quitte^
non tam natura cogit fàcére qua voluntas : videlicet, né al- ^lonaci,u,
tefius furore moüearis, ne'aliéna Bella patiaris î ne te capiat -1 ■ ■
oçùlus méretneis j he formà pulchemtha ad illicitós du cat I
ampleXus j ne auarftiæ cæterbr'uqj viciorû àlligeris vinculis, I
quæomma vitantur iniolitudinei Qufinàmdimfiit oriagtu ii-
bertim, & vincula emqUtsfoluit,n\Ci qui ei dédit ipfolitudiw démit,&
tabernatûla eius in terra fitlfuginisfldcïrèotontemmt mul
titudinetn ciuitatis, clamorem exaiïorisnpn audit. Onager quid é
animal Iblitudinem diligënSj illûm figidfiqàt quiremotusâ
t.urbispopülaribusjfolitariusconuet(aruf.Cù:uspèccatoru|
Vincula, Deusfoluir, & liberum à peccati feruîtute eum di-
mittit.dum’fibi domum ip I cùlaèiüSin tetralàifeginis, quæficim àccfehdic î vt iultitinm 1
coelcftis pa tria: fîtfat ,queis tandefatiètur. i enim qui tfit- jMatt. 'st
riunt iufiitiam, quoniam ipßfiiturqbuntur. T u ergo filinii ,ftviî. .
perfeftus ejfej,8cud fine mohafticç vit* eremiticæ peruenire,i^-
biq;de Torren té bibcreyalffiondereinTorrentéCkarh ; coienS
fpii.in abicolà folitùdine,fijentiü. Quippe lcieBsimbecilii- zli
ratem tuiàm,& vas fragile quod portasjtimere debesln Vtbe I
o'fFcnderp’i he inter tui bas impingas& corruasatque fian-
garis.Sedebisërgololitatius & cacebis, qûiai>ç«H»»eftKomi- ] _
n\pràfiolancuwfilentwfiilutare Dtv.Quamobieui abji-ouderc m TUrekbl
fettete Cfirfÿikquiidiuifio/interpretâtûi : quia expedifad tfii ' f 6‘
Pröpheticam p eifed ionemvcita ablcohfus 8c diuifiafejfis" prôpiien-tUy
ab humanbcoJ^)rtio,quod etiammulietinoniuhgadstô- profeâioï'j
iugio.Bô«awi efihàmitii mulierem ftoti tangere.ponólm qd vitlttf-:' fpcrmohaijr'
tem tuam dico^&ai id quod honeftuMeft,- &quodfaaliiatem pra- • ,hica. : - i*
beatfineïmpedmentô Dominoobfecrandi.Oporiet.n.rediu/diab • Soi|icitU(jÿ
his quæ te i mpediuuti y t perfeétè tefidasin Déiim ; fol li-, dccûü, mi-|
fcitudb verb fècüli iftius^ & taliacia diuï traf um , fuftbcant j nu iiDciaJ
verbupfDef : ab, përhoc, im ped iuntan i mu m ne perfedè morcm ■&
dihgatb.fi v m. Telle éhifo^pienie^uidiligunr P^E vm: —
P p p . 4 1 - ' • " ;coûler