S. P. N. Dorothei Abbatü,
A
Tenfàtio
confiante!
ferenda.
7S8
ifil-ïù
. Diaboli
tyrannis.
Si igitur Deo cetuiecm hunïiliec fèratque tentatiöniis ôc
rribüktionisiügfjrn cum gratiarum a&ionè ',concerrctqj |
paùlülum -, nec bello ftarim cédât; auxilio Ôomini ïibe- ;
ra’tur. Qüod fi jnignam fübterfugerit & laborem § redi-!
naüeritqUelèiplum in corporels volüptatesitunç vi crahi-
tnr inuitùs ôc nolens ad terrain Aflyriorum Sçferüitutieo-
cum fubijcitùr. Quadekaulainelamat îllis Propheta; O-
rate vt viifet Nabuchodöhoförj quod în vitàeius eft Talus
veftra.^Nabuchodonofor eft , nondeficere ad vllam tri-
bulationem , neque ftatim füperueniénte ad vllàm tenta-
tionem recalcitrate, Tedium humilitàtfeFetreÔc patr illain
vt debitörfcs. Exiftimaréque nos ipfos indignüs liberàci
hüiüfcemodi centatione,örar£^ue Deüm jJocius vt prote-
getur, vigeat,firmetqrque in liobis tentatio ï nouerimus i-
gnorauerimusveipfius tentatiöniscaukmihocipfum certain
t Raraef-
tenentes, nlhi|efleâpud Deùm inïquum i mhiliniu-
ftum.Quôd dixit fraterillc mceftusôcflens,cum abeo Do-
minus tentationem abftulilïèt. Domine aura egô non'
fum dignus modicahac tribulationc ? Scriptum eftetiara
de difeipulo magni patris (quiàfornicationis fpiritn itiaxi-
me vexabatur ) quod interrogatus à pâtre an Orari profe.
Deum vellet vt auferretur ab eo huiulcemôdi tentatio, re-
fponderit.-Etfilaborem vt vides pater Abbà> affligat^non
modicum > non ighoro tarnen quantum ïruâusvcl vtili-
tatis hinc mihi pröuehiar. Quare Deum porîùs ora vt
mihi conftàntiam & patientiàm largiatur. Ecce eoS qui diligences
& anxij ïùnt circa falutem luam : hoceft eftim ferreiugum
cum humilicacë; Hinc Propheta ait: Oratepro
vita Nabuchodonolbr, qübriiam ift ipfîus vita eft kl us ve-
ftra. Idemfere eftdicere:videô frù6tumqui mïhi ex labo-
re ôéletitatibne proüeniti&dicere-,qudmâm in ipfius vifl
eft fàlus veftra. 'Quod itaellè oftendit ôefenior pr^di&us
cumdiTcipulorerp’ônderetj dicens : Cognoui hodiefili,
quia & profteis & iam me fuperas. Cum enim quis oppu-
gnatur vt ad peccatia&um perueniat, ille auteni virili ani-
mo répugnât 8c refifti t prauis cogi tationib us, hu milia t ur,
affligicur, cercat, ôc perlàbores affli<5tionefquc certaminis
paulatim purgatur,&quafi reditadidquod eftlibiànatu-
raingenfcum. Yt quifque diximus ab ignorantiaôc fuper-
bia fua affligitur qui fub paflione turbatur, cum magis de-
beret metam fuam cognofcere cum humilitate, 8c fuftine-
te fupplicans, donee cum eo mifcricordiâmfaeiatDeus.
Nifiehimlentatus <|uis fueric, videritq; afîlidionem paf-
fiôtfùm,bâud certabit àliqùàndô vt purgetur. Ac de fimi-
liWs loquitur Plalraus : Cum ex or ci ïucrint peccatores
ficutfoenum, ôcappàtuerint ômùes qui ôperanturiniqui*
taiem, vtintereantiùïàec'ûlûm laeculi. Peccatores qui vt
foenum oriuntur,(untimpuræcogitatiohes.Eft enim debile
quid & Jnfirmum foenum nullam habens potentiam.
Cum igitur oriuntur in anima vitiofæ cogitationes, tune
apparent omnes quiofperantur iniquitatem’. Quæ funti-
plavitiavt&intereantinùeculuml'æculi. Cùmenimap-
paruerintvitia ante concertât ores &c a thletasjftatim abeis
perÿnuntur. Contemplamini conl'equentiam orationis.
Oriunturprimàcogitâtibnes malæ, pbft apparent vicia,
inde omniaintereunt. Hæc omnia ad athlecas pertinent.
Nos vero peccatum ad adtum perducentes, 8c iemper vi-
tiaipfa conlummantes, neq; node quimus quando orian-
turmalæ cogitationes, neque quando appareàiit vicia vt
pugnemus aduerfus ea,ied adhuc inÆgypto inferiore fub-
fiftimus lateritiamfub Pharaoiieexercentes'. Et quisdabit
nobis vtperueniamus ad'fenfum 8c cognitionem miferæ
feruitutis noftræ, v t hurnilicmur, 8c milericordiam confe-
qui ftudéamüs? Cum edènt filij Ifrael in Ægÿpto fub Pha-
rabnisferuitute 8c lateritiam exercerent,femperinlabori-
buserant, 6c folofixosoculos Temper tenebant. S ic& a -
nimacùrnimperio Diabolifubie6kafueric,&expeccatia-
étione infirma fapientiam fuam conculcauerit^ cogiturà
Diabolo ip(o terrena lemper& lâpéreôc facere,& (piritua-
lia quæque negligere.Ædificarunt deinde fibi filij llrael ex
laceribus quos lecerànt, vrbeS très munitiAimas fcilicet,
Pito,8c * Hamefi^&Onjqüæeftvrbsfolis.Hæcautem
Tunt luxuria, auaritia, 8c inanisgloria,ex quibus peccatum
omne conficitur. Vbi verb mißt Dominus Moyfen quie
ducereceos ex Ægypro & feruituce Pharaonis,aggrauati
funt magisbperibufa rege qui ait eis : 0 tiofiejlis &defideTi l
atquc vieodicitif, eajflusfacrtftcemttsDomino beo nojlro. Sic dia-
boluS cum viderit Deuro decreuide infcelieis animte mi-
fereri \ 8c curam illius habere yt eripiat a vitijs & pecca tis;
velperVerbumfuum, velpetaliqUemferuorum fiioruin:
tube 8c ipie aggrauat magis in ea vitia 6c vehementius il-
lam impugnat. Q god cum a patribus noftris cognitum ef-
fet, ebrroborare homincm doiftrinafua ftuduerunt, 8c nc
timere adhprtati funt. Eralius quidem aihCeeidifti? fur-
g'e; Ecfidenuo cecideris, denuofurge. Alius autem item
dlfcit; Robut cprum qui ad parandas virtutes ftudent eft J
vtcum ceciderintnondeficiantanimo, fed rurfum refpi-
rent, Screfurgentes curam fui habeant, 8c eorum quilibet
vt animus tulit fimpliciter 8c difterenter. Porrigit alius
manusconcertanti6c;pu'gnantivirilitercum hofte. Quod
fane vtfacerent, itafunt afacra feripeura c d o d i, quxait:
Lsttnquul qui cccidtt non re fur get ? Nunquid auerfus non con-
uerterur J ConutHiminiad me filij&fanabocontrtttones vejlras,
ait Dd'mnus, 8c alia plurimahiiiufcemodii V t autem aggra-
u'ataeftmanus Domini fuper Pharaonem 6c fuper feruos
eius, 8t voluit dimittere filios ifrael, ait Moyfv.Ittfacrificate
Domino Deo yefifO\veruntamenrelmquite oues&boues vefttos,i{m I
lignificant eogitationes mentis noftrre , quibus dominari
Voluit Pharao, fpera ns per eas r urfus filios Ifrael ad ie per-
trahi pblfev Etrefponditilli Moyles : Ne quicquam hoc
tier,fed dabis ctiam nobis facrificia 8c holbcaufta qux Domino
Deo noftro offeramus, 6c iumenta qubq, no lira no-
bifeum paricer proficifcantur, neque tibivnicam illorum
Vrtgulam relin quemus. V t vero eduxit Moyfes filios Ifrael
exiEgypto , 8c tranfuexitillosmarerubrum, volensillos
Domino adducere adieptuaginta truncos palmarum, 8c
aa duodecim fontes aquarum, primumeos traxit in Ma-
'rah, vbi affligitur 6cCniciaturpopulus non inueniens quid
bibercr, cum amara edet aqua. EtexMarah duxit eos in
! locum feptuaginta palmarum 6c duodecim fontium. Haec
animre fimilicudo eft, quae vbi quieicitabfque peccato vl-
lo, 8c mentis mare pertranhjt.Primum coiicertare cum an-
guftijs 6cafiliclionibus, 8c ex nis peruenire in lamftam requiem
oporrer. Per multascnim tribulationes oportet nostntroi-
reihregnum ccelorum. Tribulationes ehinvnoftrx mouenr
milericordiam Dei in animam,vc vetipluuiam. Etquem-
admodum ftiperflua pliiuia adueniens cum germen flari-
dumeft , illudfacit pucrefcere 6c perire vna cum fru&u:
vend autem fi interlpirauerint, deliccanr& firmanr illud;
lie eft 8c in anima.Remidiojincuria.defidiajOtium. illa fa-
tigartt6c didipant. Tentationes autem aftringuntearn 6c
Deo coniungunt, vt ait Propheta: Domineintribulationere-
xordati fumus. Iraqi vt diximus, haud affligi nos decet 8c an-
gi inter tribulationes. Sed agenda Deo funt gratiae cum !
tentamur, fupplicandumque illifemper,vt milericordiam1
fuaminfirmitafinoftraeaddat, 8c procegat nos ab omni
tentatibne in glotiam famfti fui nominis, Amen.
]DE i E D l i F I C IO E T H A R M O N I A
V 1R TV TVM A N I MAE , Do-
«ftrina X IV , .
Arrat feriptura de obftetricibus illis , qua Ifiaelitarum
mafculos educabant, quia cum Deum timuijfent, a-
dificaruntfibidomos, hocne de matprialibus domibusincel-
ligendum ? Qua igitur rationp d id um, cum timuident
Deum, fibidomos redificauerunc? Ec nos inquam con-
trarium faccre docemur, vt fcilicet quas habemus domos
ad tempusxelinquamus ob timorem Dei,ita vt clarum fit,
non de ienfibilibus domibus, led dedomicilio animat jia-
berifermoncm , quod quftque fibi extfpit, cum diuina
mandata cuftodit. Nos igitur docet per hoc lacra feriptu-
ra , quod Dei timer animam praeparatad ipliuspraecepta
cuftodicnda,& per Dei praeceptaanima: domus extruitur.
Quare nobifipfis fratres intendamus , timeamus 6c nos
Deum, aedificemus nobis domus, quibus hiberno tempo-
reprocegamur, 6c tonitrua, fulgpra, 8c pluuiamdecline-
mus: Grauis enim eft hyems his qui domo caruerint. At
quo paiftoaedificaturanimaedomusiPodumusdmateriali
rei huitls diligentiam perdifeere. Opus primum ei eft qui
Paaîc
myfticc
fjaid
guificcnt
in fcon
ÉxoJ. if
Num.ii
Pluaii,;
tcmpcIE
ua com
pit fegen
msi\
;Quidi(
dura im
tationib
-\tOT *■
;catio.
‘iriraalisificij
^fidera-
, anSQ*
*domus
bitaalis.
c
Dtvirtuiibus Doctrim X I Ÿ. \
oluerit domum condere, vndiqueiïlam praîmünire à eideeftàliud. ?. aliud pvofe(fto .d«eft quod nondum mxi- £
quatuor partibus attoUere*dificium, necvniustantüpar- i mus. fabricator fcilicet dodus 6c artifex, nifi enim affue- jArchite-
Hs habere curam, cæreras veto negligere, quandoquidem rit artiiex,ædificium omne vitiabit,6c fortafic tuet domus. l£lus (piri-
nihil proficit, fed & laboiem & lumptum atq, ommade- ; Auifex eft qui ex'arce ôcfcientia agir. Eucnit enim ^le- |ma|is*di
niqueperdit. ldinfum eft in anima., cuius nullam parce m j rum que , cum aliquisviftutem agit abfque fcientia, vc il- C1U
’ ’ j *" r~J — i lam faßfledjljbluat, neque reäam o.tnninoagat, nec.inueniac
quo paûo virrurem ipfam perficiar,fed eius fimilis fit:
quiiapldemvnumdoqiui apponir, alterUm tollir, AI’
debet liomouegleSiui habere:fed lEqualiter 6c apte earn e-
rigere. E t^ o ce it quod aiebat fenioj illevenerabilis Iqan-
nes Abha&Libet mihi. ho minem ab y naquaq? virtutepauxillumquid
'flaria fit
' falutc.
decerpere,^npu(ytplurimif^cmnt)vnflêmper
virtuteinfiftere,esteras negligere, liiceQi.m cum in ex
ipfa virtute cuiinfiftunt, pr incipatum for taflè tenean t, nee
ab öppofito 8c contrario vllo. ipfijus virtutis oppuguentur,
ireliquis tarnen paffionibus fubducuntur 8c, oppugna,nturinullaqueillis
euradeinceps eft,fedexiftimant Iele magnum
quippiam tenere. Hi fimiles mihi vi.dentur eius,qui
cum parietem ædificare voluerit, 6c attollere quatum qui-
uerit, ad ipfius alricudinemtantum profpe&um habet,6c
magnum aliquid extruxilïè fe credit, non prolpiçit autem
quod quiuis veneus etiam modieus cum Ipirauerit, ilium
poteftad terram deijcere.Non enim catenam habet 6c.c^r 1
iundkionem aliorum parietum. Neque enim poteft quis
fibi teófeum facere in vnopariete, priuatuseæterispartib.
Minime ergo fie agendum eft, led potius qui aedificare fibi
voluerit domicilium j 6c te&um racere, ex omni parte illud
reædificet, 6c vndiquemunitiffimum reddat. Atqué
homo quo pa&o faciat, edocebo: Primum igitur iacienda
funt fundamenta quæfideseftj fine fide enim ( vt aitApo-
ftolusJimpoflibile eft placere Deo. Gonftruat deinde lu-
prafundàmenttim ædificium excellentiffimum.Intercidit
obedientia? Adijciat lapidem primum obedientiæ. Con-
tingit ira vel commotio vlla fratris in fe? Apponat alterum
patientiælapidem. Intercurrit incontinentia ? Tertium
addat continentiæ lapidem. Et fie aquacunqj virtute quæ
oceUrreritjlumendus eft lapis ôc ædificio ipfi apponendu?,
8c lie per circuitum attollendum : hinequidem lapide mi-
fericordiæ, inde mortificatæ voluntatis, alia ex parte lapide
manfuetudinis , atque aliarum huiufmodi virtutum.
Ante omnia autem procurandaeft patientia 8cdongam-
mitas: hi enim anguli domus func, quib. ædificium îplum
conftringitur, 6c parieci paries annedfcitur 6c copulatur, ira
vtrefeindi aut decidere,diuellique alter ab altero nunqua
queat. Abfque his etiam nemo poteft ne ynamquidemin
fevirtutemperficere. Nifienim quis in anima temtudi-
nem habueric, nihil fuftinebit, 8c h nihil fuftinuem, nihil
vnquam potent erigerc. Hinc ait Dominas : In patientia
veftrapoSidebitis animas vejiras. Debet etiam qui extruit aut
ædificat, lapidem cum bitumine adijeere. Sienim lapidem
lapidi quis abfque bitumine 8c caice fupenmponar,
cxcutiuntur lapides ôc ruitdomus. Bitumen humilitas eft
(eft enim terra quæ pedibus omnium attericur. ) Omnis l-
giturvirtusablque humilitate non repucatur virtus a patribus.
Omnium enim fuit vnaiententia, ita împolübile
humilitate, vtnaUim linecia-
Lapidem
ipponere
panter eft
Metiri fc-
ipfiim.
- - C , .. , , ........... . H
quoquefunt, qui fi lapidem ynum appofueffur, duos tol-
lunt, vt exempli gratià: Venicaliquis è fratribus.ôcinfô-
lentiyerboveiimpatienriteaffligic 8cpercutit: T u veto
races ôcpoenitentiam agis, en lapidem tuüm appofuifti.
Poftabis, 6c altero fratrum reperco,illi narras 6ç murmuras
quod fis ab eo fracre iniuria affeeftus, 6c auges ininriam,
8c tacuifie te di^titas,6c pcenicenciam egiile. Ecce. cum lapidem
vnum appofiiiftès, duos abftulifli. Alius item pce-
nicenciam agit inanis gloriæ gratia, 6c humilitatem pari ter
cumxenodoxiainuenit, hoceftapponere ôcauferrepari-
cerlapidem. Qui veroagit cum feientiapoenitentiam,ipfe
hbiperfuadet finedubio quod peccator fit, quod in mul-
tisdelinquat, & errer, quod cauia fuerit iniuriæfiraternæ,
atque id eertiflimum habet. Et hoc eft cum (cientia 6c co-
gnitione poenitentiam agere. Alius filentium fibi ipfi indi-
cit, fed non cum cognitione, habet enim tantum quodfi-
lentium virtus eft. Hie autem cum feientia tacet, quia le
indigrium putat loqui,6c hoc eft cum feientia ôc.CQgnirio-
nefilere. Magnificat item le alius &.magnum quid facere
fe putat 8c quia humilis eft. Infelix qui ignorât Ce nihil elfe
omninojcùm fine cognitione hoc agat» Nam metiri le-
ipfum cum cogitatione eft certo crederç nihil Ce elle, 6c o-
mninoindignumexiftimarehominum confuetudine. Vc
leiplum acculabac Abbas Moylèsdicens ; Sterquilinium
cumfis6ccinis,nonhomo,cilradhominesingtedcris5Mi-
niftrat quis infirme ôc eoanimo vrmercedem laboris.ac-
quirat, 6c hoc vtique haud eft cum cogitatione lêruirc ôc
miniftrare; Quare cum aduerfi quippiam illi çontigerit,
facile à bono defiftit, nec coeptum opus fuftinet perficere,
quianonoperatur(vtdixi)cumcogitatione. Quiàutem
cum feientia 6c cognitione mmiftrac, ideo miniftrat quia
G
Aegrocis
ægroto compatitur, quia mifèricordiæ vifeeribus moue-
quomodo
tur. Et quicunque in hac cogitatione alfiduus fueric, at-
que hune feopum fibi ftàtuerit,nulla in re aduerfa vel afïli- dum
6tione extrinfeca mouebitur, honfiægrotuseumlpreue- q^nivti-
rit, aut malediûis laceffiuerit, led feret omnia patiencilfi- le üt*
mè , ôc certocredetmaiori benefirio lèafficiab ægroto,
quàmægrotumàleiplo. ,Hoc autem ignorarevos nolo,
eum qui libenter ægro deleruiat eu m cognitione, releuari
mirabilirerabanimipalîîonibus 6c Diaboli impugnatio-
nibus. Nouieninafratrem acriter oppugnatum àfornica-
tionisdæmone, ôc cum ægro ex dylènterijs delêruirer, ab
hoc bello elle liberatum. Et Eüagrius narrat de feniore
quodam Maximo , quoddilcipulum fuum huiulcemôdi
phantaltùàtibus noifte oppugnatum hac via liberauerit j
inditfto fcilicet illi ôc ieiunio ôc ægrorum cura : Ec de re
«uuli I
pftrijmÿ,
• qui
elle faluariammam abfque------ .
uisædificari. Qujcquidigiturboniquifqueegcntiidagat
cum humilitate/tft per humilitatem conlcruecur quod ta- jhacmterfogatusrerpondit,nihiIellequodadcopafliQnes
dfcumfuerit. Debetautem & domus laquearia quædam huiufcemodiextingueretvtmifericordiam: Si quis item
habere ad d’iferiminandam fitmandamqueipfam , &lapidem
lapidi copulandum, & afteingendum ædifielUm, «c
poftremè ad domum vniuerfam decorandam. Teiäum
autem chatitas eft , quæeft petftaio virtutum omnrum
felê exerceat velexxenodochia y vel vt virturem agerc vi-
deatur,neq5 hic cum cognitione lè cxèrcet.Cum enim aliquid
eftè Ce exiftimac, incipit kattem contemnere. Et hic
non Iblum lapidem vnumadijcic,atqiadimitduos, led v-
vri tedum domus. Poft tedurn qqoque circumcorona j nmerfumpanetem mmati tuinamlacic 6c periclitan, cum
proximum concernnac ôciudicet.Quj autem con tihens eft
cum cogitatione, non quia viccuseft çonementia hancëx-
ercet, nonvttanquamiortisôç induftrius laudem confe-
quatur humanam, led quiaxonfidit per eam lelèadmo
deftiam peruenturum , 8c poftmodum in humtliracem
Senlerunt etenim patres 6c maiores noftri per labores
corporis dum fierenc cum cognitione , viamellèad hu-
fnilitatcm. Èt ita demum opus eft vnumquemque vir-
tutem facere , vc ôc ilia polîîdeat j & in habituai ipfius
perueniat, ÔCtunClèlfe.optimumartificenvincelligac, o-
ptimum ædificatorem qui fecurus propriam domum p o f
H H P P _______ fit ædificare# Caueat igitur quun hunc.perfeéhonis liay
a » p e n e ^ ^ ^ ^ ^ ^ " - ^ K j o|a.i|t bet te a a m.. mm peruenire volucritj veldicere.ivekogicare, magiuis
I c S m outtilli opus funt. .Nuriquid I r f e f e i & j nec polfe adirieas dmobj». Hoeefteuim
’ p . . 1 " ;> filhllfp
opuS’eft. Eft enim in lege praeceptum, il sedificauenus vobis
domumcircumcoronamilli apponite, ne cadautparuuliveftriabalto.
Coronahæc,humlUtaseft:eaemm{-vc
dixi) coronat&feruat virtutes opines , &omnisvirtutis
perfeaioeget humilitate. Sandorum namque ommum
prbfeaus acceifùs eft ad humilitatem. Et ( ,vt fepe dm )
quo quifque magis Deo adhatferit.eûie magts peccatotem
L o r e e t SiuteUiget. Qui funt autem paruul. de qut-
bus lex ait, ne cadant paruuli àdomoï Pamulicogitationesiùnt
in anima nofttaconceptat,quæiunt per humihtatemeuftodiendæ,
ne ab ipfa domo comiant, & liane dici-
mà Ï — Eniattricon-
Continciitiâl