I.?28
S. lomnis xllij.Eptfi.Hicroßlymorum,
i.Cor.zj.
27.
SS fli Altum'jjro
ihctix pet
teftionis,"
pro flatu
monafticö
Modo percipe quartum , fcquitureniminadmoni-
tione mea, Qui (fcilicet T orrens Charit)ffi contra Ior-
m Ä 1 Â t
danem.Cctiè,lotdanis,defcenfioeorum, inteîpretâtur:per que
;hocinioco,nô.ai>fijrdè,peccatumfignificatuy. Quid enim
facit tam defcendcre homines à dignitate imaginis & fimi-
litudinis Dei in miferiam & turpitudinemjquam peccatum
, quod eft tranfgreffio djuinorum prscepcorum?Tefteenim
Prou* 14.34 fapiente|Miftrosfacitpopulosfeccatum. Hinc Mqyfes, populo
" * " prscepta Dei ttanfgtcGuto,dixitidefcendes,et eris inferior. O-
mnisenimnatura jlicetiniuogenereficmunda, fuperiori
tamen com parata, redditur tui pis&immunda, & à fua dig
i icatecadi ta tq; fordefcit: Resnobilis coni infcriori natu-
cx mifcetur,licet in fuo genere natura inferior non fordide-
turinam &aurum cumargento,fordidatur : fiei mjfeeatur.
Ego au tern (aitdiuinum Reiponfum teftantefcriptura)feci
tam exceflcnrisnatifts hominem, quod eum conftitui vni-
uerfx créaiurx præiidem : quampbrem, licet cteacutx fitit
mundx in fuogenere: humana tàmé corda caduntà fua dignitate
Sc fbrdlefcunt,in creaturaruni fiuitione.Hiric,de his
qui corda in rebus creatis figunt,per Prophetam dicitur:F<i-
Jlata efifuperbia Iordawàiicilicetpcccati.Quia videlicet,vnde
peccarotes (contcnendo Dei prxceptü, in peccato) contra
Deum fuperbiunt: iiide,in vaftitatem corruptionis,& abo-
minationis deiccndunt, dicente Prophéta : Corruptsfuntet
P/i/ij.i.
conferuabunt verbum eius: qui vero curri vxore e&iftflïcitus
efi qua funt mundi : Sc proptercaretrahicur, neper&dkè inlix-
i re,at perficdkioni Dei ; fed cogitat quomodo placcat vxori : I qui aütfinc vxore eft,folUcitüseftquxluntDomini,& cogitat
quomodoplaceatDco^Quamobrem ,(inonesaUigatus^
! vxori, noli quarere vxorern : beat tor enim eri§>fificJèiundummeu
1 confiliumpermanfiris:vt fis ex^illis Eünuchis qui (e conftraue-
runr propter regnum ccelorü. Quoniam dabo eisindomo mea
locum,&nomen melius filiis &fihabus, et nomen fempiternum dabo
eis qttodnonperibit. Ecceexprefli tibi tertium gradum,quo
peiucnire valcasad Piophctiasperf. dkionis.altum.
C A P Y T V I .
bi prohibeo(quantumlibet fit difficile ciu‘eri)totUmtamen
amore mei vites Sc odias: quod autem volo Sc tibi prxcipio
quantumcumqj'fit durum fieri, nihilominus totum amore
meiferues Sc adimpleas:tunc.n.incipies,me vtruq; diligere
ex toto corde tuo & ex tota mente; & in charit,feil.in chari-
tate c(Tc.Quicnim habet madata mea et feruat ea: illceft,qu i diligit
me.Pnmum autem mandatum omniu.eft: Audilfrael,
Dominus Deus tuus.Deus vnuseH.Sc, dittoes Dominion Deum tuum j >Ht' 6-
ex loto corde tuo, & ex tota anima tua,&ex tot a mente tua.Hoc eft
primum & maximum mandatu. Quod,quia feruari nonpoteft
fine diledboneproximi:eo quod.j^ai non diligit fratremfuum
que videt, nonpoteft Deumdiligere>quenon wdrt:ideo,fecundum
man datum fi riibchoiccfcdiligesproximum tuumficut teipfum.
fcil.in quo & propter quod debes diligere teipfum .-in bono
yero&noin malo, debes te diligere. Si enim inmalo te di-
ligeres:iam no teipfum amares,fed odio haberes: Quienim
diligit iniquitatem,odit dnimam fuam. Ideo que, proximu m de-
Bes ficut teipfum in bono & non in malo diligere: vt Omnia
quacuwfoVisvtfacianttibi homines \facias & tu illis: & quod a b ^ ^ ®
alio oderis tibi fieri, vide ne feceris aliquando alteri rdileftio
enim proximi^malum non operatur. Quapropter,hoc inproxi-
moamare Sc operari debes,per quod iu(lus fiat,fi maluseft:
aut, per quod ipftus permaneat,fi bonus eft. Rurfum te debes
diligere,non propter teipfum,led propter Deum; quod
etiim propter iediligitur , in eo finis lititias&vitaebeat*
conftituitur, cuiusadipifcenda:cciam fpes, iam hoc tempore
confolatur. In te vero vel in alio homine, no debes fpcm
bears vitie ponere : Malcdittuscnim homo qui confidit in homine
, et ponit carnem brachium fuum, et a Domino recedit cor eius.
Debes ergo, in Domino fincm tuas lstitiai,& vitam beatam
conftituere, A poftolo dicente :Nimc autem liberati a peccato,
jerui autem fadi Deo habetis fruftum veftrum infanttificationem,
finem vero vttarn aternam in Chrifto lefu Domino noftro. Ergo, fi
liquid© aduertas; Deum debes diligere propter feipfum :te
vero , ribn propter te fed propter Deum; cumq} debeasdi*
ligerc proximu tuum ficut teipfum , debes vtiq; eu diligere
non propter fe nec propter te, fed propter Deum. Hoc autc
quid aliud eft, quarn in proximo diligere Deum ? Inhoc. iaabominabilesfaftifuntininiquitatibus.
Charit vctoidtutjio, inter- j quit Ioannes Apoftolus, cognouimus quoniam dtUgtmus natos
loan.)
G
Mult,n
pretatur; per quam, Charitas merito intelligitur, quia ipla
iola hominemdiuidita Iordane; fcilicet, a peccatorum de-
fcenfiqne.Hine namq-, Charit, (feilicet charitas)perhibetur
efte, contra Iordanc ,id eft,contra peccatorum defeenfione;
quia(ficutait Apoftolusj quilibet homo fi csterisomnibus
polleat bonis,etiam fi loquatur omnibus linguis,.& habeat
pmhem Prophetiam & bmnem fcientiam, & diftribuat o-
mnem fiibftantiam fuam in.c.ibos pauperum, Sc tradat corpus
iuum ita vt ardeat, charitatem autem non habeat, nihil
loan.ytfi eiprodeft,nectransfertur4mortepeccatiinvitam .• Qui e-
i nim non diligit, manet in morte. Ab hac tarnen morte diuidi-
I tur per charitatem : SC , ad vitam ( dicente Ioanne Apofto-
lo) tratisfertur. Noi (inquit)fcimus, quoniam trandatifutnus de
mortead vitam, quoniam diligimus fratres. Bcneigitur, Charit
(id eft: Charitas) eft contra Iordanem: fcilicet contra pec-
catorum deicenfionem}quoniam,ficut ait fepiens,yniuerfe
defi'dta operit charitas. Tu©£go (filimi) fi vis ei^perf^dus, &
adfinem rnonafticsvitscremicicsperuenire^&.cotralor-
danem, id eft,peccatoium defcenfionem,abfcpndi:debite,
in Charit, id eft, incharicate abfondcris. Sihbcadimplere
renueris y mifer & improbusefficieris: öc.non in Charit, fed
in Iordane jid eft,in peccatorum defeenfione eris. Si enim
quicquam aliud amas plus quam me: iam non me diligis ex
toto corde tuo, nec es in Charit, feilicet in charitate: quare
Mat. 10 30. non es dignusyidere me:<Q«i enim amatpatternaut matreplus
quam me,none ft me digmu: aut, qui amatfiliu autfiliam fuper me,
non eftme dfgnus, Sed &,fi quicquam aliud tantu amas,quan-
tu me,nondu me diligis ex toto corde cuo: nec es in Charit:
'fcil.in cHatitate.Si enihü.tpto corde tuo,me diltgeresjquan-
tiim cunqj anima tua Sc ester a omnia eilen t tibi carä, eis o-
mmbus dilcdionc mcam prsferres;&, cunda quscortuu!
ab ea abdliccrent,protinus refpueres Sc odio haberes:5i^«»
enim venit ad me,& non odit pattern,filtum,aut matretn & vxore,
fratres & for ores,adhuc autem &animam fuam,nopot eft efte meus
difdpulus. Sfvero cor tuum mihi tdntoam’ore offeras,& te-*
ip (urn hitan tadiledione commitcas: vt quod volo Sc ti-
Luq.,‘
Domos
pesfecti
Prop'
lis. :
Qu[dfir,
Deumdill
Dei,cum Deum diligimus et mandat a eiusfacimus.Qnx omnia, v-
tiq; in prsparationeanimi facis,fi Deum diligas propter ie-
ipfum, Sc, fi propter Dcu, diligas proximum ficut teipfum:
In his quippe duob.mandatit } vmuerfd hxpendet et Propheta, pie ■
nitudo aut legit,eft dileäio.Pcopter quod,ad eam^rscipue ha-
bendamhortaturPetrusApoft.chcensjrfwreowjWMjWxrKrfw/M
vpbifmetipfis charitatem habetes , quix charitas operit multitudinem
peccatorum.Sed tato minus, Charit, id eft,charitas tua, operit
peccaca: Sc,eft contra Iordanem, id eft,contra peccatorum de-
ken (ionem: quanto minusDeu Sc proximü diligis: quoniä
maior dile&io, maiorc meretutremiflionem peccatorum,
queadmodura fcriptu eft, remittuntur eipeccata multa, quonia
dtlexit multum.Ecce expofui tibi quartum gradum quo con-
tingerc queas ad prophecalisperfe Aionis domum. ■
.... C a p v t . VIL, H l
D E?ta t nuncattcnderc,qualiterad culmcn perfe&io-
IX .n is Prbpheticæ & finem monaftics vitas eremiticas per
bospræmiffos quatuor grad’ peruenias: fequitur.n.inpro-
poficione mea: Et,ibi, de Torrentebibes. Népe expedit tibi, fe-
pietis eloquio, abftraherei vino carne tuä vt animum tuü
transferas ad fapientiä, deuitefq; ftultitia : luxuriofa enim m <
ltftvinum,ettumultuofd,ebrjetas, quicunjjhis deleäatur,noerit fa-
piens. Propter qUod,vt faciliusad verä peruenias fepientia, à
vino in C/wrikabftinebis, Sc inremediü tus.utis aç tutamê-
tumvits tui cçrppris ,bibesibideTorrentematcriali,fcil.dc a-
quaTorrétis.Reniinifeeris tum,qualiter antea dixerim tibi,
et ibi detorrentt M«:prçmi fi autem ,abfonder e in Torrente Çha-
m.Quod ideo prçdixi,quia ad hoc vt de Tprrentc ipiritua-
litet bsbasjoportet,te,prius in Charit, fcil.in charitate abfeö-
di.In qua non illico abfeôderis cu in ea eftè inccperis ; quoniam
(ficutdidtum eft)nonqnantdibetCharitas.fedfobper- Prent
fe£ta operit vniuerfa dejfaa.- Licet ergo mox vt me jncipis ex
toto corde tup di]igere"'(etfi verè,i» Çharit : id eft,iheharita.
te)_tàmeù non es prorinüs abfeonditusi» Charit: fcil.in cha_
De im ituiim e cMondchoruntfLiber. 7 * 9
c 1 tare-'quia non confeftim es totaliter diuifus ab aétuali pec-
cati cupiditatemon.n.mox quiefeunt,imo furgunt in te car-
nales concupifeentias 6c cogitationes immundx, conantes
cor tuu in vetita trahere, Sc à dilcétione mea totaliter euel-
lere. Propter quod, nondum potes perfeâe diligere me ex
toto tuo çorde : nam etfi cor tuum retineat tunc affiduè dir
lesftione meam,habitualiter,in fe,adhuc tarnen non poteft
tranquille,per a&uale amore,& perfedè ferri in me, Quin,
ne totaliter décidas d mea dileéfcione;oportet te tunc intended
ad expugnandü infurgétes cogitationes immundas Sc
carnales cocupifcentias contrarias dilesftioni meæ.Quas cü
velut elicitas,edomaueris:non tarnen continuo ihcbarit(id
eft,in charitate) abfeonditus cris-, quia nondum me ex toto
tuo corde peifeâè amabis. Adhuc enim reftabut tibi multa
illicita, qusper menecprscepta funt tibi,nec vetita:vt,nu-
ptis,diuitis,nego tia fecularia,& fimilia quæ fupra comme-
moraui : quibus cum te implicas : etfi cor tuum non diucl-
lant totaliter d mea dile&ione,&finunt te de me cogitare,
fed tarnen ftequentec teimpediuntd mea defideratione, Sc
cor tuum fiibducuntd mes dilcâionisfcruore.Quo,quanto
minus inflam maris: tanro minus,!» Charit (i d eft, in cha-
ritate)abfeondetis:& quanto minus in charitate abfeonde-
risjtanto minus ad peefeätonem ptopheticam, Sc ad finem
monaftics vitseremiticae cendis.Tuergo(fili mi) vtprom-
pti’ qucasabfeodi in Charit (fcil.in charitate') Sc ad fine defti-
natum pci ti ngere ,i biq; de T prrente bibere;euita non folu>
permetibi prohibitaqustc totaliter d mea dileâione fe-
parant (vt (unt,carnales cottcupifeentiæ ei contraris,& go-
gicationes i m mu nds) fed etiam diffuge ea qu s te ab ardore
dile&ionis retardât, vt funt.ea qu s pcopterea tibi prius dif-
(upplicant:Nt;f«o enim militas Deojmplicdtßfaularib.negotiis,
vt eiplaceat cuifeprobauit.lha vero fumm^ftudio exquite,quç
te ad mes dile<ftionis ardorem vocantfvt funt, prscepta le •
gis me s,& ea qus pcopterea tibi fupra perfuafi:fcil.pauper-
tas&catnalisconcupi(eentis.crucifixio,obedientia,&vo-
luptàtis propris abrenunciatio, continétia, &. eremi folitu-
do. Nam cum in mandatis Sc copfiliis meis taliter excrcita-
tusfueriSyVt non folum cogitationes immundas Sc carnales
concupifeenfias diledionimes contrarias, fed etiam estera
tuo, quia aliter cum Omnipotente coniungi non poflè ficut
feriptum eft ft dixerimus quoniam focietatem habemus cumDeo
& ,intenebris atnbulamus,memimur, quoniam iniquitatesnoftra
diuiferunt inter nos & Deum noftrum, & peccatanoftra ah fonder-
runt faciem eiusanobis. Secundo, pro terra,id eft, pro terre-
nis atfedb’onibus& diuitiis à te dimifli*,Dubittbi Deusfilicem,
id eft, fortem Sc ardentem charitatem : eft enim filex, lapis
durus&focarius, à quo falit ignis, & fignificac il lam per-
fedtam Charitatem de qua fepiens ait, Fortiseftvt : mors, di-
leftio, dur a ficut infer nut, amulatio, lamp aies eius, lampades ignis
atfaflammarum.HancDeus dat,ficut ait Apoftolus, Chantas
Detdiffuft eft in cor dibus nofir is per Spiritum fanflum qui dat us eft
nobis.Tettio,profiliceforth id eft,perfe£U charitate, feruata à
te: dabit tibiDeusTorrentesaureos,i\las videlicet ineffabiles » &
fiiaues delicias fpiritales, de quibus fcriptu eft, Oculus nonvir
dit,nec auris audiuit,necin cor homtnis aftedit,quapr<tparauit Deus
hit qui diligunt eum.Hx quidem delitis,dicuntut T orrentes:
quia inftarTorrentis, cum impecu Sc magua voluptatis ab-
undantia admentem Prophets fiuunt, ficut feriptum eft,
Torrens Pedundans ,fonsfapientia. Sed,ficut Tortens, ortoSolis
ardore,cito arefcit,ita dapes ills fpiritales ,ortacatnis cu-
piditate,moxa mente Prophets defeendunt Sc torrefeunt.
Sunt veep hi Torrentes aurei,id eft fulgentes tam ex ardore
diledkionis Dei ex qua ad mentem Prophets fluunt, quam
ex manifefta notitia Dei ad quam hominem propheticum
myfticeproducüt,ficut Dominus ait, qui diligit me, diligetur
a Patre meo,& ego diligam eum,&manifefiabo eimeipfum. Quarto,
feruorem diledfcionis m e simpediccia Sc recatdantia à te
fugaueris,& ea qus ampH meo opirulantur clegeris-, fi inde
tam ferueniti amote me tranquille dilig,as,tamq*, vehementi
dileiftione mihi totaliter adhsreas, vt nullum defideriu co-
trarium diledioni m e s, vel eius impeditiuum aut retarda
tiuum in mere tua fentias -, tunc incipisme diligere perfeiftè
ex toto corde tuo, Charit(fci\.in charitatejabfconditus
efle,adqj finem defkinatumpettingetCiPiniscnimpraceptieft
chantas de cordepuro,&confcientia bona &fidenonfiäa. Quic-
quid enim in lege tibi prscipioaut confulo j fiuede fugan-
disdtè cogitationib. immundis & carnisacmundi concu-
pifeentiis vt cor tun ab his purum teneasifîue de exhibendis
proximo officiis,& vit^ndis eius offenfis, vt fine reprehen-
fione confcientiam bona ad eum häbeias:fiue de impedien-
dis euleu meo obfequiis , vt ex fide nonfidka fed vera mihi
deferuias.-totu hoc,ad hue fine tibi fuadeoj Vt,de corde tuo
puro: 8cferuens Sc vehemés amor totum pacificäns cot tuü
procedat, quo totaliter mihi fine renifu coi.ungaris, vt nihil
penitus cötracium dileâfone mes vel eius recardatiüü, cor
tuü in fe fenciat; fed ttanquillu in amore meo totaliter con-
quiefcat; quod nihil aliud eft, quam habere cor purü ab o
mni peccati adkualis forde, Sc eflè abfeondi tum in Charit,id
eft,in ilia charitate de qua (àpiens ait : Vniuerfadeliftaoperit
Charit as. Cam ergo ad hunc finem monafticsac propheta-
lis vitç eremiticçpeïueneris,&,itai» Ciwrif.(fcilicet,inCha-
titate^ abfcôdi t us fu eiisnun c, ibi de Torrente bibes, quia in hac
tam petfeâa cognatione tui ad me,potabo te & tuos (oda-
les illo Torrente de quo Propheta mihi loquens ait,Torrente
voluptatis tuajiotabiseos. Scriptum eft enim ,fireuerfusfueris
ai omnipotentem,adificaberu,&longe facies ihiquitaiem a taber-
naculo tuo,dibit pro terra,ßljcem,dcprofilice,Torrentes dureos,erit-
que omnipotent,contra h oft es tuos,&aceruabitur tibi argentu,tune,
fuper omnipotetem delitiis afflues, & cleuabis ad Deum faciemtua.
Vbi,yide,fi ad Deum ex toto corde tuö(vt prsmitticur ) re-
uertarisjtjualiter in bonuni gradatim sdificabetis. Primo
quidem, longe facies iniquitatem à tabernaculo, id eft, a corde 1
cum ad talem Dei notitiam perueneris ,erit Omnipotens
contra hofiestuos vifibiles& inaifihiies-protegens te abets,ficut i-
p fe ait ,protega eum,quonia cognouit nomen mtu. Quin t o,a cerua
him hide tibi argentum, de quo Propheta ait, Eloquta Domini e-
loquia cafia,argentum igne,id eft,charitate,examinatum.Quia
enim,propter charitatéDei,Mundü Sc côfortia hominü re
linqués vt pmo corde Deo inhsreas,mereberisdiuino col -
loquio abunde perfrui,ita vt occulta &fatura interdü reuc
leturtibià Deo. Tuergofoperomnipdtentedelitijsinasfti-
mabilib.afflneSj&eleuabisadDeüliberèconrcplandûfacié
mentis tuæ.Eccedocuiqualirerad perfcdkioné propherica
peruenias^c finem monaftics vitseremitics attingas.
C a p v t V I I I .,
DEinceps oportet quod vltimo' videas quomodo in
perfedkione v its prophéties eremitics perfeuerare
debeas. Sequitur enim in promiftione mea, CormfLpracepi,
vtpxfcantte ibi, quod vtique ad tui cünfblationem neceflari-
I um iudicaui. Nempe, licet inenatrabilibus affluas delitiis,
^quandiu bibes de Torrente mes voluptatis, duplici tamen
ratione, tuum gaudium nondum erit plenum. Primo qui-
dem, quoniam vehementifflmeiScex tptis.tuis prscordiis
defiderabis tunc fàciem meam clare confpiccre, quam ta-
men nonpoterisperlpicuè vidcre,«o» enim videbit me homo
& viuet,quia ego lucem inhabito inacceftibilem,quam null us bo-
moinhacvitavidet,fednecviderepotefi. Secundo, quoniam,
dumin illis ineffabilibus delitiis quas bibes dé Totrente
mes voluptatis,requiéfeère diutius conaberis,repente iam,
propter fragilitatem tui corporis ab eis femotus, ad teipfum
reuerteris: Corpus enim quod corrump'ttur, aggrauat animam, &
terrena habitatiodéprimâtfenfummulta cogitantem, Hac itaque
duplici ratione,quia fàndkam fàciem meam non potetis clare
ccrnere,& quia oppreftùs cor r uptibili corpore, non vale-
bis diutius dcguftare,necpermanerein ilia gloriofa dulce-
dinis con templatione,o tab is tunc, fi vis in perfedkione perfeuerare,
& dices incijpiensgemere:Dm Deus meutadtedelur
cevigilo,fitiuitanimameainte,quammultipliciter tibi caro mea,
in terra deferta,inuia,& inaquofa,fic in fantto apparui, vt vidèrent
virtutetuam &gloriam tuam. Verum,ne tunc,irremediabili-
busgemitibus,&cordismoeftitudineincôfolabiliterdiflbl-
uaris Sc defiderio videndime,&fame guftandi fuauitatem
dulcedinis gloris mes,ad confblationem tui,Coruispracepii
vtpaftant teftû.Qipppe,çoruorum nomine,cum ratione in-
telliguntur fandki Prophets,tibi in excmplu datià me, quia
i nequaquâ de iuftitis fus lüce fuperbiüt,(èd per humilitatis
gloriâ& infirmitatis propriç notitia,peccatorü in fe nigredi-
ne côfi têtes, ziutfi dixerimus,,quoniapeccatu no habemus,tpfi nos
feducimus,
i.loan.t.O.
J9 2.
Cant.%6
Rom.yf
i.Cor.2.9
Prou, >8.4*.
B '
loan. 14.2 t
Pfal-9 0.14
C
Exo.ll.zb.
t.Ti.6.16.
Sap\9 - iS
t>
Pfal 62.2
lob.ty.$