Qui norunc tempus continendivt vacenr oracioni * q ü lV ^ t e , ruriiis tanquam ex mortals reuiuifcunt? Et non mufto
Nuptix I
fint ftudio
Libcrotü.
Curàvi- -
no & car.
nibus ie-
iuncnc
Chriftiani
__cmpveftimentis, mundaadconuentusEcclefiæadfetunt
corporä,qui Audio Liberorum, non Audio volupta-
tis ad nuptias âCcedunr.Ët monogami quoque,eo$ qui àd
fecundas nupsias afpirant non rcprobcnt. Bonicftcon-
tincntia, & adtpirartda ♦ vcruntâmert per difpenfationem
fieri potèftvcquisfecundam vxorem ducat, ne inerrorém
incidant impotentes. Eonum quidem effet illis fi petmanferint
fiait&ego-, dicit Apoftolus ; fi autem non continent, nubant,
tftfiiHs entm ett miete quant vrif Reliquaautem omnia procul
exterminenturj fornicatio,adultctium,& orrihe genus
impudicitiæ.Cuftodi Corpus Domino mündum.vt & Dominus
refpiciat corpus* Àlis corpus cibis vt viuat ôc fine
impedimento miniftret.
D E C I B I S .
E T de cibis ifta vobis fint do'gniatà, quandoquidem
multi circa cibos quoque impingunt i alij enim Ido-
lothytis indifferenteraccédunt, alij veto abftinent fediu-
dicant tarnen mandtlcaîites; & düplici modo circa cibos,
quorundam anima polluitur qui ignofarit débitas man-
ducandi cäufas* Ieiünâmusenim.àvino & àcarnibusabA
tinentes, nonquod haectanquam abominationeS oderi-
mus,(cd quod prærrtium èxpeâamus i Tumvtfenfibilia
faciliusnos reuiuifccmus?Virga Moyfi,indifparatam Ser-
penris naruram,voluntateDcimutataeft,&homo cades, Xt'9' *■
rurius in feipfum non reftituetur ■ Nonattendas ergo his !
quinegaUt corpus hoc refurredurum. Nam quod refur-
get etiam Eiaias teftatur: Excitabuntur (inquit) mortui, & ifa, 26 .
refur gent quifunt in monument is : Et multi qui in puluere tetrd Dwu,,
dormitlntyfufcifabuntur, vt inquit Daniel} hi quidem in vitam j
aternam, hiveroinignominiam aternam. Omnes quidem ho4
mines refurgent, fed non omnium fimilisefitreiurre^iol * ™
Qmnesenim ajtemaaccipiemus corpora, (cd non omnes
fimilia: nam iufti accipient,;Vt inxternumcumangelis
lxtentur, peccatores autem, vt in sternum pcenas pecca-
torum luant- Quamobrem profpiciens nobis benignita-
tisDominus,lauacripoenitentiamdedic,vtmultitudinem
peccatorum ( imo onus vniuerfum) abijcientes,& fandi
Spiritus recipientes fignaculum,regni cceleftis hxredes ef-
ficiamur. Sed cum de Lauacro fatis paulo ante dixerimus,
adreliquas Iiagogicas dodrinas deinde pcrgamus.
D E S A C R A S C R I P T V R A .
HAL c docent nos diuinse Scripture tarn veterisquam
noui T eftame nti, quod vnus eft amborum teftame-
torum Deus; qui Chriftum inNouo apparentem, Veteri
C
lo in exultatione metamus.Non igitur contemnas eos qui
mandiicant, & propter corporum infirmiratem ciboslu-
munt : neque vitupérés qui modico vino vtuntur propter
ftomachurti&crebrasinfirmitatés , ac neque ipfoscon-
demnes tariqüam peécatôres, neque tanquam abomina-
biles oderis carnes* Sciebat enim quofdam taies futuros
Apoftolus, dicertsj prohibentes nubere i & vèfci cibis quos Deus
creduitin vfuw credent ib us & cumgratiarum diïtonefumentibus.
Abftinésigiturabhis,non tanquamab abominabilibus
abftine,alioduin premium non hâbés;fèd bona cotemne,
propter ea que propofita funt ipiritualia meliora. Confirm
A cibis
r fit ab~
ftincdum.
A langui*'
ne & (utfe>
cato ab(U-|
acbatur.
Cum mo-
deftia ma- !
ducaudü.
lis eft oblâtum* De cibisenim* non modo mihi nunc,ve-
rumetiam ApOftolis, & ipfi Iacob huiusEcçlefiæËpifco-
poftudiumfuit. EtfcripfetântApoftoli &Presbyteri,ad
omnes gentes Catholicam Ëpiftolam \ pracipieiites abfiinere
ab idolotbytis, turn vero a fangutne, & fuffocatoi&fornications.
Multi enim feri homines & more Canum viuentes.fangui-
rtemquidem, feuiilîmarüm belluaruminmodumiam-
bebant,fuffocata verocrudelitervorabant.Tu vero Chri*
fti ferüus,cum manducas,cum modeftiaquadam mahdu-
ca. Ac de cibis hæcfufficiant*
Amiftit
fàltem ad
neccflita- ■
tcm vteâ»
dura.
UllDlIkU UUUU UUfcUUUU* - -------------------- • • 1 O I I
dcfpicientes fpiritùali dëinceps & intelleduali Menfa prænunciauerat:quiperlegem&prophetas,vtperpa:dafruamur4&
nuncfeminantesinlachrymis,infuturofécu- gogos,in Chnftumducebat.Antequamenimfidesvemf-
a certöartimamtuäm , ne quid mânduces quod ido-
D E V ' É S T I T V .
Mi du fimplici vtàre , non ad ornâmentum, fêd ad
At At.y I
lphT;|
egenda.]
Traosla*
ciouis 70.
G
llnterprefer,
fub lege euftodiebamur, &.lex pædagogus nofter erat
in Chrifto. Ac fi quando hæreticorum audiueris aliquem
bjafphemantem legem & prophetas, refpondeillifàluta-
ria ver ba, di ce ns .Non venit Chrifttulegem foluere,fedadimptefe.
Er diligenter ab Ecclefia difee, qui Tint veteris & qui noui
Teftamentilibri, &nihilApocryphumlegas: cumenim
ne ifta quidem,que omnes confitentur, feias; quid in du-
bijsdifeere laboras? Lege facrasScripruras nempe viginti
duos veteris Teftamenti libres ; quæ à Septuaginta duo-
bus interpretibus translate funt. Alexandroenim Mace-
donum rege defumfto,®no eius in quatuor principa-
tus diuifo,in Babyloniam, Macedonians, Adam, & Ægy-
ptumivnusexhisquiin Ægypto regnabant, Ptolomæus tam,hi-
PhiladelphuSjCum eflètliterarum.ftudiofifiimus rex & vn- .fton*. I
diquaque libros congregarët j d Demetrio Phalereo bi-
bliothece prefeâro , de Legis&prophetarumdiuinis li-
bris audiens , & longe melius eilè iudicans non coa&e à
nolentibuslibros conièqui,(èddonis placare homines & [Sex viril
amicitiam eOrum fibi conciliare quo pofiet optaris potiri} Jfingulis,
Êo quod intelligeret, id quod coaifte fic& non volunta- JTc‘*)U“ i
riedatur,doloperfepenoncarere*, quod vero /ponte & 1fta ^
libéréexhibetur, omnicumveritate donatur. Eleazaro Itetptcte)
turn apud Iudeosfiimmo faccrdoti,plurima dona mifitin jetant.
Templum quod hic extat Hierpfplymorum, & fex viros,
le eu n d u m duodecim Tribus Ilrael, ad Ce Interprètes mit~
ti poftulauit.Ëtvtdiuinæ legis ellchos librosexperientia
difceret,& ne ij qui fuerant ad ilium miffi, mutuo conipineceflitatem,
non vt itiolliciei ftudcas,(ed vt hyeme ! f arenf f profpiciens in infula Pharo quæ eft prope Aiexan-
calcfias, & corporis ignominiam contegasi neque tamen driam,fingulis Interpretibus fingulas domos diftribuit,&
prætextuifto tegendæturpitudinis, fuperfluis veftibus ijn
aliam turpitudinem incidas.
D E R E S V R R E C T IO N E.
■ \ K Qdeftevt tradleS corpus
JLVJL fce quod eu m corpore re
, hoc te itloneo, & cogno-
Septuagm
ta iwet-
prete» V-
diebus o-
pus fuuii
confeefr
fiaguli
tatini-
H
i
Refurre- !
ftionis ex
empla &
demon- I
ftrationeSi
vnicuique,vt leparatim omnesScripturas interpretarctur,
mandaui t. Qui cum in fèptuaginta duob us diebus nego-
tiumidperfecilTent, fimul omnium intcrpretationes, ex
diuerfis domibus prodeuntes, protulerunt. Collatis autem
fimul , non folum in fônnbusverumetiam in verbis
confonas inuenit. Non facundia & apparatu fophifmatü
fee cum corporerefurges ad iudicium. Quod ; humanorum fadum id fuerat, fed ex Spiritufancftodiui- , —
fi quæ infidelis cogitatio tibi in mentem veniat, tanquam iiarunt irtterpretatio perteûâ eftjftorum igitur hos vigin- lË ’,^ n
eaces fieri non poffit,ex his quæih te fünt.petfpice ea,quæ ti libros lege , cumapocryphis veto nihil habeas negotij: terpreta-
nonappàrent.Tüipfe enim die mihi, vbi ante centum & has tantum ftudio/èmeditareScripturas, quas in Ecclefia. tio.r
ampliùs annos fuerasîreCogita êX quanta eXiguitate & vi- ; - confidenterlegimus. Multoprudentioreste&reli
liflimafubftantia,in tantam ftaturæ magnitudinern SC ta- giofiores fuerant Apoftoli, & primi Epifcopi
tam pulchritudihis dignitatem eueéèus es i. Tum veto, veritatis ducesqui nobis cas tradiderunt.
qui pot ait id quod non erat,vtaliquide/let, producere,id
T u itaq; cum fis filius Ecclefiæ, non
quod iàm cft,cum ceciderit,réftituereiterum non poterit?
tran/grediaris illius ter*
Qui frumentUm propter tios feminacum,quot annis mor-
minos.
tificatum excitât,nunquid nos ip/bs, propter quos & ip/è
iurrexit,difficile fufcitabit i Cernisquomodo arbores tôt
ttienfibus fine fruâu& folijs funt : fed hyeme prætereun-
D E L I -
rjrmme •
lipti li- I
*ii qui
home
uange-
D E L I B R I S.
AC veteris Teftamenti, vt dictum eft, viginti duosme-
ditare libros, quos, fi itacupis , poterisexmenomi-
natimaudire.Legis quidem funt, primi quinq-, libriMoy--
fi,Genefis,Exodus, Leuiticus, Numeri,Dcuteronomion.
Deindëvero IefusNaue, & Liber Iudicum cum Ruth fè-
ptim'us.Reliquorum vero hiftoricorum librorum, primus
8c fecun dus regum,vnus eft apud Hebræos liber ; vnus et-
iam, qui nu ne dicitur tertius Ôc quartus : fi militer quoque
& Paralipomenon primus & fccundus , apud illosvnus
eft,&Efdçæprimus &fècundus,provno reputatur. Duo-
decimus liber eft & Either : & hæc funt hiftorica. Carmine
vero feripta funt quinque : lob ,& liber Plalmorum, &
Prouerbia, & Eccleliaftes,& Canticacanticorum, fepti-
; m us& decimus Liber. Poftea prophecici libri quinque:
Prophetatum duodecim, Vnus liber,& Efaiæ,& Hieremiç
' eu Baruch 8c Threnis & epiftola, deinde lefèchiel, ôc Daniel,
viginti duo libri veteris Teftamenti.
i Nouiautem Teftamenti, quatuor tantum Euangelia:
reliqua autem, falloinfcripta&pernicio/àfunt : fcripfè-
runtenim Manichæi fecundùm Thomam Euangelium,
quodEuangelico nomine color^tum animas Simplicium
iftola: corcumP*Ct Sufcipe autem & Awus duodecim Apoftolo-
Jnonicç. ri*m • Adhæc, feptem, IacO b i, Petri, & Itfannis & Iudæ
Epiftolas Catholicas. Obfignationem .vero omnium
Difcipulorum vltima n , Pauli quatuordecim Epiftolas:
i, Pauli Reliqua autem omniainaltero loco repone."quot
inEcclefiisleguntur : quæautem inEcclefiisnonlegun-
tur, eas neque tu legas. De quibus ifta fufficiant. Fuge
j autem omnem diabolicam operationem, & ne patiaris
I tibiquicquam perfuaderi â Dracone apoftata quiexbo-
I nafübftantia fpontaneam habuit mutationem, quiper-
. fuaderequidempoteftvolentibus, cogéré autem non po- 1 teft. T um vero neque aftrologis, neque auguriis, neque
diuinationibus vllis mentem adhibeas, neque fabulofis
idolorumoraculis. Veneficium autem, incantationem,
8c necromantiæ feelera, ne ad,aures quidem admitte.Pro-
culfis abomnigenereintcmperantiæ: neque guloforum,
neque luxuriolorum , nec maxime auarorum congrega-
tionibus accedere : nequeijs qui ethnicafpeculantur,ne-
que vllis conuentibusciufmodi, quibusaliquando vaca-
baS.A uerfècis ôc tabernatiorum vtilitatera. Ab omni fab-
batorum oblèruatione abftine, neque communealiquid
Içrctico- in cibis diuerfisefte,autimmundumdixeris. Præcipu.eau-
| | I tcm omnia hæreticorum conuenticula oderis. Et omnino
luniîs &j animam cuam munias,& ftabilias iëiunijs,orationibus, e
Tcemofy
8c diuinorum eloaoiemm ieffionibus : vt efi g f « “ “ * «lum. Longus « fcod ttJe
tempetanciaßcpia¥ doitrina, tcliquo vitætuætempore, I « ^ ‘«rao.vtdtcsiil.profcrendonotjfufecem. Sufhciet
" • ■*'- '* — • . •— autem nobisïiunc ex antiquçlcgishgurisfolus Abraham,
i _............_
vnicalauacrifàluteperfruaris:atqueficconfcriptus,dDeo
&Patre omnium,in coelis potiare corona : in Chrifto Iefu
[udabilibJ domino noftro:cum quo, gloria Patri cum fanóto Spiritu,
1 in fecula /eculorum, Amen*
ftres mihi confcientiam, neq-, enim ab humano du ce iudi-
candus es,fed vtDeo fynceritatem fidei often das,qui feru-
taturcorda&renes,&çognofçit hominumcogitationes vit fidelis
Magnum quiddam eftvirfidelis , omniquediuiteditior: m-gniun •
Fidelisenim viri6ft, vniuerfus mundus diuitiarum , qui quidam
polfit contemncre ipfas & concukare. Nam qui ad appa- . jKs
rentiam diuitesfunt,multaquepoflidcnt,inanimapaupe- fun/pa^!*
res funt : quanto plura enim congregant, tanto magis eo- petes'in a«
rum quæ défunt concupifcentiatabefcunt. Fidelis autem oima*
vir, quod eft maxiine paradoxon, in paupertate diues eft.
Sciens enim,quod tantum habere neceflè eft,quibus tega-1
mur,&vefcamur,&hisConfentus,/pernirdiuitias. Neq;i
•eroapud nos tantum, quificappellamur, magnum quid ]
fides eft, verumetiam omnia quæcumquein Mundage-
runtur,& quæ abhisqui funt extra Ecclefiam peraguntur, j
in fide confiftunt.Hde funt Leges nuptiales,quæ diuerfos g jj*
ihidemcopulant:&homoalienus,pereamquæeftjncô-njafnttïû*
tradlibiisfpon/àlitijs fidem,corporum &pecuniarum par- do confi*
ticepsefficitur. Fide etiam confiftitagricultura: nifi enim ftunt.
crederetvfumfruétum fefe percepturum , nonfuftineret
eos labores. Fideles & hi qui nauigant in Mari,exiguo e-
nim ligno credentes,inftabilem flucluum agitationem Cç-
uiflïmi elementi,pro terra commutant,& incertaj fpei fefe
expqnunr,& omnia ancora tutiorem circumferunt fidem.
Per fidem itaquepleraque omnia confiftunt humana ne-
go tia, id que non tantum apud nos fic credirur verumetiam
apud eos,vt diâum eft,qui funt extra.Quamuis enim
npnrecipiantScripturas, fedfuas quafdam proferantor-
dinationes, fide etiam iliarecipiuntur. Ad fidem veram
nos vocat & hodiernaLedlio,viamque nobis piræparar,
quomodo oporteat & nos placereDeo.Quando enim ac-
cefièrit homo adferuiendumDeo, non credens, ilium fu-
tiirumremuneratorcm ? Quomodo continebitpuella,&
iuuenis fibi temperabitjfi non credideritimmarce/fibilern
Caftitatis
cfle caftitatis coronam i Oculus omnem illuminaris con-
corru-
feientia^m, eft fides, & in telligentiamefticiens: dicit eqim
pca coro-
propheta; Nificredideritis, non intelligent.ObRmit fides ora
1.
ides in-
Leonum^ficut de Daniele feriptura dicit, quod extra&us
ceileftum
eft Daniel exfouea& nulla læfioapparuit in illo , co quod ji'lumiaat.
crederetDco fuo. Eftnc quicquam DiabolohorribiliusPr0” *-^
fedaduerfhs hune arma alia habemus nulla, nifi fidem.
Scutum incorporeum , aduerfus hoftem inuifibilem.' È-
mittit enim varia tela, & configitintcnebrisnonvigilan-
teSjSedcumnonapparethoftis, palliumhaberamfirmfi,
fidem , quemadmodum Apoftolus dicit : in omnibus affu-
mentesfetttumfidei, in quoomnia tela inimiciigneaextinguatis.
Ignitum fiepe telum , turpis voluptatisconcupifcentia, à
diabolo emittitur,/ed fides fubijeiens menti iudicium, &
Uphtf. 6.C.
Fidei Icuanima
numtur..
ucionibus!
G JT E C H E S 1 S QJf t t f f A I L L V U l t iA T O -
rum Hierofolymis, ex tempore ditta, de Eide: Et leäio, ex epi-
ftolaadHebraoSy Eft autem fides fperandarumfubftantia
rerum, argumentum non apparentium,In hac enim te*
ftificatifuntfeniores, &c. •
QVantam Vobis dignitäteni Cöntulent Dominus , ab
brdine Catechiimenorüm ad Fideles translatis,Pau-
lus Apoftolusaftiftens,dicit i Eidelis Deus, pltquem vocati
efiii inpartitlpationem Eilii eius. Deo, Fidelis nomine, voca-
to, &tuhanceandemaccipisappell.ationem, magnam-
queaccipis dignitatem. Queinadmodunl enim Deus bonus
& iuftus vocatur, & orhftipotens 8t opiföx vniuer/b-
rum , fic & Fidelis. Cogitäfergo id i^üantamproueheris
dignitatem, cum diuinx eris fiiturus particeps appella-
tionis.
Hie igitur deirtcepsqitjerite, Vt fidelis inter vosaliquis.
fecundum confcientiam repetiatur : Virurti enim fide-;,
leminuenire, hoc opus* hie labor eft. Nonvt demonleeraofynis,
quandoquidem illius fa<fti fumtis filij per fidem» Ille non
ex operibus tantum iuftificatus est,verumetiam exfide, mulca per*
feéta officia fecit.Sed neque prius amicus Dei Voçatus eft,
quam credidiftet,& omne opus fecundum fidem perfcCif*
fcr.Reliquit parentes per fidem, dtferuit patriam &C regio-
hem&domum, per fidem. Quemadmodümigitürille
iuftificatus eft, &tuiuftificefis. Emortuo quoque fiierat
corpore ad filio.rum procreationem., fenex enim erat, 8t
fenem quoque habebat vxorem Sarram ,, nec vita IpeS
prpcreatiomsliberorumilli reliqua Fuerat, & turn Deus
prolem illi futuram promific : non deficiens tarnen in
fide Abraham, & cum emortuum iam corpus fuu^m intelligeret
, non corporis imbecillitati fed promittentis
potéftati anirnum adijeiens , fidelemqne credens eum
qui pro mifèrat, emortùum ijlius corpus , filium procrca-
uit prætcr omnium qpinionem. Et deinceps cum iuftus ,
eftetofferrefilium,quamuisiamaudiftêt, Inlfaac vocabi- Gett.tt.b.
tut tibi fernen , ofrerebat filium fuum vnigenitiitfi Deo, I ,
credens quod a morruis poterit excitare Deus. Colhgahs
filium fuum , & [ignisimpofiens i voluntate quidem im-
molauit, diuinaautem bonitate filium viuum recëpit; A* I
gno,ipfi loco filii oblaco. Cum adeo fidèlis efler,obfigna- Fides obtus
eftiniuftitiam, ôc circuncifionem rëcépit, fignaculum %natiu_
illius fidei in præpucio, accipiens promiflionem quod erit am*
. - _____I____ . . . -pater, ■