fi
c
Amos 8.1
Ifa-b*
D
WrfmI
Philffhpfàarpt
plillïmi/caftîgâtî &'afflidfteorpore, fed anima vegcu, lætif-
mi, & immortales. Sed hæcfetis, ne medicinam docere vi-
demur. Calamo verb & Çinamomo odoratiffrmis fimili-
tër.arbufculis i & quarum vfüs in mcdicina pJurimuseft,
&va4enci(fimus>cumo,mhibusexccllenci(rrmisiignisLibani.
Paulus ôcPetrus çufà :
congruuncî vcomnés cuïïi Chrifto fepulcos'in bapdfmq v-
niui fenditatis odôriseiTemonftrarct: Quad &fequens o-
rationis fériés apercé déclarât, çuiïi dicit: Myrrhaéraloe cm
vniuerßsprimis vnguentis. Sçimus ettinf corpus Iefu C hrifti,'
myrrha ôc aloe àlôfeph fummo pieçatis ftudio, ex diuino
.confilioacnàtu'fuiirecondicum.CMWjprjwifOJ»«'^ W,gHe«-
r», hoceft, cüm yniu$rfîs iufti&illis qui antqGhnlli corpus
fepulti fuerant&humani.Quare'per djuçrfes biiiufînodi a-
rômatum fpecies, varius fandarum virtutum odor Ôc multiple*
frudusfanditatis oftenditur : vt enim ex i;s aibufcu-
iisacplântisregaiiavnguentacphficiunturi & yaletudines
coroorum reparantur,ex iifque bene eonfedis& conferua-
tis, & bonus odor fàlutis emanat & egrefeentibüs âni'mab.
oppörcuna remedia deproitountur,vt dignæ fine & àSponfo
comméndari qui adhuc laudes célébrât Ëcclefiæ.
Fons b or ti put eus aqua viuentjs, quafluit à Libano,
Rite poft emi flïoncs Paradifi.inEcclefia fons horti&pù*
reus viuentis aqoæ deferibitur: nam per vtrumque Scripture
fenda nocaturvQ ft*d Deodiuinæfapientiæ abundat a-
qua,vt & femper fluat ad mentes fideliumirrigandas & nu-
| quam fluere defiqae ad perennem copiam iridigentium: rc-
j'déquëhorti eflè dicitur, quortiam ineorum mentibus prç- |
! ctpuèhæcfcatùric ßlutarisaqua, qui tanqua bene cultihor-
' tî^ugiferæplantç.nuquam ccfiant aliquid fruâus ex ïè rëd-
i dereiex accepcifq; feminibus bonæ fidei, maipci quadam
] copia teddunt omniavirtutum opera. Sed atiimaduerten-
i dum eft quod fons,primum, mox & putèus appellatur : vt
bllendat fecras Literas non ftatim patere omnibus abylTum
! eanim intrarè cUpjentibus, fed vt rontem primo afpedu fa-
I dlem poraté volentibûs apparete, mox vt haurire coeperint
| altiflîvnum videripùteumjQmhis enim puteusforis eft, fièd
nonconuenitur. Proptëreà laborandum eft diligenter ac
fedulo,quicumqueprofundifïïmahuiusaquæ fluenta pe-
| netrare çùpitTfammaque humilitate aquandum: nam &fu-
! perbiSprocellofem fit pelagus,&hùmiiibusfluuiuspetme-
abilis, & quanquam inrerdum veluti fohtiçulus enatare vi-
deatur,apcrca rertfift inrelligentiavt médiocrité? erüditos
irroret^&non fatis gnaros; eft tarnenprofundiffimus vel
vbi maximè trànlxbftis appâter. Quod verb peraquam, di-
uinæS criptitræ Gipientia ititelligacur,manifeftat illud quod
i. dicitur: AuferetDominus a&lerufalem, mittens eisfiilm aqua, &
famem panufEz illad Éfaise: Auferet Dominus ab lerufalem &Iu-
daomneroburpanisy & omnèrobur aqua.V binotandum, quod
robur panisprius diciturl & poftea roburaqu* auferetur,
quia dum graiiia di£taScripcutænÔ perqüiruntUr nec fiunt
vt mandantur, paulatimàfeientia décidée mensvtaliquan-
do vel leuia non intelligat: apteque de Libano fluere dicitur
haec aqua, quia baptifmate dealbati coeipimus (nam Li-
banus vti diximusdealbatiointerprètatur/dum abfeta ni-
gredine péceatorum ,ad candorem nouæyitæ refjrmamur,
& cum per poenitentiam falutarem inftauramur. A Libano
ergo ions nörti & aquas putei fluup t, quia in baptifmo &
donopoenitenti*,Eic(ftf,donUm Spiritus fânâi acçipiunt:
quôiuuminati Scripturæ fantftæ fenfus rimantur&capiuht:
iifuue ad aeternâ çapienda vehementius impfcllantùr,ficuti
Dauid inquit: Flumtnù impetusktificat ciuttatem:cup per do-
num Spiritus fanfti forriter iniindans Scripturæ fapientia
auâam Ecclefiam & çuiufque capientis mentem infufione
fiiaadeq exhilarat àcqu.efoScundat,vt malignumlpiritum
ab eà lodge repellat, virtutes verb inferat: ait erümr Abfcede
Borea,&veni Außer, perfla hartum meum, &fiuant ar ornât a tua.,
Nihilfn'gidiuseftmentediab6lica,quaß vniuerfo diuini a-
moris igné car*,: nihil abftriâius ad calorem Spiritus fàn-
bti capiendum,,nibil deniqüe infcélidus atque câlamitofî-
us eorum anima,qui diuinævoluntari obfîftunt cceleftique
lumini âtque'ïplendori:qudd Dauid intelligens, ait : A rtß-
flentibus dextera tua euftodi me Domine. PcrBoream feu Aqui-
loném ,qui ventusdlfrigidiflimusàSeptentrione fpirans,
diabolusexprimitur: qui vt peccatorum frigore corda bo-,
biorufà-fipïfeopi, '
m ipumbon ftringeref, a u fus eft dicère : Sedeboin monte Te-
lUmentitblatenbusAquilonis. Hie quofcümque pofîidet,à
bono, opéré rorpere£;çit& injquicate repletiproptt rea fej-
ritum hune m^lignum, ab Ec'clefia & à qualibet eledlà ani-
madifeederciuber,fecumiuinilludP).ophet£c:Ef^^«j/ö«e»j
dopellamàvobis.Et AuftruraimeNoturti aduc)cat,quià Me-
riuie ipirans càilidus eft & humidus ,alitque vehementer:
hoceft, vitalem Spiriiusfdndi auràm pléneqneiócündam:
Quæ,i.um ruemeseleôtoium puflat,ftatimçaleiefarit té-
ppre dfepulfôi & ad bona peragenda feruenteS reddit: hinc
UiaaOaL^idfCopuerteDomsnefaptmtatemmßramßcutTorrentes
m I2J
ni Aufiro. Abfced.tc ergo Boreas,öc yeniat Aufter, ac per-
fi, t kkftum fponfi,&fluant atomara fua, fublata potèftate
d:laboli atque difie&a ab Ecclefia & aquacumquc fanóia a-
,:n|ma. Adueniat fpiritusfàn<fti gracia,quæ mentibusliuma-
nis ignem charitatis aecendat* cogirariones fanbtas infun-
dat, honcftiffimafàcéredocçat, vc aromataßuänt, hoc eftyvt
iurtaeaâiones & fânéfciratis opera, & virtutum omnium o-
dorés per mères prpximorum fuauiflîmè redoleant: vr qui-
queardentes ad eadem fe accendant, & Auftro flaute, hoc
eft, Spiritu fantfto feinfundente, làti flîmè fpargantur odo-
ramenta virtutum, vt vbiqueeuiufq; fidelishortus&lætif-
finie floreat, ôc fuauiflïmos fruâus fruâus atque falutares
vberrimèprodueatjintümq;,fponfum iureinuitare &ad-
uenientc excipere poffic.quemadmodû nunc fponfaadué-
tû ipfiusfponliæterniVerbideprecatur^crogatîAitenim:
Défiepdatfrater meus in bortum fuum, &comedat fruftutnpo-
worumfuorum.Ad^quos.ôc qualesfruâus edendos hojti fui,
hoceft, Eccleßas gentium,& cuiüfque fidelis animas, inui-
tetur fponfus à fponlà,iple per fe déclarât inEuangelio,cpm
dicic : Meus abus eft, vtfaciam voluntatem eius qui me mißt: hoc
eft, yt quam plurimos ad me conuertam,meofque difeipu-
los faciam Ôc amie os ,omnes in me credences .‘ quorum bona
opera ran quam frudtus fuaui flimos virtu tis, fponfus e-
dic,hi fq; maxime lætacur. Tunc enim in hortüm fuum dile-
dus ddeendit &fruâ:um comedit,.cum mentes vifîtât, &
iuftorum operum deledarione fetiattir. Sed iam tempus eft
explicaiidi, cur frater nunc appelletUr fponfus, &; fponfa,
foror, jdque viciflîm : Nam more Dramatis, hoc eft, inter
locutorum ôc difL rétium,fèfe mutuo compellént,inuitant,
ac 1 audant pertotum hoc Opufeulum, cum paulo fuperius
feinuicenijPatruelem &Propinquam vel proximam nomi-
narint. Equidem propterea fponfum Chrjftum Iefiim Dominum
noftrum hoc eft, pâtruelem & nepotem,
nam Ôc id fignificat, primum vocatum eflè arbitrés, à fpon-
fa Ecclefia gentium, Deinde & fratrem , quod fecundum
carnemcx lemine Iacob fvti noftis) natusChriftus:ExEfàil
veto featte maiorenatu Iacob, prxcipuè congtegata eft i-
pfâ Ecclefia. Quamquam omnes genres & populi ad fldem
Chrifticonuerhex multisalijso.nundifuere , prasterquàm
ex genereipfius Efaij:tamen quoniam ad Abraham cor Um
auum, filij enim Ifâac & Rebecr æ ambo fugere gemelli,di-
dum eft, Multipliçabofementuumficut aren am mûris, &c. Red
e miné yidetur ipfà Ecclefia &génea!ogia Elàu, ranqùam
iure quodam propinquitatis&agnationis, fppnfùmÇhri-
ftum Iefum, fratrem fuum & pâtruelem appellare, vt quod
fibi commune effet’cum cæteris omnibus &gehtibus.& po-
pulis ad fidem C hrifti conuerfis, id priuilegio quodam næ-
reditario præ cundis Efauftirpitribueret: vnde & ipfafpô-
fa n ■wmio»«,hoc eft, proxima vel propinqua 6c affinis appel-
lata eft femper à fponfo vfque ad eum locum, quo ait ,VuU
Herafti cor noftrumforor n'ofira Spon fa. Qiiare non fine my ftica
figniftcationefponfiis&fponfafefe primuth pâtruelem &
propinquam, deindefratrem ôc fbrorern miirtio nomina-
runt, vt oftenderent fibi inuicem antea, nature tamiim &
création« Lege arque beneficio eopulatps,poftea véroran-
to tamque fingulari redemption^ munere,hbccft,fàcratif-
fimo ipfius fponfi pro iponfâ fânguinc effufo, miriim ill-
moduni deuindos elfe atque coniutidos. Indeque mire
fadum, ytnon fe.ampliu&Drôpinquos, fed fratrem &fbrp-
rem ôc fponfam facratifîïmè appellent. Quod&ipfe fponfus
per fein Euangelio mànifefte déclarât, cum dicic, IJon
iam vos firuos dit am fed ainicos Sc flattes. Et ide m. Vadi,dicfra-
tribiu wewEr jjluçl per Dauid,Narrabo nomen tuafrAtribits mers,
inniedfo EcclefialAudabote:Etidem,frater non redimit, redimt
CAî.j
loin. 4,1
in Cant.Canticorum tnterprelatio. ■ 57/ .
: Adami vel^tfWAîTanta eft igitur inter vtrumq; béneuolen-
tia tamque admirabilis à’micitià ôc diuinae charitatis con-
iundio creatori$ad cteaturam, fponfî Chrifti ad fponfàm
Ecclefiam &fàtfâam quamqueanimam, vt tam omnià inter
'dki-iî.b
fefe communia habeant & coniundiflîma: pfoptereaq-,
in hortum fuum vocatur Sponfùs àfponfe,àd fîios fruâus
edèndos, yc oftendant nihil inter fc haberedifîundum, nihil
feparatumj rtihil diflonhm, inftarvniusfàndiflimi paris
amicorunr.vtq-, illud nosfalutariccr admoneat »omniabo-
nanoftra ex ipfiùs gratia prouenire,nihilque bonifponfas
ineffe quod non ab ipfîusfpôfi largiffima bonorum omniü
fonte emanatit; Id quod ipfe per fe ceftatur, cum ait, Sine me
mhilpoteßufäcere, Et illud Iàcobi, O wne datum optimum, & 0-
mnedonumperfettumfuperneeft defeendens A Pâtre luminum. Vt
igitur intelligat fuperbi acreliqui, nihil fe habere boni quin
illud a benigniflimo rerum omnium largitore fponfbChti-
ftolefûgratisaccepetint, redè ad fua bona edenda mincin-
uitaturab humili fponfaac gratarquam vicilfim ôc fponfus
munificéntiffimèreinuitat Yt memorem ac charam. :
ingredere in hortum meum foror meafponfa, meffuimyrrham
meam cum aromatibus mets. Comedipanem meum cum melle meo,
bibi vinum meum cum laâe meo.
Admirabilis, fponfi charitas erga fponfàm ,quam non
modo redemiflè , verum etiamquafi tardantem adhuc,
ad fâlutem fuam inuitare&'mitiflime adhortari non dedi-
gnatur. Ait enim, Ingrederein hortum meum foror mea fponfa. O
qualis eft hortus ille fpôfî dcliciàrum, quam omnium odo-
ratiflimorum florum & (iiauifliniorum fruduum varietate.
copiaque refertus hichortus? ÔC pomarium falutare, ipfius
nexfiuepaflïo pro fehlte humani generis poteft infelligi, ÔC
coeléftis ilia manna, Èuchariftia fciiicer,quæ fi fände medi-
tetur, tantum dulcediniscoelefiisalimoniab'affert & fuaui-■
tatis frudum,vt redècnm Dauid dicere queat ,Gufiàte&vi-
detequdmfuauiseß Dominus.In quo quidem horro,poftquam
infinitascceleftes plantas faluberrimas arqué facratiffimas
diuinorümfrudimm pomis onuftàs,çonfeuit,quamdiu.vi-1
xit in terris: voluic & femetipfum tantam arborem æternæ
vitæ plantare, vt quicunque ex eafrudum fideliffimè degu-
ftareriViueretinæternum: Coepitque à fepulchro fuo corporis,
quafi ferobèm ràdici huius diuiniflîmæ Arboris caua-
tutus, ait enim:Meffui mynbam meam cum aromatibus meisßxöc
eft,Sepultüfam cum vaticinijs Pröphetarumf,hoc ipfum de
meaflerentium.Comedipanemmeum cum melle wes.hoc eft,
Pafcha cum humanitateafiumpta: hicefi enim pants ille viuus
qui de coelo defcendit,i pane illo diu antea praemonftratus,que
Meichifedech Rex Salem & Sacerdos fumm!Del cum vino
obtulit vnde fequitur : Bibivinum meum cum latte meo, id eft,
calicem piétatis & innoceritiae. Poflunt h*c omnia & ad
coeleftem patriam & ad fidelem quamque animara referri,
cum fponfus quemlibet eleduin fiium cundis vittutibus
ornatum,ab haevita fuccidens,adathereum thalamumde-
d\xdt. Panem cum m elle comtdit ,cum défendis fuis, hudus
bonofum-operum cum fenditatisopinione colligit,eofq.
ad beatorum horteum cælefti pabulo feginandos transfert:
vinum vero fuum cum lattebibit, cum & perfèdione quorun-
damfe refidr,& innocentiam aljorum cum pietate.-diligcs
vtrofqiie ad fempiternam requiem cogerit. Horum exetnr
plocçtéri,militantes adhuc in hacmortali luce,ad hunede-
iitiarum hortüm, accelcrare adhbrtantur,cùm fequitur: C0-
edite propinqtii,& bibite, & inebriaminiftatres. Patriarchas &
ProphetaJtanquam propinqüi& àmici,longiusenim abfu-
ere de verbo vitae,& paffionePomini,&fpiritusfendiflu-
uio comedcrutjbjbetuntque. Apoftoli vero&Difcipuli illi-
us omnes & Martyres qui illud videre ôc contredate ex di-
uina gratia meruerunt, adeo inebriati fun t ad fiimrhum vf-
que Torrëntç fpititus fendi coèlitus diffufb, vt mußo pleni
putaienrur dum magnalid Deiprædicarenr. Myfticamergo
Pafchatis comeftionem,& coelitus demiffumfpiritus fendi
imbrem intelligit, dé quo dixit, Accipite&comeditc. Et jAcct-
pite & bibite:Et, Acciptte fpiritum fanttum. Quod'& fequens
oratio confirmât, cum didiiEgo dorniio fin Cruce fcilicee^
& cor meum vigilat. Cum diuinitas Tar tara fpoliauit & opi-
mafpolia reçoit de triumphb fupèratàe mortis æternæ, atqj
1/** deiedæ diabolicaî poteftatis : ait enim, O mors, ego ero mors
tua: Et Princeps huiusMundi, fpiritus ipfe malignus , eijci-
Apoc.).d
anis Ab'
‘hçobla-
àsà Meloifdech'
rzmon-
,tabac 1
:y<bcà.;
; aichatiS;
ynjcßiöi
fur foras. Veiatn li hæc ad finguloruinFidelîürtiâhimatrans-
feramus,alij funeex cledisquitanquam amici Dei corner
dunt ac bibunt dum diuina præcepta fie obfemant vr nihil
in Deum capitaliter offéndât, ôc quanquaiti neccfsirati corporis
vel coniugio caftiffimeaftringantur &filiorum curæ,
refquehumanaspomdeancacdiliganc,nonéa ramen Deö
pnefèrunt,1 fed iuftiffimè viuunr, nihil alieni fapiuF,r,fuàdi-
largiuncur egenisj charitateaddudi.Àlij verb nullis vineux
lis hüius profani Sæculi annexi, non modo diuina mandata
omnia ftudiosè curant ac fende, verum- efiam poflhabiris
atque relidis defpedifque omnino cundis rebus hirmanis^
folt Déo placere 1eruireque nitnnrur: hi ferras lireras medi-*
tant u r, frequenter orant, defiderio regni cceleftisardènri
prætetitafùadelidadeflent,lachrymis le mundant, afiici-
un t, torque nr,nilque aliudlt tide tu ac volunt quam fponfum
promereri femel & ad ipiici jeu m eoque regnare irt^èm-
piternum: hi non felumde ccéleftibuspotant,fcd & ad e-
briecatem vfque foeliciflimè cbmpléhtur. Hi fiint cór fpón-
fi,in his libentifsimè conquicfcic.Quo magis enim exierio-
ra cunda defpiciunt,eo fecretius interiora fpônfi docentur:
de quibuscum diligentibus idem fpohfüs air:Qui dtligitur à loan. 14;
Pâtre meo,&egodiligam eum & tnanifejlabôeimeiffum. Dor^ :
mit ërgo fponfùs, & cor eius vigilatfdamàtettenis rebus éius ;
elëdi alieni funt & foladilii;ia concupifcunt, & tanquam
à fæculo mortui &reium iomnium infirmarum perpetu o fo-
potecapti, ad fuperna tantummodo vigilant atque coten-
dunt,necnifipvoximorum vtilitatis caufe fefe vnquam ad
peritura conuetcunt,ob idque nonnunquam adpfofedum
aliorum, ab interna quieteexcicàntur à Sponfb,cuius vocé
n un c aud iens fponfa lætabunda refpondet:ÿox fratris ‘ met
pulfatad M»«4W.Ianuafiueoftium,cor fpôfæ& cuiufq-, fidelis
animam fignificat 4 fecundum illud | Ego Jloadofimm , &
pulfo,&c. QuicunqueergbDeoparet,& iiliuspræceptaftù-
diofiflimè conferüat,is le quotidie adianuam coüdis actiri.
& admonerifentitad meliorà femper &àltiora charitatis, 0-
pera facienda,quod&fequentia çqnfif mantiSedillud pfiùs
dicendum eft,hoc quóq;adpoft refurredionèm referri pof-
fe, cum DominushotterîcîusChn(lùsclau/tsw««»apraruit &**•*?•/
Apoftolis,cum & Thomam incredulitatis fùæreprehcndic, f i
Ôc fub eius nomine,quamlibetinfidelém animam, vcqjiibi
ianuam cordisaperiretad fidem capiendam exciranit; vnde
propinquam primum ipfem animam, fidei quafi vicinam
nondum ramen credentem,deindefororem, &'Sponfem,
ôc columbam,&perfcdam fuam SpOnfus appellat, vt ferai
iam fidelem totam Ôc igné charitatis ardentem ,pfopj;erea-
que ait, Apéri tnibi propinqua mea,for or mea,Jponfc mea,côlumba
mea,perfettamea. Propinqua, creatione/oror.incarnationc;
fponfa,fide,columba, felutaris vnde ÔC fpiritus fendi rége-
neratione, peifeda, ex charitace.Hæc tôt & tantis diqinis
muneribusinfignitalponfe ôc quælibec fenda anima ctlm
puifenti coefefti fponfo libenter aperit,incfedibili gaüdio
refèrta in ftuppre m,entisexclamat, acproferr, DoimiiUsmeus lodn.ia.^
& Deus meus. En iamfeiilius cfèaturàm & feruum appellat, i
iam fe ilium timere ôc credere eônfitètur fidelis anjma âc
fponfe, quæ dum dormit,Dilcdus vt pulfet vt aperiàtur ei:
multa^eninfpecçaforum onera tolerantur à Déo, dum fan- [
d i viri fibi fblum per ocium eontéplationisatrendunr,quæ j
H
ijuidem pèceara nifiàSpirituflàndiprædicatoribrfs arguü-
tqr, nunquara per fe carnales emendanr. Vult ergo Spon- ÎQujes
fus vt toties ocium ftudiorum& quies animiintermittarur â jrs quand«
bonis yirisacqjperfèdis^uotfesfefe verbobe exemplo cæ- '
pccfcâis
reris profuturos intclliguc. Tprpenc.enimprofenprü men--
inccrttm-
cenda fin
tes & facile muranturin peius,nifi diuihiverbi calore afli-
duè foueahtünproptereaqi fe illi manifeftat Spon fus, &cur
eantfibi aperireyocarit.exponit : ait enim , Quoniam caput
meumplénum efirore,&ctncïnnimeigitttisnottis.
• Sunt qui per caputSponfi rote plenum, refùrrcdionem
matutinamipfius,& per cincinnbs aodis,. redemptorum
animas Ôc populosad fidem conuerfbsincelligant.Qui qui-
dem popuii,rore &guttis nottis,hoe eft,peccatorum fiigore,
ac tenebris implérur, nifi dodrinaPaftorum ac vita per ipi-
ritus fendi graciam iliumincntur & idcalcfcant.Muhi enim
in Ecclefia pbfiti, Deum eflè credunt éc otre qUidem confi-
tëncur, fed vira & mortbus ira frîgent delidorum plèni, vt
nunquarri, hifi fæpiusadmonm arqué eorrepti,ad ardorem
charitatis