A
Matth.4.
Marc .12 °
Lhc.S.
Wit.i7.
é
lMC.it.
D
M a r c , il
R e s p . Non enim druinitas filij diabolicæ tentation* : nibus reuelafïè , ipfo Domino in Euangelio proteftante: £|w,
I / 1 I . . t— n ^ » v ir ir in ic uni,, rtilnnil tltfl h/ltP.Y .KêCIUÙItatYtm QUÎStlOHtt fubiacfiit.fedin folacartietentatuseft, quam devirginis lllßlillUS. tb* i
vtèro dignanter adfum pfit, Apoftolo atteftante _ : Into
quedpajfm eft, obetiens faäus ttntatuseft : nam potens eft iis,qui
tentantur,auxilian. Nam cum ilh centaçor diabolus dicé-
et:mitte ce deorfum,ita eumfemeiôdterum-flagellofuæ,
efponfioiîis’côè'rctrit dicens : Na» tèntabkDominum Deum
tuum : E t , Dominum Deum adorabis, ■ &illifoliferuies. Hinc
non ambîgo & Iacobum dixrflè Apoftoluriï : Deus au-
tem tnt enta tor malormn eft. Et in Euangelio : Tunç vemen-
tes ad IB S V M P bar i fai cum Herodtanis dicebant : Ma-
gifier, [ci mus quia ver axes, & viam DE I in vetitate doces:
non enim accepts perfonam , aut cura tibi eftde aliquo : licet
nobis t r ibu turn dare Cafari, atltnohl Hoc autemdicebant,tentantes
eum m pojfent accu fare eum, 8c cæt. Cernisne incrédule,
quia is tentacioni fubiacuit, qui à ludæis flagellari
nonabnuiti , -
Si aücèm dixerinjfcvbi-feipfum filiusDei Deum propriè
nominauerit??
R t sp. Hæc propößtib veftraquamftuïtafit,&quam
àrationevericatisîongiuseuagetur,etiam tardions inge-
mij homines intelligunt ac refellunt, illi fcilicetqui Dei
filium Deum verum^|& verum hpminem confitentuR
Non enfin quia camem induit,Deus eflè defiit,ledin ho-
mine veroDeus verus apparuit, Ioamne'Apoftolo âtre-
ftànte : Hic eft vertu Deus & vita ater na. Si vero vbifeipfum
fiüus Dèum proptrè nominauerir,defideras nofle . Euan--;
gelicOverbo condifce : Et rogabat eum vif , inquit, à quo
damoniaèxieranUvuumeo effet : d'mifit autem eum ÎE S V S,
dicerts: Vadelndonittmtuant, &narraquantatibifeceniDeus.
lUeautem abiit per vniuerfam ciuiuttem pradicans, quanta tütfe-
cijfit leftis. Et iterum : Eduxit eum diabolus, & often dit illi
Nemo nouufilium nifipater ,nequepatremquisnouitnififilius, & j
cui vaillentfilm reuelare.EütctumrNotumfki eis nomen tuum,
& notant factam. Et vt fe ipfum bominibus reuelafïèdo-
ceret, per Efaiam hæc teftatus eft, dicçns : Palamapparui
trim quàrenttbus me,inuentus fum ab iis,qui me non interrogabant.
Et i n Euangelio : Siquis mihi aperueritoßiumüntrabo ad ilium, h*n- H.
&c«nqbo cUmec^rmanififtabo meipfuntei. Et iterum ,hoc iam
tertio mamfefiauitfe lefus difcipulis fuis ad mare Tyberiqdis, cum
furrexiffet a mortuis. Qui enim patrem reuelauic, & fe-
ipfum mulcis modrs manifeftaflè teftatus eft , minor dici
nùn poteft.
Si tibi dixerint: quod patertradiderit filium.
R je S P. Filius voluntarié difpenfàtionem adfumptæ
carnis adimplens, femetipfum pro nobis tradidilïè, clara
conteftationis voce fideles fiios perÀpoftoiü doceredi-
gnàtuseft,iplo Apoftbïoproteftance; Gratiavobis,inquit,
&pax a Deo pitre, & Domino Iefu ChriJloj qui déditfemetipfum
propeccatis no fris. Et iterum ,quod a,uxem nuncvmin carne,
infideviuofilij Dei,qui dtiexjt me,&tradiditfeipfum pro me. Et
âd Epheftos : EßoteigiturimitatoresDei/icutßfä
bulatein charitate JicutChriftus tilexitnos ,& tradidit feipfum
pro nobis. Itemibi : piligite vxoresVeftras ,ficut Clmftus dile-
xitEcclejiamfuam,&femetipfum tradidit pro ea. ËtadTimo-
theum iVnus enim D eus, vftus & mediator Dei &hominum, homo
Chrißüs lefus,qui dédit femetipfum ndemptionem pio multis.
Etad HebpæOs : Si enim fangitis bircorum,&unis vitnU ajper-
fus fanâificat ad emundatïonem carnis- , quanto magis fanguis
Chrifii, qui per Spiritual function femetipfum obtain mimacula-
tumDeo. Itemibi : mbentesergo,Pratres^fiduciàmininifoitu
faniïoritmfarigiïtn'e îefu , qui dämmt nobis vitdm recentem, &
vïampervelamen , ideftcarnemfuam, pfferensfeipfumpro mbis.
Lfhtfo.
omniaregna terra in momentotemporis,&ait illi : Ttbidabppo- [ Etinloannis Epiftola : in boc cogitduimuscbarttatem ipßus,
teßatembancvnuterfam, &glonamillorum , quiamihitradita I quoniamipféprônobisânïmampofuit. EtinEfàiaî Èanétificate
fimt,& etii voltiero do ilUv.tu ergofi adoraüeris coram me,er tint tua eum,qui tradidit aniinamfuam.pro nobis. Item ib i: Obldtus
omnidiRefiondtil E S V à ,& dixitiüiiScriptumeftiDomitr/iim \ eft,-quiaipfevoluit.* Etin lereûiia : Déditditcétamanmàm
Deum tuum adâïabis-, & illi feruies. Et rurfum d.é iè^>fîs meant in matins inimicorum dus. Item Àpoftolus : Hoc etiim
mundatïs diçit : Vnus autem ex iüis, vt viditquta mundatus'eft, -I femel fecit feipfum offerens. Et iterum: Scimüs quiafilmDeïVe-
réuerfus eft cum magnayoce magnificansDeum , & càiditad | nit\ & carnem induit, & paffuseft.- EtPetrùsApoftolus:
pedes em , grattas agens ', & hic erat Samar it anus \ : Rejpondens Cbrifliispro nobis paffus eft, reltnquens nobis exempluYA-, vtfequaautem
I fe S V S,dixit:Nonne decem mundatifunt,noùem vbi funtl
noneslinuenmex illis, qui rediret,&daretgloriamDeo3nifihicg
alienigena. ■ - Èg
Écce vbi leiplum DeurfiDei nliùS iiomînàuit,cui Deô
is qui mundatus eft gratias retulit reuertens. Et iterum :
Erat quidam homû ïn quadam duitate, qui Deum nontimebat,
nechotninemreuerebatur : Vidua quadam erat in ilia duitate,
qua quotidie veniebat ad eumdicens i., Vindïca meab aduerfarïo
meo,&nolebatpèr fnultum tempus'.infe autem reuerfus dixit : Et
fi Deum non timeo, nec bominem reuerepr ,iamen quia molefia eft
mihi vàldehac", vindicabo illam, ne inJtouïfiimo véniens fugillet
me. ‘Réjpbrldens autem l E'SV S , dixit .* Audifiis quid iudejt
ihïquitatis dicit ÏDeus autem nonfac'tet vindiftamferuorumfuo-
mm clamantium adfediéac nofte, & patientiam habebit in illis,
amendicovobis,quiafaciétvindiftameorumcito. % -Ideotorum
textum parabola: hums poluimüs, vt filium vbi le Deum
propriénominauit doccrepoffimus; non eni nvpoteft pa-
tri haec fententia cônuenire,quoniam in iudrcium filius eft
yenturus,iniurias fèrubrumluornm vindicate. Et iterum
Euangelifta didt t Et cum recubuiffet iterum dixit difcipulis
fûts : Scitis quidfecerim vobis,vosme vocatis magiftér : & Domine
, & bene dicit is, fum enim. Et in Marco rejpondens lefus,
dixit : Ad duritiam cordis vejtri fcripfit vobis praceptum illud
Moifis, abifntïo autem creature, mafculum& feeminam feciteos
I)ettî.E,t izerurnrejponderunt ludai,& dixerunteiiNos de bono 0-
pére non te lapidamus,fed de blajpbepïta.qûia cumfisbomofacis te-
ipfutn Deum. Gur ;igitnr feipmth Deüm, & Do min u m ap-
beËatj'quarç ilium yos minorent adftruitis, 8cdeitatem
élus moré (acrilego denegaci»?
Si tibi dixerint, ideo minor eft filias * quia pater ilium
reuelaüithominibus-..
R e s p . Inhuius reuelationis myfterio Pater & Filius
vnutù funt : quidficùcpàtér^filium,itafîljuypatrempari
diuinitate naturæ mutuo fe dbcenrur mundo & homi-
Scclef i murvefitgtaeius. ‘ Et in Salbmbne -: Penetrabo inferiorespar- I m
testem,& ihjpiciamdormientes, & illuminabojperantes in eum.
Etiplè Dominus in Euangdio ■ : Potefiatem babeo ponenti
anjmam meam, & potefiatem habeoiterum fumendi earn :nemo
edmtolletame,fedegoeamponoexme.Qmetgofeiplamtta.âi-
dit, &anitpatn fuam propria,poteftate poûiit & adfum-
pfit,minor dici. non poterie.
Si tibi oppofuerint, quod filius dixetit patti, tranf-
eatâme calix tfte | yetumtamen non fient egô vp lô , fed
fi cut tu.
R e s P. Ÿtaû’tèmfilius docëàtüt vôluntadepafiionis
fuæ calicem ebibifle, his teftimoniis fi non piget,addifce,
ipfo in Plalmis canente : Qjùd rétribuant Domino pro omnibus
qua tribuit mihi ? Calicem falütarisaccipiam,& nomeû Domini
inuocabo. NoneftimProphétie,âùt cuilibetalterihiec [ffilm.
fententia poterit coaptari, qui feiprum ,in fubfequènti >
Verfiçulp ,& fèrutim dixic ,& ancillæfilium nomi'nauit:
OpojMMîe,inquit,égoferuus tous,&filius ancitlatua. EtinEü-
angelip.difcipulisdicit: DeficlerioàéfiderauihocVafchamati- . ^
ducarevobifcum. ItemdubbusfiliisZebedæi- Ioanni&Ia-
cobo dixit; Potefiis btlere.calicem : quemego bibitiiïusfumy'fafç,
& baptiziart baptifnio , quo ego bapttz/tr } Diligenter ac- i
ten dite ,qui^ brbiturus fum ideb dixit, nê alteri usdice-
retur iuffîone , & non voluntacè propria id feeiflè. Et !
Petto Apoftolo ait : Non fapis qu'a Dei fuht , fed qu'a ho- IomA
minim, calicem, âüem dédit mihi Pater, non vis vt bibam ilium
? Hung igttur. calicem , fi non voliintârie Dotni-
nus ebibiilet, vt venïret vtique minime defiderafïct, fèd
quia eundem voluntaTiebibit,idcircohectrepidaUit,nec
abnuiEx,
Si cibidixcrinr.-idcirco minor eft filîus,quia patrem toga
flè dicitur. _ , m |
R e s p . S i is qui rbgat minor eft illo quern rogat /ergo
>A
tfick.6-
ExoJ.20.
lAatth-*'
B
Deus jqui per Pro jjjetam populum fuumroga](Iè præfcri-
bitur,populo iniferior comprobatür MichæaProphetâ
dicence; ^Populusmeus quidfeci tibi^ùtin quo moleftus tibi fuit
rejpondemihi : quia eduxi te de terra Aegypti,& de domo feruitutis
liberaut te,& mifi antefaciem tuam M.oyfen*Aaron,& Manam in
perfeftione:Populutmeus7nemento,rogo,quidcogitauerit4 duerfut)t
te Balach tex Moabitarum, & quid rejponderit et Balaam Prophe-
tafilius Beor de Setbim.
Vc autem manifeftaret Dominus pro quibtft pattern
'I ■ E
I per ecelos afcenjionem fuam,&pollicitationem in terra firmauit. i
Et Àpoftolus: Chrifius furgehsd mortuis,iam non moritur,mors j
ei vitra non dominabitur. Item ipfè : Tradidi enim vobis inpti-
nus, quia Chrifius mortuus eft pro peccatis nofirisfecundum feri-
pturas. Et adTimotheu m:Memorefio C H R 1 S T V M 1 E-I
5 V M tefutrfutïjfe d mortuis ex femineDauid, ex Pfàlmo 138.
Surrexi&adhuc tecumfum. Et in Euangelio: SurrtxiîDomi-
nus verè,& Vifus eft ab eis. Et Angeli mulieribus : No» eft hic,
refurtexitenimficutdixit. Et ipfe Dominus : Ecceafcendi-
inus lerofolymam, & filius homiftis tradetur in mantbushomi-
numpeccatorum,& tradent eum Gefttibus adilludendum, & cru-
cifigendum,& tertia dietefurget. Et iterum : Egofumrefur-
niïio,&yita. Qui hominem refufcitauità mortuis, & re-,
furredionem vitæ fe elle perdu cuit, non caret potentia
DeitatiS,
fîepius peroraftet, in Euangelio adprobat dicens ï Pater
fan fie, nonpto bis tantumrogo, id efir,pro difcipulis,fed &pro
his,quiperverbum eorum credttunfunt m me.Et iterum ; Pater
ftnâeconferuaeosin nominetuo. Nam turn cileprofusille
dixifiec: Ûomine.Ji vis potes me mundure,non eXpedtauic filius
togare patrem j vt fànatetur infirmus,fed fuam voluntarié
impartiens medicinam folo tadu purauiteum , in quo
tantum vt curaretur fidem inueniti dîcens ei ; Volo,tnun-
dare. Item dumeum cæci pro obfcuritate fui luminis per-
oraflent » Vt vifum teciperent, npn ad potioris partis au-
thoritatem curam fuftulit > fed fecundüm fidei merituiù
orbes cxtinâos,&perniciofaolim obfeuritate contedtos,
fpontanea volunrate ad lüccm fuæ cognitionis eduxit,di-
ccttseis:Secundumfidem Vefiram fiat Vobis. Dæmoniunjec*
iam, Cuius nomen propterconfbrtium multitudinis Lè»
gio Fuerat, non r ogat o pâtre excludit » fed propria impe*
ranspoteftaçe fugauit & abeisrogatüs in porcosirepei>
mifit.
Item muro & fîirdo ipirituîimperialivoce dertUftcians
ilico vtaudiuitdifceffit, & non dicitrogopatremv.tex*
eas.fed ego tibi prædpio.vt abfcedas: Sur de,inquit ,& mute•
Jp ir it us,ego tibipracipio.vt exeas abeo,& amplius non inttoeas in
eum. Audi adhucèum, qui dixit rogorquemadmodum
tanquam patriimperans dicitaho Huangelij loCo : palet,
volovtvbiegp fum,&ifiifintmecum. Filius deinde qui pro
lîbi credentibus in homine conftituto , vtante iam di*
dum eft,patrem çpgauit.Nunquid pâtrem pro fe ipfo ro- î
gare ommno non habuit ? quoniam npn fuitinillo per-
fona debilisvel infirma, quæ per deprecationem merere-^
turpercipere medicinam; nam fi filius,vt adftruitis,pâtre
minorfuifïèt ,talia vtnondiceret, quoniam quipotiori
volo,dicit,inferior elle non poteft.
Si autèm dixerint ; quod pâter filium fuum ex-*
altauit, & dédit illi nomen, quod eft fuper omne no- i
men.
Si tibi dixerint; quia ideo minor eft nliüs,quia non de
Deo,fed ex Deo fe probauit eflê.
R e s p o n . Siueenim ex Deo, fiue de Deo filius dicitur
exifle, detrimentum aliquid ipfius inefFabili Deitati
nort poteft proùeniré,ipfo in Euangelio atteftante ; Egod
Deùpatrêè}èm,&feni. Et in Epiftola Ioannis Apoftoli:jQ«i
tutus eft de Deo > ait, non peccai. Et in Euangelio P harifæi
in terrogantes dicebant î Rabbi, feimus quia d D E o Vent-
I fiimagifiet, nemo poteft hacftgna facer e, qua tu facts, nififue-
rit Deus cum illo, Agnofce, quoniam qui feipfum de Deo,
6 hon ex Deo Vt ipie Calumniaris > Fatetur exiiflè, fiée inferior
iùcücacur, neque ab æquitate paternæpotentiæ fe-
pâ’ratur.
Si tibi oppofuerint, quod ipfe filiusdixerit. Quid me
dicis bonum? non,eft bonus,nifi vnus Deus.
R ê $ f o tt. Quts malum iudicet, qui feipfum paftô-
rem boiium pronuntiet. ? Autquisinæqualem patriad-
1 firmët,qui fe vnum Cum patreeftë demonftrat ? Ego fum,
I ait, pafior bonus. Et Dauidin petfonapatris filiuminti-
mantisiinPfalmO4 4 .dicit : Eruclauitcor meumverbumbo-
nüm. Et Ietemias": Bonus eft Dominuseis, qui fufitnent eum,&
indietnbulationisagnofeeteos,quitimenteum. Et ipfèDomi-
, nus : Attoiulus tuus nequam eft,quia ego bonus fum^ Et in P fal-
md'iïS. Bonus es Domine, dr inbonitatetuadoce meiuftificatio-
\ nés tuas. Et A poftolus : Quoniam bonus odor Chnfit fumus,
1 in hisquïfaluifiunt,& in his quipereunt: Vides quia non caret
bonitate, qui omnemin fe diuinitatis contirifet plenitu-
I dinem»
P faim ij 8.
Luc.iS.
F
loan. g.
loan.la.
Pfalm. 44.
G
Pfalm. 118.
2.Cor. 2.
Pfaim.109,
fylm. 4jy
D
R é s p o n . Quid enim fecundum feripturæ fan-
6læ fèriem femetipfum exaltafïe docetur,innullo pàtri.vt
iam fæpiüsdiximus,inferior iudicatur, ProphetainPfal-
moxentefimo nono canente ; De torrente, inquit, in via bï-
bit,proptereaeXaltabitcaput. Et inPfàlmô^.tieeodetnEc-
çlefia dicit:ExurgeDomine,exaltetur manus tua. Et in Pfal-
mo 45. perProphetam idem Dominas conciofiatur, &
àitiuExaltabor inGentibus, & exaltabot in terra. Efaias quo-
que paria conteftans loquitur,dicens : Etoculi excelfihumï-
liabuntur,&cadent,&exaltabitur Dominus folus in dte ilia. Filius
igttur in naturâ Deicatis a pâtre non legitut exaltatus,
fed is exaltatus eft,& nomen fuper omne nomen accepit,
qui de virginis vtero carne a(ïùmpta,Deus & homo natus
apparuit;
Si autem adpofuerint .* quod parer filium Üuum a
mortuis fufcitaucrir.
R ES P o n. Quemadmodum præcedenti difputa-
tationeàfèmetipfo filium docuimusexaltatUm,it^ etiam
nuncdocebimuseuma femetipfo à mortuis fufeitatum,
faim. ] .D a u id in Pfalmotertio çomprohante : Ego dormiui,&fom-
numeoepi, &furrçxiquoniam Dominusfufcipietme. Diligenter
attende,quia ego furrexi,dixit,non autem ait,ego dor-
rim‘ îI§ miui,& ab alio refufeitatus apparui.Et in lctetniz:lnebriabo
animam efurientem & animam efurientem implebo » propter
hoefurtexi, &fomnus meus dulcis mihifaétus eft. Etiu A&i-.,
busApoftolorum : ln die , quam Apoftolus elegitper Spiritum
fanftumpradicareEuangeltum quibus etiam exhibutt feipfum vi-
uumpoftpdßionem fuam in multts argument^ apparenseis , ér do-
\censderegnoDei. Et AmosProphetâait : Quiconftituitfu-
! Si dixerint illud, quod idem filius dixerit ; -vt cogno-
I feant te folum Verum, Deum , & quem mifti I e s v m
C h r i s t v m .
R È s p o N. Filium Verum elle, vt pater eft, prophe-
ticis.euangelicifque vocibus comprobamus, Efaia dicen-
te ; Seruiemibus veto mihi vocabitur nomen nouum, quod benedi-
Citur fuper terram,& benedicent Deum ver um,& qui tarant fuper
terram,iurabunt in Deum verum. EtinSalomone: Verebun-
tur eos,quos putant deos,a quibus extérmïnabuntur,videntes ilium,
quem ohm negabant , Deum verum agnouerunt. Et in Pfalmo;
Veritas de terra orta eft, &iuftitiadec(elo projpexit. Et Dominus
in Euangelio : Ego fum via,veritas, & vita. Et ibi ad patrem
: Sermo tuus veritas eft. Et in Epiftola Ioannis Apo-
ftoli ; Scimus,ait,quodfliusDeivenit,& dédit nobis intelleäum,
Vt feiamus quod eft verum & fimus in vero filio eius Chrifto,
hic eft Deus vcrus,& vitaaterna. Exhocitaque debespatris,
8c filij vnitatem agnofeere, quoniam ficut patrem , i ta
etiam filium feriptura diuina Deum verum non definet
prædicare»
Si tibi oppofuerint , quod in Pfalmo dicitur: Foftula d
me,&dabotibigentes harediiatem Mtm,&poffefiionem tuam ter-
ntinos terra.
P fa 6s .
IP fa. 84.
I
H
Pfalm.2.
B. e 5 P O M- Cum omnia vifibilia & inuifibilia, fiuc
Vthràni,fiue dominationcs,fine piincipatos,fiue po'tefta-
' tcsdfilioantequameirentexieiunt, quamhætediutetn
dicitis poliulando tilium à pâtre accepifle , monftrate,
eum ipfein Euangeliodicat: Ommameautajunt.&tujom- |
numffiM. In Ubro «iam, quo Hefter hiftoria comme, hm.,s.