S. Diadochi Epife. Photices
7 ÏS \ ,
nem trahente. Siquidem lernpér a.nirna aflèntàtiones &
frlân’ditiasfallacis,immoderatèamat,obhanccaufam-cogitationes
à dæmonibqs'femmaræex corde vidénturpro-
direteas autem noftrasteüeraipfffaçimùs, quotiesillis de-
ledarivplumus, quod quidem cum Dominus reprehenderctjVtïcriptuiiipfa
diuina déclarât,ïjs verbis,quæfupça
<ap.&5>.redtauimus,vla efcQjâ enim cogitaribnibus^quas
improbitas fatans fubijcitanims deledacüi:, earümque
mempriam cprdi lùp velpti infcribit.non ëft dubium,qüin
eaSipfas ex mente fuâiVeluti frudus effundat.
Ouomodo non pofmt ejfefimûUn corde hominis grat'taDei, &dia-
' bolus,& de exeniplo ad hocdeclarandum,& intelligendum. I
. / G ,-a i y t ’ L X X X IV .
Ai r Domînusin Euârigelio, non pojfefortem domofua eij-
ci.nififortior eijciat, pofiquameumafligauerit&diripuertt.
Qüomodo igitiir pôteritcùm tanto eiedus dedecore,rur-
fus ingredi,& vna cü vëro verfari domino d,omi fu s qiian-
diuvültrequïefcentiînunqüam enim rex, cum tyrannum
aliquem deùicerit ,.qui àduerfarius fuusaliquando fuerit,
in regia îecufn adefll'ebgitabit : quinjpôtiùsftatim iugulâ-
bic,aut'certè militibus fais alligatumtrader,vt diututnum
fuppliciumdéeo fumant, eümque mîferrimamorte affi-
cianc. ' I ’ -
Vnde açcidat, quodfimuihonefia t & turpia quandoque cogitant us:
& quando,ac cur gratia prafentiam fuam menti celet, f& quid
tuncfacienduntfit,&quomodo inter cateras omnes virtûtes n,ihil
poßidere maxime conciliet gratjam Deiadamandum'eum vehe-
1 menter : &cur aliquando ettdnt is,qui magnosprogrejfus in vir-
tutefeiit., permittaturpotefidti ddmonis, relifta etus mente fine
lumme.
C a p v T È X X X V.
S lquis , quiahoncftafimül&turpiacbgicamus,{pirr-
tum làndum & diabolumin mentèhabitare eo tempore
arbitratur,intelligatidacciderc , quia nondumgufla-
Mrfus qmmodo gratia Dei non pofiitvnacum diabolo habitarein:
menté höminis, & dedüplici decefiionegratia Dei ? fecundum e-
ruditionem,&fecundum auerfionem,&quaregratia Deife aliquando
abfcondat menti,&deexemplofamiliari adidoftenden-
■ dum.
, C a p ? T L X X X V I .
DÖminuseftquiair,Satanamvelutifulgurècoelocecidiffe, LuJ-ï0
ytinAngelorumdomiciHum;aeformisillenon a(pr-
dati Qjupmodo ergo qui veicommunebpnbrü miniftrb-
rum non eft habituSdignus,vna cum Deo in mente KomiJ
ïiis habitare poteftf at dicentfieri hoe (ècundnm dcceffio-
nem. Sed nihil-amplius prpficiunf: decedere enini Deum
aderudiendum,nonpriuatanimamdiuinolumine. Saepè
enimgratia,vt'iamdixi,pr*ientiamrolumruammentrcè-
,lat,vtacerbitate&moleftiad^monum animam velutiim-
pellat, vt cu nr omni m etu, ac magnaiummiffione auxiliü
Dei qu£rar,malitiam inimici Tui paulatim agnofcens,qué-
admodum fi materpuerulum fiium ladentem,'& Ifeges fu-
gendi detredahtem , paulilperab vlnis fiiisrepelleret, vt
perterritus a quibufdam derormibus hominibus circun-
itantibus, aut bellijs qualibulcunqueadfinusmatriscüm
magno trmore, & lacry mis reuertatur: ilia verb decefiio
gratis, qu^perauerfioriem Dei fit, animam/ qu«,‘Deum
-habere non vult,dsmonibusvelut vindam tradit, atnos
non Cwiïusfilij fttbtraftïoHis,a\icïtat Deus^ed credrmus élTe
,nos filios gratis Deilegitimos, qui paruis eius deeeffioni-
bus,^crebris,con(lbIationibüs tanqpam lad e alimur | vt
per bbnitaterateius in virum perfièftuiiip & menfuram atdtisple- Eph+
nitudinis Chrifiie uadamus.'
-DêCïderegratidm Dèiadtruditiónèm, quid boni afferat homini, &
•, rurfus quid mali decedere fecundum auerfiomm,érquid in vtracfj
'deceflionefaciendum nobisfit:& quarealiquandogratia Detail-
xiltumfiium in anima celet damoinbus,
7C a p V T L X X X V I I
D Ecéffio gratis ad erudiendum, affert quidem anims
tumus,neque vidimus,quam bonus Dominits’, ptimùm enim,vt
fuperius dixi -, celât gratia præfentiam fuam ih baptizatis,
multumdoloris, actummifiionisd^delperationem
expedans propofitum anims: cum verb fe quis ex toro ad
Dominum conuerterii-, tonclenfu quodam inexplicabili
déclarât fe adeffe praefentem in corde:ac rurfus motionem
anims expedat, per^ittittatnènteladaemonisv^quead ^ .
profundum fenfum pertingere, vcferuidiorepropofito,ac Dei fada ariimarâ repleri finit dëlpetâtionôfim^
fummifloâmmo àffedus Deum qusrat. Si ergoincipiat dentiaatq; ira,&élatiphe. Quärcoportet,cùm vtranque
deincepsin obferuationemandacdrumprogredi, acDo- j déceflionemex|)eriennadidicerimus, vt vtriùfque earum
minumlefumfine intermiffione implorer* tuncignis fan- nfodùs reqftirit,adDèum accedere ; in altéra quidem.gra-
dægratiÉerenfusetiamcprdisexterioresdeparcit,zizania tias eum debsnnpnea^eredebemus,quodpriuàtionecon-
humanæ terrç plenp exurendo,cx quo-fit,vt procul ab illis. fofetioriis intemperantiam voluntatis no(lræ caftigarit : vt
locisinfidiædæmonîfeabrcedantjillam.partem animæ quæ i nbs tanquam bonus pater virtùris,&vitÿ diiïerentiam do-
pâffionibuscojn'mpuetur, fenfimaclenifërdeincepsfli- tcéretîri'hacyerèperpetuampeccatorum-cbnfeffionem,&
ihulantes. Çnm verb qui certat, virtutes omnes,tanquam i omni tempore lacrymas,âc maiorpm /èceffionèm adliiba-
nodoconnedit^ac tnaütimè omnium virtutum nihilpeni- re oportet, vt fic-Deum accefiione laborum adrefpleien
tus poifidendi,tùnctoram ipfius natnrâ profundiore quo- da,néùt anted,corda.noftra'flederepoflîmus. Àduertén
damfenfu gratia cbllbfträt circumfouens deinceps ad a- dumtàmeheft,quôdcùmjpfeïâtanasperïè pugnam cuin
mandum Deum vehementer, quocirca tunc extrafenfus j animacommittit,indece'flione,inquam,gratiæ,quæfitad
corporis ignei dæmonum arcus extmguuntut-: aura enim erüdiendum,fubducit qüidemïeipla, Vt dixi,gratia', qup-
Spiritusfandi, quæ ad flatus pacis cor mouet,tcla igniferi damtajmén ignotO j&occultoauxilio ànimam adiuuatjVt
m oderatam,vt ea parsanim^/qu« ftudio glori^ & ad mica-
tionis capitur,deeenteri(èrummitrat:contihub taméaffert
cordi timoremDei,&,lacrymas con felTion is,ac velemens
defiderium bptimi filentij. Deceffio verb per auerfionem
dsmonisinaeremallata extinguit, permityt tamenalr-
quandoDeusmalitis dsmonis eum etiam , qumospro-
grelTusfecit,relida tunc menteems fine lu rnineme Icilicet
poteftasvoluntatis nofirslibers, vinculogratisfitpror-
fusalligata:non:folum, quia ludandopcccatum vincitur,
led etiam quiadebet homoadhuc ad (piritualem experie-
tiam prgficere: quod enim in eo, qai eruditur, perfedum
^xiftimatur,fi cum diuitijs erudientis Dei comparetur,im-
perfedum eft in magnificenfcia charitatis-','' quam eis
; procedu laborum totam quisfcalam often-
Jacob poSit,stCccninimicis
eius oftendat anims elle vidoriam.
Quompdofiiritus fahfttis principiogratiam fuam ppereturininebor
antibus vifdmflnritualem, & de exemplo naturali ad-hoc intelli-
gendumi&vndefaftumfit, vt mens etiam nolenseodem.tempore
^ptktfidi&W^ep'^iii^qmfint^ui^ir^hdtantdm;^
tant,& quomodo id contingat.
* C a p V t LX X X y iH.
QVem^dmodum cùm quis hyberno tempore alicubi
'lub apertorcêelo mafte le totuln ad'Oriëntem yertit,
prioresquidem parlés omnes corporisà foie calefcunt,po-
fteriores vérb ofn nés font expertes calqris,quia non'fof fupra
Capita de perfeftïoneJpiritudU.
S i capîic eiusjficéliêhicijs, quifuntmiiiitiofpûitualisôr
* - B .. ! ....-a .kMi perationis, fcil. cor ebrumif, tSporem Ad ii iul inin«s ngrrsafti-isp pexï npiarrrit*e,
ad mittit:Vn de frudus tun c fpiritiialium cogitationu m i ri-
cipit mens eftundere, partes verb cbfdisjpa.tentes,fecUndu
carnem fapiuht,quod npndum intimp lenfu omnia cordis
membra lumirie'fand^gratisillu|lreritur: quqdqUidera
nonnullbcum non intelligerenr, quas perfonas tanquam
fibiinter fe aduerfarias immente cbrtantiumeffe cb^itaue^
runtjfic igitur aecidit,vt anima honefta,& norihonefta eo-
dem pundotemporiscogiter; ficuthombcuius
plum fuprapofuimusfepdemtemporis fpatio friget & te-
pefcit,ex qup enim mens noftrain duplicem cognitionem
delapfaeft,neceflehabet, Yceqdemmpmentoqpamuis
nolens honefta& turpia cogitata ferat,ij prsfertiibjqui ad;
fubtilitatemdifcernendi veniunt . Semper enim vt mens
properat aliquid honefticp.nliderare , pontinubfubit re?!
cordatio m a li, quod (itmemoria mentis noftrs propter
peccatum A d s non obedientisin duplicem quandamdi-
uifacogitationem.SiigiturmandataDeizelo perficere in-
cipiamusjdeinceps gratia Deibmnes fenfus noftrosih len?
fu quodam prortindo illuminans cogitatus quidem no-1
ftros veluti comburit: cor verb in pace quadam amicitis
firms,ac conftantis dulcedine perfundit: facitque vt fpiri-
tualia,& non iam,qus fecundum camera funt, menteagi-
temus, hoc verb ijs frequeptiflime contingit, qui ad per-
fedionem proximeaccedunc: qui memoriam Dei perpetuam
in corde habent*
Quando,& quomodofaciat Dei gratia,vt imago Dei, adquamfafti
parte fimilitudine Déidecoratum. î non enim poteft alia
yirtusyacuicatem pallionumipfi anims acquirere, nifi lo -!
lAcfizütîisiplenüudonamqjlegisdfieftioeft. Q^mobremre-
nouatur quidem hómo nofter interior de dié in diem in
guftu charitatisjimpletürverbjcumhæcperficitur,
befenfu ér exptriefitia diuina dulcedinis in initioproficitndijftiri-
tualiter,vn4 eeX\ftat,&quomodor'& cur pJjfteaabfcondatur nobis
hiiïiifmoàïdulccdo : &vnde exifiat difficult as dthgendi Deunt
cumgtffiu,& infenfu cordis, & qudmodo condendumfitadeiuf-
fnpdigufium chantatis Dei: &qulbM’Contirigatpèrfcftiochari-
tatis in hac vita,&perfeftiuguftus eius.
C A jp V T L X X X X .
I Gitur Spiritus laftdus ihitîo progreflùs IpiritUalis, fi vir-
tutem Dei fèrnidè amamus,annuit anims, vt duleedi-
nemdiùihâinomnilènlu&plehitudinelentiat, qubpof-
fit mens fandorum lab brum premium perfedum notitia
exada bpgnblcereihuiiis verb viuifici muneris magnificc-
tiam^& amplitudinem diu deinçeps nobis Celat, vtqium-
uis esteras omnes virtutes operentur,. nihil prprlus nos ef-
fe exi dime mus,quia nondum fan ctam charicatc tanquam
habitu confirmatani habeamus jfic igitur Ipiritus bdij ds-
mon plus tunc moleftisanimis pugilum Ipiritualium exhiber,
ita Vt eos,quimter fe aman1 1 ad odium traducat,&
vlquead ofculum mbrtiferum odijadum déférât. Ex quo
fit, vt plus animadoleat, quod cum charitatem fpiritua-
Ietnalioqui inmemoriaferat, nontamen pollxcin lènlù
fumusjplendeatin nobts:qUdndo itemfaciat, ac quomodo, vtfit^/zzm adipifei propter vacati>nem perfediffimbrum labo-
nobüfimilitudo oei, & de exemplopiftoris ad intelligendum v -T rum. Oportet igitur eâm bm ni vi adhibita eatenos exercé-
trunque,&quomodofineiUuininationedileftïonisDei,quamffii- j re , vt üd eiuldem guftüm in totofenfiiacplenitudinepcr-
ritusfanfttisoperatur,nemopoßithdberefimilitudtnet)ei,quam- \ ueniamus, eius enim perfedionem nemo mortaliumafle.
ftishabeat cater as omnesyirtutes,quas naturaliterbaberepoßit. ! quipoteft ptster fandos eo s , quivfquead piartyrium, &
perredam confelïïonéra prouedi funt. Qui enim Hoc ad-
Ç a p v t L X X X IX . I eptuseft,tptusiammutan|r,icavtnequecibumfacileap-
! pétat.CIuidenitn eprum,qus inmundofimr, expetat,qui
a Vo Äbbis bona per baptifmum regenerationis fanda ; diuina chäritate nutrirur,& alitur ? Idcircô làpienrilîîmus
gratia Comparât, quorum altemalteriinfinito interr Paulus,amplum illùd fcientiaîreceptaculuni, prsdicans
„alloantëcellitîled illud quidem ftatimlargitur, renouât^ nobis è fua plenitùdmeViùftorum futures delicias, ficait:
ëniVn nosihiplaaqua,&(cuhdas anims lineas,id cft,qupd ' «o» efiregnum Deiefcq&potus,fed iußitia &pax, &gaudium in
ad imaginera Dei omnibus rugis peccati noftri detradis { Spiritufanfto , qui funt perfeds charitatis frudus. Quare
fplendefcere facir>hoc verb,id eft,quod eft,ad fimilitudinê poflùnt quidem guftare earn hie frequenter, qui ad perfe-
Dei non ftatim largitur,fed expedat potiùs, vtillud, nobis : dionem proficiunr.acprogfédiuntuKperfédè verb gufta-
adiutoribus,operetut:cùmigitur cçpéric mens multp len- ! tenpnpolfunt,nifi priusquodmortaleeft, ablorbeatura
fu fuauitatem Dei guftare,feire nosbportet, tunegratiam
inci|ere velutidepingere in imagine fimilitudinem. Vte-
nim pidpres primùm qitidem vno colore figurani hominis
depingunt,pofl:ea verb colored colori paulatim impo-
nentes, Ipéciem firoilis pidurs vfque ad capilltam faluam
retinent, ficgratia Dei primo quidém quod erat ad imagk
nëm Dei fadum,in eum ftatum, qui erat, cü fadus eft ho*
mo,per baptifmum ,concinnat & aptat *, cùm autem yidet
nos toto animo pulchcitudinem fimilitudinis concupifeete,
ftareq;'in fua officina nudos, ac nullius admirationc rei
captos,tünc virtutem virtuti addens,inftar flonuh,lpëcié-
que anims aclaritate in clatitatem tratisferens , formam
fjmilitudinis Dei ei adhibet: ita vt fenfus quidem declaretj
for mari in nobis illud quod’eft âd fimilitudiné, perfedionem
verb fimilitudinis ex illuminatione cognofcemus,
mens namq; pvoficiendo tneqliira-quadam & rythmitiça
temperatione arcana, per fenfixm virrutesvniuerfasreci-
pit:fpiritualem Véro çharitâte nemo fcbmparare poteft, ftifi
ab Spiritu S.pleniffîmè illurainetunnifi enim mens fimilitudinem
Dei per diuinum lumen perfede recipiat / esteras
fere virtutes habere quidem poteft, per te d s veto' cha-
ritatis adhuç expers remanet. Siquidemcùth fimilitudiné
virtutis Dei accipic , quatenus hpmo fieripoteft fimilis
Deo,tuncfertfimfiitudinémdiuin«çharitatis:ytenirtîin
| | tabulis,quç ad fimilitudinem alifirumpidç funt,totum
illùd floridum colorum,quifiint additi imagini, fimilitudinem
pidurs. per omnia leruat, &'rètinet,yfque ad imi-:
tatipnem etiam lubtidentis,fie in ijs,quos diuina gratiaad ^
fimilitudinem Deidepingit, il luminàtio charitatis addita
déclarât eum,qui ad imàginem Dei fadus c ft, elle ex o mni
De quoda, quïtenebatur ardenti defideriocognofcendiperjpicuè charitatem
Déi,qüomodo earn cognouerït Dei munere,& deijs,qui e-
iufmodichantatemfenfu & guftu cordis expertifitnt, qualesfint
eorum virtutes:&quomodo ifiifidemçharitatefuperent : & quomodo
hoc Paulusfignificauetit cùnt dixit, nunc autem manct
FideSjSpes Charitas, tria hsc.horu maioreft Charitas.
C A p V t L X X X X I .
NArrauit mihi quidam ex ijs , qui yqluntate qufdam
ïnlàtiabili Domimjm diligunt quemadmodum cùm
teneretur delîderio charitatem Dei plane & perfpicuc to-
gnofcendijhoçille fummè.bonus in multo lènfu,& pleni-
tüdinëlaigitus efiet,fequèeatenus eiulmodi operàtionem
frnfiftèaiebat, vt anima cum inexplicabili tune Istitia &
charitate defideraretex corpore excederc , &adDominû
profipifci,açgenus vitshuius caducs velurHgnorate.Qui
igitürhanccharicatemexperruseft, tametfiinfinitisçon-
tumelijs & incommpdis abaliquo afficiatur (aeddit enim
intërdUm,vt qui exercendus fit laborious, huiufmodi ma-
lisimplicecur ) tamen non irafdtureijfedpotms cùm eo.
qui côntumelias & damna intülit,maner copulatusjin eos
verb folum incitatur, &incenditur,qui inpauperes inua-
duntjaut in Peum,ficut ait feriptura, iniquitatèm loquuntur,
àut alio quopiam modo non bene viuunt. Qui énitn plus
iam Deum,quàm fe diligit;-/ immb non ainplras fe diligjt,
led Deum folum/ noniam hbnôrcm fuum lèdaturi led
magis iuftitiam eius honorari cupit, à quo ipfe honore imm
m no-
bis chari-
tatis.
lUblioth-Vet.Patr.Tom^., S1T z